kuranı kerımde kolelık konusu - gariban tavuk

245hakimdir. (8Enfal/67). Hakimiyet sağlandıktan sonra Ulul-Emr, kendisine tanınanyetkilerden birini maslahata uygun olarak kullanır.5- Ebu Hanife, (bir rivayete göre) Maliki, Şafi, Servi, Evzai, İbn Ömer, Ata,Hasan, Ebu Ubeyd gibi alimlerin görüşüne göre bu ayet muhkemdir, devlet başkanıda muhayyerdir . 755Beydavi ayette esirlere karşı takınılacak tavır konusunda ‘karşılıklı veyakarşılıksız serbest bırakma’ hükmünün imam tarafından seçileceğini, buna katlin dedahil olduğunu söyler. Köleleştirme hükmünün ise mensuh olduğunu veya enazından Bedr savaşına özgü bir durum olduğunu ifade eder. 756İbn Kesir’e göre ayet Bedir’den sonra gelmiştir. Ayetin iniş zamanıyla ilgiliargümanların ardından İbn Kesir, ayetin muhkem veya mensuh oluşu hakkındakirivayetleri aktarır. 757Benzer rivayet ve tartışmaları Suyuti ve Şevkani’de de görüyoruz. 75847Muhammed/4. ayet-i kerimede düşmana ağır kayıplar verdirildikten sonradüşman askerlerinin esir alınabileceği; esirlerin ise duruma göre fidye karşılığı veyafidyesiz serbest bırakılabileceği ifade ediliyor. Fikir ayrılıkları, daha çok, bu ayetinesirlerle ilgili kısmında çıkıyor. Kimileri menn veya fida’ hükmünün mensuholduğunu söylerken kimileri muhkem olduğunu, Hz Peygamberin uygulamalarındafarklı örnekler bulunduğunu ifade ediyor.Öte yandan bazı düşünürler ise, Kur’an’ın: “karşılıklı veya karşılıksızolarak esirleri salıverin” (menn ve fida) ayeti karşısında, yani verilen bu iki755 Kurtubi, age, XXV/151756 Beydavi, age, II/985757 İbn Kesir, age, IV/186-187758 Suyuti, age, s.671; eş-Şevkani, age, V/30-31