2012 YILI PROGRAM DEÄžERLENDÄ°RME TOPLANTILARI - Tagem
2012 YILI PROGRAM DEÄžERLENDÄ°RME TOPLANTILARI - Tagem
2012 YILI PROGRAM DEÄžERLENDÄ°RME TOPLANTILARI - Tagem
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
T.C<br />
GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI<br />
TARIMSAL ARAŞTIRMALAR VE POLİTİKALAR<br />
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ<br />
<strong>2012</strong> <strong>YILI</strong><br />
<strong>PROGRAM</strong> DEĞERLENDİRME<br />
<strong>TOPLANTILARI</strong><br />
BİTKİ BESLEME VE TOPRAK<br />
ARAŞTIRMALARI<br />
05 – 09 MART <strong>2012</strong><br />
ANTALYA<br />
1
TOPLANTI KATILIMCI LİSTESİ<br />
ADI SOYADI KURUMU<br />
1 Dr. Kadriye KALINBACAK Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü - Ankara<br />
2 Dr.İbrahim GÜÇDEMİR Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araşt. Enst.- Ankara<br />
3 Dr.Nesime CEBEL Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araşt. Enst.- Ankara<br />
4 Dr.Mustafa USUL Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araşt. Enst.- Ankara<br />
5 Mehmet KEÇECİ Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araşt. Enst.- Ankara<br />
6 Songül DALCI Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araşt. Enst.- Ankara<br />
7 Dr.Haydar POLAT Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araşt. Enst.- Ankara<br />
8 Dr.Derya SÜREK Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araşt. Enst.- Ankara<br />
9 Dr.Hesna ÖZCAN Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araşt. Enst.- Ankara<br />
10 Prof.Dr.İlhami ÜNVER Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü<br />
11 Prof.Dr.Gökhan ÇAYCI Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü<br />
12 Prof.Dr.Sadık USTA Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü<br />
13 Alpaslan Gürsoy Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu - Erzincan<br />
14 Mustafa DEMİR Orta Karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araşt.İst. -Tokat<br />
15 Ö. Faruk NOYAN Orta Karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araşt.İst. -Tokat<br />
16 Gülser YALÇIN Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü - Eskişehir<br />
17 Kadriye TAŞPINAR Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü - Eskişehir<br />
18 Özgür ATEŞ Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü - Eskişehir<br />
19 Volkan ALVEROĞLU Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü - Eskişehir<br />
20 Didem ÖZEN Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü - Eskişehir<br />
21 Nesibe D. ALMACA GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü- Şanlıurfa<br />
22 Elif Didem GÜLLE SAKİN GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü- Şanlıurfa<br />
23 Dr. Gülgün ÖKTEM GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü- Şanlıurfa<br />
24 Dr. Aişe DELİBORAN GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü- Şanlıurfa<br />
25 Abdullah ŞAKAK GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü- Şanlıurfa<br />
26 Mehtap SARAÇOĞLU GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü- Şanlıurfa<br />
27 Y.Doç.Dr. Abdulkadir SÜRÜCÜ Bingöl Üniversitesi Ziraat Fakültesi- Bingöl<br />
28 Dr. Mehmet Ali GÜRBÜZ Atatürk Toprak Su ve Tarımsal Meteoroloji Araşt.İst. -Kırklareli<br />
29 Emine AVŞAR Atatürk Toprak Su ve Tarımsal Meteoroloji Araşt.İst. -Kırklareli<br />
30 Dr. Mehmet Arif ÖZYAZICI Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü- Samsun<br />
31 Dr. Gülen ÖZYAZICI Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü- Samsun<br />
32 Dr. Betül BAYRAKLI Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü- Samsun<br />
33 Dr. Osman ÖZDEMİR Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü- Samsun<br />
34 Kürşat ÜNER Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi- İzmir<br />
35 Ülfet ERDAL Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi- İzmir<br />
2
ADI SOYADI KURUMU<br />
36 Nejat ÖZDEN Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi- İzmir<br />
37 Nuri CANDAN Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi- İzmir<br />
38 Nalan RAHMANOĞLU Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi- İzmir<br />
39 Vural KARAGÜL Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi- İzmir<br />
40 Doç. Dr. İhsan YAŞA E.Ü. Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü- İzmir<br />
41 Adil GEZER Kayısı Araştırma İstasyonu - Malatya<br />
42 Sinan ÇOLAK Kayısı Araştırma İstasyonu - Malatya<br />
43 Mesut ALTINDAL Meyvecilik Araştırma İstasyonu Müdürlüğü-Eğirdir<br />
44 Uz. Barış ALBAYRAK Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü - Yalova<br />
45 Özlem Bengü DAŞ Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü - Yalova<br />
46 Dr. Nevzat ASLAN Antepfıstığı Araştırma İstasyonu - Gaziantep<br />
47 Ömür DUYAR Fındık Araştırma İstasyonu -Giresun<br />
48 Dr. Ayhan AYDIN Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu - Mersin<br />
49 Murat Çetin Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu - Mersin<br />
50 Alper BAYDAR Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu - Mersin<br />
51 Mehmet GÜL Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu - Mersin<br />
52 Yusuf TÜLÜN Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu - Mersin<br />
53 Havva AKÇA Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu - Mersin<br />
54 İsmail Şeyhanlı Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu - Mersin<br />
55 Nuri Arı Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü- Antalya<br />
56 Kerem YÜKSEL Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü- Antalya<br />
57 Dr. Cevdet Fehmi ÖZKAN Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü- Antalya<br />
58 E.Işıl DEMİRTAŞ Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü- Antalya<br />
59 Ali KOÇ Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü- Antalya<br />
60 Dr. Filiz ÖKTÜREN ASRİ Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü- Antalya<br />
61 Bekir MARAL Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü- Antalya<br />
62 Doç.Dr. Faruk ÖZKUTLU Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü- Ordu<br />
63 Doç. Dr. Kürşat KORKMAZ Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü- Ordu<br />
64 Prof. Dr. Ramazan ÇAKMAKÇI Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi<br />
65 Nalan Zeynep YILDIRIM Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü- Erzurum<br />
66 Gül ARAS ÇINAR Tekirdağ Bağcılık Araştırma İstasyonu - Tekirdağ<br />
67 Dr. Çetin PALTA Konya Toprak Su ve Çölleşme ile Mücadele Araşt.İst.- Konya<br />
68 Dr. Yusuf IŞIK Konya Toprak Su ve Çölleşme ile Mücadele Araşt.İst.- Konya<br />
69 Nihal GÖKSU Konya Toprak Su ve Çölleşme ile Mücadele Araşt.İst.- Konya<br />
70 Naci DEMİRCİ Konya Toprak Su ve Çölleşme ile Mücadele Araşt.İst.- Konya<br />
71 Prof.Dr.Sait GEZGİN Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü - Konya<br />
72 Nami Sağır İlci İnşaat -Ankara<br />
73 Prof. Dr. Şefik TÜFEKÇİ Yüzüncü Yıl Üniversitesi - Van<br />
74 Banu KADIOĞLU<br />
Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü- Erzurum<br />
75 Seda DİYARBAKIR<br />
Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü- Erzurum<br />
3
76<br />
ADI SOYADI KURUMU<br />
Hikmet GÜLEÇ Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü- Ankara<br />
77 Selim ÜLGEN<br />
78 Kadir KIRBAŞ<br />
Tarım Reformu Genel Müdürlüğü -Ankara<br />
Tarım Reformu Genel Müdürlüğü -Ankara<br />
79 Prof. Dr. Ayten KARACA Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü<br />
80 Zeki OLGUN Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğü- Ankara<br />
81 Ayhan SEZGİN Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğü- Ankara<br />
82 Dr. İbrahim YAŞAR Bor Araştırma Enstitüsü -Ankara<br />
83 Dr. Sinem KARAKAŞ Bor Araştırma Enstitüsü -Ankara<br />
84 Ercüment ELLİBEŞ Müfettiş -Ankara<br />
ADET<br />
TOPLAM Katılımcı Sayısı 84<br />
Yeni Proje 17<br />
Devam eden Proje 38<br />
Sonuç Raporu 7<br />
Bilgi Amaçlı 6<br />
TOPLAM PROJE SAYISI: 68<br />
4
PROJE ÖZETLERİ<br />
A. YENİ TEKLİF PROJELER<br />
AFA ADI : Toprak, Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı Orta Anadolu Bölgesinde Hayvansal Gübrelerin (Tavuk, Sığır,<br />
Koyun) Potansiyeli, Besin Maddesi İçerikleri ile Mineralizasyon<br />
Durumlarının Belirlenmesi<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü<br />
Projeyi Destekleyen -<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Mehmet KEÇECİ<br />
Yardımcı Araştırmacılar Dr.Derya SÜREK<br />
Dr.Hesna ÖZCAN<br />
Dr.Havva Sera Şendemirci<br />
Gamze DEPEL<br />
Tuba BESEN<br />
Prof.Dr.Sadık USTA<br />
Başlama- Bitiş Tarihleri 2013-2016<br />
Projenin yıllara Göre <strong>2012</strong>:25000TL 2013:20000TL. 2014:15000.TL<br />
Bütçesi<br />
2015:10000TL<br />
Proje Özeti: Bu çalışma ile Çorum, Tokat ve Amasya illerinde hayvancılığın yoğun olarak<br />
yapıldığı yerlerin belirlenerek, bölgesel olarak envanterlerinin çıkartılması, bölgesel olarak<br />
belirlenen işletmelerden alınacak olan ham ve fermente olmuş hayvansal gübrelerin kimyasal<br />
özelliklerini ve bu özelliklerin mevsimsel olarak değişimlerinin ayrıca hayvansal gübrelerin<br />
karbon bağlama oranlarının ve farklı tekstüre sahip topraklarda mineralize olma durumlarının<br />
buna bağlı olarak oluşabilecek nitrat kirliliğinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Proje, ön etüt<br />
çalışması, inkübasyon denemesi ve tarla denemesi olarak üç aşamada gerçekleştirilecektir.<br />
Materyal olarak sığır gübresi, tavuk gübresi ve koyun gübresi kullanılacaktır.<br />
Ön etüt Çalışması<br />
-İşletmelerin tespit edilmesi,<br />
- Hayvan sayılarının ve Üretim şekillerinin belirlenmesi.<br />
Ön etüt çalışmalarından sonra tespit edilen işletmelerden 4 farklı zamanda ham ve ihtimar olmuş<br />
Hayvansal gübrelerden örnekleme yapılacaktır.<br />
İnkübasyon Denemesi: İnkübasyon denemesi, tesadüf parselleri deneme desenine göre 3<br />
tekrarlamalı olarak 3 farklı hayvansal gübre kullanılarak, 3 farklı bünyede (ağır, orta ve hafif<br />
bünyeli) ve 4 farklı zamanda örnekleme yapılacak (15 gün, 45 gün, 90 gün ve 180 gün) şekilde<br />
kurulacaktır. Alınan örneklerde NO3 ve NH4 analizleri yapılacaktır.<br />
Tarla Denemesi: Çalışma tarla şartlarında tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü<br />
olarak, 3 farklı bünyede, sulu ve kuru koşullarda 3 farklı hayvansal gübre kullanılarak buğday<br />
bitkisi ile kurulacaktır. Farklı derinliklerden alınan toprak örneklerinde toplam karbon, toplam<br />
azot, amonyum ve nitrat analizleri yapılacaktır.Bu çalışma ile hayvansal gübrelerin karbon, azot<br />
ve diğer bitki besin maddeleri içerikleri ile mineralizasyonları hakkında bulunan veri<br />
eksikliklerinin giderileceği ve bu konuda yapılacak olan çalışmalara ışık tutacağı<br />
düşünülmektedir.<br />
Anahtar Kelimeler: Tavuk gübresi, sığır gübresi, koyun gübresi, mineralizasyon,<br />
5
AFA ADI : Toprak, Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No<br />
Proje Başlığı Kuru Koşullarda Ayçiçeğinin Azotlu Gübreleme Önerilerinde İndeks<br />
Olarak Kullanılabilecek Parametrelerin ve Azotun Su Kullanma<br />
Projeyi Yürüten<br />
Kuruluş<br />
Projeyi Destekleyen<br />
Kuruluş<br />
Randımanı Üzerine Etkisinin Araştırılması<br />
Atatürk Toprak Su ve Tarımsal Meteoroloji Araştırma İstasyonu<br />
Müdürlüğü/KIRKLARELİ<br />
Proje Yürütücüsü Dr. Mehmet Ali GÜRBÜZ<br />
Yardımcı<br />
Araştırmacılar<br />
Emine AVŞAR<br />
Başlama- Bitiş<br />
Tarihleri<br />
Projenin Yıllara<br />
Göre Bütçesi<br />
Proje Özeti<br />
2013-2015<br />
2013:50.000 TL 2014:30.000TL. 2015:30.000.TL<br />
Bu araştırmada, ayçiçeği bitkisinin azotlu gübreleme önerilerinde indeks olarak<br />
kullanılabilecek; topraktaki amonyum ve nitrat azotu, organik madde, saturasyon, bünye,<br />
topraktan kaldırılan azot ve elde edilen ve beklenen verim gibi parametreler kullanılarak, kuru<br />
koşullarda yetiştirilen ayçiçeği bitkisinden optimum verim alınabilmesi için, uygulanması<br />
gereken azot miktarının tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Bunun yanı sıra, uygulanan azotun<br />
bitkinin su kullanma randımanına üzerine etkisi belirlenecektir.<br />
Bu amaçla, <strong>2012</strong> ve 2013 yıllarında, Trakya Yöremizde, farklı toprak özelliklerine sahip<br />
8-10 lokasyonda, tarla denemeleri yürütülecektir. Latin Karesi deneme deseninde yürütülecek<br />
denemelerde; 0,3, 6, 9 ve 12 kg/da (N) azotlu gübre seviyeleri uygulanacaktır. Deneme öncesi<br />
alınan toprak örneklerinde belirlenecek parametreler üzerine elde edilecek ayçiçeği verimleri<br />
her bir deneme için ayrı ayrı değerlendirilecektir.<br />
Su kullanma randımanı; ekimde ve hasattaki toprak nemi ve vejetasyon periyodundaki<br />
yağışlar ve hasatta belirlenecek ürün verimi ve toplam kuru madde değerlerinden<br />
belirlenecektir.<br />
Anahtar Kelimeler: Trakya, Azotlu Gübreleme, Ayçiçeği, Nitrat Azotu, Su Kullanma<br />
Randımanı<br />
6
AFA ADI: Toprak ve Su Kaynakları<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI: Toprak Verimliliği<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı ICP-OES Kullanılarak Bitkilerdeki Makro ve Mikro Elementlerin<br />
Birlikte Tayininde Çok Değişkenli Kalibrasyon Tekniklerinin<br />
Projeyi Yürüten<br />
Kuruluş<br />
Uygulanması<br />
Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü- YALOVA<br />
Projeyi Destekleyen Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Özlem Bengü DAŞ<br />
Yardımcı<br />
Araştırmacılar<br />
Başlama- Bitiş Ocak <strong>2012</strong>- Aralık <strong>2012</strong><br />
Tarihleri<br />
Projenin yıllara Göre<br />
Bütçesi<br />
Proje Özeti<br />
<strong>2012</strong>: 3.000 TL<br />
Tasarlanan çalışmada ICP-OES cihazı kullanarak, Cu, Ca, K, Fe, Mn, Mg ve Zn elementlerinin<br />
birlikte analizini rutin olarak yapan bir laboratuvarda, yapılan rutin analize ilaveli olarak çok<br />
değişkenli kalibrasyon tekniği ile numune ve standart ilave edilmiş numune analizleri yapılacak<br />
ve özellikle standart ilave edilmiş numunelerdeki yüzde geri kazanım değerleri, rutin analizde<br />
elde edilen ve çok değişkenli kalibrasyon yöntemi ile hesaplanan değerlerle karşılaştırılarak,<br />
tasarlanan çalışmanın rutin analize göre anlamlı fark içeren sonuçlar verip vermediğine<br />
bakılacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Kemometri, Çok Değişkenli Kalibrasyon, Makro ve Mikro elementler,<br />
7
AFA ADI : Toprak, Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI<br />
Proje No<br />
: Toprak Verimliliği<br />
Proje Başlığı Çukurova Bölgesi Koşullarında Yavaş Salınımlı Azotlu<br />
Gübrelerin Buğdayda Verim Ve Bazı Kalite Parametreleri İle<br />
Azot Kullanım Etkinliği Üzerine Etkileri(Doktora )<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Müdürlüğü<br />
Projeyi Destekleyen<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Mehmet GÜL<br />
Yardımcı<br />
Araştırmacılar<br />
Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki<br />
Besleme Bölümü, Çankırı Karatekin Üniversitesi Kızılırmak<br />
Meslek Yüksek Okulu<br />
Prof.Dr. Hayriye İBRİKÇİ<br />
Yard.Doç.Dr. Ebru KARNEZ<br />
Alper BAYDAR<br />
Fatma AKMAN<br />
Mehmet YILDIZ<br />
Hesna PAMİRALAN<br />
Hande SAĞIR<br />
Başlama-Bitiş Tarihleri 2013-2014<br />
Proje Bütçesi 2013-10.000 TL 2014-10.000 TL<br />
Proje Özeti :<br />
Buğday insan beslenmesindeki yeri dikkate alındığında stratejik bir ürün olarak<br />
değerlendirilebilmektedir. Buğdaydan elde edilen mamüller temel besin maddeleri içerisinde<br />
kabul edildiği için, buğday konusunda ülkeler kendilerine yeterli olma gayreti içerisinde<br />
