Bitki Embriyolojisi 2

Yrd.Doç.Dr. Mustafa Kemal ALTUNOĞLU

BÖLÜM 3.MİKROSPORANGİYUMEmbriyo oluşumunda mikrosporangiyum ve megasporangiyumönemeli rol oynar.

BÖLÜM 3.MİKROSPORANGİYUMMikrosporangiyum mikrosporları ve erkek gametofiti meydana getirir.

BÖLÜM 3.MİKROSPORANGİYUMMegasporangiyum megasporların ve dişi gametofitin oluştuğu yerdir.

BÖLÜM 3.MİKROSPORANGİYUMMegasporangiyum megasporların ve dişi gametofitin oluştuğu yerdir.

BÖLÜM 3.MİKROSPORANGİYUMMegasporangiyum megasporların ve dişi gametofitin oluştuğu yerdir.

BÖLÜM 3.MİKROSPORANGİYUMErkek gametlerin oluşmasında rolü olan polen taneleri anterlerdemeydana gelir

BÖLÜM 3.MİKROSPORANGİYUMErkek gametlerin oluşmasında rolü olan polen taneleri anterlerdemeydana gelir. Angiospermlerde bir anther 4 mikrosporangiyumiçerir.

BÖLÜM 3.MİKROSPORANGİYUMPolen keseleri arasında konnektif adı verilen verimsiz bir dokubulunur.

BÖLÜM 3.MİKROSPORANGİYUM4 loplu bir anterden enine kesit, anter çeper tabakaları

BÖLÜM 3.ONTOGENİAnter epidermis ile çevrili, yuvarlak –elips şeklinde meristematikhücrelerden oluşan homojen bir kitledir.

BÖLÜM 3.ONTOGENİHer bir lopta hipodermal hücrelerin nukleusları hafif boyunauzamaları ve geniş hacimleri ile diğerlerinden daha belirgin halegeçerler.

BÖLÜM 3.ONTOGENİArkespor hücreleri olarak adlandırılan bu tabaka bazı bitkilerde her lopta birtane bulunur. Anterin enine kesitinde bir levha halinde görülür.

BÖLÜM 3.ONTOGENİBazı hücrelerde tek sıra tabaka halinde vertikal dizili hücrelerden meydanagelmektedir.Arkespor dışa doğru ilk paryetal tabakayı, içe doğru ilk sporogen tabakayıoluşturmak için bölünme geçirir.Paryetal tabaka hücerleri priklinal ve antiklinal bölünmeler ile içiçe 3 -5 sırahücre tabakasından oluşan anter çeperini oluşturur.

BÖLÜM 3.ONTOGENİPrimer sporogen hücreler ya doğrudan yada birkaç mitoz ile sayılarıarttırarak mikrospor ana hücreleri olarak farklılaşır

BÖLÜM 3.ANTER ÇEPERİ- Epidermis; ilk tabakayı oluşturur.- Endotsyum; tek sıralı hücrelerden oluşur- Aratabaka- Tapetum; tek sıra hücrelerden oluşur

BÖLÜM 3.ANTER ÇEPERİ- Epidermis; anter gelşimi sırasında iç dokunun genişlemesineuyabilmek için antiklinal bölünmeler geçirir.Anterlerin dış yüzeyinde epidermisten gelişen tüyler bulunabilir.

BÖLÜM 3.ANTER ÇEPERİ- Epidermis; anter gelşimi sırasında iç dokunun genişlemesineuyabilmek için antiklinal bölünmeler geçirir.Anterlerin dış yüzeyinde epidermisten gelişen tüyler bulunabilir.

BÖLÜM 3.ANTER ÇEPERİ- Endotesyum; Bu tabaka hücreleri boyuna uzama gösterir. Polenanteri terk edeceği zaman maksimum gelişme gösterir.

BÖLÜM 3.ANTER ÇEPERİ- Endotesyum; Bu tabaka hücreleri boyuna uzama gösterir. Polenanteri terk edeceği zaman maksimum gelişme gösterir.

