kuranı kerımde kolelık konusu - gariban tavuk

52یعبُد (‘abude), muzarisi de عَبُدَ‏ Beşinci babda kullanıldığında ise mazisi(y’abudu) şeklinde gelir. Mastarı, عُبودِیَة - عُبودَة (‘ubûdeten ve’ubûdiyyeten) şeklindegelir. Bu şekilde kullanıldığında ise “Atalarıyla birlikte köle olarak alınma”anlamındadır. 139تَفْعیلْ‏ (tefe’ul) تَفَعُلاَ‏ (istif’âl), الْاِسْتِفْعَ‏ (tefâ’ul), تفاعل (İfti’âl) اِفْتِعَالْ‏ , ‘A-b-d(tef’îl) ve إفْعَالْ‏ (if’âl) bablarında da kullanılmaktadır. Bu bablar kökün türevanlamını aldığı mezid fiil bablarıdır ve bunların tümünde “köle edinmek veköleleştirmek” anlamlarını taşımaktadır. 140Bu anlamın dışında افعال (if’âl) kalıbında kullanıldığında “dövmek içinetrafında toplanmak 141 ; devenin kaçıp gitmesi142 ve ب harfi ceriyle beraber“devesinin gitmesi 143 “ anlamlarına da gelmektedir.139 Ebu’l-Fadl Cemâluddîn Muhammed İbn Manzûr, Lisânu’l-Arab, Daru’l Beyrut, Beyrut 1955-1956,III/272; Feyyûmî, age, I/ 36140 İbn Manzûr, age., III/272; Muhammed b. Ahmed ez-Zencânî, Tezhibu’s-Sıhah, Daru’l-Meârif,Mısır 1952, I/256, Ebu Mansur Muhammed b. Ahmed el-Ezherî; Tezhîbu’l-Luğa, Muessesetu’l-Mısrıyyeti’l-Amme, Kahire 1964-1967, XV289; Ebu’l-Feyz Muhammed Murtaza ez-Zebîdî;Tacu’l-Arus min cevahiri’l-Kamûs, Daru’l-Fikr, Beyrut 1994, V/21; İsmail b. Hammad el-Sinanel-Cevherî, Tâcu’l-Luğa ve Sıhâhi’l-Arabiyye, Dâru’l-Kitabi’l-Arabî, Mısır Trs, I/500; el-Ezherî,age., XV/289; ez-Zebîdî, age,V/89; Mecduddin Muhammed b. Yakup Firuzâbâdî, Kamusu’l-Muhît, Matbaatüs-Saade, Mısır 1913, II/311; Zekeriyya, age., III/205; Cârullah Ebi’l-KasımMuhammed b. Ömer ez-Zemahşerî, Esâsu’l-Belâğa, Matbaatu’d-Dari’l-Kutubi’l-Mısır, Kahire1923, II/95.141 Fîruzâbâdî, age., II/311; İbn Manzûr, age., III/276, ez-Zebîdî, age, V/89142 ez-Zebîdî, age, V/89; Fîruzâbâdî, age., II/311143 el-Ezherî, age., XV/233