olmakta ve stoklarında bu ürünü bulundurmaktadırlar. Buğday tüketimi genellikle geri kalmış<br />
ülkelerde yaygın olarak yapılmaktadır. Ancak yapılan araştırmalar Türkiye’de günlük enerji<br />
ihtiyacının % 58’inin ekmek ve tahıl ürünlerinden karşılandığını açıklamaktadır (Akdur 2005).<br />
Türkiye’nin buğday üretimi ise yaklaşık 9,5 milyon ha alanda yıllık 21 milyon ton olarak<br />
gerçekleşmektedir. Türkiye’de ekilebilir tarım arazilerinin % 48,68’i buğday arazisidir (TÜİK<br />
2010).<br />
Yeterli düzeyde bir bitkisel üretimi sağlamak ya da bitkisel üretimi güvenli<br />
kılmak için, bitki besin elementlerini uygun ve yeterli miktarda toprağa uygulamanın<br />
önemi, günümüzde her zamankinden daha çok anlaşılmış durumdadır. Azotlu gübreler bitkisel<br />
üretimde temel girdilerin başında gelmektedir. Azot bir bitkide vejetatif gelişim için olmazsa<br />
olmazdır. Çukurova bölgesinde yoğun bir şekilde üretimi yapılan buğday bitkisinin azotlu<br />
gübre ihtiyacı ve azotlu gübreden meydana gelen kayıplar bu konudaki çalışmaları<br />
yönlendirmiştir.<br />
Yeni nesil azotlu gübreler içerdikleri teknolojiler ile azotu kontrollü bir şekilde salınıma<br />
uğratmakta ve azotun bitki tarafında daha etkin kullanılmasını sağlamaktadırlar.<br />
Bu çalışmada amaç; Çukurova Bölgesi’nde yoğun bir şekilde üretimi yapılan buğday<br />
bitkisinde yavaş salınım teknolojisi ile üretilmiş azotlu gübreler kullanarak bitkinin verim ve<br />
bazı kalite parametrelerini incelemek ve azot kullanım etkinliği üzerine etkilerini araştırmaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Azot, Yavaş Salınımlı Gübre, Buğday, İnhibitör<br />
8
AFA ADI: Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI: Toprak Verimliliği<br />
Proje No<br />
Proje Başlığı<br />
Bazı Organomineral (Ca-humat ve B-humat) Bileşiklerin Domates<br />
(Lycopersicon esculentum L.) Bitkisinde Kalsiyum ve Bor Alımı ile<br />
Bitki İçerisindeki Dağılımı Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi (Doktora<br />
Projesi)<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Müdürlüğü<br />
Projeyi Destekleyen<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Alpaslan Gürsoy<br />
Yardımcı Araştırmacılar<br />
Başlama- Bitiş Tarihleri 2013-2015<br />
Projenin yıllara Göre<br />
Bütçesi<br />
Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi<br />
Danışman: Prof. Dr. Metin Turan Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi<br />
Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü<br />
2013:16950 TL 2014: 4570 TL<br />
Proje Özeti<br />
Kültür bitkilerinin yetiştiriciliğinde kalsiyum noksanlığı; gerek hasat öncesi gerekse hasat<br />
sonrası dönemlerde önemli derecede verim ve kalite kayıplarına neden olan faktörlerden<br />
birisidir. Bu çalışmada bazı organomineral (Ca-Humat ve B-Humat) bileşikler vasıtası ile bitki<br />
içerisinde kalsiyumun hareketliliğini artırmak, dolayısı ile bitkinin kalsiyumdan daha etkin bir<br />
şekilde yararlanmasına katkı sağlayarak, kalsiyum beslenmesinden kaynaklanan söz konusu<br />
sorunların çözümüne katkı sağlanması hedeflenmektedir.<br />
Planlanan projenin yürütülmesinde, uygun doz ve inkübasyon dönemlerinin tespiti için <strong>2012</strong><br />
yılında ön deneme (Saksı Denemesi) yürütülmesi planlanmıştır. Farklı dozlarda kalsiyum-humat ve<br />
bor-humat uygulamalarında, mevcut literatür bilgilerinin yanı sıra; bitkinin besin elementi ihtiyacı,<br />
topraktaki bitki besin elementi miktarı v.b. veriler de göz önüne alınarak, ön çalışma için uygulama<br />
dozları ve uygulama zamanları tespit edilecektir.<br />
Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu deneme alanında yürütülecek olan çalışmada,<br />
saksılarda domates bitkisi yetiştirilerek, toprakta oluşturulan farklılıkların bitkideki yansımaları<br />
tespit edilecektir. Toprağa, yaprağa ve Toprak+yaprağa uygulanacak olan farklı dozlarda kalsiyum<br />
ve bor’un, etkinlik parametreleri (Transfer Faktör Tayini, Transfer İndeksi, translokasyon faktörü<br />
v.b. veriler) incelenerek elde edilen bilgiler ışığında çalışma; arazi koşullarında tesadüf blokları<br />
deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak iki yıl süre ile yürütülecektir.<br />
Planlanan proje, ön çalışma ve arazi çalışmaları süresince, Atatürk Üniversitesi Bilimsel<br />
Araştırma Fonu tarafından ayni olarak desteklenecektir.<br />
Anahtar Kelimeler: Kalsiyum, Bor, Humik Asit, Verim, Kalite<br />
9
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı Antepfıstığında Beslenme ve Sulama Uygulamalarının<br />
Geliştirilmesi<br />
Alt Proje 3: Antepfıstığı Bahçe Topraklarının Verimliliklerinin<br />
Uzamsal Olarak İncelenmesi<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş Antepfıstığı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü<br />
Projeyi Destekleyen Gaziantep Üniversitesi Biyoloji Bölümü<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Dr. Nevzat ASLAN<br />
Yardımcı Araştırmacılar Nilgün KALKANCI, Meryem KUZUCU, Erdihan TUNÇ<br />
Başlama- Bitiş Tarihleri 2013-2014<br />
Projenin yıllara Göre 2013: 20 000 TL 2014: 10 000TL<br />
Bütçesi<br />
Proje Özeti:<br />
Antepfıstığı yetiştiriciliğinin büyük kısmı kuru ve tarla tarımının dahi yapılamayacağı<br />
koşullarda yapılmaktadır. Bu alanlarda toprak özellikleri tekdüze bir yapı göstermemektedir.<br />
Antepfıstığı ağaçları geç verime yatan (>10 yıl) ve verimliliğini çok uzun yıllar (>100yıl) sürdüren<br />
ağaçlardır.<br />
Bahçe tesisinden sonra gübreleme amaçlı toprak örneği alımı bitki köklerine zarar vermemek<br />
amacıyla taç iz düşüm alanında fazla derine inilmemektedir. Bu nedenle alınan toprak örneklerinin<br />
temsil kabiliyetinin sorgulanması gerekmektedir. Topraklar doğal olarak homojen bir yapı<br />
göstermezler. Bahçe tesisi yapılan bir alanın topraklarını başlangıçta homojen olduğunu varsaysak<br />
bile uzun yıllar çok yıllık bitkilerin yetiştirilmesi sunucu bu homojenlik bozulmaktadır. Her bitkinin<br />
kök yapısı ve besin ihtiyacına göre toprakta bitki besin elementi dengesi yeniden şekillenmektedir.<br />
Bu değişimlerin bilinmesi gübreleme programlarının daha iyi planlanması açısından önemlidir.<br />
Gübreleme ve sulama yapılan bahçelerde de bu bilgi, yapılan gübrelemenin etkinliği ve sulamanın<br />
besin elementi hareketi üzerine etkisi konusunda veri oluşturacaktır. Gübreleme alanı ve şekli<br />
konusunda alınacak tedbirlerle gübreleme daha etkin; verim ve kalite iyileşecektir.<br />
Çalışma sulu, kuru, gübrelenen ve gübrelenmeyen aynı bölge topraklarında 3’er bahçede<br />
yapılacaktır. Her bahçede 10 ağaç dikkate alınarak yatay (5 aralık) ve düşey (3 derinlik) aralıklarla<br />
toprak örnekleri incelenecektir.<br />
Toprak örneklerinde tam ve yarayışlı besin elementi analizleri yapılacaktır. Elde edilen<br />
sonuçlar krigleme yöntemi ile değerlendirilerek uzamsal değişim ortaya konulacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Antepfıstığı, toprak verimliliği, krig yöntemi, jeoistatistik, uzamsal değişim.<br />
10
AFA ADI : Toprak, Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı Biyodizel Üretiminde Düşük Fosforlu Aspir Yetiştiriciliğinin<br />
Projeyi Yürüten<br />
Araştırılması<br />
Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü<br />
Kuruluş<br />
Projeyi Destekleyen<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Didem ÖZEN<br />
Yardımcı<br />
Araştırmacılar<br />
Başlama- Bitiş<br />
Tarihleri<br />
Projenin yıllara Göre<br />
Bütçesi<br />
Proje Özeti<br />
Gülser YALÇIN<br />
Kadriye TAŞPINAR<br />
Özgür ATEŞ<br />
2013-2015<br />
2013: 14.311,2 TL. 2014:11.811,2.TL 2015:11.811,2TL<br />
Ülkemizde kullanılmakta olan ham yağların gerek gıda amaçlı gerekse biyodizele işlenmesi<br />
sırasında fosfor giderme işlemi yapılmaktadır. Nötralizasyon ve Degum (fosfor giderme)<br />
işlemleri sırasında kostik kullanıldığı için bitkisel yağda yaklaşık %2- 3 kadar bir kayıp meydana<br />
gelmektedir. Ham yağın bu kayıp değerleri asitlik ve fosfor değerlerine göre değişir. Kullanılan<br />
bu kimyasal işleminde ayrıca bir kimyasal ve enerji gideri de vardır. Fosforik asit bedeli 2.933<br />
TL/ton enerji maliyeti ise 91 - 109 TL/ton ’dur. Bu araştırma konusu yağlı tohum bitkisi olan<br />
aspirin tanesindeki fosfor miktarını düşürerek biyodizel üretiminde maliyeti yükselten fosfor<br />
ayrıştırma maliyetini en düşük seviyeye indirebilmek için hazırlanmıştır. Aspir bitkisine 0, 2, 4,<br />
6, 8 kg/da P2O5 fosfor uygulanarak tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak<br />
tanedeki fosfor düzeyini azaltmak amaçlanmıştır. Deneme Eskişehir Geçit Kuşağı Tarımsal<br />
Araştırma Enstitüsü arazisinde kurulacaktır. Deneme Aspir bitkisinin Dinçer, Balcı, Remzibey<br />
ve Yeniceçeşitleri ile 2013 – 2015 yılları arasında yürütülecektir.<br />
Anahtar Kelimeler: Aspir,Biyodizel,Fosfor<br />
11
AFA ADI : Toprak, Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı İzmir Koşullarında Fertigasyon Yöntemi ile Uygulanacak Azotlu<br />
ve Fosforlu Gübrelerin Salçalık Biberin Verimi ve Bazı Kalite<br />
Özellikleri Üzerine Etkisinin Belirlenmesi<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü<br />
Projeyi Destekleyen Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Nuri CANDAN<br />
Yardımcı Araştırmacılar Kürşat ÜNER,<br />
Mehmet GÜNDÜZ,<br />
Vural KARAGÜL,<br />
Neslihan UZUN,<br />
O.Fehmi ŞEN,<br />
Prof.Dr. Dursun EŞİYOK<br />
Başlama- Bitiş Tarihleri 01.01.2013 - 31.12.2015<br />
Projenin yıllara Göre 2013: 34850 TL. 2014: 11150 TL. 2015: 11500 TL.<br />
Bütçesi<br />
Proje Özeti<br />
İzmir’de sebze üretiminde üçüncü sırada olan biber yetiştiriciliği; nüfusun artması, daha<br />
çok gıda ihtiyacı ve salça sanayinin gelişmesi ile artmıştır. Yüksek verim ve kaliteli ürün için<br />
ıslah çalışmalarının yanında biberin gübrelenmesi de önemli hale gelmiştir. İklimsel zorunluluklar<br />
ve yapılan desteklemeler damla sulama sistemlerinin yaygınlaşmasına ve fertigasyonun öneminin<br />
artmasına neden olmuştur.<br />
Araştırmada Yalova Yağlık 28 biber çeşidi kullanılacaktır. Azot Denemesinde Konular:<br />
N0= 0 ppm (N), N1= 20 ppm (9 kg/daN), N2= 40 ppm (18 kg/daN), N3= 60 ppm (27 kg/daN),<br />
N4= 80 ppm (36 kg/daN) olarak, Fosfor Denemesindeki konular: P0= 0 ppm (P2O5), P1=10 ppm<br />
(4,5 kg/daP2O5), P2= 20 ppm (9 kg/daP2O5), P3= 30 ppm (13.5 kg/daP2O5), P4= 40 ppm (18<br />
kg/daP2O5) olarak belirlenmiştir.<br />
Sulamalar haftada iki kez 3 ve 4 gün aralıklarında, gübreleme 4 günlük sulama<br />
uygulamalarında yapılacaktır. Azot denemesinde azotlu gübre olarak % 33’lük Amonyum Nitrat<br />
fosforlu gübre olarak da % 85’lik Fosforik Asit tüm parsellere eşit şekilde ve 13,5 kg/da P2O5<br />
olarak verilecektir. Fosfor denemesinde % 85’lik fosforik asit kullanılacak, azot ihtiyacı için 27<br />
kg/da N olacak şekilde Amonyum Nitrat (% 33) gübresi her parsele eşit olarak kullanılacaktır.<br />
Fideler Nisan ayının ikinci yarısında tarlaya şaşırtılarak bakım işleri yapılacak temmuz, ağustos<br />
ve eylül sonu üç hasat yapılarak bazı kalite ve verim öğeleri belirlenecektir.<br />
Bitki besin elementlerinin istenilen konsantrasyonlarda ve zamanlarda uygulanması<br />
fertigasyonun en olumlu yanıdır. Fertigasyonla gübrelerin üniform olarak dağıtılması, yüzey akışı<br />
ve yıkanma yolu ile gübre kayıpların en aza indirilmesi dolayısıyla çevre kirliliğinin engellenmesi<br />
ve ayrıca gübreleme maliyetinin düşmesi gibi avantajları da vardır. Proje sonuçlandığında elde<br />
edilecek veriler eğitim, bilimsel çalışma ve çiftçi uygulamalarında kullanılacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Salçalık Biber, Capsicum annuum L., Fertigasyon, Azotlu Gübreleme,<br />
Fosforlu Gübreleme, Damla Sulama, İzmir.<br />
12
AFA ADI : Toprak, Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No<br />
Proje Başlığı Fertigasyon yöntemiyle farklı miktarlarda azot<br />
uygulamalarının şeker pancarı yumru verimi üzerine<br />
etkilerinin belirlenmesi<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş Konya Toprak Su ve Çölleşme ile Mücadele Araştırma<br />
İstasyonu<br />
Projeyi Destekleyen Konya Pancar Yetiştiricileri Kooperatifi<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Naci DEMİRCİ<br />
Yardımcı Araştırmacılar Dr. Yusuf IŞIK<br />
Nihal GÖKSU<br />
Başlama-Bitiş Tarihi <strong>2012</strong>-2015<br />
Projenin Toplam Bütçesi 74 300, 00TL<br />
Proje Özeti:<br />
Konya yöresinin, iklim ve toprak özellikleri şeker pancarı yetiştiriciliği için uygun bir<br />
yöredir. Bu nedenle, şeker pancarı yörede uygulanan ekim nöbetinin ana bitkilerinden<br />
birisidir. Bir taraftan şeker pancarının sulama suyu isteğinin oldukça yüksek olması, diğer<br />
taraftan da yöremizde sulama suyunun kısıntılı olması şeker pancarı tarımında sulama<br />
suyunun daha etkin kullanıldığı damla sulama sisteminin yörede yaygınlaşmasını<br />
sağlamıştır. Ancak, yörede damla sulama sistemi ile her sulamada uygulanması gerekli azot<br />
miktarı ve sulama suyunun azot kapsamı hakkında da araştırmaya dayalı güvenilir bilgiler<br />
yoktur. Bu çalışma ile damla sulama ile yetiştirilen şeker pancarına sulama suyu ile<br />
verilmesi gerekli azotlu gübre miktarları belirlenecektir.<br />
Açık kaptan buharlaşmanın 1.25 katı sulama suyu uygulamak suretiyle yürütülecek olan<br />
denemelerde, uygulanacak olan sulama suyu ile 0.0 mg/l, 8.0 mg/l, 16.0 mg/l, 24.0 mg/l ve<br />
32.0 mg/l olmak üzere beş ayrı azot seviyesi uygulanacaktır<br />
Denemelerde parsel uzunluğu 7.50 m olacak, her parsele 0.45 cm aralıkla 10 sıraya ekim<br />
yapılacak, parsel kenarlarından birer sıra, parsel başı ve sonundan üçer bitki kenar tesiri<br />
olarak atılacaktır. Denemelerden elde edilen verimler üzerinden varyans analizi yapılacak,<br />
konu ortalamaları arasındaki farklılıklar LSD testi ile kontrol edilecektir. Nihai<br />
değerlendirmede, uygulanan azotlu gübre ve verim arasındaki ilişkinin belirlenmesinde<br />
regresyon analizinden faydalanılacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Fertigasyon, azot, şeker pancarı, yumru verimi<br />
13
AFA ADI : Toprak, Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No<br />
Proje Başlığı Fertigasyon yöntemiyle farklı miktarlarda azot<br />
uygulamalarının patatesin yumru verimi üzerine etkilerinin<br />
belirlenmesi<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş Konya Toprak Su ve Çölleşme ile Mücadele Araştırma<br />
İstasyonu<br />
Projeyi Destekleyen Konya Pancar Yetiştiricileri Kooperatifi<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Nihal GÖKSU<br />
Yardımcı Araştırmacılar Dr. Yusuf IŞIK<br />
Naci DEMİRCİ<br />
Başlama-Bitiş Tarihi <strong>2012</strong>-2015<br />
Projenin Toplam Bütçesi 74 300, 00TL<br />
Proje Özeti:<br />
Yaşlının, hastanın diyetinden çocuk mamasına kadar her yaşta insanın besini olan patates,<br />
aynı zamanda bir endüstri bitkisidir. Özellikle son yıllarda Niğde ve Nevşehir yörelerinde<br />
ekim alanlarının daralmasına bağlı olarak Konya yöresinde ekim alanları genişlemiştir. Bir<br />
taraftan patatesin sulama suyu isteğinin oldukça yüksek olması, diğer taraftan da yöremizde<br />
sulama suyunun kısıntılı olması patates tarımında sulama suyunun daha etkin kullanıldığı<br />
damla sulama sisteminin yörede yaygınlaşmasına neden olmuştur. Ancak, yörede sulama<br />
suyunun azot kapsamı hakkında araştırmaya dayalı güvenilir bilgiler yoktur. Bu çalışma ile<br />
damla sulama ile yetiştirilen patatese sulama suyu ile verilmesi gerekli azotlu gübre<br />
miktarları belirlenecektir.<br />
Açık kaptan buharlaşmanın 1.25 katı sulama suyu uygulamak suretiyle yürütülecek olan<br />
denemelerde, uygulanacak olan sulama suyu ile 0.0 mg/l, 8.0 mg/l, 16.0 mg/l, 24.0 mg/l ve<br />
