Download - Suleyman Demirel University Research Repository

gösterememektedir. Bu bağlamda Porter düşük maliyet ve farklılaştırma stratejisiolmak üzere işletmelere iki temel rekabet stratejisi önermektedir. Her iki stratejide rekabet avantajı yaratımında farklı beceriler gerektirmektedir. Ne var kiişletmeye bir bütün olarak bakmakla rekabet avantajının görülmesi veyaanlaşılması mümkün değildir. Çünkü rekabet avantajı bir işletmenin dizayn,üretim, pazarlama, ürün teslimi ve tutundurmada izlediği birçok farklı faaliyetlerdizisinden kaynaklanmaktadır. Bu açıdan Porter hangi faaliyetlerin rekabetavantajını etkilediğinin analizine bir araç olarak da değer zinciri modelini önesürmektedir. 34Değer zinciri, maliyetlerin davranışını ve farklılaştırmanın potansiyelkaynaklarını anlamak amacıyla bir işletmeyi stratejik olarak birbiriyle ilişkilifaaliyetler bütünü olarak görme ve değerlendirmedir. Çünkü işletme faaliyetleriarasında bir bağlantı ve bağımlılık mevcuttur. Tüm bu faaliyetler arasındakibağlantılar da değerin ortaya konmasında izlenen yolu ve diğer faaliyetlerüzerindeki performans maliyetini etkilemektedir. İşte optimizasyon vekoordinasyon aracılığıyla da faaliyetler arasındaki bu bağlantılar rekabet avantajıyaratabilmektedir. İşletme yönetimi açısından bu noktadaki en zor ve en önemligörev ise bir rekabet avantajı yaratacak şekilde bu bağlantıları tanıyabilmek veyönetebilmektir. 35 Rekabet avantajının yaratımı ve devam ettirilmesi de işletmeyöneticilerinden kendi değer zincirlerinin yanı sıra bunun alıcı, satıcı ve diğerrakiplerin değer zincirlerinden nasıl etkilendiğini anlamalarını gerektirmektedir. 36Bu açıdan bakıldığında bağlantıların optimizasyonunda özellikle bilgi ve bilgiakışlarıyla birlikte, bu yapıya uygun beceri, süreç ve sistemler bütünününgeliştirilmesi ve desteklenmesi büyük önem kazanmaktadır. Kısaca belirlistratejilerin uygulanmasının bir takım özel beceri ve süreçleri gerektirdiğivurgulanmaktadır. Her ne kadar hangi beceri ve süreçlerin önemli olduğu vebunların nasıl geliştirilip devam ettirilmesi noktasında çok az bir çalışma yapılmışolsa da bir rekabet avantajı kazanmada örgüt içi kaynakların önemli olduğugerçeği Endüstriyel Organizasyon teorisinde de genel kabul görmektedir.34 Micheal E. PORTER, Competitive Advantage, The Free Pres (New York: 1985), s. 64-65.35 Charles B. STABELL and Qystein D. FJELDSTAD, “Configuring Value For CompetitiveAdvantage: On Chains, Shops, and Networks”, Strategic Management Journal, Vol. 19 (1998),s. 413-42036 Micheal E. PORTER; s. 64-67, 107-115.25