Göçmen YüreklerAvrupa'ya gidebiliyor. Ancak Rusya'ya giden herkes de iş sahibi olamıyor.Genelde daha önceden çevresi, tanıdıkları olanlar iş buluyor. İşbulamayanlar da kötü alışkanlıklar ediniyorlar. Mal-mülk sahibi olmak içinRusya'da evlenmeyi tercih edenler var. Böylece Ermenistan'da arkasındabıraktığı tüm aile fertlerini unutuyorlar."Göçün Kadınlar Üzerindeki EtkisiGöçmen YüreklerGenç bir ülke olan Ermenistan; nüfusu mevcut durumda 2 buçuk ile üçmilyon arasında bir seyir izlemektedir. Ermenistan’dan dışa yapılan göçlerise; en çok kadını ve çocukları etkilemektedir.Ermenistan’da adeta asimilasyon derecesinde gerçekleşen göçler,Ermenistan şehirlerini ve köylerini harabe evlerle dolu yıkıntılar halinegetirmiş durumda. Ermenistan’da daha çok, ekonomik zorluklardan dışagöçlerin yaşanması, son yıllarda özenti ve her aile fertlerinin dışarılardaolması, Rusya, Avrupa ve Amerika ülkelerini çekim merkezi haline getirmiş.Yapılan göçler, arkasında babasız çocuklar ve dul kadınlar bırakıp adetadönüşü olmayan gidişler yaşatıyor. Ermenistan’da kırk bin civarında olanKürt nufüsuna göre; kadınların üçte biri yaşanan göçlerden dolayı dulkalmakta.Daha önce Kürt kültür ve sanat merkezi olan Ermenisatan’daki Elegez’de,Aboviyan’da göçlerden dolayı ancak maddi imkanlarını elde etmek için tümçabalar seferber edilerek, bir yaşam sürdürülmekte.Gerçekleşen göçler genelde Rusya ve çevresine yapıldığından dolayı,Rusya’nın bazı alanları da Kürt merkezleri haline gelmiş. 92 yılından itibarengerçekleşen yoğun göçler; en çok Moskova, Saratov, Krasnadar, Tambov,Minks, Gorki, Stavrapo alanlarına gerçekleşmektedir.Ermenistan’dan da; daha çok Şamiran, Kerüken, Pereker (İçmezdin),Elegez, Oktonberya, Aboviyan, Zvartnos ve Erivan’dan gerçekleşmiştir.Reel sosyalist sistemin yıkılışından sonra; işsizliğin olanca gücüyle artmasıve yoksulluğun baş göstermesi Kafkaslarda en çok yaşanan göçe yol açmış.Yaşanan göçlerde en çok etkisini hissettiren alanlardan biri deErmenistan’dır. 1990’lı yıllardan sonra Ermenistan’da çok yoğun yaşanangöçler daha çok Rusya, Avrupa ve Amerika’ya gerçekleşmektedir. Dışa çokyoğun olarak gerçekleşen bu göçler hem Ermeni, hem de Kürt halkıaçısından geçerliliğini korumaktadır. Özellikle ekonomik zorluklardan dolayı;çocukların eğitimsizlikleri ve kadınların ev ekonomisine yardımcı olması dadaha çok kadınların ve çocukların olumsuz etkilenmesini getirmektedir.Buna göreŞamiram; eskiden beşyüz hane iken; şimdi otuz hane kalmış. Kerüken üçyüzhane iken; otuz hane.Pereker; altmış iken, on hane.Zvartnos; dörtyüz hane iken; yirmi haneErivan; onbin Kürt ailesinden binbeşyüz kalmış.Göçlerin yapıldığı yerlerde Kürt nüfusu şöyledir:4142