32.0 mg/l olmak üzere beş ayrı azot seviyesi uygulanacaktır<br />
Denemelerde parsel uzunluğu 7.50 m olacak, her parsele 0.70 cm aralıkla 8 sıraya dikim<br />
yapılacaktır. Denemelerden elde edilen verimler üzerinden varyans analizi yapılacak, konu<br />
ortalamaları arasındaki farklılıklar LSD testi ile kontrol edilecektir. Nihai değerlendirmede<br />
her sulama seviyesi için, uygulanan azotlu gübre ve verim arasındaki ilişkinin<br />
belirlenmesinde regresyon analizinden faydalanılacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Fertigasyon, azot, patates, yumru verimi<br />
14
AFA ADI: Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI: : Toprak Verimliliği<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı Selenyum Uygulamalarının Mısır Bitkisinin Verim, Verim<br />
Unsurları, Fizyolojik Parametreler ve Yem Kalitesi Üzerine<br />
Etkileri<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü<br />
Projeyi Destekleyen Harran Üniversitesi<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Dr. Aişe DELİBORAN<br />
Yardımcı Araştırmacılar Elif Didem Gülle SAKİN<br />
Yılmaz IŞIK<br />
Mehtap Saraçoğlu<br />
Hasan ASLAN<br />
Hatice KARA<br />
Gökhan FİLİK<br />
Dr. Hüseyin ARSLAN<br />
Yrd. Doç. Dr. Erdal SAKİN<br />
Başlama- Bitiş Tarihleri 1 Haziran 2013 -1 Ocak 2016<br />
Projenin yıllara Göre 2013: 69.750 TL 2014: 19.750 TL<br />
Bütçesi<br />
Proje Özeti (200 kelimeyi geçmeyecek şekilde)<br />
Mikro besin elementleri bitkiler tarafından çok az miktarlarda alınmasına rağmen bitki<br />
metabolizmasında önemli işlevlere sahiptir. Mikro besin maddelerinden olan selenyum hem<br />
insanlar ve hem de hayvanlar için zorunlu bir maddedir ve besin maddeleriyle birlikte yeterli<br />
miktarda alınması gerekmektedir.<br />
Çalışmanın amacı insan ve hayvan beslenmesinde kullanılan silajlık ve tane mısırda<br />
sodyum selenit (Na2SeO3) ve sodyum selenat (Na2SeO4) uygulamasının; mısır bitkisin verim<br />
ve verim unsurları, diğer besin maddelerinin alımı, tane ve yapraklarında Se birikimi üzerine<br />
etkilerini araştırmak, yem kalitesini belirlemektir. Proje 32 ayda sonuçlanacaktır. Denemede 2<br />
farklı selenyum kaynağı, 8 Se dozu (0-5-10-15-25-50-75-100 g Se ha -1 ) kullanılacaktır.<br />
Projenin beklenen etkileri şunlardır: Uygulamalar ile;<br />
- Mısır bitkisinin fizyolojik ve biyokimyasal yapısındaki değişimler incelenerek bu<br />
konuda yeni çalışmalara öncülük edilecek ve bilimsel birikime katkı sağlanacaktır.<br />
- Mısır bitkisinin beslenmesi, verim ve verim unsurları üzerine etkileri belirlenerek bölge<br />
mısır üreticilerine yapılacak gübreleme tavsiyeleriyle ekonomik kayıpların önüne geçilecek,<br />
toprak kimyasal yapısının korunması sağlanarak ekosistemin sürdürülebilirliğine, tarımsal<br />
üretime, bu üretime dayalı yem ve yağ sanayisine olumlu katkılar sağlanacaktır.<br />
- Mısır bitkisinin yem kalitesi üzerine etkileri belirlenecektir. Kaliteli yem üretimi<br />
konusunda uygun Se dozları belirlenmesiyle üreticilere ve entansif tarım yapan hayvan<br />
üreticilerine Se açısından iyi beslenmiş yem kaynakları sağlanarak yem ve hayvan üretim<br />
alanlarına olumlu katkılar sağlanacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Selenyum, mısır, verim, kalite, yem kalitesi<br />
15
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı Turunçgil Fidanı Yetiştiriciliğinde Biyogübrelerin Kullanım<br />
Olanaklarının Araştırılması<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş BATEM<br />
Projeyi Destekleyen Kuruluş Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü<br />
Proje Yürütücüsü Uzm. Biyolog Kerem YÜKSEL<br />
Yardımcı Araştırmacılar Zir. Yük. Müh. Mehmet ÖZDEMİR<br />
Zir. Müh. Bora AĞSARAN<br />
Dr. Işılay YILDIRIM<br />
Zir. Müh. Bekir MARAL<br />
Başlama- Bitiş Tarihleri 2013 – 2016<br />
Projenin yıllara Göre Bütçesi 2013:7000 TL 2014: 4000 TL 2015: 4000 TL<br />
Proje Özeti<br />
Dünya nüfusundaki hızlı artış beraberinde gıda maddelerine olan talebi de artırmıştır. Bu<br />
nedenle birim alandan daha fazla verim alabilmek amacıyla tarımda gübre kullanımı önemli bir hale<br />
gelmiştir. Günümüzde en fazla kullanılan gübre çeşidi kimyasal gübrelerdir. Fakat kimyasal<br />
gübrelerin yanlış kullanımı sonucu tarım arazilerinde tuzluluk artmış, organik madde miktarı<br />
azalmış ve mikroorganizmalardan oluşan bir ekosistem olan toprağın yapısı bozulmuştur. Bu<br />
nedenle son yıllarda, “iyi ve sürdürülebilir tarım uygulamaları” gibi bazı yeni yaklaşımlar ortaya<br />
çıkmıştır. Verimliliğin artırılması ve sürdürülebilirliği, toprakların fiziksel ve kimyasal yapısının<br />
iyileştirilmesi, insan sağlığının korunması, çevre kirliliğinin önlenmesi için organik gübrelerin<br />
kullanımı önem kazanmıştır. Organik gübreler içerisinde son zamanlarda üzerinde yoğun<br />
araştırmalar yapılan biyogübreler oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Biyogübreler ayrıca, organik<br />
ve mineral gübrelerin bitki tarafından daha etkin bir şekilde alınmasını sağlayarak verimi<br />
artırmaktadır. Biyogübreler içerisinde tek hücreli mikroalgler (mavi-yeşil alg, yeşil alg vs.) içeren<br />
süspansiyonlar önemli bir yer tutmaktadır. Bu projenin amacı, farklı biyogübrelerin turunçgil fidan<br />
yetiştiriciliğinde kullanım olanaklarının araştırılmasıdır. Projede, materyal olarak Yerli turunç anacı<br />
(BATEM 360) ve çeşit olarak ise ‘BATEM Fatihi’ (BATEM 97) portakal çeşidi kullanılacaktır.<br />
Farklı biyogübre uygulamaları için fidanlara, uygun besi ortamlarında kültüre alınan Mavi-yeşil<br />
alglerden (Spirulina sp.), Yeşil alg (Chlorella sp.) içeren 2 farklı ticari gübreden ve kimyasal<br />
gübrelerden belirlenen dozlarda verilecektir. Kontrol grubuna hiçbir gübre uygulanmayacaktır.<br />
Biyogübre uygulamaları çöğür şaşırtma döneminden başlamak üzere, aşılamadan sonra ve fidanlar<br />
15 cm boya geldiğinde olmak üzere 3 dönemde yapılacaktır. Daha sonra çöğürlerin<br />
şaşırtılmasından önce başlamak üzere, bitkiler aşıya gelene kadar her 2 ayda bir, aşılamadan 1 ay<br />
sonra ayda bir ve deneme sonunda olmak üzere bitkilerde çeşitli ölçümler (kök uzunluğu, kuru ve<br />
yaş ağırlığı, gövde çapı, bitki boyu vb. ) yapılacaktır. Denemenin başlangıcı ve sonunda toprak ve<br />
yaprak analizleri yapılacaktır. Deneme sonuçları, tesadüf blokları deneme desenine uygun olarak<br />
varyans analizine göre değerlendirilecektir.<br />
Anahtar Kelimeler: Biyogübre, mikroalgler, mavi-yeşil algler, turunçgil, fidan<br />
16
AFA ADI : Toprak, Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı İzmir Koşullarında Humik Asit ve Azaltılmış Gübre Seviyelerinin<br />
Patatesin Verim ve Kalite Özellikleri Üzerine Etkisinin Belirlenmesi<br />
Projeyi Yürüten Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü<br />
Kuruluş<br />
Menemen/İZMİR<br />
Projeyi Destekleyen Türkiye Kömür İşletmeleri<br />
Kuruluş<br />
Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü<br />
Proje Yürütücüsü Vural KARAGÜL<br />
Yardımcı<br />
Bülent GÜRÜN,<br />
Araştırmacılar Kürşat ÜNER,<br />
Nuri CANDAN,<br />
Oğuz Fehmi ŞEN,<br />
Dr. Gün KIRCALIOĞLU<br />
Başlama- Bitiş<br />
Tarihleri<br />
Projenin yıllara Göre<br />
Bütçesi<br />
Proje Özeti<br />
01.01.2013-31.12.2013<br />
2013: 21025 TL 2014: 23335 TL. 2015: 28130 TL<br />
Bu proje ile ülkemiz tarımında önemli bir yere sahip olan patates üretiminde verimi ve<br />
karlılığı arttırmak amaçlanmaktadır. Patateste inorganik gübre kullanımı fazla olup bu alışkanlık<br />
toprak ve su kaynaklarımızın kirlenmesine neden olmaktadır. Ülkemizde üst üste patates ekimi<br />
yaygın bir uygulamadır. Bu nedenle topraklarımız kirlilik tehdidi ile karşı karşıyadır. Bitki besin<br />
maddelerinin yarayışlı hale getirilmesi gerek gübre tüketimi gerekse verim kayıplarının en aza<br />
indirilmesi yönünden önem arz etmektedir.<br />
Bitki besin maddelerinin yarayışlılığına toprak pH’sı, toprak ısısı ve katyon değişim<br />
kapasitesi gibi birçok faktör etki etmektedir. Humik maddeler toprakların yapısını bitkiler için<br />
olumlu yönde düzenleyerek bitki besin maddelerinden sağlanan faydayı arttırmaktadırlar.<br />
Topraklarımızın organik madde miktarı yetersiz olup bu durum toprak yapısını<br />
olumsuz yönde etkilemektedir. Toprağa uygulanacak humik asit ile besin maddelerinin bitkilere<br />
yarayışlı hale getirilmesi ve patates üretiminde verimliliğin artırılması amaçlanmaktadır. Toprak<br />
ve su kirliliğine neden olmadan düşük maliyetle sürdürülebilir patates üretimi projenin ana<br />
hedefidir. Patateste verimi arttırmak ve yeterli gübre kullanımının yaygınlaştırılması amacı ile<br />
bu proje yürütülecektir. Bu amaçla projede humik asitin tek başına ve azaltılmış inorganik<br />
gübre(NPK) dozlarında verimliliğe olan etkileri incelenecektir. Humik asit benzeri organik<br />
maddelerin kullanımının yaygınlaştırılması ile tarımda sürdürülebilirlik yönünde katkı<br />
yapılması amaçlanmaktadır.<br />
Anahtar Kelimeler: Patates, Solanum tuberosum L., Humik Asit, Azot, Fosfor, Potasyum<br />
17
1.2 TOPRAK KALİTESİ VE TOPRAK KİRLİLİĞİ <strong>PROGRAM</strong>I<br />
AFA ADI: Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI: Toprak Kalitesi ve Toprak Kirliliği<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı Ege Bölgesi Koşullarında Organik Hayvan Yemi Üretimine<br />
Yönelik Münavebe Sistemlerinin Karşılaştırılması<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü<br />
Projeyi Destekleyen<br />
Kuruluş<br />
Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü<br />
Koyunculuk Araştırma İstasyonu Müd.<br />
Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Böl.<br />
Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni ve Tarla Bitkileri Böl.<br />
Proje Yürütücüsü Ülfet ERDAL<br />
Yardımcı Araştırmacılar Neslihan UZUN<br />
Nuri CANDAN<br />
Z. Lamia BİLİR<br />
İlkay ÖZDEMİR<br />
Dr.Hüseyin ÖZPINAR<br />
Dr.Hülya HANOĞLU<br />
Doç Dr. İhsan YAŞA<br />
Yrd.Doç.Dr.Alev HALİKİ<br />
Doç. Dr.Hülya ÖZKUL<br />
Prof.Dr. Esen ÇELEN<br />
Yrd.Doç.Dr. Mithat GEVREK<br />
Başlama- Bitiş Tarihleri 2013 - 2016<br />
Proje Bütçesi 2013: 80000 TL 2014: 40000TL 2015: 40000TL2016:40000TL<br />
Günümüzde organik ürünlere olan talep gittikçe artmaktadır. Ancak organik hayvan<br />
yetiştiriciliğinde organik yem gerek dünyada ve gerekse ülkemizde yeterli bir üretim miktarına<br />
sahip değildir. Türkiye’de organik yemlerin besin değeri açısından da ciddi problemleri vardır.<br />
Organik hayvan yetiştiriciliğinde yem girdilerindeki sıkıntı, yemlerin ithal edilmesine ve<br />
maliyetlerin artışına neden olmaktadır. Maliyetlerin %70’ini yem girdisinin oluşturduğu<br />
düşünüldüğünde, bu sorunlar ülkemizde organik hayvancılığın ilerleyememesinin başlıca<br />
nedenleri arasında yer almaktadır.<br />
Bu proje, organik hayvan yemi yetiştiriciliğinde aynı sezon içinde hayvanların tüm besin<br />
değerlerini karşılayacak iki farklı münavebe sisteminden oluşmaktadır. Her iki sistemde de kaba<br />
yem, enerji yemi, protein yemi ve silaj olacak şekilde deneme kurulacaktır. Ayrıca<br />
denemelerden hasat öncesi ve sonrasında alınan toprak örnekleri analiz edilerek mikrobiyal<br />
aktivitedeki değişimleri toprağın sürdürülebilirliği açısından belirlenecektir. İki farklı münavebe<br />
sisteminin maliyet analizleri yapılarak karşılaştırılacaktır. Her bir münavebe sisteminin kendi<br />
içinde ve sistemler arasındaki yıl karşılaştırmaları istatistiki olarak değerlendirilecektir.<br />
Denemelerde yaz sezonunda yetiştirilecek bitkilerin sulama suyu ihtiyacına göre damla sulama<br />
uygulanacak ve gerekli tarımsal işlemler ve gözlemler yapılacaktır. Toprak işleme, hastalık ve<br />
zararlı kontrolü gibi bütün tarımsal işlemler ve uygulamalar her iki sistemde organik tarım<br />
kanunu kuralları gereğince yapılacaktır. Projeden elde edilen sonuçlarla organik yem bitkisi<br />
üreticisine, organik yem yetiştiriciliği konusunda zengin içerikli, yüksek kalitede yem çeşitleri<br />
ve kendi içinde de sürekli bir münavebe döngüsüyle en ucuz maliyetli üretim sistemi<br />
önerilecektir. Böylece ülkemizde organik hayvancılık üretimindeki temel girdi sorunu çözümü<br />
için üreticilere organik yem bitkisi üretimi ve planlaması konusunda katkı sağlanmış olacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Org.hayvan yemi, münavebe, verim, mikrobiyal aktivite, mikotoksin, küf.<br />
18
AFA ADI: Toprak Su Kaynakları<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI: Toprak Kalitesi ve Toprak Kirliliği<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı Antep fıstığında Beslenme ve Sulama Uygulamalarının<br />
Geliştirilmesi<br />
Alt Proje 2: Topraksız Ortamda (Aeroponik) Antepfıstığı Fidanlarının<br />
Mineral Besin İhtiyacının Belirlemesi<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş Antepfıstığı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü<br />
Projeyi Destekleyen<br />
Kuruluş<br />
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üni. Zir. Fak. Toprak Bölümü<br />
Proje Yürütücüsü Dr. Nevzat ASLAN<br />
Yardımcı Araştırmacılar Nilgün KALKANCI, Meryem KUZUCU, Oğuz GÜNDOĞDU<br />
Kamil SARPKAYA, Doç. Dr. Hüseyin DİKİCİ<br />
Başlama- Bitiş Tarihleri 2013-2015<br />
Projenin yıllara Göre<br />
Bütçesi<br />
Proje Özeti:<br />
2013: 15 000 TL 2014: 8 000 TL 2015: 8 000 TL<br />
Ülkemizde aşılı antepfıstığı fidanı üretimi, üreticilerin talebini karşılayamamaktadır.<br />
Genellikle fidanlar 3-4 litrelik plastik tüplerde; ahır gübresi, toprak, torf ve perlitin farklı oranda<br />
karıştırılması ile yetiştirilmektedir. İlk yılda fidanların çok az bir kısmı aşı yapma kalınlığına<br />
gelmektedir. Bunun yanında antepfıstığı fidanlarında aşı tutma oranı %50’den düşük olmaktadır.<br />
Bahçe tesisinde aşılı antepfıstığı fidanının kullanılması halinde ağaçların verime yatması 3-4 yıl<br />
erkene alınabilmektedir.<br />
Antepfıstığı fidan yetiştiriciliği için kullanılan anaçların (pistachio vera ve pistachio khinjuk)<br />
dengeli mineral besin elementi ihtiyacı tam olarak bilinmemektedir. Besin elementi dengesi dikkate<br />
alınmadan hazırlanan tüp karışımları; bazen besinler arası teşvik edici (sinerjik), bazen de<br />
engelleyici etki (antogonistik) ortaya çıkarmaktadır. Bitki besin elementi eksikliği veya toksisitesi<br />
belirtileri ile ilgili kapsamlı bir görsel veri bulunmamaktadır. Besin elementi dozunun belirlemesi<br />
için topraksız ortam kullanılacaktır. Kullanılacak ortamda besin elementi olabilecek kalıntı ve besin<br />
elementi tutulması olmamalıdır. Topraksız ortam bize bu imkânları vermektedir.<br />
Kum, perlit, su ve aeroponik (köklere su püskürtme) sistemler ile yapılan ön çalışmada<br />
aeroponik sistemin daha başarılı olduğu görülmüştür. Denemede kontrol olarak tüm besin<br />
elementlerini makul ölçüde bulunduran Hoagland solüsyonu kullanılacaktır. Denemede sırasıyla<br />
aşağıdaki 12 besin elementlerinin (N, P, K, Ca, Mg, S, B, Fe, Zn, Mn, Cu, Mo) 4 dozu, üç tekerrürlü<br />
ve her tekerrürde 10 fidan olacak şekilde tesadüf blokları deneme desenine göre yürütülecektir. Her<br />
yıl 4 elementin dozları çalışılacaktır. Proje 3 yıl için de sonlandırılacaktır. Fidanlarla ilgili aylık<br />
dönemlerle çap, uzunluk ölçümleri ve üçüncü aydan itibaren aylık yaprak örnekleri alınacaktır.<br />
Alınan veriler değerlendirilerek en uygun doza karar verilecektir.<br />
Anahtar Kelimeler: Antepfıstığı, aeroponik, besleme, fidan yetiştirme, Hoagland.<br />
19
1.3 TOPRAK VE ARAZİ BİLGİ SİSTEMLERİ <strong>PROGRAM</strong>I<br />
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak ve Arazi Bilgi Sistemleri<br />
Proje No<br />
