10. Arkeometri Sonuçları Toplantısı - Kültür ve Turizm BakanlıÄı
10. Arkeometri Sonuçları Toplantısı - Kültür ve Turizm BakanlıÄı
10. Arkeometri Sonuçları Toplantısı - Kültür ve Turizm BakanlıÄı
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
KULLANILAN YÖNTEMBu çalışmada, bronz buluntuların çevre şartlarından etkilenme mertebesi<strong>ve</strong> malzemede meydana gelen korozif etkilerin belirlenmesiamaçlanmıştır. Korozyon tayini için geliştirilmiş çeşitli yöntemler mevcuttur.Bunlar arasında önemli bir yeri de radyografi yöntemi tutmaktadır.Bu çalışmada da radyografi yöntemleri kullanılarak Çavuştepe buluntusueserlerin korozyon etkilenme değerlendirmesi yapılması benimsenmiştir.Radyografi yöntemini, kullanılan radyasyon tipine bağlı olarakayırımlamak mümkündür. Radyografide kullanılabilecek radyasyon tipleıiolarak; Xvışınlan, gama ışınlan, beta ışınları, nötronlar, elekıronlar <strong>ve</strong>hatta protonlar sayılabilir. Kullanılan radyasyon tipine göre ise, radyografiyönteminin alt teknikleri ortaya çıkmaktadır [Bilge & Tuğrul,1990; Halmshaw, 1971].Günümüzde, girici radyasyonla malzeme iç yapısına ilişkin görüntüalma tekniği olan radyografide, yaygın olarak kullanılan radyasyon tiplerielektromanyetik radyasyon ailesinden olan X <strong>ve</strong> gama ışinlandır.Ayrıca nötronlar da kimi şartlarda tercih edilmektedirler.Bu çalışmada, öncelikle X-ışını radyografi tekniği ile çalışılmış <strong>ve</strong>buluntuların X-ışını radyografları çekilmiştir. Radyograflar üzerindenyapılan değerlendiıme <strong>ve</strong> ölçümlemelerle eserlerin etkilenme mertebeleritayin edilmiş <strong>ve</strong> yüzde olarak da matematiksel sonuç <strong>ve</strong>rilebilmiştir.X ışınlan, elektromanyetik radyasyon ailesinin malzemeye nüfuzedebilen eneıjitik kısmında yer almakta <strong>ve</strong> genellikle 5 cm ye kadar çelik<strong>ve</strong>ya eşdeğer elemanların radyografisi tercih edilmektedir [Graham,Eddie 1985J. Bu durumda, X-ışını radyografisi, buluntu eserlerin korozyonincelemesi için uygun olmaktadır.Kullanılabilecek bir başka radyografi tekniği de "Nötron Radyografisi"dir.Bu teknik, kaynak temininin güçlüğü <strong>ve</strong> pahalıIığı nedeniyle,X <strong>ve</strong> gama radyografisine göre daha az uygulanan bir teknik durunııındaolmakla birlikte bazı şartlarda getirdiği avantajlar nedeniyletercih edileceği durumlar mevcuttur [Tuğrul 1990J.Kimi hafif elementler, örneğin; hidrojen <strong>ve</strong> karbon için nötron radyografisi"iyi" sonuçlar <strong>ve</strong>rmektedir [Van der Hasdt & Röttger 1981J. Birbaşka deyişle, organik malzeme <strong>ve</strong> kimi hafif elementlerin yer aldığıbileşiklerin durumunun incelenmesi nötron radyografisiyle mümkün olabilmektedir[Tuğrul 1990J.70
Change language