10. Arkeometri Sonuçları Toplantısı - Kültür ve Turizm Bakanlığı

iCüruf ve amplıora analiz sonuçlarının eşit denilecek ölçüde benzerliği,bunların aynı malzemeden üretildiğini göstermektedir, Jeokimyasaldeğerlendirmeye uygun az mobil elementlerin» ve çevrenin jeolojikyapısından dolayı beklenilen ana ve yan komponentlerin değerlendirilınesibize yerli üretim için önemli ipuçları vermektedir, Elementlerinkonsantreleri ikili veya üçlü gruplar halinde karşılaştırıldığında,cüruflarla amphoralann benzerliği daha bariz bir şekilde açığa çıkmaktadır.Bu değerlendirmelere göre, araştırılan amphoraların yerli üretimolduğu anlaşılmaktadır. Resim ll' de örnek olarak Cr ve Ni elementlerinincüruflarda ve amphoralarda dağılımı görülmektedir. Cr veNi, bir yandan az mobil karektere sahip olmalarından diğer yandan iseultrabazik kayaçlarda (örneğin ofiolit) zengin oluşlarından dolayı örnekolarak seçilmişlerdir. Ofiolitlerin bulunduğu bölgelerdeki kil yataklarındabu elementlerin konsantreleri norınal kayaçların çok üzerindedir ve dolayısıile bu elementler seramik üretim merkezlerinin saptanmasında kullanılabilir.Resim l2'de Milet üretimi amphoralarla Attika'da üretildiği sanılanSOS amphoralarının açık bir şekilde ayrıldığı görülmektedir,aıHala bazı literatürlerde üretim yerinin Rodos adası olduğu savunulanFikellura tarzındaki amphoralara Milet'te sık rastlanmaktadır. Dupont iseFikellura kaplarının Milet'te de üretilmiş olması gerektiğini savunur.nÇalışmalarımızdan alınan sonuçlar Dupont'un haklı olduğunu gösteımektedir.Milet'terastlanılan Arkaik Dönem'e ait Fikellura amphoralarıMilet'te üretilmiştir. Resim l3'te Milet'te bulunan Fikellura amphoralarınCrINi diyagramı görülmektedir. Diyagramda .Fikellura amphoralannınMilet'e mahsus alan içinde yer aldıkları açık bir şekilde göz önündedir.Resim l4'te görüldüğü gibi Milet amphoralanndan farklı tarz vedekor gösteren "Chios Amphoraları" nın Milet'te taklit edilip edilmediğisorusu yapılan araştırmaların başka bir konusunu teşkil etmekte idi. AnalizIerdenalınan sonuçlar, Milet'te bulunan Chios tarzındaki amphoralarınyerli üretimden farklı içeriklerinin olduğunu dolayısı ile farklı malzemedenüretildiğini göstermektedir. Bu farklılık örnek olarak seçilen CrlNi diyagramında açık bir şekilde görülmektedir (Resim: 15). Chios tarzındakiamphoraların "Milet amphoraları"ndan farklı içeriği diğer diyagramlardada izlenebilir (Resim: 15, alt diyagram)." Bu sonuçlara göre(20) Bkz. V.M.Goldschmid, Geochemischc Ycneilungsgcsctze dcrElemente (1924).(21) Attikada ofiolir kökenli kil yataklarnun varlığı bilirunekte olup. burada üretilen seraıniğindeyüksekoranda Cr ve Ni içermesi gerekir. Bkz. V. Jakobshageıı (editör), Geologic von Griechenland(1986); A.woJohnston-R.E. Jones. BSA 73, 1978, 103-141.(22) P. Dupont in: Milet 1899-1980 (1986) 51-71.(23) Mikaca Milet kadar zengin alımıyan Chios tarzındaki amphoralar dolayısı ile Milet'e göredaha az K içerirler.24