Proje Başlığı Küçük Menderes Havzası Tarım Topraklarının Bitki Besin Maddesi<br />
ve Potansiyel Toksik Element Kapsamlarının Belirlenmesi<br />
Projeyi Yürüten UTAEM<br />
Kuruluş<br />
Projeyi Destekleyen TAGEM<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Dr. Nejat ÖZDEN (Ziraat Yüksek Mühendisi)<br />
Yardımcı<br />
İdris USLU (Ziraat Yüksek Mühendisi)<br />
Araştırmacılar Nalan RAHMANOĞLU (Ziraat Yüksek Mühendisi)<br />
Nuri CANDAN (Ziraat Yüksek Mühendisi)<br />
Z. Lamia BİLİR (Kimya Mühendisi)<br />
Yrd.Doç.Dr. Selçuk GÖÇMEZ (Ziraat Yüksek Mühendisi)<br />
Öztekin URLA (Ziraat Mühendisi)<br />
Başlama- Bitiş 01.01.2013 – 31.12.2015<br />
Tarihleri<br />
Projenin Toplam 2013: 38.500 TL 2014: 40.500 TL 2015: 8.000 TL<br />
Bütçesi:<br />
Proje Özeti<br />
Türkiye`nin endüstriyel ve tarımsal anlamda en önemli üretim bölgelerinden birisi olan<br />
Küçük Menderes Havzası tarım topraklarının bitki besin maddesi ve potansiyel toksik element<br />
kapsamlarının belirlenmesi, belirlenen bu toprak özelliklerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri<br />
kapsamında değerlendirilerek güncel toprak veri tabanları oluşturulması ve haritalanması<br />
amacıyla planlanmıştır.<br />
Gerçekleştirilecek projede; Küçük Menderes Havzası tarım alanlarından 2013-2015<br />
yıları arasında, 2.5x2.5 km grid sistemine göre yaklaşık 350 noktada toprak örneklemesi<br />
yapılacak, toprak örnekleri 0-20 cm derinlikten yer koordinatları ölçülerek alınacaktır. Alınan<br />
toprak örneklerinde; bünye, pH, elektriksel iletkenlik, kireç, organik madde, alınabilir fosfor<br />
analizlerini kapsayan temel verimlilik parametreleri, ekstrakte edilebilir K, Ca Mg ve Na,<br />
toplam N, alınabilir Fe, Cu, Zn ve Mn analizlerini içeren bitki besin maddesi kapsamları, sıcak<br />
suyla ekstrakte edilebilir B ile toprak kirliliği yönetmeliği esasları çerçevesinde Cu, Zn, Ni,<br />
Cd, Cr, Pb ve Co’ dan oluşan potansiyel toksik element kapsamları belirlenecektir. Bununla<br />
birlikte, toprak analiz sonuçları belli kriterlere göre sınıflandırılarak, besin maddelerinin<br />
eksiklik, yeterlilik veya fazlalık, potansiyel toksik elementlerin ise toksiklik seviyeleri<br />
belirlenecektir. Toprak parametrelerinin sınıflandırılmasından sonra Coğrafi Bilgi Sistemleri<br />
kapsamında veri tabanı oluşturulacak ve haritalanacaktır.<br />
Proje sonucunda elde edilecek veriler; toprak kaynaklarının verimlilik, kalite ve kirlilik<br />
unsurlarının izlenmesine, gübre üretim planlaması, yöreye uygun bitki deseninin seçimine,<br />
organik tarım uygulamaları yapılabilecek yerlerin belirlenmesine yüksek düzeyde fayda<br />
sağlayacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Toprak kirliliği, potansiyel toksik elementler, bitki besin maddesi, CBS,<br />
Küçük Menderes Havzası<br />
20
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak ve Arazi Bilgi Sistemleri<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı Tarımsal Veri Tabanı Oluşturulması "Tekirdağ Bağcılık Araştırma<br />
İstasyonu Müdürlüğü Örneği"<br />
Projeyi Yürüten Tekirdağ Bağcılık Araştırma İstasyonu Müdürlüğü<br />
Kuruluş<br />
Projeyi Destekleyen<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Gül ARAS ÇINAR<br />
Yardımcı<br />
Araştırmacılar<br />
Başlama- Bitiş<br />
Tarihleri<br />
Projenin yıllara Göre<br />
Bütçesi<br />
Proje Özeti<br />
Yrd. Doç. Dr. Mehmet ŞENER<br />
Yrd.Doç. Dr. Zeki ALAGÖZ<br />
A. Semih YAŞASIN<br />
G. Güvenç AVCI<br />
Tamer UYSAL<br />
Serkan AYDIN<br />
01.01.2013-31.12.2014<br />
2013 : 24.500TL 2014 : 23.500TL<br />
Bu çalışma ile zaman ve hassasiyet açısından mevcut arazi durumunun belirlenmesinde ve<br />
analizinde CBS ve UA teknikleri kullanılarak, kullanıcılara ve karar vericilere, kararların<br />
alınmasında çabukluk ve esneklik kazandırmak üzere harita tabanlı ve diğer verilerin bilgisayar<br />
ortamına aktarılması sağlanacaktır.<br />
Araştırma alanının önemi dikkate alınarak öncelikle arazinin iyi tanımlanması gerekmektedir.<br />
Alanda toprak karakteristiklerini ve drenaj durumlarını ortaya koyacak bir çalışma ve alana ait<br />
toprak yapısını belirten herhangi bir harita bulunmamaktadır. Arazide yapılacak uygulamalarda<br />
temel bilgi olarak, arazi kullanımı, ürün deseni, verim, iklim, taban suyu ve toprak özelliklerinin<br />
bir bütün halinde, pratik bir şekilde araştırıcı tarafından elde edilmesi amaçlanmaktadır. Toprağın<br />
mevcut durumunu kontrol etmek, yetiştiricilik bakımından sakıncalı olan kısımlarını belirlemek<br />
ve daha iyi bitkisel üretim gerçekleştirmek amacına yönelik toprak örnekleri farklı derinliklerden<br />
alınıp analizleri yaptırılacaktır. Toprak özelliklerini daha ayrıntılı bir şekilde ifade edebilmek<br />
amacıyla arazide profil incelemelerinde bulunulacaktır. Ayrıca açılacak olan gözlem kuyularında<br />
taban suyu derinliği ve tuzluluğu saptanacaktır. Hasat zamanı, verim değerleri belirlenecektir.<br />
Kurumdan meteorolojik değerler ve ürünlerle ilgili diğer veriler temin edilecektir. Arazi<br />
kullanımı ve bitki örtüsünün belirlenmesinde WorldView-2 uydu görüntüsü, CBS yardımı ile<br />
veri tabanının oluşturulmasında ise ArcGIS Desktop programı kullanılacaktır. Verilere ilişkin<br />
haritalar ArcGIS programında oluşturulup, değerlendirilecektir.<br />
Anahtar Kelimeler: Veri Tabanı, Arazi Kullanımı, Coğrafi Bilgi Sistemleri<br />
21
B. DEVAM EDEN PROJELER<br />
AFA ADI : Toprak Su kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No: TAGEM/TSKAD/12/A13/P04/2<br />
Proje Başlığı Kireçtaşı ve Marn Ana Materyaller Üzerinde Oluşan Topraklarda<br />
Humik Asit ve Gübre Uygulamalarının Bitki Besin Maddelerinin<br />
Formları ve Toprak Verimliliği Üzerine Etkisi.<br />
Projeyi Yürüten Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü<br />
Kuruluş<br />
Projeyi Destekleyen<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Mehmet KEÇECİ<br />
Yardımcı<br />
Araştırmacılar<br />
Prof. Dr. Sadık USTA<br />
Behnam DOGLATİ<br />
Dr. Havva S. ŞENDEMİRCİ<br />
Gamze DEPEL<br />
Nuray GÜNEŞ<br />
<strong>2012</strong>-2017<br />
Başlama- Bitiş<br />
Tarihleri<br />
Projenin Toplam 95 000TL<br />
Bütçesi:<br />
Proje Özeti Dünyada işlenebilir tarım alanlarının sınırlı olması nedeniyle ortaya çıkan<br />
besin açığının, halen tarım yapılan alanlardaki verim artışı ile sağlanması gerektirmektedir. Bu<br />
kapsamda birçok ülke toprak verimliliğini korumaya ve geliştirmeye çalışmaktadır. Verimi<br />
artırmanın en öneli uygulamalarından biri gübreleme uygulamasıdır.<br />
Bitki gelişimi için gerekli olan bitki besin maddelerinin toprakta azalmalarını<br />
bilmemiz, bu azalmaların ne kadar olduğunu ve ne zaman bunları gübreleme ile toprağa<br />
kazandırmamız gerektiği oldukça önem arz etmektedir. Bilindiği gibi gübreleme ve verilen<br />
gübrenin etkinliği bir çok faktöre bağlıdır. Bu faktörlerden biride farklı ana materyal ve<br />
iklimlerde oluşan toprak özellikleridir. Farklı iklim ve ana materyallerde üzerinde oluşan<br />
toprakların kil tipleri, organik madde miktarları, kireç içerikleri, Fe ve Al-Hidroksit miktarları<br />
vb değişiklik göstermektedir. Bu farklılıkların gübreleme üzerine veya uygulanan gübrenin<br />
etkinliği üzerine ayrı ayrı etkileri söz konusudur. Buda bitki besin maddelerin topraktaki<br />
formları (bitkiler tarafından alınabilirliği, toprakta fikse olma durumları, topraklata kayıpları,<br />
kinetik enerjileri) üzerine etkilerinin belirlenmesi önem arz etmektedir.<br />
Bu araştırma ile Türkiye de yaygın olan 4 farklı ana materyal üzerinde oluşan topraklar<br />
üzerine Ahır gübresi, leonardit ve humik asit uygulamalarının, topraktaki ve gübre ile ilave<br />
edilen bitki besin maddelerinin yukarıda belirtilen farklı formları üzerine etkileri belirlenmeye<br />
çalışılacak ve gübreleme programları oluşturulmaya çalışılacaktır. Bu çalışma <strong>2012</strong> yılında<br />
başlanacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
22
AFA ADI : Toprak ve Su Kaynakları<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı<br />
Projeyi Yürüten<br />
Kuruluş<br />
Projeyi Destekleyen<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Dr. Derya SÜREK<br />
Yardımcı<br />
Araştırmacılar<br />
Toprakların Karbon Tutulumu Ve Sürdürülebilirliği Üzerine Toprak<br />
İşleme Tekniklerinin Etkileri<br />
Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü<br />
Polatlı Tarım İşletmesi, A.Ü. Ziraat Fakültesi, Toprak Bölümü, A.Ü.<br />
Ziraat Fakültesi, Tarım Makineleri Bölümü<br />
Dr. Hesna ÖZCAN<br />
Yakup KÖŞGER<br />
Kadri AVAĞ<br />
Dr. Havva Sera ŞENDEMİRCİ<br />
Prof. Dr. Ayten KARACA<br />
Doç. Dr. Ufuk TÜRKER<br />
Ali KOÇ<br />
Mustafa Kemal SARI<br />
2011-2016<br />
Başlama- Bitiş<br />
Tarihleri<br />
Projenin Toplam 43.000.00- TL<br />
Bütçesi:<br />
Proje Özeti:<br />
Toprakların verimliliğinin arttırılması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla Orta<br />
Anadolu koşullarında uygulanan Nadas-Buğday ve Baklagil-Buğday ekim nöbetlerinde<br />
koruyucu toprak işleme (azaltılmış ve sıfır toprak işleme) tekniklerinin geleneksel toprak<br />
işleme tekniği ile karşılaştırılarak bölgede uygulanabilirliğinin araştırıldığı çalışmamıza 2011<br />
yılında başlanmıştır.<br />
Çalışmaya 2011 ilkbaharında Nadas–Buğday ekim nöbetinin geleneksel nadas ve azaltılmış<br />
nadas parsellerinin sürümleri (anız bozma) ile başlanmış, izleyen zamanlarda ikileme ve<br />
üçleme yapılmıştır. Aynı dönemde anıza doğrudan ekim parselleri yabancı otlara karşı total bir<br />
herbisit ile ilaçlanmıştır. Ekim öncesi geleneksel ve azaltılmış toprak işleme parselleri tekrar<br />
kazayağı tırmık+takımı çekilerek mibzerle, sıfır toprak işleme parselleri anıza doğrudan ekim<br />
mibzeri ile ekilmiştir. Materyal olarak Tosunbey ekmeklik buğday çeşidi kullanılmıştır.<br />
Baklagil-Buğday ekim nöbeti içinde yer alan geleneksel nohut ve azaltılmış nohut parselleri<br />
ile anıza direkt nohut parsellerinin ekimi ilkbaharda projede belirtildiği şekilde yapılmıştır.<br />
Projemizin ilk yılı olması sebebiyle başlangıç toprak özelliklerinin belirlenmesi amacıyla sığ<br />
ve derin profilli tarlalardan toprak örnekleri alınmış, örnekler analize hazırlanmıştır.<br />
Laboratuvar analizleri halen devam etmektedir.<br />
Proje, <strong>2012</strong> yılında belirtildiği şekilde devam edecektir.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
23
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No<br />
Proje Başlığı<br />
Projeyi Yürüten<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Kadriye Taşpınar<br />
Yardımcı<br />
Araştırmacılar<br />
Eskişehir Sulu Koşullarında Toprak İşlemesiz İkinci Ürün Aspir<br />
Yetiştiriciliğinde Azotlu Gübre Uygulamasının Verim Üzerine<br />
Etkisi<br />
Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü - Eskişehir<br />
Gülser Yalçın<br />
Ramazan Yavuz<br />
Serdar Toprak<br />
Özgür Ateş<br />
Halil Polat<br />
Başlama-Bitiş Tarihleri 2010-2013<br />
Proje Bütçesi *2010: 134 162 TL 2011:6 173 TL <strong>2012</strong>:7 613 TL<br />
Proje Özeti<br />
Denemeler tesadüf blokları deneme desenine uygun olarak beş konulu ve üç tekerrürlü<br />
olarak üç ayrı deneme şeklinde Enstitü arazisinde kurulmuştur. Deneme konuları 0,3,6,9,12<br />
kg-N/da ‘dır. Ana ürünler macar fiği, kırmızı mercimek ve buğday hasadından sonra toprak<br />
örnekleri alınmış ve yukarıda yer alan konulara uygun olarak ikinci ürün aspir (Remzi Bey<br />
çeşidi) ekimi gerçekleştirilmiştir. Fosforlu gübre kaynağı olarak TSP ve Azotlu gübre kaynağı<br />
olarak Amonyum Sülfat ve %33’lük Amonyum Nitrat kullanılmıştır.<br />
Fiğ sonrası aspir hasadı 2011 yılı eylül ayında, kırmızı mercimek sonrası aspir hasadı<br />
ekim ayında yapılmıştır. Buğday sonrası aspirden verim alınamamıştır. Fiğ ve mercimek<br />
sonrası ikinci ürün aspir bitkisinin yağ oranları ve yağ asitleri belirlenmiş olup, ekim öncesi ve<br />
hasat sonrası toprak analiz sonuçları değerlendirilmiştir. İkinci ürün aspir verimleri istatistiki<br />
değerlendirmeye alınmıştır.<br />
2011 yılı üretim sezonunda üç ana ürün ekilmiş olup, takibi yapılmaktadır.<br />
* Projenin 2010 yılı için bütçesi 134 162 TL iken yeterli ödenek olmadığından Gaz<br />
Kromatografisi alınamamıştır.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
24
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No: TAGEM/TSKAD/12/A13/P04/4<br />
Proje Başlığı<br />
Sera Koşullarında Bazaltik Tüf ve Çiftlik Gübresi Uygulamasının<br />
Toprak Solarizasyonuna Etkilerinin Araştırılması ve Toprak<br />
Sıcaklığının Matematiksel Modellenmesi<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Müdürlüğü- Alata / MERSİN<br />
Projeyi Destekleyen TAGEM<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Dr. Yusuf TÜLÜN<br />
Yardımcı Araştırmacılar Günsu ALTINDİŞLİ ATAĞ<br />
Prof. Dr. Alhan SARIYEV<br />
Prof. Dr. İbrahim Halil ELEKCİOĞLU<br />
Prof. Dr. Mustafa GÖK<br />
Yrd. Doç. Dr. Kemal DOĞAN<br />
Ar. Gör. Hesna PAMİRALAN<br />
Zeyni AKTAŞ<br />
İsmail ŞEYHANLI<br />
Havva AKÇA<br />
Başlama- Bitiş Tarihleri 01/01/<strong>2012</strong> - 31/12/2013<br />
Projenin Toplam<br />
Bütçesi:<br />
Proje Özeti:<br />
32.000 TL<br />
Ülkemizde geçmişi son 30-35 yıl kadar öncesine dayanan seracılık faaliyetleri, iklimsel<br />
koşulların uygunluğu nedeniyle Akdeniz bölgesinde özellikle örtü altı tarımın lokomotifi olarak<br />
nitelendirilebilecek Antalya ve Mersin illerinde yaygın bir şekilde gerçekleştirilmektedir.<br />
Seracılık sayesinde uygun olmayan çevre ve iklim şartları altında yapay koşullar oluşturularak<br />
yetişme mevsimi dışında da bazı sebze ve meyveler pazarda tüketicilere sunulabilmektedir.<br />
Sera ortamında monokültürel uygulamalar ve sıcaklık, nem gibi fiziksel koşullarında<br />
uygun olması nedeniyle yetiştirilen bitkiye özgü nematod ve funguslar gibi birçok patojen ve<br />
hastalık etmenlerinde artış meydana gelmekte ve bu durum verimde ciddi kayıplara hatta hiç ürün<br />
alınamamasına bile yol açabilmektedir. Bu nedenle seralarda zirai mücadele amaçlı yoğun bir<br />
şekilde kullanılan kimyasalların çevre ve canlılar açısından zararlı etkileri olabilmektedir. Yaz<br />
aylarında toprakların ekili olmadığı dönemlerde şeffaf plastik örtülerle örtülmesi sonucu toprak<br />
yüzeyinde oluşan yüksek sıcaklığın da toprağın patojenlerden arındırılmasında etkin olduğu<br />
saptanmıştır. Solarizasyon olarak adlandırılan bu işlem diğer dezenfeksiyon yöntemlerine göre<br />
daha ekonomik, uygulaması basit ve zararsız, kimyasal yöntemlere alternatif, sürdürülebilirlik ve<br />
organik tarım faaliyetleri açısından da oldukça önemli bir uygulama olarak öne çıkmaktadır.<br />
Bu projede toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik özellikleri üzerine olumlu etkileri<br />
olabilecek yaş çiftlik gübresi ve volkanik kökenli bazaltik tüf uygulamasının toprakta ek ısı artışı<br />
sağlayacağı var sayılarak, toprak solarizasyonu üzerine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
25
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No TAGEM/TSK-11A13P0401<br />
Buğday Üretim Alanlarında Daraltılmış Alan Uygulamasının<br />
Proje Başlığı<br />
Gübre Tüketimine Etkisi<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü<br />
Proje Yürütücüsü Gülser YALÇIN<br />
Kadriye TAŞPINAR<br />
Hasan BOYACI<br />
Ramazan YAVUZ<br />
Serdar TOPRAK<br />
Yardımcı Araştırmacılar<br />
Özgür ATEŞ<br />
Abdullah ALTAY<br />
Volkan ALVEROĞLU<br />
Halil POLAT<br />
Başlama-Bitiş Tarihleri 01 / 11 /2011 ile 31 / 12 /2011 arası<br />
Proje Bütçesi 2011: 5500 TL <strong>2012</strong>: 6000 TL 2013: 7000 TL<br />
Proje Özeti: Bu araştırma, sulu buğday üretim alanlarında daraltılmış alan uygulamasının,<br />
