Hastane İşletmelerinde Kapasite Kullanım Oranının Maliyetlere Etkisi

Kapasite Kullanım Oranının Maliyetlere Etkisi 145performansı bu kritere göre değerlendirildiğinde ortalama hastanede kalışsüresinin düşük çıkması beklenir. Hastanenin performansının bu kritere göreyüksek kabul edilebilmesi için hastaların en kısa sürede şifa ile taburcuedilmesi gerekir. Ortalama yatış süresi ile kapasite kullanım oranı arasındadoğrusal bir ilişki vardır. Başka bir anlatımla, yatak sayısı ve yatan hasta sayısısabit olduğunda, ortalama yatış süresi uzadıkça kapasite kullanım oranınınyükselmesi beklenir (Yiğit 2003).Hastane servislerindeki yataklar diğer servis hastaları için kullanılıyorsa, buda eksik kapasite ile çalışmaya yol açabilir. Maliyetler ile kapasite kullanımoranı arasındaki ilişki incelenirken verilen tedavi hizmetinin içeriğinin de gözönünde bulundurulması gereklidir.Yatak devir hızı, hastane yataklarının etkin ve ekonomik kullanımınıbelirleyen bir diğer göstergedir. Devir hızının düşüklüğü hastanenin yatakkapasitesinin düşüklüğünü ve ortalama yatış süresinin de kısalığını gösterdiğiiçin birim maliyetlerin yüksek olmasına neden olur. Bu nedenle yatak devir hızıbelirli değerlerin altına düşmemelidir.Devir aralığı ise iki kullanım arasında bir yatağın ortalama kaç gün boşkaldığını gösteren ölçüttür. Devir aralığı bulunurken kullanılmayan toplamhasta bakım gün sayısı, toplam taburcu edilen (ölenler dahil) hasta sayısınabölünür (Sümbüloğlu 1994).Hastanelerde kapasite, hastanenin hizmet sunma potansiyelini gösterir vebirçok ölçü birimi ile tanımlanabilir. Bunlar:• İstihdam edilen personel sayısı ile belirlenen hastanenin genişliği ya dabüyüklüğü,• Toplam yatan hasta sayısının toplam yatak sayısına bölünmesiylebulunan yatak devir hızı (Yıldırım 1994).Belirli bir yatak kapasitesinden dolayı hastanenin belirli bir sabit maliyetioluşmaktadır. Bu maliyetin içine ısınma, aydınlanma, personel harcamaları,fiziki alt yapıya ilişkin giderler dahil edilebilir. Hastanede tedavi edilen hastasayısı arttıkça kapasite kullanım oranı da buna bağlı olarak artacak, dolayısıylatedavi edilen hasta birim maliyetini düşürecektir. Bu yüzden kapasite kullanımoranı ile hasta birim maliyeti arasında ters orantılı bir ilişki görülmektedir.