Hastane İşletmelerinde Kapasite Kullanım Oranının Maliyetlere Etkisi

Kapasite Kullanım Oranının Maliyetlere Etkisi 143büyüklüklerinin tespiti, hekimlerin daha fazla laboratuvar testi yaptırmaeğilimleri sıralanmıştır (Leverson 1979).Kapasite kullanım oranının bilinmesi hastane yöneticilerine kendihastanelerinin performansının diğer hastanelerle karşılaştırılması olanağısağlar. Hastane kullanımı ile ilgili verilerin bilinmesinin sağladığı en önemliyararın ise, maliyet girdilerinin planlanmasına ve kontrol edilmesine olankatkısı olduğu söylenebilir. Kapasite kullanımı ile hasta günü maliyeti arasındabir ilişkinin bulunduğu ve kullanılmayan her hasta yatağı için hastanelerinkullanılan yatak birim maliyetinin %50’sine katlanmak zorunluluğunda olduğubilinmektedir (Güzel 1996).Kapasite ve Kapasite Kullanımı KavramıKapasite genellikle; belirli bir zaman içerisindeki azami üretim miktarıolarak tanımlanır (Kobu 1994). Hastanelerin en önemli kapasite değişkeniyatak sayısı olduğundan, bu kaynakların verimli bir biçimde kullanılması içinyatakların boş tutulmaması gereklidir (Güzel 1996). Hastanelerde ise kapasite,hastanenin yatak sayısı, teknolojik düzeyi, personel sayısı gibi birçokdeğişkenle tanımlanmakla birlikte en yaygın kullanılan ölçü birimi yataksayısıdır. Hastanelerde teorik (maksimum) kapasite, fiili kapasite ve atılkapasite olarak üç tür kapasite kullanılmaktadır. Hastanelerde maliyetlerinfazlalığı ve hızlı artışı, maliyetlerin kontrolünü zorunlu kılmaktadır. Maliyetlerikontrol etmek üzere geliştirilen stratejilerden biri, kullanımı incelemeye dayalıkullanım yöntemidir. Kullanım yöntemi yoluyla, gereksiz hastane kullanımıazaltılarak maliyet düşürülebilir (Kaya 1996).a) Teorik kapasite; belli bir zaman dilimi içerisinde (gün, ay, yıl) hastaneyataklarında kesintisiz ve sürekli dolu olarak üretilecek hizmet miktarıdır.Teorik kapasite = Fiili Yatak Sayısı X 365 Günb) Fiili kapasite; belli bir zaman dilimi içerisinde hastane yataklarındayapılan hizmet üretim miktarıdır. Fiili kapasite hastanenin hizmet sunmapotansiyelinin ne denli kullanıldığını gösteren bir ölçüttür (Şahin 1992).c) Atıl kapasite; teorik kapasite ile fiili kapasite arasındaki farktır.