gübrenin tüketimine ve yetiştiricilik de girdi maliyetlerine olan etkisini karşılaştırmak amacı<br />
ile hazırlanmıştır. Araştırmada Odeska buğday çeşidi kullanılmıştır. Enstitü arazisinde<br />
tesadüf blokları deneme desenine göre 5 konulu, 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Deneme<br />
konuları:<br />
A: Kontrol (normal ekim, tam gübre, tam tohum, ilaçlı mücadele, yağmurlama sulama),<br />
B: 2+0 (Tüm ekici ayaklar açık, normal ekim, tam gübre, tam tohum, ilaçlı mücadele, damla<br />
sulama),<br />
C: 2+1 (iki ekici ayak açık bir ekici ayak kapalı, 2/3 gübre, 2/3 tohum, ilaçlı mücadele, damla<br />
sulama),<br />
D: 2+2 (iki ekici ayak açık iki ekici ayak kapalı, yarım gübre, yarım tohum, çapalı mücadele,<br />
damla sulama)<br />
E: 2+3 (iki ekici ayak açık üç ekici ayak kapalı,2/5 tohum, 2/5 gübre, çapalı mücadele, damla<br />
sulama) olarak kurulmuştur.<br />
Buğdayda dekara verim, bin dane ağırlığı ve başakta tane verimi değerlerine yapılan<br />
t istatistiği ile karşılaştırma çizelge 1.11’de verilmiştir. Bu değerlendirme sonucunda tam<br />
ekim ile iki ekici ayak açık iki kapalı konuları arasında buğdayda dekara verim, bin dane<br />
ağırlığı ve başakta tane verimi istatistiki açıdan % 5 önem seviyesinde etkilemiştir.<br />
Ancak yapılan değerlendirmede birden fazla değişken olması sebebiyle istatistiki<br />
olarak bu şekilde değerlendirme yapılması sıkıntılı olacağından projede yeni uygulama<br />
yılında yabancı ot mücadelesinde çapalı mücadele yapılmadan denemeye devam edilmesi<br />
gerekmektedir.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
26
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No<br />
Proje Başlığı<br />
Eskişehir Sulu Koşullarında Buğday-Şekerpancarı<br />
Münavebesinde Fiğin (Ara Bitki) Yeşil Gübre Olarak<br />
Kullanılmasının ve Azaltılmış Azot Dozları Uygulamasının<br />
Şekerpancarı Verimine Etkilerinin Belirlenmesi<br />
Projeyi Yürüten<br />
Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü<br />
Kuruluş<br />
Projeyi Destekleyen<br />
-<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Serdar TOPRAK<br />
Halil POLAT<br />
Gülser YALÇIN<br />
Yardımcı<br />
Mevlüt YILMAZ<br />
Araştırmacılar Kadriye TAŞPINAR<br />
Özgür ATEŞ<br />
Abdullah ATAY<br />
Başlama-Bitiş<br />
2011-2013<br />
Tarihleri<br />
Proje Bütçesi 2011: 15.020 TL <strong>2012</strong>: 5.625 TL 2013: 7.065 TL<br />
Proje Özeti: Bu araştırma buğday-şekerpancarı münavebe sisteminde meydana gelen 8 aylık<br />
boş süreyi değerlendirmek, araya bir baklagil bitkisi koyarak toprağın azot içeriğini<br />
artırmak, yeşil gübre ve azaltılmış azot dozlarının verim üzerindeki etkilerini saptamak ve<br />
kimyasal gübre kullanımını azaltarak toprağın sürdürülebilirliliğine katkıda bulunmak<br />
amacıyla, Eskişehir-Ankara devlet karayolunun kuzeyinde, Eskişehir ili merkezine 8 km<br />
mesafede bulunan merkez istasyonunda yürütülecektir.<br />
Araştırmada Macar fiğ çeşidi ve Esperanza şekerpancarı çeşidi kullanılacaktır. Macar<br />
fiğ eylül ayı içerisinde ekilecek, deneme başlangıcı öncesi her parselden ayrı ayrı toprak<br />
örnekleri alınacaktır.<br />
Deneme tesadüf blokları deneme deseninde 6 konulu ve 3 tekerrürlü olarak yürütülecektir.<br />
Araştırmada<br />
Buğday + Şekerpancarı (% 100 Azot-Kontrol),<br />
Buğday + Fiğ + Şekerpancarı (0 kg –N /da),<br />
Buğday + Fiğ + Şekerpancarı (5 kg –N /da),<br />
Buğday + Fiğ + Şekerpancarı (10 kg –N /da),<br />
Buğday + Fiğ + Şekerpancarı (15 kg –N /da),<br />
Buğday + Fiğ + Şekerpancarı (20kg –N /da),<br />
konuları uygulanacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
27
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı Tokat-Kazova’da Sürdürülebilir ve Geleneksel Toprak Yönetimi<br />
Uygulamalarının Toprağın Bazı Özelliklerine Etkilerinin<br />
Saptanması<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş Orta Karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma İstasyonu<br />
Müdürlüğü - Tokat<br />
Projeyi Destekleyen Kuruluş TAGEM<br />
Proje Yürütücüsü Ömer Faruk NOYAN<br />
Yardımcı Araştırmacılar Mustafa DEMİR<br />
Atila ALTINTAŞ<br />
Oğuzhan AYDIN<br />
Yrd. Doç.Dr. İrfan OĞUZ.<br />
Mualla AYDIN<br />
Başlama- Bitiş Tarihleri 2000-2050<br />
Projenin Toplam Bütçesi: 132 000 TL<br />
Proje Özeti:<br />
Proje, uzun yılları kapsayan izleme teknikleri ile yöre topraklarının kalite özelliklerinin değişim<br />
seyrinin farklı toprak yönetimlerinde takip edilmesi, uzun yıllar içerisinde farklı toprak yönetimi<br />
sistemlerinin verim üzerine olan etkisinin saptanması, farklı toprak yönetim sistemlerinin<br />
ekonomik analizinin yapılarak karşılaştırılması ve uzun yıllar içinde diğer araştırmalarda<br />
kullanılacak veri tabanı oluşturmak amacıyla yürütülmektedir.<br />
Araştırma, Orta Karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma İstasyonu Müdürlüğü arazisinde<br />
çakılı olarak yürütülmektedir. Denemeler, birbirinden bağımsız iki farklı münavebe sisteminde iki<br />
ayrı deneme olarak Bölünmüş Parseller Deneme Deseninde ve 3 tekerrürlü olarak kurulmaktadır.<br />
2011 yılında şekerpancarı ekimi yapılmış, hasat öncesi ve hasat sonrası toprak örnekleri<br />
alınmıştır. Hasatlar yapılarak parsel verimleri belirlenmiştir. Yapılan varyans analizlerinde her iki<br />
denemede de ana konular ve alt konular arasındaki ilişki istatistiki anlamda önemli çıkmamıştır.<br />
Şekerpancarı verimleri incelendiğinde baklagilsizmünavede en yüksek verim 9441 kg/da ile A0b1<br />
konusundan alınmıştır. Baklagilli denemede ise en yüksek verim 9333 kg/da ile A1b0 konusundan<br />
alınmıştır. Gübre uygulamalarında en yüksek verimlerin b1 (optimum NP+Çiftlik gübresi)<br />
konusundan alındığı görülmektedir. Şekerpancarının münavebede olduğu 4 yılda da benzer<br />
sonuçlar alınmıştır. Bu nedenle çiftlik gübresi uygulaması verimde olumlu etkisi nedeniyle<br />
önerilir.<br />
Toprak işleme ana konuları yönünden baklagilsiz münavebede A1 (azaltılmış toprak işleme),<br />
baklagilli münavebede ise A0 (geleneksel toprak işleme), konusu çok az bir farkla öne çıkmıştır.<br />
Şekerpancarını hasadını takiben deneme konularına göre toprak işleme yapılmış ve arkasından<br />
buğday ekimleri tamamlanmıştır.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
28
AFA ADI : Toprak Su kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No<br />
Proje Başlığı Örtüaltı Sebze Yetiştiriciliğinde Hızlı Analiz Tekniklerinin<br />
Bitkinin Beslenme Durumunun Belirlenmesinde Kullanılma<br />
Olanaklarının Araştırılması<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü-ANTALYA<br />
Projeyi Destekleyen Kuruluş TAGEM<br />
Yılmaz İç ve Dış Tic. Ltd. Şti.<br />
ADM Tarım Sanayi Ve Ticaret A.Ş.<br />
Proje Yürütücüsü Dr.Cevdet Fehmi ÖZKAN<br />
Yardımcı Araştırmacılar Recep COŞKUN<br />
Nuri ARI<br />
E.Işıl DEMİRTAŞ<br />
Dr. Filiz ÖKTÜREN ASRİ<br />
Bekir MARAL<br />
Başlama-Bitiş Tarihleri 2011-2013<br />
Projenin Toplam Bütçesi 2011: 14 000 TL <strong>2012</strong>: 500 TL<br />
Proje Özeti:<br />
Bu proje ile serada yetiştirilen bazı sebzelerin N ve K ile beslenme durumlarının, sera<br />
içerisinde hızlı test teknikleri ile hızlı ve doğru bir şekilde belirleme olanaklarını araştırmak<br />
amaçlanmaktadır. Bitki petiol öz suyunda hızlı test teknikleri ile belirlenen N ve K değerleri<br />
ile laboratuvarda standart metodlarla elde edilen toprak ve bitkideki K ve N değerleri<br />
arasındaki ilişkiler incelenecektir.<br />
Denemenin başlangıcı olan 2011 yılında, öncelikle tek ürün döneminde yetiştiricilik<br />
yapılan domates ve biber seraları proje amacına uygun olarak seçilmiştir. Domates<br />
seralarından, dikim-2. meyve salkımı ve 2.-5. meyve salkımı arası dönemlerde olmak üzere<br />
iki defa, biber seralarından ilk çiçek açma ve meyvelerin ½ büyüklüğe ulaştığı dönemlerde<br />
olmak üzere iki defa ekim ve kasım aylarında toprak ve bitki örnekleri alınmıştır. Toprak ve<br />
bitki örneklerinin analizleri devam etmektedir.<br />
<strong>2012</strong> yılında ise biber ve domates seralarından üçüncü örnek alma dönemi olan hasat<br />
ortasında toprak ve bitki örnekleri alınacaktır. Ayrıca ilkbahar döneminde hıyar yetiştirilen<br />
seralar seçilecek ve hıyar bitkilerinin ilk çiçek açma ve ilk hasat zamanı olmak üzere iki<br />
dönemde toprak ve bitki örnekleri alınarak analizleri yapılacaktır. Analiz sonuçları<br />
değerlendirilerek sonuç raporu hazırlanacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
29
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No TAGEM-BB-110205L1<br />
Proje Başlığı Makro ve Mikro Besin Elementlerinin Birlikte Ekstraksiyonunda<br />
Kullanılabilecek Metotların Araştırılması<br />
Projeyi Yürüten Atatürk Toprak Su ve Tarımsal Meteoroloji Araştırma İstasyonu<br />
Kuruluş<br />
Müdürlüğü/KIRKLARELİ<br />
Projeyi Destekleyen Edirne Ticaret Borsası, Tekirdağ Ticaret Borsası, Keşan Ticaret<br />
Kuruluşlar<br />
Borsası, Uzunköprü Ticaret Borsası, Trakya Birlik<br />
Proje Yürütücüsü Dr. Mehmet Ali GÜRBÜZ<br />
Yardımcı<br />
Araştırmacılar<br />
Emine AVŞAR<br />
Başlama- Bitiş<br />
Tarihleri<br />
2011-<strong>2012</strong><br />
Projenin Toplam<br />
Bütçesi<br />
Proje Özeti<br />
2011: 50.000 TL <strong>2012</strong>: 50.000 TL<br />
Bu araştırma projesi ile, toprakta yarayışlı formda bulunan, makro (K, P, Ca, Mg) ve<br />
mikro (Fe, Cu, Zn, Mn, B) bitki besin elementlerinin tek bir ekstraksiyon çözeltisi ile alınması<br />
ve ICP cihazı ile bir defada analiz edilmesi ve bu metotlardan, toprak analiz laboratuarlarında<br />
kullanılan rutin (klasik) metotlarla yüksek korelasyon verenlerinin belirlenmesi<br />
amaçlanmaktadır.<br />
Bu amaçla, Trakya Bölgesinden alınan 112 asit ve 120 adet alkali toprak örneği alınmış<br />
ve analiz içn hazır hale getirilmiştir. Toprak analizlerinin yapılabilmesi için radyal plazma<br />
sistemine sahip bir İCP-OES cihazı alınmış, kurulumu yapılmış ve çalıştırılmaya başlanmıştır.<br />
Toprak analizlerinin geçerliliğinin kontrol edileceği iki adet referans toprak örneği temin<br />
edilmiştir. Hazırlanan toprak örnekleri ve alınan referans örnekler üzerinde, rutin ve aşağıdaki<br />
çoklu ekstraksiyon metotlarına ilişkin analizler devam etmektedir.<br />
1. Mehlich-3 ekstraksiyon metodu<br />
2. Amonyum bikarbonat -DTPA ekstraksiyon metodu<br />
3. Modifiye edilmiş Morgan ekstraksiyon metodu<br />
4. EDTA- Amonyum asetat ekstraksiyon metodu<br />
5. Su ile ekstraksiyon metodu.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
30
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No<br />
TAGEM/TSKAD/12/A13/P04/3<br />
Proje Başlığı<br />
Trakya Yöresinde; Ayçiçeği Yetiştiriciliğinde Bor (B)<br />
Elementinin Verim Üzerine Etkileri<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş<br />
Atatürk Toprak Su ve Tarımsal Meteoroloji Araştırma<br />
İstasyonu Müdürlüğü/KIRKLARELİ<br />
Projeyi Destekleyen Kuruluş -<br />
Proje Yürütücüsü İlker KURŞUN<br />
Yardımcı Araştırmacılar<br />
Dr. Mehmet Ali GÜRBÜZ<br />
Emine AVŞAR<br />
Başlama- Bitiş Tarihleri <strong>2012</strong>-2014<br />
Projenin Toplam Bütçesi <strong>2012</strong> : 24.000 TL 2013 : 15.500 TL 2014 : 16.000 TL<br />
Proje Özeti<br />
Bu proje <strong>2012</strong>-2014 tarihleri arasında Trakya Yöresinde bulunan Kırklareli, Tekirdağ ve<br />
Edirne İllerine bağlı merkez, ilçe ve köylerde Bor elementince fakir olan alanlarda latin kare<br />
deneme desenine göre 5 konulu, 5 tekerrürlü olarak yürütülecektir.<br />
Denemelerde; yörede ekiliş oranı yüksek, kumsal topraklarda yüksek verim<br />
potansiyeline sahip hibrid ayçiçeği tohumu kullanılacaktır. . Bor kaynağı olarak da ; BOREN<br />
(Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü)’ nce üretilen “Tarım Bor” kullanılacaktır.<br />
Trakya Yöresi için önemli bir tarım ürünü olan ayçiçeği bitkisi, ülkemizin bitkisel yağ<br />
üretiminde de çok önemli bir yere sahiptir. Ekonomik anlamda önemli bir endüstri bitkisi olan<br />
ayçiçeğinden birim alandan mümkün olabilecek en yüksek verimin alınması yönünde çaba sarf<br />
edilmesi gerekmektedir. Bu noktadan hareketle bor (B) elementi ayçiçeği verimi için önemli<br />
bir mikro bitki besin elementidir.<br />
Tarla denemeleri Nisan-Mayıs <strong>2012</strong> tarihinde belirlenen bor elementince fakir alanlarda<br />
kurulacaktır. Bu yönde Ekim-Kasım ve Aralık 2011 tarihlerinde Kırklareli-Tekirdağ ve Edirne<br />
illerinde uygun olabileceği tahmin edilen arazilerden toprak örnekleri alınmış ve alınan toprak<br />
örnekleri laboratuarda analiz edilmek suretiyle bor içerikleri tespit edilecek ve daha sonra<br />
borca fakir olduğu belirlenen arazilerde tarla denemeleri kurulacaktır. Örnekleme ve<br />
denemelerin kurulacağı arazilerin tespiti için alınmış toprak örneklerinin analizleri halen<br />
devam etmektedir.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
31
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No: TAGEM/TSKAD/12/A13/P04/1<br />
Proje Başlığı Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü<br />
Rhizobium Koleksiyonunun Geliştirilmesi ve Yeni İzolasyonlarla<br />
Zenginleştirilerek Gen Bankası Oluşturulması<br />
Projeyi Yürüten Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü<br />
Kuruluş<br />
Projeyi Destekleyen<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Şule KAYA<br />
Yardımcı<br />
Dr. Nesime CEBEL<br />
Araştırmacılar<br />
Başlama- Bitiş <strong>2012</strong>-2015<br />
Tarihleri<br />
Projenin Toplam <strong>2012</strong> : TL 2013: TL 2014: TL<br />
Bütçesi:<br />
Proje Özeti<br />
Birim alandan daha fazla ürün alınması isteği ile aşırı derecede ve bilinçsizce kimyevi<br />
gübre, zirai mücadele ilaçları, büyümeyi düzenleyici maddelerin kullanılması toprak kalitesinin<br />
bozulmasına neden olmaktadır. Kimyevi gübrenin bilinçsiz ve aşırı kullanılması sonucu, yeraltı<br />
sularında nitrat birikmekte, zirai ilaçların ve hormonların aşırı kullanımı ise ekolojik dengenin<br />
bozulmasına ve insan sağlığının olumsuz etkilenmesine neden olmaktadır.<br />
Organik tarımda amaç; sentetik maddelerin yerine, ürün rotasyon sistemleri, ürün artıkları,<br />
hayvan gübresi, yeşil gübre ve tarım dışı organik atıkların kullanılmasıdır. Toprak verimliğinin<br />
artırılması amacı ile toprakta bulunan yararlı organizmaların faaliyetlerinin artırılması<br />
öngörülmektedir. Toprak verimliliğini artıran ve bitki gelişimine katkıda bulunan bu tip<br />
mikroorganizmalar, “biyogübreler” olarak adlandırılıp tarımda mikrobiyal aşı materyallerinin<br />
hazırlanmasında kullanılmaktadır.<br />
Günümüzde toprak verimliliğini artıran ve bitki gelişimine katkıda bulunduğu belirtilen<br />
ancak etkinlikleri ülke koşullarında belirlenmeyen çok çeşitli mikrobiyal kültürler ve aşılama<br />
materyalleri piyasada yer almaktadır. Bu nedenle ülkemiz şartlarına uygun, yerel ve denenmiş<br />
ürünlerin tercih edilmesiyle ülkemizin doğal mikrobiyal kaynaklarını korumak ve devamını<br />
sağlamak amacıyla baklagillere ait etkili yerel izolatların seçilmesi ve TGSKMAE koleksiyonunda<br />
yer alan Rhizobium bakterilerinin etkinliğinin kontrol edilmesi, etkinliğini kaybetmiş olanların<br />
koleksiyondan çıkarılması ve yeni seçilecek suşlarla yenilenmesi ve gen bankası oluşturmak amacı<br />
ile bu çalışma yürütülecektir. Proje çalışmalarına <strong>2012</strong> yılında başlanacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
32
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı Doku Organ Kültürü Kullanılarak in Vitro şartlarda Vesiküler<br />
Arbusküler Mikorizalardan monokültür üretimi<br />
Projeyi Yürüten<br />
Kuruluş<br />
Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü<br />
Projeyi Destekleyen<br />
Kuruluş<br />
Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü<br />
Proje Yürütücüsü Songül DALCI<br />
Yardımcı<br />
Araştırmacılar<br />
Başlama-Bitiş<br />
Aynur DİLSİZ<br />
Dilek KAYA<br />
Doç. Dr. Khalid Mahmood Khawar BHATTI<br />
Tarihleri<br />
2011-2013<br />
Projenin Bütçesi: 60.700 TL<br />
Proje Özeti<br />
Ülkemiz topraklarında doğal olarak bulunan faydalı mikoriza mantarlarının saf<br />
kültürolarak elde edilmesi ve biyolojik gübre olarak üretilmesi amacı ile in vitro<br />
şartlarda mikoriza sporlarından monokültür yapılması bu projenin amacını<br />
oluşturmaktadır.<br />
Mayıs ve Haziran 2011’de Kızılcahamam ve Beypazarı ilçelerinden toprak<br />
örneklemeleri yapılmış ve serada ön deneme kurularak mikorizal varlık ve enfeksiyon<br />
yeteneklerine bakılmıştır. Toprak analizleri yapılmıştır. Islak eleme yöntemi ile<br />
topraklardan spor izolasyonları yapılmış ve izolasyon çalışmaları devam etmektedir.<br />
Doku kültürleri için gerekli olan bitki büyütme odası yaptırılmıştır. Mart <strong>2012</strong>’de<br />
doku kültürleri yapılacak ve izole edilen sporlardan kültür ortamına aşılama<br />
yapılacaktır.<br />
Proje normal şekilde devam etmektedir.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
33
AFA ADI : ToprakSu Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No<br />
Proje Başlığı Harran Ovası Koşullarında Mikorizanın (G. mossea)<br />
ve Farklı Fosfor Dozlarının Biber Bitkisinin<br />
Gelişimine ve Verimine Etkisi<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü<br />
Projeyi Destekleyen Kuruluşlar Çukurova Üniversitesi<br />
Harran Üniversitesi<br />
Proje Yürütücüsü Nesibe Devrim ALMACA<br />
Yardımcı Araştırmacılar Dr. Ayşe Gülgün ÖKTEM<br />
Sibel SÖYLEMEZ<br />
A.Suat NACAR<br />
Ufuk RASTGELDİ<br />
Tuba TEKGÜL<br />
Prof.Dr. İbrahim ORTAŞ<br />
Yrd.Doç.Dr. Ahmet ALMACA<br />
Başlama-Bitiş Tarihleri <strong>2012</strong>-2014<br />
Proje Bütçesi 7680 TL<br />
Proje özeti<br />
Şanlıurfa GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından çeşitli bitkilerle yapılan<br />
fosfor denemelerinden cevap alınmaması, ticari gübreye alternatif olarak bitki<br />
yetiriciliğinde mikoriza aşılamasına gidilmesinin sağlanarak toprak sürdürülebilirliliğine<br />
katkıda bulunulması ve Şanlıurfa’da biber yetiştiriciliğinin önemli düzeyde olması<br />
nedeniyle böyle bir çalışmanın yapılmasına karar verilmiştir.<br />
Mikoriza (G. Mossea) aşılaması ve fosfor uygulamasının Urfa biberinin gelişimi,<br />
beslenmesi ve verim unsurlarına etkisinin belirlenmesi amacı ile yürütülecektir. Bu çalışma<br />
ile ayrıca mikoriza ile infekte edilmiş fidelerin, başta fosfor olmak üzere gübre<br />
tasarrufundaki rolü ekonomik analizler de yapılmak suretiyle belirlenecektir.<br />
Mikorizal inokulasyon olarak G. mossea mikoriza çeşidi kullanılacaktır. Söz<br />
konusu mikoriza Ortaş ve ark, (1999) tarafından belirlenen yönteme göre Çukurova<br />
Üniversitesinde üretilecektir.<br />
Araştırmada yörede yaygın olarak kullanılan yerli biber çeşidi kullanılacaktır.<br />
Deneme tesadüf bloklarında faktöryel deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak<br />
yürütülecektir.<br />
Deneme Konuları<br />
Fosfor Dozları Mikoriza Uygulamaları<br />
P0 : 0 kg P2O5 /da F: Fide döneminde mikoriza uygulaması<br />
P1 : 4 kg P2O5 /da FT:Fide + Tarlada mikoriza uygulaması<br />
P2 : 8 kg P2O5 /da T: Tarlada mikoriza uygulaması<br />
P3 : 12 kg P2O5 /da<br />
P4 : 16 kg P2O5 /da<br />
P5 : 20 kg P2O5 /da<br />
Olacak şekilde belirlenmiştir.<br />
Deneme şubat ayında fidelerin dikimi ile başlayacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
34
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No: TAGEM/BB-100205E02.<br />
Proje Başlığı<br />
Bitki Büyümesini Teşvik Eden Fosfor Çözücü Bakterilerin Biyogübre<br />
Olarak Kullanım Olanaklarının Araştırılması<br />
Projeyi Yürüten Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü<br />
Kuruluş<br />
Projeyi Destekleyen<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Özgür ATEŞ<br />
Yardımcı<br />
Prof. Dr. Ramazan ÇAKMAKÇI,<br />
Araştırmacılar Halil POLAT,<br />
Gülser YALÇIN,<br />
Ramazan YAVUZ,<br />
Serdar TOPRAK,<br />
Abdullah ALTAY,<br />
Kadriye TAŞPINAR,<br />
Mevlüt YILMAZ<br />
Başlama- Bitiş 2011-2015<br />
Tarihleri<br />
Projenin Toplam 41.200<br />
Bütçesi:<br />
Proje Özeti:<br />
Proje kapsamında 2011 yılı içinde Eskişehir ilinin 70 ayrı noktasından toprak örnekleri<br />
alınarak 70 adet fosfor çözücü bakteri izolasyonu yapılmıştır. Tüm bakterilerin fosfor çözme<br />
yetenekleri NRIB besiyerinde test edilerek spektrofotometrik olarak saptanmıştır. İzolasyonu<br />
yapılan bakterin tamamı Gram + , morfolojik olarak basil ve kok oldukları saptanmıştır.<br />
Spektrofotometrik olarak fosfor çözme yeteneği en fazla olarak saptanan 10 adet bakteri kültürü<br />
ile <strong>2012</strong> yılında saksı denemeleri kurulacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
35
AFA ADI :Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI :Toprak Verimliliği<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı Kimyasal Gübrelemeye Alternatif Olabilecek Bitki Gelişimini<br />
Teşvik Edici Bakteri Uygulamalarının Meralarda Verim ve<br />
Diğer Unsurlar Üzerine Etkileri<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü<br />
Projeyi Destekleyen -<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Nalan Zeynep Yıldırım<br />
Yardımcı Araştırmacılar Tamer Coşkun<br />
Prof. Dr. Ramazan Çakmakçı<br />
Prof. Dr. Binali Çomaklı<br />
Yrd. Doç. Dr.Mahmut Daşçı<br />
Başlama- Bitiş Tarihleri 2010-2014<br />
Projenin Toplam Bütçesi: 2010: 52.250 TL 2011:23.000 TL<br />
<strong>2012</strong>: 23.000 TL 2013:15.000 TL<br />
Proje Özeti: Meralarda verimi artırmanın yöntemlerinden biride gübrelemedir.<br />
Uygulanan kimyasal gübrelerin tamamından bitkinin faydalanamaması, oluşan kalıntıların<br />
kirliliğe sebep olması çevresel açıdan sorundur. Bu çalışma ile meralarda kimyasal gübreleme<br />
ve bitki gelişimini teşvik eden bakterilerin meranın verimi ve kalitesi üzerine etkisi; optimum<br />
gübre uygulaması yapılmış, gübre uygulaması yapılmamış ve azaltılmış gübre uygulamaları<br />
ile birlikte mikrobiyal gübrelemenin yapıldığı uygulamalarla ortaya konmaktadır.<br />
Araştırma yapılan mera, Erzurum ili Aziziye ilçesine bağlı Ağveren köyünün batısında<br />
bulunmaktadır. Deneme, tam şansa bağlı tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü<br />
olarak toplam 66 parselde yürütülmektedir. Beş bakteri ırkı uygulaması, bir ticari biyolojik<br />
gübre uygulaması, dört kontrol; (K1) gübresiz ve bakterisiz, (K2) mineral gübrenin optimum<br />
dozu, (K3) mineral gübreden sadece N optimum dozu, (K4) mineral gübreden sadece P<br />
optimum dozu, on iki konu; azaltılmış gübre uygulamaları ile birlikte bakteri uygulamaları<br />
tesadüfî olarak dağıtılmıştır. 2010 yılında uygulamalar yapılmadan deneme parsellerinden ön<br />
ölçümler yapılmıştır. 2011 yılında konular uygulanarak ölçümler yapılmış ve kovaryans<br />
analizi yapılmıştır. Merada kuru ot verimi, botanik kompozisyon ve bazı kalite analizleri<br />
yapılmıştır. Yapılan uygulamalar içerisinde azaltılmış gübre ve bakterinin birlikte uygulandığı<br />
(K12)konusunda en yüksek kuru ot verimi elde edilmiştir. Botanik kompozisyon üzerine<br />
konuların etkisi farklılık göstermiştir.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
36
AFA ADI: Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI: Toprak Verimliliği<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı Düşük Tenörlü Kaya Fosfat Yataklarından Pirotik Asitler ile<br />
Fosforlu Gübre Üretimi ve Üretilebilecek Gübrelerin<br />
Tarımda Kullanılma Olanaklarının Araştırılması.<br />
Projeyi Yürüten Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü<br />
Kuruluş<br />
Projeyi Destekleyen -<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Dr. Haydar POLAT<br />
Yardımcı<br />
Mehmet ÇÖTELİ, H.İrfan GENCER (ETİMADEN)<br />
Araştırmacılar<br />
Başlama-Bitiş 2005 - 2008<br />
Tarihleri<br />
Projenin Bütçesi: 2009: TL 2010: TL 2011: TL<br />
Proje Özeti<br />
Ülkemizde bulunan ve çeşitli nedenlerle gübre fabrikalarınca değerlendirilmeyen atıl<br />
durumdaki fosfat yataklarımızın basit üretim teknikleriyle değerlendirilmesi, tarımımıza<br />
ve dolayısı ile ekonomimize kazandırılması amacıyla bu çalışma planlanmıştır.<br />
Bu amaçla 2006 yılı içerisinde pilot tesis kurularak gübre üretimleri ve analizleri<br />
yapılmış olup, analiz sonuçlarına göre uygun görünen gübreler sera denemelerine<br />
alınmıştır. Sera denemesi sonuçlandırılmış olup, sera sonuçlarına göre Nitrofosfat<br />
yöntemine göre üretilen 8 adet gübre tarla denemelerine alınmıştır. Çeşitli nedenlerle<br />
2010 yılına kadar yapılan tarla denemeleri değerlendirilememiştir.<br />
Geçen yıl 2010 yılı tarla denemesi sonuçları alınmış ve grup toplantısında<br />
sunulmuştur.<br />
Bu yıl da 2011 yılı tarla denemesi sonuçları alınmış ve aşağıda özetlenmiştir.<br />
2011 yılında yukarıda da belirtildiği gibi, Nitrofosfat yöntemine göre üretilen 8 adet<br />
gübre denenmiştir. Deneme hasadı yapılmış ve hasat sonucu elde edilen buğday<br />
verimleri, bitki fosfor kapsamları ve hasat sonrası topraktaki fosfor kapsamları<br />
belirlenmiş ve istatistiksel olarak veriler değerlendirilmiştir.<br />
Yapılan değerlendirmeler sonucu, denemeye alınan yeni gübrelerin çoğunluğunun<br />
buğday verimlerinin optimum uygulamayla aynı grupta yer aldığı ve kontrole göre<br />
önemli oranlarda verim atışı sağladıkları tespit edilmiştir.<br />
Yeni gübre uygulanan parsellerden elde edilen bitki fosfor kapsamları ve hasat<br />
sonrası toprak fosfor kapsamlarında da buğday verimine benzer şekilde kontrol<br />
uygulamalarına göre önemli artışlar gözlenmiştir.<br />
Ayrıca bu yıl bütün proje sonuçlarının toplu değerlendirmeleri de yapılmış olup, toplu<br />
sonuç raporu sunulacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
37
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No<br />
Proje Başlığı Farklı Miktarlarda Bor Uygulamalarının Verim Ve Toprak<br />
Bor Kapsamı Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş Konya Toprak Su ve Çölleşme ile Mücadele Araştırma<br />
İstasyonu<br />
Projeyi Destekleyen<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Nihal GÖKSU<br />
Yardımcı Araştırmacılar Dr. Yusuf IŞIK<br />
Naci DEMİRCİ<br />
Talip ATÇEKEN<br />
Başlama-Bitiş Tarihi 2008-2013<br />
Projenin Toplam Bütçesi 27 800.00 TL<br />
Proje Özeti: Bu çalışma, şeker pancarı+buğday+fasulye+buğday+şeker pancarı ve<br />
şeker pancarı+buğday+fasulye+ şeker pancarı olmak üzere iki ayrı ekim nöbetinde<br />
yürütülmektedir. ilk yıl bitkisi şeker pancarının ihtiyacına göre uygulanacak olan borun,<br />
daha sonraki yıllarda ekim nöbetine giren bitkilerin, bor ihtiyacını karşılayıp<br />
karşılayamadığını ve uygulanan bor miktarlarına bağlı olarak, toprak bor kapsamındaki<br />
değişmeleri de izlemek suretiyle, bor uygulamasının hangi aralıklarla yapılması gerektiğini<br />
belirlemek amacıyla yürütülmektedir.<br />
Denemeler, toprak bor kapsamı 0,2 ppm-0,3 ppm arasında değişen Konya Toprak ve<br />
Su Kaynakları Araştırma Enstitüsü arazisinde, iki ayrı deneme alanında, birer yıl arayla<br />
kurularak, 5X5 latin karesi deneme desenine göre çakılı olarak yürütülmektedir. Deneme<br />
konusu olarak seçilen bor miktarları, ekim nöbetinin ilk bitkisi olan şeker pancarına<br />
topraktan uygulanacak, takip eden yıllarda bor uygulaması yapılmamaktadır. Her bitkinin<br />
ekiminden önce deneme parsellerinin 0-20, 20-40 derinliklerinden alınan toprak örneklerinde<br />
bor takibi yapılmaktadır. Ekim nöbetlerine göre, 2011 yılında borun, I. bakiye etkisinin<br />
incelendiği buğday denemesi ile II. bakiye etkisinin imcelendiği fasulye denemesi<br />
yürütülerek sonuçlandırılmıştır. Bor uygulaması, I. bakiye yılında buğday dane verimini<br />
istatistik aşıdan önemli derecede artırmış; steril çiçek sayısınıda ise azalma görülmekle<br />
beraber, istatistik açıdan önemli bulunmamıştır. Bor uygulaması, II. bakiye yılında fasulyede<br />
dane veriminde ise önemli bir artışa neden olmamıştır.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
38
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No: TAGEM/TSKAD/12/A13/P04/6<br />
Proje Başlığı<br />
Güvey Fenerinde (Physalis peruviana l.) Farklı Azot Dozlarının<br />
Verim, Beslenme ve Bazı Kalite Kriterleri Üzerine Etkisinin<br />
Araştırılması<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez araştırma Enstitüsü-YALOVA<br />
Projeyi Destekleyen -<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Uz.Barış ALBAYRAK<br />
Yardımcı Araştırmacılar Dr. İbrahim SÖNMEZ<br />
Uz. Aysun ÖZTÜRK<br />
Başlama- Bitiş Tarihleri 01.06.2011/01.06.2013<br />
Projenin Toplam 2011: 15.000 TL<br />
Bütçesi:<br />
<strong>2012</strong>: 14.000 TL<br />
Proje Özeti<br />
Güvey fenerinin ülkemizde yetiştiriciliği son birkaç yıldır artış göstermektedir. Güvey feneri<br />
meyvesi A, B, ve C vitaminleri, demir, fosfor, potasyum ve çinko bakımından zengindir. Yüksek<br />
miktarda fenolik bileşenler ihtiva ettiği için antioksidan aktivitesi yüksektir. Piyasa değeri olan bu<br />
yeni ürüne, alternatif ürün arayışında olan üreticilerin talepleri her geçen gün artmaktadır.<br />
Yetiştiriciliğine yeni başlanılan bu yeni ürünün azotlu gübre ihtiyacını ve gübre uygulamalarının<br />
ürünün içeriğine olan etkilerini belirlemek amacıyla deneme kurulmuştur. Artan dozlarda<br />
uygulanan azot dozlarının (5, 10, 15, 20 kg/da) verim üzerindeki etkileri belirlenmeye<br />
çalışılmıştır. Artan azotlu gübre uygulamaları verimi arttırırken, meyve ağırlığı, meyve eni, meyve<br />
boyu, sap uzunluğu, bitki boyu üzerine etkisi olmamıştır.<br />
Anahtar Kelimeler: Güvey Feneri, Azot, Verim, Kalite<br />
39
AFA ADI : Toprak Su kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı<br />
Destekleyici Bitki Besleme Sisteminde Azaltılmış Azotlu Gübre<br />
Uygulamalarının Bitki Verim ve Toprak Özellikleri Üzerine Etkileri<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş Orta Karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma İstasyonu<br />
Müdürlüğü - Tokat<br />
Projeyi Destekleyen TAGEM<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Mustafa DEMİR<br />
Yardımcı Araştırmacılar Ö.Faruk NOYAN<br />
Sinan KILIÇ<br />
Yrd. Doç. Dr. İrfan OĞUZ<br />
Dr. Selma ÖZTEKİN<br />
Sezai GÖKALP<br />
Başlama- Bitiş Tarihleri 2011-2014<br />
Projenin Toplam 2011 Yılı 15 000 TL, <strong>2012</strong> Yılı 3000 TL, 2013 Yılı:3000 TL 2014<br />
Bütçesi:<br />
Yılı: 3000 TL Toplam 24 000 TL<br />
Proje Özeti<br />
Destekleyici Bitki Besleme Sistemi, organik gübrelerin, kimyasal gübreler ile uygun bir karışım<br />
içerisinde uygulamasıdır.<br />
Bu araştırmanın amacı Destekleyici Bitki Besleme Sistemi kapsamında leonardit kullanımı ile<br />
birlikte azaltılmış azotlu gübre miktarlarının belirlenmesine yöneliktir. Bu amaçla planlanan<br />
araştırma Orta Karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma İstasyonu Müdürlüğü üretim<br />
parselinde, Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre 3 tekrarlamalı ve çakılı olarak yürütülmekte<br />
olup ekim nöbeti patates, buğday ve mısır bitkileri yer alacak şekildedir.<br />
Deneme Konuları:Eo = Uygun değer NPK , E1 = 1/5 N+Uygun değer PK + 200kg/da leonardit,<br />
E2 = 2/5 N+Uygun değer PK +200kg/da leonardit, E3 = 3/5 N+ Uygun değer PK +200kg/da<br />
leonardit, E4 = 4/5 N + Uygun değer PK + 200 kg/da leonardit, E5 =5/5 N + Uygun değer PK<br />
+200kg/da leonardit.<br />
