kuranı kerımde kolelık konusu - gariban tavuk

132yapan ve kendisine “mükâteb” denen köledir. Bu gibi kölelere, zekattan pay verilirki, efendilerine ödeyip hürriyetlerinekavuşsunlar. (İmam Şafii bu görüştedir)b- Abdullah b. Abbas’tan nakledilen diğer bir görüşe göre ise, burada zikredilenköle herhangi bir köledir. Zekât malı ile köleler satın alınıp hürriyetlerinekavuşturulabilirler. (İmam Mâlik ve İmam Ahmed b. Hanbel bu görüştedirler.)Taberi, birinci görüşün doğru olduğunu söylemiş ve mükateb olan kölelere zekâttanpay verilerek azad edileceklerini söylemiştir. Zira, zekât veren kişi zekât verdiğikimseden herhangi bir menfaat bekleyemez. Köleye zekât verip hürriyetinekavuşturan kimse o kölenin velisi olacağından ve velayetin sağladığı haklardanfaydalanacağından zekât verdiği kimseden bir menfaat beklemiş olur ki bu da AllahTeala’nın, karşılık beklemeden zekat verme hükmüne ters düşer. 407Bagavî de tefsirinde, ayetin kendilerine zekat verilecek sekiz sınıfısıraladığını söyledikten sonra burada sözü edilen kölelerin, çoğu alime göre, mükatebköleler olduğunu söylüyor. 408 İbnu’l-Cevzi de aynı görüşü paylaşır. 409Mefatihu’l-Gayb’da da konu benzer şekilde ele alınır. Zekat verilecekkalemler bir bir sıralanır. Bu kalemlerden ilk dördüne zekatın doğrudan verileceği;diğerlerine ise durumlarına göre farklı kişiler üzerinden verileceği ifade edilir.‘Kölelerin zekattan hisseleri, boyunlarının kölelikten kurtulması için ayrılır.Dolayısıyla o hisse onların kendilerine verilmez ve onlar o hissede istedikleri gibi407 Taberi, age, IV/311-315408 Bagavî, age s.380409 İbnu’l-Cevzi, age, III/457