Download - Suleyman Demirel University Research Repository

yoğunlaşmaktadır. Dolayısıyla bu görüşte işletmenin faaliyette bulunduğuendüstri dalının yapısı ve özellikleri daha çok önem kazanmaktadır. Chamberlingörüş ise işletmenin kendine özgü kritik değişkenlerinin dış çevreyleuyumlaştırılması üzerinde daha fazla yoğunlaşarak içe dönük bir analizikaçınılmaz görürken, Schumpeter görüş çevreyi daha çok istikrarı ve dengeyibozucu bir unsur olarak değerlendirmektedir. 322.5.1. Rekabet Avantajında Endüstriyel Organizasyon GörüşüEndüstriyel Organizasyon teorisi faaliyette bulunulan endüstrinin yapısı vebunun, stratejiler ve finansal performanslar üzerine olan etkileri üzerindedurmaktadır. İşletmeler üzerine etkiye sahip olduğu düşünülen bir endüstriyapısının kilit özellikleri o endüstri dalına girişte karşılaşılan engellerin varlığı vedeğeri, rakip işletmelerin sayısı ve göreceli büyüklüğü, endüstrideki ürünfarklılaştırma derecesi ile o endüstri dalındaki genel talep esnekliğinikapsamaktadır. Dolayısıyla bir işletmenin izleyeceği rekabet stratejisi işletmenin oendüstri dalındaki konumuyla yakından ilişkilidir. 33Micheal Porter da rekabet avantajını Endüstriyel Organizasyon teorisibağlamında irdelemektedir. Buna göre işletmeler faaliyet gösterdikleri endüstridalında bir dizi tehditle karşı karşıya bulunmaktadırlar. İşletmelerin kendilerinikorumak zorunda oldukları bu beş temel tehdit; yeni rakiplerin pazara girişi, güçlüalıcılar, güçlü tedarikçiler, mamül ikamesi ve mevcut rakipleri olmaktadır.Dolayısıyla işletmeler açısından bu tehditlere karşı kullanılacak stratejiler deönem kazanmaktadır. Örneğin ölçek ekonomisi, ürün farklılaştırma ve dağıtımkanallarına erişim gibi taktiklerle işletmeler endüstri dalına giriş engelleriyaratabilmektedirler. Ne var ki burada işletme için öncelikle belirlenmesi gerekennokta işletmenin ne tür bir iş içinde olacağı ve çeşitli stratejik iş birimlerinin (SİB)nasıl yönetileceği konularıdır. Çünkü rekabet avantajı ediniminde her bir SİB içinbir rekabet stratejisinin geliştirilmesi ve izlenmesi kaçınılmazdır. Porter’a görebirçok işletme bir rekabet avantajı yaratımında kapsamlı bir rekabet stratejisibelirleme ve bunu destekleyecek özel faaliyetleri uygulayama becerisi32 J. B. BARNEY, “Types Of Competition And The Teory Of Strategy: Toward An IntegrativeFramework”, Academy of Management Review, 11 (1986), s. 791-800.33 Jorge ALBERTO and Donald C. HAMBRICK, “Key Success Factors: Test of A GeneralTheory in the Mature Industrial-Product Sector”, Strategic Management Journal, Vol. 10(1989), s. 367-369.24