BÖLÜM 3.ANTER ÇEPERİ- Aratabaka; Bu tabaka hücreleri genellikle geçici veyassılaşmışhaldedir. Polen ana hücrelerinin erken mayozunda ezilirler

BÖLÜM 3.ANTER ÇEPERİ- Aratabaka; nişasta, ve diğer yedek besin maddeleri bakımındanzengindir.

BÖLÜM 3.ANTER ÇEPERİ- Tapetum; tek sıra yoğun sitoplazmalı ve büyüknükleusluhücrelerden oluşur.

BÖLÜM 3.ANTER ÇEPERİ- Tapetum; anter çeperinin en iç tabakasıdır. Maksimumgelişmesine mikrosporun terat evresinde ulaşır.

BÖLÜM 3.ANTER ÇEPERİ- Tapetum; sporgen dokuyu kuşatır. Polenin beslemesinde önemlibir yapıdır.

BÖLÜM 3.ANTER ÇEPERİ- Tapetum; primer paryetal tabakadan türevlenir.Polen gelişimi ile ilgili üç farklı olaya katılır.Mikrosporların beslenmesiEkzin oluşumuTriphin oluşu ve pelenkitgibi maddeleriinsentezi ve salınması

BÖLÜM 3.ANTER ÇEPERİ- Tapetum; gelişimine göre ikiye ayrılır.1. Ameboid (Periplazmodyal) Tpetum= Enine ve bouına çeperlergelişimin ilk evresinde parçalanır. Serbest hale geçen protoplastanter boşluğunda hareket ederler. Protoplast kitleleri daha sonrabirleşerek tapetum plazmodyumunu meydana getirir. Bu hücretabakası polen ana hücrelerini veya mikrosporları sıkı bir şwekildesarar.

BÖLÜM 3.ANTER ÇEPERİ- Tapetum; gelişimine göre ikiye ayrılır.1. Ameboid (Periplazmodyal) Tpetum= Protoplastların anterboşluğuna girişleri mayoz profazı sırasında olur veya tetratevresine kadar devam eder.Bu tip tapetum Tradescantia bracteata, Alisma, Butomus, Mahoniaaquaifolium,Helianthus annus, Thyphabulunur.

BÖLÜM 3.ANTER ÇEPERİ2. Salgı Tapetumu= tapetumu oluşturan hücreler mikrospor gelişimisüresince özgün durumlarında kalılırlar. ER. Diktiyozom, mitokondri,ribozom plastidler bakımından zengindirler. Polenlerin olgunlaşmasızamanında salgı görevini yerine getiriler.

BÖLÜM 3.TAPETUM HÜCRELERİNDE GÖRÜLEN BÖLÜNMELERTapetumda DNA miktarı fazladır. Bunun nedeni;

BÖLÜM 3.TAPETUM HÜCRELERİNDE GÖRÜLEN BÖLÜNMELERTapetumda DNA miktarı fazladır. Bunun nedeni;1. Normal mitoz; asitokinetik mitoz bölünme (2,4,6,8 nukleusluhücreler)

BÖLÜM 3.TAPETUM HÜCRELERİNDE GÖRÜLEN BÖLÜNMELERTapetumda DNA miktarı fazladır. Bunun nedeni;1. Normal mitoz; asitokinetik mitoz bölünme (2,4,6,8 nukleusluhücreler)2. Düzensiz mitoz; (kromozom köprüleri)

BÖLÜM 3.TAPETUM HÜCRELERİNDE GÖRÜLEN BÖLÜNMELERTapetumda DNA miktarı fazladır. Bunun nedeni;1. Normal mitoz; asitokinetik mitoz bölünme (2,4,6,8 nukleusluhücreler)2. Düzensiz mitoz; (kromozom köprüleri,3. Endomitoz; nuleus ve nukleus zarı kaybolmaz, iğ iplikleri oluşmaz,kromatidler aynı nukleus içerisinde kalır ve teraploid olurlar.