Çalışmanın ilk yılı olan 2011 yılında patates bitkisi yer almıştır. Patates hasadından sonra ekim<br />
nöbetine uygun olarak Ekim ayı içerisinde buğday bitkisinin ekim işlemi gerçekleştirilmiştir.<br />
Denemeden elde edilen sonuçlara göre patates verim değerleri 2891 kg/da ile 4286 kg/da arasında<br />
değişmektedir. Yapılan 1 yıllık çalışma sonucunda en yüksek verimi Uygun değer NPK+ 200<br />
kg/da leonardit (E5) konusu 4286 Kg/da ile LSD değerlendirmesinde 1.gruba girmiştir.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
40
AFA ADI: Toprak ve Su Kaynakları<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI: Toprak Kalitesi ve Toprak Kirliliği<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı: Diyarbakır KoşullarındaLeonarditin Buğday<br />
Gelişimine ve Toprak Kalitesi Üzerine Olan<br />
Etkisinin Araştırılması<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş: GAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve<br />
Eğitim Merkezi Müdürlüğü<br />
Projeyi Destekleyen Kuruluş: TAGEM<br />
Proje Yürütücüsü: Betül KOLAY<br />
Yardımcı Araştırmacılar: Songül GÜRSOY, Hüsnü AKTAŞ, Nurettin<br />
BAYRAM<br />
Başlama-Bitiş Tarihleri: Eylül 2009-Temmuz <strong>2012</strong><br />
Projenin Toplam Bütçesi 2010: 17000 TL 2011: 18500 TL<br />
<strong>2012</strong>:20500 TL<br />
Proje Özeti:<br />
Belirlenen materyal ve yönteme göre 2010-2011 yetiştirme sezonunda projenin 2. yıl<br />
çalışması gerçekleştirilmiştir. 2010-2011 yetiştirme sezonunda elde edilen bulgular şu<br />
şekildedir: İncelenen bitkisel özellikler (bitki boyu, bin tane ağırlığı, başakta tane ağırlığı,<br />
başakta tane sayısı, metrekarede bitki sayısı, metrekarede başak sayısı, verim, hektolitre<br />
ağırlığı, sapa kalkma dönemi SPAD değeri, başaklanma öncesi SPAD değeri), kalite<br />
özellikleri (protein, MSDS, sarı renk) ve toprak özellikleri yönünden (hacim ağırlığı, CaCO3,<br />
nem, EC, Ph, yarayışlı P2O5) konular arasında istatistiksel olarak fark bulunmamıştır.<br />
23.11.2011 tarihinde aynı materyal ve yöntemle denemenin 3. yıl ekimi<br />
gerçekleştirilmiştir.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
41
AFA ADI : Toprak Su kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No<br />
Proje Başlığı Antalya Koşullarında Bazı Silajlık Mısır Çeşitlerinin Azotlu<br />
Gübre İsteğinin Belirlenmesi<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü ANTALYA<br />
Projeyi Destekleyen TAGEM<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü ALİ KOÇ<br />
Yardımcı Araştırmacılar Mustafa SOYSAL<br />
Nazmi DİNÇ<br />
Mehmet PAMUKÇU<br />
Şekip ERDAL<br />
Nuri Arı<br />
Mehmet Ali ÇELİKYURT<br />
Başlama-Bitiş Tarihleri 2011-2013<br />
Projenin Toplam Bütçesi 2011:6000 TL <strong>2012</strong>:6000 TL 2013:6000 TL<br />
Proje Özeti<br />
Mısır, dünyada insan gıdası ve hayvan yemi olarak kullanılmasının yanında, sanayide<br />
yağ, nişasta, şeker, bira ve alkol yapımında kullanılmaktadır. Türkiye’de ise en çok insan ve<br />
havya beslenmesi ile kağıt sanayinde kullanılmaktadır. Ülkemizde ve yöremizde özellikle<br />
son yıllarda hayvan yemi için silajlık mısır üretim alanlarında bir artış söz konusudur. Mısır<br />
ekim alanlarının artmasıyla birlikte çok sayıda mısır çeşidi yöremizde ekilmeye başlanmıştır.<br />
Yüksek verimlere sahip mısır çeşitleri birbirleri ile yarış halindedir. Buna bağlı olarak<br />
üreticiler yüksek verim alabilmek için birbirlerinden çok farklı miktarlarda azotlu gübre<br />
kullanmaktadırlar. Çalışma, Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Aksu<br />
Birimi arazisinde yürütülmektedir. Bu çalışmada ana konuları BATEM 7252 SİDE, BATEM<br />
7255 ŞAFAK ve BATEM 5455 BURAK mısır çeşitleri, alt konuları ise 6 Farklı Azot miktarı<br />
(0 kg/da, 7 Kg/da, 14 Kg/da, 21 Kg/da, 28 kg/da, ve 35 Kg/da) oluşturuldu. Deneme tesadüfü<br />
bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 4 yinelemeli olarak yürütüldü.<br />
Bu çalışmada tüm konulara eşit su uygulamaları ile eşit fosfor ve potasyum eşit uygulanarak<br />
Antalya koşullarında silajlık mısır çeşitlerinin azot gereksinimi belirlemek için 14 haziran da<br />
toprak hazırlığı gübreleme ve ekim yapıldı. 14 Temmuzda ilk su, 28 temmuzda 2. Su, 9<br />
ağustosda 3. Su, 20 Ağustos 4. Su ve 8 eylulde 5. Su uygulandı. Toplam 5 sulamada (14<br />
Temmuz ile 8 Eylül arasında 724 mm. Sulama suyu uygulandı.15 eylül deneme hasat edildi.<br />
Denemede dekara verimler 0 Kg. N (azotla) en düşük verimi 4846 kg.la Şafak çeşidi<br />
vermiştir. En yüksek verimi 5150 kg ile Burak çeşidi vermiştir. Çeşitler 28 Kg. N (azotla)<br />
maksimum verime ulaşmıştır. 35 Kg. azotla verimler düşüş görülmüştür. Denemede en<br />
yüksek verim 28 kg.azotla Şafak çeşidinde ortalama 8023 ilk sırada Burak çeşidi 7858 Kg/da<br />
la 2, sırada Side çeşidi ise 7857 Kg/da la 3. Sırada yer almıştır.<br />
Denemede kuru madde oranı % 30 ile 50,5 arasında değişmiştir. Yaprak / sap oranı %<br />
25,60 ile % 50,8 arasında değişmiştir. Koçan/ bitki oranı % 22,1 ile % 58 arasında<br />
değişmiştir. Silaj kalitesi fiziksel olarak da değerlendirildi. Değerlendirme sonucu en düşük<br />
puanı 0 Kg N (azot) uygulanan örnekler almış; pH değerleri ise 0 Kg N(azot) uygulanan<br />
örneklerde normalin üzerinde çıkmıştır. Diğer silaj analizleri devam etmektedir.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
42
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No<br />
Bursa Yöresine Azot, Fosfor ve Potasyum Uygulamalarının<br />
Proje Başlığı<br />
Kestane Verimi ve Bazı Kalite Özelliklerine Etkileri<br />
Projeyi Yürüten<br />
Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü<br />
Kuruluş<br />
Projeyi Destekleyen<br />
-<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Serdar TOPRAK<br />
Gülser YALÇIN,<br />
Yardımcı<br />
Özgür ATEŞ,<br />
Araştırmacılar Mevlüt YILMAZ,<br />
Kadriye TAŞPINAR<br />
Başlama-Bitiş<br />
2011-2013<br />
Tarihleri<br />
Proje Bütçesi 2011: 25.000 TL <strong>2012</strong>: 6.000 TL 2013: 6.000 TL<br />
Proje Özeti:<br />
Bu çalışma, Bursa yöresinde kurulu gelişimini tamamlamış 15 yaş ve üzeri olan kapama<br />
kestane bahçelerinde 3 yıl süreyle yürütülecektir. İlk iki sene boyunca ağaçların ön verimleri<br />
ve bitki besin maddesi kapsamları takip edilecektir.<br />
Azot konuları 0 – 0.5 - 1 - 2 kg N/ağaç olarak uygulanacak,<br />
ve eşit olarak tüm ağaçlara 0.75 kgP2O5 kg/ağaç ile1.5 kg K2O /ağaç gübre verilecek,<br />
Fosfor denemesinde konuları 0 - 0.25 - 0.50 - 0.75 - 1.0 P2O5 kg / ağaç<br />
ve eşit olarak tüm ağaçlara 1.5 kg N /ağaç ile 1.5 kg K2O /ağaç gübre verilecek<br />
Potasyum denemesinde konular, 0 – 0.5 – 1.0 – 1.5 - 2.0 kg K2O/ağaç<br />
ve eşit olarak tüm ağaçlara 1,5 kg N /ağaç ile 0,75 kg P2O5 / ağaç olarak verilecektir.<br />
Deneme tesadüf blokları deneme deseninde, belirtilen konularda ve üç tekrarlamalı olarak<br />
kurulacaktır. Denemede her parsel tek ağaçtan oluşacaktır. Gübre uygulamaları <strong>2012</strong> Şubat-<br />
Mart ayında ağacın iz düşümüne halka şeklinde 30 cm derinliğinde çukurlar açılıp verilerek<br />
yapılacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
43
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı<br />
Harran Ovası Koşullarında Aspir (Carthamus tinctorius L) Bitkisinin<br />
Azotlu ve Fosforlu Gübre İsteğinin Belirlenmesi<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Şanlıurfa<br />
Projeyi Destekleyen TAGEM<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Mehtap SARAÇOĞLU<br />
Yardımcı Araştırmacılar Dr.Meral TAŞ<br />
Halil HATİPOĞLU<br />
Dr.Abdulkadir SÜRÜCÜ<br />
Başlama- Bitiş Tarihleri 2010 - <strong>2012</strong><br />
Projenin Toplam 10 500 TL<br />
Bütçesi:<br />
Proje Özeti<br />
Deneme; GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Koruklu-Talat DEMİRÖREN Araştırma<br />
İstasyonu ve Tatlıca istasyonunda azot ve fosfor olarak iki ayrı deneme şeklinde tesadüf blokları<br />
deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarak kurulmuş ve çeşitlerden yöreye en uygun olan<br />
remzibey-05 dikenli çeşidi kullanılmıştır. Sıra üzeri: 8-10 cm Sıra arası: 20 cm olarak alınmıştır.<br />
Koruklu ekimi 26.11.2010, Tatlıca ekimi ise 04.11.2010 ’da olmuştur. 06.07.2011 tarihlerinde<br />
Tatlıca ve 20.07.2011tarihlerinde ise Koruklu ‘da hasat yapılmıştır. Denemede bitki boyu (cm),<br />
yan dal sayısı (adet/bitki), tabla sayısı (adet), tabla çapı (cm), tabladaki tohum sayısı, çiçeklenme<br />
gün sayısı, olgunlaşma gün sayısı, tohum verimi (kg/da) ve bin tohum ağırlığı (gr) gibi gözlemler<br />
alınmıştır. Şuanda varyans analizleri yapılmaktadır.<br />
Azot Denemesi Konuları;<br />
N0 – Kontrol (gübre uygulanmadı)<br />
N4 – 4 kg/da N<br />
N8 – 8 kg/da N<br />
N12 – 12 kg/da N<br />
N16 – 16 kg/da N<br />
Fosfor Denemesi Konuları;<br />
P0 – Kontrol (gübre uygulanmadı)<br />
P3 – 3 kg/da P2O5<br />
P6 – 6 kg/da P2O5<br />
P9 – 9 kg/da P2O5<br />
P12– 12 kg/da P2O5<br />
Anahtar kelimeler:<br />
44
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No<br />
Şeker Sanayi Atığı Şlamın Asit Topraklarda Kireçleme<br />
Proje Başlığı<br />
Materyali Olarak Kullanım Olanaklarının Araştırılması<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü<br />
Projeyi Destekleyen<br />
Kuruluş<br />
TAGEM<br />
Proje Yürütücüsü Dr. Gülen ÖZYAZICI<br />
Yardımcı Araştırmacılar<br />
Dr. Osman ÖZDEMİR<br />
Pınar ÖZER<br />
Başlama-Bitiş Tarihleri 2009-2011<br />
Projenin Toplam Bütçesi:<br />
79.150 TL<br />
Proje Özeti<br />
Bu çalışmada şeker sanayi artığı şlamın (döner çamuru) asit topraklarda tarım kireci<br />
yerine ne kadar kullanılacağı ve toprağın fiziksel, kimyasal yapısında meydana getirebileceği<br />
değişikliklerin belirlenmesi amaçlanmıştır.<br />
Deneme konuları;<br />
A: Kontrol,<br />
B: Kireç ihtiyacı (1.0- K.İ . Tarım kireci),<br />
C: Şlam (0.5 –K.İ . Şlam),<br />
D: Şlam (1.0 –K.İ . Şlam),<br />
E.: Şlam (1.5 –K.İ . Şlam)<br />
Araştırma, fındık (1 lokasyon) ve çay (3 lokasyon) topraklarında yürütülmüştür.<br />
Toprak analizlerine göre tavsiye edilen azotlu, fosforlu ve potasyumlu gübreler fındık<br />
bitkisine Mart ve Haziran aylarında, çay bitkisine kompoze gübrenin tamamı Nisan ayında<br />
uygulanmıştır.<br />
Fındık denemesinde ise deneme konuları arasında P
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı<br />
Harran Ovası Koşullarında Nar (Punica granatum L.) Yetiştirilen<br />
Alanlara Uygulanan Farklı Gübre Kaynaklarının Verim ve Toprağın Bazı<br />
Özellikleri Üzerine Etkileri.<br />
GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü-Şanlıurfa<br />
Projeyi Yürüten<br />
Kuruluş<br />
Projeyi<br />
Destekleyen Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Abdullah ŞAKAK<br />
Yardımcı İ.M.TURANOĞLU<br />
Araştırmacılar Dr. Sadık YETİM<br />
A.Suat NACAR<br />
Müslüm COŞKUN<br />
Murat TARİNİ<br />
Mahmut GAYBERİ<br />
Dr. A. Kadir SÜRÜCÜ<br />
Doç. Dr. Ali İKİNCİ<br />
Başlama- Bitiş 2009 – 2015<br />
Tarihleri<br />
Proje Bütçesi: 2009-/2010-/2011: 2737 TL.<br />
Proje Özeti:<br />
Bölgemizde yoğun olarak yetiştirilmeye başlanan nar bitkisinin organik olarak yetiştirilme<br />
olanakları belirlenerek çiftçilerimizin bu yönde yönlendirilmesi mümkün olacaktır. Organik nar<br />
yetiştiriciliğinde kullanılması gerekli olan optimum organik ve yeşil gübre miktarlarının<br />
saptanarak daha doğru bir yetiştiriciliğin yapılmasına katkı sağlamış olacaktır. Nar’da optimum<br />
azot dozu saptanarak gerekli olan miktardan daha fazla kullanılmasının önüne geçilecektir.<br />
Organik ve yeşil gübrelemenin mineral gübreleme ile karşılaştırılarak, bölgede yoğun olarak<br />
yetiştirilmeye başlanan Hicaznar çeşidinin kalite kriterlerine etkisi belirlenerek pazar değeri<br />
yüksek, kaliteli narın yetiştirilmesine katkıda bulunulacaktır. Organik gübre ve yeşil gübrenin<br />
toprağa kazandırdığı azot miktarına ve toprağın fiziksel ve kimyasal özelliklerine etkisi<br />
saptanarak hem ülke ekonomisine katkıda bulunulacak hemde organik meyve üretiminin<br />
geliştirilmesi sağlanacaktır. Organik gübre ve yeşil gübrenin toprağa kazandırdığı azot miktarına<br />
ve toprağın fiziksel ve kimyasal özelliklerine etkisinin araştırılarak sürdürülebilir toprak<br />
verimliliğinin devamına katkıda bulunacaktır.<br />
<strong>2012</strong> yılından itibaren farklı gübre materyallerinin uygulanması amacıyla 2011 Kasım<br />
ayında Kimyasal, organik ve yeşil gübre denemelerinde kullanılacak ağaçlar seçilerek tesadüf<br />
parselleri deneme deseni oluşturulmuştur.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
46
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı Şanlıurfa Koşullarında Yetiştirilen Zeytinde (Olea europaea L.)<br />
Çinko ve Bor Uygulamalarının Verim ve Kalite Üzerine Etkileri<br />
Projeyi Yürüten<br />
Kuruluş<br />
Projeyi Destekleyen<br />
Kuruluş<br />
GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü<br />
Harran Ün. Ziraat Fak.<br />
Proje Yürütücüsü Sibel SÖYLEMEZ<br />
Yardımcı<br />
Araştırmacılar<br />
Başlama- Bitiş<br />
Tarihleri<br />
Dr. A. Gülgün ÖKTEM<br />
Nesibe Devrim ALMACA<br />
Hatice KARA<br />
Yrd. Doç. Dr. Ebru SAKAR<br />
Prof. Dr. B. Erol AK<br />
2010-2014<br />
Projenin Toplam 39.000<br />
Bütçesi:<br />
Proje Özeti<br />
Zeytinin mikro element ihtiyacını belirlemek üzere yapılan bu çalışmada, Gemlik zeytin<br />
çeşidinden oluşan kapama bir zeytin bahçesi kullanılmaktadır. Bahçede yapraktan farklı<br />
dozlarda çinko ve bor uygulamaları yapılarak, toprakta ve yaprakta noksanlık sınırında<br />
bulunan bu mikroelementlerin yeterli düzeye ulaşmasıyla uygulamanın zeytinin verim ve<br />
kalitesi üzerine etkileri gözlemlenecektir. Gübre doz uygulamalarına geçildikten sonra yaprak<br />
ve meyvede besin element analizleri, meyvede ise karbonhidrat ve yağ analizleri yapılacaktır.<br />
Denemede öngörülen uygulamalara göre çinko kaynağı olarak Çinko sülfat (ZnSO4<br />
7H2O,%23 Zn) , bor kaynağı olarak ise Borik asit (H3BO3, %17 B) kullanılacaktır.<br />
Denemeler çinko ve bor olmak üzere iki farklı deneme şeklinde kurulacaktır. Deneme;<br />
Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre ve 3 tekerrürlü olarak yürütülecektir. İlk iki yıl<br />
deneme konularına başlanmayacak, sadece ön verim değerleri alınacaktır. Denemenin ikinci<br />
yılına ait hasat işlemleri 21-24.11.2011 tarihleri arasında gerçekleştirilmiş ve her bir ağaca ait<br />
verimler kaydedilmiştir.<br />
Anahtar kelimeler<br />
47
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No: TAGEM/TSKAD/12/A13/P04/7<br />
Proje Başlığı Afyonkarahisar / Sultandağı Yöresinde Farklı Seviyelerde Uygulanan<br />
Kalsiyum ve Magnezyum Uygulamalarının Kirazın Verim ve Meyve<br />
Kalitesine Etkisi<br />
Projeyi Yürüten Eskişehir Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enst. Müd.<br />
Kuruluş<br />
Projeyi Destekleyen -<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Volkan ALVEROĞLU<br />
Yardımcı<br />
Gülser YALÇIN,<br />
Araştırmacılar Serdar TOPRAK,<br />
Kadriye TAŞPINAR,<br />
Özgür ATEŞ,<br />
Abdullah ALTAY,<br />
Doç.Dr. Ece TURHAN<br />
Başlama- Bitiş 01.01.<strong>2012</strong>-31.12.2015<br />
Tarihleri<br />
Projenin Toplam 24.440,00 TL<br />
Bütçesi:<br />
Proje Özeti (200 kelimeyi geçmeyecek şekilde)<br />
Bu proje, Afyonkarahisar İli Sultandağı yöresinde farklı seviyelerde uygulanan<br />
kalsiyum ve magnezyumun kiraz ağaçlarının verim ve meyve kalitesine etkilerini belirlemek<br />
için yürütülecektir. Kalsiyum ve magnezyum uygulamaları, tesadüf blokları deneme desenine<br />
göre dört (4) farklı konuda uygulanacaktır.<br />
2011 yılında araştırma yapılacak bahçeler seçilmiş, toprak analizleri yapılmış ve<br />
