10. Arkeometri Sonuçları Toplantısı - Kültür ve Turizm Bakanlığı

leri yapıldıktan sonra kırma-ezme çukurlarının kapsadığı alanın 1.3 metrekareolduğu saptannuştır (Şekil: 2). Maden cevherinin kınna-ezmeişleminin yapıldığı ve dolayısıyla öğürülecek tane boyutuna getirildiğibir yerdir. Burada büyük bir olasılıkla cevlıer zengirıleştirmenin incekımıa evresi uygulanmıştır. Cevherin tane boylarının yaklaşık 0.5 cmveya daha küçük boyutlara getirilmesine çalışılmıştır. Derinliği 2-2.5 cmile 3.5 cm arasında değişen üç adet kırma-ezme çukurlarında, tane boylarıyaklaşık 2-1.5 cm olan cevherin kırıldığı sanılmaktadır. Derinlikleri1.5-1 cm olan kuma-ezme çukurlarında ise cevherin ezilerek, öğütülmesimümkün tane boyutlarına getirildiği düşünülmektedir. Bütün bu işlemlerekarşın öğütülemeyecek tane boyutunda olan az sayıdaki cevherparçacıkları ayıklanarak derinliği az bir başka çukurda toplanmış olmalıdır.Ayrıca bu çok çukurlu sabit cevher zenginleştirme ünitesindegözlenen ve genişliği 30-31 cm, derinliği 10-12 cm olan doğal çukurun,. kuma-ezme işlemini bekleyen cevherin toplandığı yer olması muhtemeldir(Şekil: 2). Bütün bu veriler çok çukurlu sabit cevher zenginleştirmeünitesinin, cevheri öğütülecek duruma getirilmesinde kullanılmışolduğunu kesinlikle belirlemektedir. Sözü edilen bu küçükcevher zenginleştirme ünitesinde öğütülmeye hazır tane boyutlarına getirilencevher, daha sonra öğütülmerıin yapılacağı taş havanlarda toplanmıştır.Öğütülmede kullanılan taş havanlar ise konkav-yarı konkavgörünümde materyallerdir (Kaptan, 1993). Bu tanıma uygun materyallereyüzeyaraştırmaları sırasında rastlanmıştır.Mine Danu eski maden sahasındaki çok çukurlu sabit cevher zenginleştirmeünitesi, buradaki muhtemel açık hava atölyesinin ilk kullanılanbölümü olmalıdır. Çünkü galeriye çok yakındır. Buradaki madenciliketkinliklerinin başladığı ve galerinin ilk üretim evresi ile aynıtarihte kullanılnuş olması kuvvetle muhtemeldir. Yüzeyaraştırmalarısırasında bulunan ve kırma-ezme işlerinde kullanılmış el taşlarının birkısmı bu atölyede kullanılmış materyallerdir. Anlatımı yapılan çokçukurlu sabit cevher zenginleştirme ünitesi, Anadolu'da ve bu yörede belirlenenşimdilik ikinci buluntudur.Kırma-Ezme Çukurlarının Ölçümleri1. Çap: 5 cm2. Çap: 4 cm3. Çap: 7-7.5 cm4. Çap: 6 cmDerinlik: 1-1.5 cmDerinlik: -Derinlik 3-3.5 cmDerinlik: 1 cm57