BÖLÜM 3.TAPETUM HÜCRELERİNDE GÖRÜLEN BÖLÜNMELERTapetumda DNA miktarı fazladır. Bunun nedeni;1. Normal mitoz; asitokinetik mitoz bölünme (2,4,6,8 nukleusluhücreler)2. Düzensiz mitoz; (kromozom köprüleri,3. Endomitoz; nuleus ve nukleus zarı kaybolmaz, iğ iplikleri oluşmaz,kromatidler aynı nukleus içerisinde kalır ve teraploid olurlar.4. Politeni; interfaz evresinde ardışık DNA replikasyonu meydanagelir.

BÖLÜM 3.TAPETUMUM GÖREVLERİTapetum polen gelişiminde besleyici bir dokudur.Tapetum görevleri;1. Mikrospor ana hücrelerine besin materyalinin geçebildiği tekyoldur.2. Tradescantia bracteata’da meydana gelen plazmodiyalsitopalzma enzim aktivitesine sahiptir. Bu durum kalloz çeperinparçalanarak tetrattan mikrosporların dağılması için gerekli olanenzimin sentezinde tapetumun rol oynadığı düşünülmektedir.

BÖLÜM 3.TAPETUMUM GÖREVLERİTapetum polen gelişiminde besleyici bir dokudur.Tapetum görevleri;3. Steril veya fertil polen oluşumlarının tapetumun kusurluolmasından kaynaklanmaktadır.4. Mayozdan sonraki evrede tapetum polen çeperinin oluşmasındaönemli rol oynar.

BÖLÜM 3.TAPETUMUM GÖREVLERİTapetum polen gelişiminde besleyici bir dokudur.Tapetum görevleri;5. Polen gelimi tamamlanırken tapetum hücreleri körelir vehüceresel içeriklerini polenlerin dış yüzeylerinde biriktirir (triphinve polenkit).6. Polen çeperi tapetum hücrelerinde ve gametofitte meydanagelmiş maddeleri içerir. Tapetumda üretilen maddeler ekzinyüzeyindeki grintilerde birikir..

BÖLÜM 3.SPROROGEN DOKUSporogen hücreler birkaç mitoz ile sayılarını arttırarak mikrospor anahücresi olarak farklılaşır.Her bir ana hücre bir mayoz bölünme ile 4 haploit mikrosporumeydana getirir.

BÖLÜM 3.SPROROGEN DOKUMayoz bölünme; Diploid sporofit hücreleri mayoz ile haploitgametofitleri meydana getirir. .

BÖLÜM 3.SİTOKİNEZNükleus bölünmesini izleyen sitoplazma bölünmesidir.Mayozbölünmeden sonra polen ana hücrelerinde çeper oluşumu 2şekilde meydana gelir.1. Süksessif tip; mayoz I. den sonra meydana gelen iki nukleusarasında bir çeper oluşarak diat yapısı meydana gelir (sentrifugal).2. Simultane tip; mayoz I. de çeper oluşu gerçekleşmez. Oluşan 2nukleus eşzamanlı olarak mayoz II. yi geçirir aynı sitoplazmada eşzamanlı birbirne dik çeper oluşur (Sentripetal).

BÖLÜM 3.SİTOKİNEZSamspson (1969) polen ana hücrelerinde oluşan sitokizi 3’e ayırmıştır.1. I ve II. Mayoz bölünmede sentrifugal çeper oluşumu (Zea mays)2. II. Mayoz sonunda simultane sentripetal boğumlanma (Nicotiana)3. II. Mayoz sonunda simultane sentrifugal hücre plağı oluşumu(Helleborus)

BÖLÜM 3.SİTOKİNEZMikrospor tetradıBir tetrat içerisinde 4 spor hem birbirlerinden hemde anterlokusundaki diğer sporlardan tamamen soyutlanmıştır.Çiçekli bitkilerde 5 tip mikrospor tetradı vardır.Çoğunlukla bitkilerde tetrahedral tetrat veya izobilateral tip görülür.

BÖLÜM 3.ENDER GÖRÜLEN DURUMLARBazı bitkilerde mikrosporlar tetrat halinde birarada kalırlar ve birleşikpolenleri oluştururlar.OrchidaceaeMimosaceaeAsclepidaceaeBir tetrat içerisinde birden fazla spor olasına polispori adı verilir.