kuranı kerımde kolelık konusu - gariban tavuk

170Taberinin bir sıralama yaptığını görüyoruz: Hakları korunacaksa yetimlerleevlenilir, eğer korunamayacaksa diğer kadınlarla dörde kadar evlenilebilir, ancakadalet sağlanamayacaksa bir kadın alınmalı veya cariye ile evlenilmelidir. Bizceburada dikkat çeken bir ayrıntı cariyelerle de evlenmeden bahsedilmesi; nikahsızbirlikteliğin söz konusu edilmemesidir.Bagavî , ayetin nüzul sebebi olarak gösterilen ve aslında aynı sonuca çıkaniki rivayeti aktardıktan sonra 526Allah Teala’nın yetimlerin mallarına hassasiyetgösterilmesini tembih için bu ayeti indirdiğini söyler. Ardından çok evlilikyapabilmek için adaleti sağlama şartı olduğunu ve eğer adalet sağlanamazsa kadınınyetim gibi olacağını söyler. 527 Yine bazılarına göre yetimlerin haklarına gösterilenhassasiyet kadınların haklarına da gösterilmelidir. Yetimlerin hakları konusundaislam dini fazlaca hassas olduğu için; müslümanların bu konuda titiz davrandığınıancak kadınlar konusunda bu hassasiyetin gösterilmediğini söyleyen Bagavî, haklarıyenen kadının da yetim gibi olacağını; bundan dolayı yetimlerin haklarına nasılriayet ediliyorsa kadınların haklarına da riayet edilmesi gerektiğini söylüyor. Eğeradalet sağlanamayacaksa tek kadınla yetinilmeli ya da cariyelerle idare edilmelidir.Çünkü Bagavi’ye göre hür kadının sahip olduğu haklara, örneğin eşit birliktelik, mal,miras, vs köle kadın sahip değildir. 528Razî’de geçtiğinegöre ayetteki ifade yalnızca hürler içindir: Muhakkikâlimler, “Hoşunuza giden kadınlardan size helâl olan kadınları nikahlayın” ifâdesininköleleri şâmil olmadığını söylemişlerdir. Çünkü, buradaki hitap ancak bir kadın526 Bagavî, age, s.164527 Bagavî, age s.164528 Bagavî, age s.165