kuranı kerımde kolelık konusu - gariban tavuk

106Risaletin 9. yılında nazil olan 30Rum/28,16Nahl/71 ve 16Nahl/74. Ayetlerdirekt olarak kölelik kurumuyla ilgili bir düzenleme getirmiyor. O dönemdekimuhatabların gayet iyi bildikleri kölelik kurumunu örnek verme amacıyla kullanıyor:30Rum/28ضَرَبَ‏ لَكُم م َّثَلاً‏ مِنْ‏ أَنفُسِكُمْ‏ ھَل ل َّكُم م ِّن م َّا مَلَكَتْ‏ أَیْمَانُكُم م ِّن شُرَكَاء فِي مَا رَزَقْنَاكُمْ‏ فَأَنتُمْ‏فِیھِ‏ سَوَاء تَخَافُونَھُمْ‏ كَخِیفَتِكُمْ‏ أَنفُسَكُمْ‏ كَذَلِكَ‏ نُفَص ِّلُ‏ الْآیَاتِ‏ لِ‏ قَوْمٍ‏ یَعْقِلُونَ‏“Allah size kendinizden şöyle bir örnek getirdi: Kölelerinizden,verdiğimiz rızıklarda sizinle eşit haklara sahip olan ve birbirinizdençekindiğiniz gibi kendilerinden çekindiğiniz ortaklarınız var mı? Düşünen birtopluluk için âyetleri böyle ayrı ayrı açıklıyoruz.”Taradığımız klasik tefsirlerde ayet, genel anlamda, Allah’ın üstünlüğünüfarkettirmek için insanlara, bildikleri bir konu olan efendi-köle ilişkisini örnekgösterdiği biçiminde algılanmış. 332Kur’an’ın bazı konular için insanların yakın çevrelerindeki olay veyailişkilerden temsil getirme üslûbunun bir örneğini yansıtan 28. âyette, Allah’a şirkkoşma, yani O’nu tanrı kabul etmekle beraber başka bazı varlıkları da tanrılıkta O’naortak olarak görme yaklaşımının, özündeki sakatlığın yanı sıra aynı zamandaçelişkiler içeren bir tutum olduğu somut bir anlatımla ortaya konmaktadır. 333 Buörnek özetle “köleyi efendisine eşit saymıyorsunuz da, yaratılmış olanı yaratıcısınanasıl eşit görürsünüz!” anlamında bir eleştiri ve uyarı anlamı taşımaktadır.332 Taberi, age, VI/409; Bagavî, age, s.733; Mukatil, age,III/412-413; İbnu’l-Cevzi, age, VI/698-699;Râzî, age, XXV/118; Kurtubi, age, VII/349; Beydavi, age, II/811; İbn Kesir, age, II/441; Suyuti,age, s.537, eş- Şevkani, age, IV/223333 Kurtubi, age, VII/349