Download - Suleyman Demirel University Research Repository

ir bakıma “belirli bir kaynak ya da beceriye şu an kaç rakip işletme sahiptir?”sorusuna cevap arama anlamına gelmektedir. Örneğin global iletişim ve bilgisayarendüstrisinde rekabet etmekte olan NEC ve AT&T işletmeleri son 10 yılda buendüstrilerde ihtiyaç duyulacak aynı yeteneklerin çoğunu geliştirmektedirler. Buyetenekler az bulunurluk özelliğine sahiptir. Çünkü bu beceriler bugün hem NEChem de AT&T için birer rekabet avantajı kaynağı konumundadır. Bu kaynak vebecerilerin daha etkin kullanımı amacıyla da AT&T telekomünikasyon vebilgisayar işletmelerini ayırarak yeniden yapılanmaya gitmiştir. 72.1.2.2. Taklit/Kopya EdilememeBirçok fiziksel kaynaklar kolayca taklit edilebilmektedir: rakipler benzerfabrikalar inşa edebilir veya bir teknolojiyi aynen kopya edebilirler fakat, takımçalışması, kültür ve örgütsel usul ve yöntemlere dayalı yetenekleri taklit etmelerioldukça güçtür. Çünkü bu kaynaklar, kendine özgü yeteneklerin gelişiminekatkıda bulunan, işletmenin kendi tarihinin ve zaman içinde vermek zorundaolduğu çok sayıdaki kararlarının genelde kompleks bir bileşiminin sonucudur.Örneğin Hewlett Packard bölümler arasında işbirliğini ve takım çalışmasını teşviketmek suretiyle kendine özgü bir işletme kültürü yaratmaktadır. Bu da HewlettPackard’ın yazıcı, ploter ve bilgisayar gibi birçok üründe kendi teknolojisinikullanmasına ve bu ürünlerde rekabet avantajı kazanmasına olanak sağlamaktadır.Rakip işletmelerin Hewlett Packard’ın teknolojisini aynen kopyalamalarımümkündür fakat, Hewlett Packard’ın kültürünü ve organizasyon anlayışını taklitetmeleri o kadar kolay olamamaktadır. Kısaca patent almak işletmeyi fizikselolarak taklit edilmekten kurtaramazken ün, güven, dostluk, takım çalışması vekültür gibi patent alınabilme özelliğine sahip olmayan sosyal açıdan karmaşıkyetenekler işletmeye taklidi çok zor üstünlük kazandırabilmektedir. 8Öz yeteneklerin geçmişteki birikim ve deneyimlere dayanıyor olmaklabirlikte büyük ve stratejik kararlardan öte küçük kararların arkasında gizlendiği degöz ardı edilmemelidir. Çünkü rekabet avantajı sağlamada küçük kararlar, büyükkararlardan daha avantajlı olabilmektedir. Vidaların biraz daha sıkılaştırılması,7 Andrew CAMPBELL and Kathleen S. LUCHS, Temel Yetenek Tabanlı Strateji: RekabetAvantajının İncelenmesi, Epsilon Yayıncılık (İstanbul: 2002), s. 23-24.8 Keith WEIGELT and Colin CAMERER, “Reputation and Corporate Strategy: A Review ofRecent Theory and Applications”, Strategic Management Journal, Vol. 9 (1988), s. 443-454;Gareth R. Jones, “Transaction Costs, Property Rights, and Organizational Culture: An ExchangePerspective”, Administrative Science Quarterly, Vol. 28 (1983), s. 458, 461-464.13