10. Arkeometri Sonuçları Toplantısı - Kültür ve Turizm Bakanlığı

yapılmıştır. Elde edilen veriler; yuvarlatma nonnalize olmnş çapraz ilişkive ters evrişim gibi sinyal gürültü oranını artırıcı işlemlerden geçirilmiştir.Doğal gerilim veıileri, düz ve ters çözüm yöntemleriyle değerlendirilerek,model değiştirgenleri saptanmış ve odak işleyişleri çizilmiştir(Şekil: 5). Şekilden de görüldüğü gibi; yanık duvar, toprak ve temellerüzerinde doğal gerilim beliıtileri elde edilmiş ve arkeolojikyapılarla karşılaştırılarak, doğruluğu sınanmıştır. Doğal gerilim çalışmalarıtest profilinden 17 m kuzeyde seçilen iki alan üzerinde (A ve E)yapılmıştır. Araştıımada grid aralıkları i m , elektrot aralıkları ise 2 ve 6m seçilmiştir (Şekil: 7). Ayrıca E alanı üzerinde ölçümler, birbirine dikiki ayrı doğrultu üzerinde ve farklı elektrotlar kullanılarak ölçülmüştür(CU-CUS04 ile metalik elektrot).Elde edilen veriler benzer yöntemlerle değerlendirildikten sonra, haıitalaroluşturulmuş ve saptanılan değiştirgenler düzlemsel koordinatlardayerlerine yerleştirilerek, odak işleyiş haritaları oluşturulmuştur (Şekil: 8,9 ve l O). Gradyent ve toplam haritalarda (+) ve (-) gerilim oluşturan alanlararasındaki ayrınılar belirgin biçimde ortaya çıkmıştır. Beliıtilerin.uzanım yönleri ile bölgedeki yapilaumadoğrultulannınbenzerliği önemlibirsonuçtur, Birbirine dik alınan ölçülerin değerlendirilmesinden sonrada, beliıtilerin uzanım yönleıindebüyük değişiklik gözlenmemiştir.Ancak ölçüm doğrultusu farklı olduğundan, belirti değiştirgenlerindedeğişiklikler oluşmuştur. Metalik elektrot ölçümlerinin sonuçları da benzerözellikler taşımaktadır. Bunları doğrulayabilmek amacıyla; A alanıüzerinde doğal gerilim ve özdirenç yöntemlerinin ikisinde de beliıtiveren yerde, i 992 yılında 5x5 m boyutlarında bir jeofizik test kazısıyapılmıştrr, Kazı sonucunda; doğal gerilim odaklarının bulunduğu yerlerde,duvar sınırları ile ocak ve fırın alanlarının olduğu görülmüştür,Böylece; yöntemin bu tür yapılar üzerinde beliıti üretebildiği ve yapılarınyerlerini belirleyebildiği gözlenmiştir.SONUÇLARYapılan çalışmalar; doğal gerilim yönteminin arkeolojik incelemelerdeönemli sonuçlar üretebileceğini göstermiştir. Ancak,ölçümler sırasında ve değerlendirme işlemlerinde çok dikkatli olmak gerekir,Uygulama sonuçlarına göre; ocaklar, yanmış çukurlar, yamk duvarve kuyu lar ile topraktaki kimyasal değişimleriri yoğun olduğu bölgelerdebelirti. Oluşmaktadır. Bu nedenle doğal gerilim yönteminin bu türözelliklerin yoğun olarak bulunduğueski çağ alaıılarında oldukça yararlıbir yöntemolııbileceği belirtilmelidir, Ayrıca doğal gerim çalışmalarımn;özdirenç, maııyetik, elektı'omıınyetik ve manyetik duyarlılık incelemelerinive yorumlandımıayı güçlendireceği söylenebilir. Son olarak, uy-235