Göçmen YüreklerSibirya’da; onbinSaratov, Krasnadar; kırkbin (alanlara dağilmiş şekilde)Tambov; altıyüzbinYugoslavya; otuzbinVlademir; otuzbinGorki; beşbinStavrapol; onbeşbinAyrıca Ukrayna, Beyaz Rusya, Minks’te de bulunan Kürtler dağınık bir haldeyaşamlarını sürdürmektedirler.Göçlerin kadın ve çocuklar üzerine geliştirdikleri olumsuz etkileri konusundaKubar Mıstoyan şöyle konuşmakta:Kaç yaşındasınız?Seksen beş yaşındayım. Doğduğum günden beri Baysız köyündeyaşıyorum. Altı çocuğum var.Baysız köyünün geçmişinden biraz söz edebilir misiniz?Köyümüz daha önceleri çok şen-şakraktı. Sovyetler Birliği döneminde buradagenç kızlar, erkekler Kürt kültürüne sahip çıkmak ve korumak için bir folklorgrubu oluşturmuştular. Bu folklor grubu Kafkasya’nın her yerinde geziyordu.Yapılan festivallere, düzenlenen yarışmalara katılıyordular. İsmi Baysız olanbu folklor grubu; Kürtlerimiz arasında yaşanan bazı gelenekler, örf veadetlerden dolayı bazı yıllar dağılmış olsa da; 1998 yılına kadar daçalışmalarına devam etti. Bir çok defa da Ermenistan genelinde ödüller dealdı. Ama daha sonra elemanlarının birçoğu ya evlendi ya da başka ülkeleregöç etmek zorunda kaldığı için grubumuz da dağıldı.Yıllardan beridir burada haftada iki saat Kürtçe dersi de veriliyor, tümçocuklarımız Kürtçe yazıp okuyabiliyorlar ama köyümüzün yarısındanfazlasının Rusya’ya göç etmesi sonucu çok az sayıda çocuk kaldığı için,devlet okulumuzu kapatmayı düşünüyor.Göçmen YüreklerDaha önce köyde kaç aile vardı?Baysız köyü Ermeni katliamlarının yaşandığı süreçlerde kuruluyor. Burada ilkkurulduğu günden beri sadece Kürtler yaşamaktadır. Köyde daha önce elliaile yaşıyordu. Sovyetler döneminde maddi imkanlarımız olduğundan dolayı,herkes kendisine en iyi evi yapmaya çalışır, en güzel eşyaları alırdı. Amaşimdi bak, köyün yarısı boş evlerle dolu. Evlerin bahçelerine bakacak kimseolmadığı için, bakımsızlıktan kuruyup gitmişler. Şimdi ancak on dokuz ailekalmış. Bundan sonra da birçok aile Rusya’ya gitmeyi düşünüyor.Ermenistan’da ve özellikle köyünüzde göçe neden olan sebeplernelerdir?Ermenistan’da daha önce 65 bin Kürt nüfusu yaşıyordu. Sovyetlerinyıkılışından sonra 1992 yılından itibaren yoğun olarak yaşanan maddisıkıntılar birçok kişinin para kazanmak amaçlı özellikle Rusya’ya gitmesineneden oldu. Elegez ve Talin alanları biraz kırsal bir kesim olduğu ve işsahaları olmadığı için göç ettiler. Ama Oktonberya ile Aboviyan alanlarınınbiraz özenti duyduklarından dolayı gittiklerini düşünüyorum. Çünkü bu alanlartarım ve hayvancılığa uygun alanlardır, istenildiği taktirde biraz zor da olsa,insan geçimini sağlayabilir. Baysız köyünden gidenler de hem ekonomik,hem de bazılarının akrabaları, çocukları orada olduğu için, onlar dayakınlarına özlemlerinden dolayı gitmişler.Göçlerin kadın ve çocuklar üzerine olumsuz etkileri oluyor mu?Şu anda köyümüzde üç kadın, çocuklarıyla birlikte yalnız yaşıyor. Yıllardıreşleri onları bırakıp Rusya’ya gitmiş. Bütün ev işlerini, hayvan işlerini onlaryapıyorlar. Babaları gittiklerinde üç yaşında olan çocuklar şimdi okulabaşlamışlar. Kadınlar ve çocuklar eşlerinin sadece sesini, o da eğer onlartelefon açarlarsa seslerini birbirlerine ulaştırabiliyorlar. Gerçekliğimize görede, kadın daha tek başına karar gücü olmakta zorlandığından dolayıakrabaları hep onları yönlendirmek istiyor, kadınlara, kadın oldukları içinbazen güvensiz yaklaşımlar olabiliyor. Kadın da geleneklerden korktuğu için,tek başına hiç bir yere gidemiyor, tek başına çocukları üzerinde söz hakkınasahip olamıyor.Çocuklar da senelerce babasız büyüyor, senelerce baba özlemi çekiyorlar.4344
Change language