çiftçilerle ön sözleşme imzalanmıştır.<br />
Anahtar kelimeler<br />
48
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No: TAGEM/TSKAD/12/A13/P04/5<br />
Proje Başlığı<br />
Soğanda (Allium cepa) Azot Ve Kükürt Uygulamalarının Verim,<br />
Beslenme Ve Bazı Kalite Kriterleri Üzerine Etkisinin Araştırılması<br />
(Doktora Tezi)<br />
Projeyi Yürüten Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez araştırma Enstitüsü-YALOVA<br />
Kuruluş<br />
Projeyi Destekleyen Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü<br />
Kuruluş<br />
Özersoylar Kükürt<br />
Proje Yürütücüsü Uz.Barış ALBAYRAK<br />
Yardımcı<br />
Prof.Dr.Ö.Lütfü ELMACI (Danışman)<br />
Araştırmacılar<br />
Başlama- Bitiş Tarihleri Kasım 2011/Kasım 2014<br />
Projenin Toplam <strong>2012</strong>: 19.000 TL 2013: 15.000 TL 2014: 10.000 TL<br />
Bütçesi:<br />
Proje Özeti<br />
Soğan çok uzun zamandan beri pek çok hastalığın tedavisinde ilaç niyetine kullanılmaktadır.<br />
Bu özelliği kimyasal yapısındaki kükürtlü bileşiklerden gelir. Soğanın kimyasal yapısı üzerine<br />
genetik, çevre ve hasat sonrası faktörler etkilidir. Çevre faktörleri içerisinde kükürt ve azot en<br />
önemli role sahip olan etmenlerdir. Bu çalışmanın temel amacı da farklı azot ve kükürt dozlarının<br />
soğanın (Allium cepa, L.) verimi, beslenmesi ve bazı kalite kriterleri üzerine etkisini<br />
belirlemektir.<br />
Anahtar Kelimeler: Soğan, Azot, Kükürt, Verim, Kalite<br />
49
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No: TAGEM/TSKAD/12/A13/P04/9<br />
Proje Başlığı<br />
Damla Sulama Sistemi İle Uygulanan Farklı Seviyelerdeki Azotun<br />
Washington Navel Portakalında Verim ve Kalite Özellikleri Üzerine<br />
Etkileri.<br />
Projeyi Yürüten Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü-ANTALYA<br />
Kuruluş<br />
Projeyi Destekleyen TAGEM<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Bekir MARAL<br />
Yardımcı<br />
Dr.Cevdet Fehmi ÖZKAN,<br />
Araştırmacılar Dr.Filiz ÖKTÜREN ASRİ,<br />
Dr.Dilek GÜVEN<br />
Nuri ARI<br />
E.Işıl DEMİRTAŞ<br />
Hüseyin NAMAL<br />
M.Ali ÇELİKYURT<br />
Başlama- Bitiş Tarihleri Ocak <strong>2012</strong> - Mart 2016<br />
Projenin Toplam 16.600 TL<br />
Bütçesi:<br />
Proje Özeti (200 kelimeyi geçmeyecek şekilde)<br />
Azotun, portakal ağaçlarının gelişmesi, meyve verimi ve kalite özellikleri üzerine etkisi<br />
çok fazladır. Bu nedenle başarılı bir portakal üretimi için iyi bir azot yönetimi çok önemlidir.<br />
Ancak ülkemiz portakal yetiştiriciliğinde, yetersiz yada aşırı azotlu gübrelemeye bağlı olarak<br />
verim ve kalite sorunları görülebilmektedir.<br />
Geleneksel sulama ve gübreleme yöntemlerine göre, damla sulama ile yapılan fertigasyon<br />
uygulamalarında, gübre kullanımında önemli tasarruflar ve ürün miktarında büyük artış<br />
sağlanabilmektedir. Bu çalışma ile portakal üretimimizin % 79’unu oluşturan Washington Navel<br />
çeşidinde, damla sulama sistemi ile uygulanan farklı seviyelerdeki azotun, verim ve kalite<br />
özellikleri üzerine olan etkisi incelenerek, en uygun azot seviyesi belirlenmeye çalışılacaktır.<br />
Deneme, <strong>2012</strong>-2016 yılları arasında, Antalya Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma<br />
Enstitüsünde bulunan, turunç anacı üzerine aşılı, 13 yaşındaki Washington Navel ağaçlarında,<br />
tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarak yürütülecektir. Çalışmada 0, 350, 700,<br />
1050, 1400 g N/ağaç olmak üzere, 5 farklı azot seviyesi damla sulama sistemi ile uygulanacaktır.<br />
Uygulamaların bitkilerin beslenme durumuna etkisi yaprak analizleri, verim ve kalite üzerine<br />
etkileri ise, ağaç başına verim, meyve büyüklüğü, ağırlığı, kabuk kalınlığı, dilim sayısı, usare<br />
oranı, SÇKM, TEA değerleri saptanarak belirlenecektir.<br />
Uygulamalara, deneme alanında bulunan ağaçların iki yıl ön verimleri alındıktan sonra<br />
başlanacaktır. Bu kapsamda deneme alanındaki ağaçların ilk yıl verimleri, Ocak <strong>2012</strong>’de<br />
alınmıştır.<br />
Anahtar Kelimeler:Azot, Damla sulama, Washigton navel, verim,<br />
50
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Verimliliği<br />
Proje No<br />
Proje Başlığı<br />
Projeyi Yürüten<br />
Kuruluş<br />
Projeyi Destekleyen<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Murat ÇETİN<br />
Yardımcı<br />
Araştırmacılar<br />
Farklı miktarlarda Vermikest (Solucan Gübresi) Uygulamalarının<br />
Çilekte bazı toprak özellikleri, verim ve kaliteye etkilerinin<br />
belirlenmesi<br />
Bahçe kültürleri Araştırma istasyonu müdürlüğü Toprak ve Su<br />
Kaynakları kampusü Tarsus/MERSİN<br />
Bionat Biyolojik Naturel Tarım San. Ve Tic.Ltd.Şti./ANTALYA<br />
Çiltar Tarım işletmesi Ltd.şti./ADANA<br />
Tekeli Plastik/TARSUS<br />
Zeyni AKTAŞ<br />
İsmail ŞEYHANLI<br />
Orhan KARA<br />
Günsu ATAĞ<br />
Havva AKÇA<br />
Yeşim BOZKURT<br />
Başlama-Bitiş<br />
Tarihleri<br />
2009-2013<br />
Proje Bütçesi 2009-5300TL 2010-2100TL 2011-1700TL <strong>2012</strong>-1700TL<br />
Proje Özeti : Tarımsal üretimde sürdürülebilirlik kavramına vurgu yapan ve organik üretim<br />
yöntemlerini teşvik eden yaklaşımların yaygınlaşması sürecinde yer solucanlarının organik<br />
atık ve artıkları kısa zamanda yüksek kalitede değerli bir ürüne dönüştürebilme<br />
kapasitelerinin anlaşılması,vermikültür (vermiculture) adı verilen yeni bir tarımsal üretim<br />
sektörünün doğmasını sağlamıştır.<br />
Ülkemizde sürdürülebilir toprak verimliliği ,organik üretim,kimyasal kullanımının riskleri<br />
gibi kavramlardaki vurgular bu alanlarda yapılacak araştırma projelerini zorunlu kılmıştır.<br />
Bu projede çilek bitkisine kimyasal gübre ve farklı miktarlarda solucan gübresinin toprak<br />
özelliklerine ,bitki gelişimine etkileri incelenecektir.Denemeler 4 yıl boyunca aynı alanda<br />
(çakılı),her yıl tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak yürütülecektir.<br />
Denemelerde bitkiye;gübresiz, kimyasal gübre ve 100kg/da,200 kg/da,300 kg/da solucan<br />
gübresi verilmiştir.<br />
Çilek bitkisinde bazı analizler ,gözlem ve tartımlar yapılmıştır.Toprakta da bazı fiziksel ve<br />
kimyasal özelliklere ait analizler yapılmıştır. Değişimler incelenmiştir.<br />
Denemenin 3.yılıdır.Denemede Comorosa cinsi çilek fidesi kullanılmaktadır.Deneme tekrar<br />
kurulmuş,çilek fidelerinin dikimi tamamlanmıştır.<br />
Denemelerin sonunda 4 yıla ait tüm değerler yıllar itibariyle toplu olarak istatistiki analizleri<br />
yapılacak ve buna göre değerlendirilecek.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
51
AFA ADI : Toprak ve Su Kaynakları<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Kalitesi ve Toprak Kirliliği<br />
Proje No: TAGEM/TSKAD/12/A13/P04/8<br />
Proje Başlığı<br />
Topraksız Domates Yetiştiriciliğinde Açık ve Kapalı Sistemlerin<br />
Verim, Kalite, Su ve Gübre Kullanımına Etkilerinin Belirlenmesi<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü<br />
Projeyi Destekleyen<br />
Kuruluş<br />
TAGEM<br />
Proje Yürütücüsü Dr. Filiz ÖKTÜREN ASRİ<br />
Yardımcı Araştırmacılar E.Işıl DEMİRTAŞ<br />
Dr.Cevdet F.ÖZKAN<br />
Nuri ARI<br />
Bekir MARAL<br />
Dilek GÜVEN<br />
Doç.Dr. Sahriye SÖNMEZ<br />
Başlama- Bitiş Tarihleri 01.10.<strong>2012</strong>-01.12.2014<br />
Projenin Toplam<br />
Bütçesi:<br />
Proje Özeti<br />
20.000 TL<br />
Bu çalışmada topraksız kültür yetiştiricilik sisteminde açık ve kapalı besleme sistemlerinin<br />
3 farklı domates çeşidinin (Bandita, Amaroso, Dirk) verimi, beslenme durumu ve meyve kalitesi<br />
üzerine etkileri ile söz konusu sistemler arasındaki su ve gübre tüketimi farklılıklarının ortaya<br />
çıkarılması amaçlanmaktadır.<br />
Proje başlangıç tarihi <strong>2012</strong> olduğundan 2011 yılında proje ile ilgili bir faaliyette<br />
bulunulmamıştır. <strong>2012</strong>-2013 üretim döneminde arazi çalışmaları yapılacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
52
AFA ADI : Toprak ve Su Kaynakları<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Kalitesi ve Toprak Kirliliği<br />
Proje No:<br />
Bazı Süs Bitkilerinin Bioindikatör Olarak Fitoremediasyonda<br />
Proje Başlığı<br />
Kullanılabilirliğinin Araştırılması<br />
Projeyi Yürüten<br />
Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Erdemli-MERSİN<br />
Kuruluş<br />
Projeyi Destekleyen Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Peyzaj Bölümü, ADANA<br />
Kuruluş<br />
Tarsus Belediyesi<br />
Proje Yürütücüsü Dr. Ayhan AYDIN<br />
M. Murat HOCAGİL<br />
Prof. Dr. Zerrin SÖĞÜT<br />
Yardımcı<br />
Dr. Elif BOZDOĞAN<br />
Araştırmacılar<br />
Gülden SANDAL ERZURUMLU<br />
Halit BOZ<br />
Başlama- Bitiş<br />
Ocak 2009-Aralık 2011<br />
Tarihleri<br />
Projenin Toplam<br />
2009: 13500 TL 2010: 9500 TL 2011: 10500 TL L<br />
Bütçesi:<br />
Proje Özeti<br />
Bu çalışmada orta refüjlerde kullanılan bazı süs bitkilerinin ağır metallerden<br />
kaynaklanan kirliliğin izlenmesinde biyoindikatör olarak kullanılması ve fitoremediasyonda<br />
kullanılabilirlikleri araştırılacaktır. Bu bitkilerinin kirletici kaynakları biriktirme ve bu<br />
kaynaklara dayanıklılık gösterme yetenekleri de belirlenecektir.<br />
Bu bitkilerin kirlilik olan alanlarda kullanımı mümkün olacaktır. Bitki seçimi ve<br />
planlama yapılırken kirletici kaynakları biriktirme ya da bu kaynaklara dayanıklılık gösterme<br />
yetenekleri de değerlendirilecektir.<br />
Dönem Bulguları<br />
Çalışma Tarsus Belediyesi sınırları içerisinde kent içi ulaşımını temsil eden 200 m’lik<br />
iki orta refüjde (Otogar ve Yenimahalle) yürütülmektedir. Yenimahalle’de orta refüje 20 cm<br />
kalınlığında temiz toprak serilerek bitkiler bu temiz toprağa dikilmişlerdir.<br />
Bitkilerin kontrol parseli enstitümüzde kurulmuştur.<br />
Deneme Tesadüf Blokları Deneme Deseninde, 3 tekerrürlü olacak şekilde kurulmuştur.<br />
Mayıs ve Kasım ayında bitki ve toprak örnekleri alınmakta ve analiz edilmekteydi.<br />
2010 yılı Grup Değerlendirme toplantısında örneklerde kükürt analizlerinin yapılması<br />
tavsiye edilmiştir. Ancak kükürt analizleri ile 2010 yılı Kasım ayına ait örnekler ve 2011 yılı<br />
örnekleri laboratuvar yenileme ve ICP cihazının arızalanması nedeniyle analiz edilememiştir.<br />
Anahtar kelimeler<br />
53
AFA ADI: Toprak Su Kaynakları<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI: Toprak Kalitesi ve Toprak Kirliliği<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı Türkiye’de azotlu gübre tüketiminin akarsu havzaları<br />
bazında haritalanması ve seçilen bir havzada ArcSWAT<br />
Modeli ile tarımsal kaynaklı nitrat kirliliğinin<br />
modellenmesi<br />
Projeyi Yürüten<br />
Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü<br />
Kuruluş<br />
Projeyi Destekleyen TAGEM<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Dr. Armağan KARABULUT<br />
Yardımcı<br />
Dr. İbrahim GÜÇDEMİR ,<br />
Araştırmacılar Dr. Haydar POLAT<br />
Dr. Hesna ÖZCAN,<br />
Murat PEKER,<br />
Uğur BAY<br />
Dr. Bülent SÖNMEZ,<br />
Sevinç MADENOĞLU,<br />
Nuray GÜNEŞ<br />
Fatma ÖZKAY,<br />
Kadri AVAG,<br />
Dr. Suat AKGÜL,<br />
Oğuz DEMİRKIRAN<br />
İşbirliği Yapılan Kişi ve Kuruluşlar:<br />
Yalçın BAĞSIZ –GTHB-TRGM<br />
Süleyman DEMİR-GTHB-TRGM<br />
Irene ZIERITZ -Çevre Ajansı-Avusturya<br />
Başlama-Bitiş Tarihleri 2011-2014<br />
Projenin Bütçesi: 2011: 25.000 <strong>2012</strong>: 0 2013: 0 2014:0<br />
Proje Özeti<br />
Ülkemizde kullanılabilir su potansiyelinin % 76 oranındaki önemli bir kısmı<br />
tarımsal üretimde girdi olarak kullanılmaktadır. Bununla beraber yüzey ve yeraltısuları<br />
yanlış ve bilinçsiz kullanımlardan ve tarımsal uygulamalardan önemli derece<br />
etkilenmekte, kirlenmekte ve nitelikli su azalmaktadır. Bu sorun sadece ülkemizin değil<br />
gelişmiş dünya ülkelerinin başlıca tehdidi haline gelmiş ve önlem almak noktasında<br />
ülkeleri çeşitli yaptırımlara yönlendirmiştir. Avrupa’da bu yaptırımların başında su ve<br />
toprak korunumu ile ilgili direktifler ve bunların üye ülkelerce uygulanmaya alınması<br />
gelmektedir. Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından yürütülen su çerçeve direktifi, kentsel<br />
atık su direktifi ve Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından yürütülen nitrat direktifi<br />
bunlardan sadece birkaçıdır. Su ile ilgili direktiflerin gerekleri ise akarsu havza ve alt<br />
havzaları esas alınarak yerine getirilmektedir.<br />
Türkiye gübre tüketimi ve gereksinimi dağılımının, trendinin belirlenmesi ve gübre<br />
tüketimi ile gereksinimi açısından değerlendirilerek belirlenecek potansiyel risk ihtiva<br />
eden bir akarsu havzasında tarımsal kaynaklı nitrat kirliliğinin modellenmesi esaslı bu<br />
çalışma toprak ve su kaynaklarının tarımsal kaynaklı kirlilik araştırma çalışmalarına, su<br />
54
ve toprak ile ilgili direktiflerin gereksinimlerine ışık tutması açısından amaçlanmıştır.<br />
Çalışmanın ilk aşamasında Türkiye akarsu havzaları, illeri ve CORINE 2000 arazi<br />
kullanımı CBS katmanları temel alınarak CBS ortamında bir yöntem oluşturulacak ve il<br />
bazında mevcut (1998–2008) 10 yıllık gübre tüketimi miktarları verileri kullanılarak<br />
azotlu gübre tüketim miktarları ve 3 yıllık dönemsel gübre tüketim trendleri havza<br />
bazında hesaplanarak, Türkiye’nin 26 akarsu havzası gübre tüketim dağılım haritaları<br />
oluşturulacaktır. Bununla beraber aynı yöntemle gübre gereksinim durumu Eyüpoğlu<br />
(2002) verileri yardımı ile haritalanacaktır. Çalışma kapsamında AB su ve toprak ile ilgili<br />
direktiflerde yer alan ve üye ülkeler tarafından kullanılan bir yöntem Türkiye için<br />
oluşturulacaktır. Projenin ikinci aşamasında oluşturulacak olan azotlu gübre tüketimi ve<br />
gereksinimi haritaları ışığında potansiyel risk ihtiva eden bir havzada tarımsal kaynaklı<br />
nitrat kirlilik modellemesi yapılacaktır. Modelleme CBS tabanlı birçok fiziksel alt katman<br />
gerektiren ArcSWAT taşınım modeli ile gerçekleştirilecektir. ArcSWAT (Soil and Water<br />
Assesment Tool), arazi yönetim pratiklerinin farklı toprak, arazi kullanımı ve yönetimi<br />
koşullarında, su, sediment, toprak üzerindeki uzun sürelerde etkisini tahmin etmek için<br />
geliştirilmiş bir havza modelidir (Arnold ve diğ., 1998).<br />
CBS ve UA Bilgi Yönetimi Bölümü’nde mevcut bulunan datalar INSPIRE direktifi<br />
gereklerine uygun hale getirilmektedir. Bunun için basit temel bir metaveri yapısı<br />
oluşturulmaktadır.<br />
Projenin önemli altlıklarını oluşturan ve farklı kurumlardan temin edilen tematik<br />
altlıklarda gözlenen poligon ve sınır uyuşmazlıkları Harita Genel Komutanlığından temin<br />
edilmiş olan il ve ilçe CBS katmanları referans harita olarak kullanılmış ve düzeltmeler<br />
yapılmıştır. Buna gore:<br />
Akarsu havzaları CBS katmanı ülke sınır düzeltmeleri yapılmış ve idari sınırlar ile<br />
birleştirilmiştir. CORINE 2006 CBS katmanı Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan temin<br />
edilmiş ve sınır düzeltmeleri yapılmıştır. CORINE sınıfları içinde tarım alanları belirlenip<br />
il sınırları, havza sınırları ile çakıştırılarak ortak alanlar belirlenmiştir. TUGEM’den 1998-<br />
2010 tarihleri arasında il bazındaki potansiyel azotlu gübre tüketim envanteri alınmış ve<br />
tüm azotlu gübre türleri üzerinden il bazında toplam saf azot miktarları<br />
hesaplanmıştır.Türkiye mekânsal gübre tüketimi hesaplarının yapılması için CBS<br />
katmanları ve gübre miktarları hazır hale getirilmiştir.<br />
Nitrat kirlilik modelleme çalışmasında toprak özelliklerine CBS altlığı oluşturmak için<br />
Topraksu Genel Müdürlüğü Yayınları’dan Seyhan Havzası Toprakları raporu ve haritaları<br />
sayısallaştırılmış ve rapor içinde yer alan 18 adet profil özelliklerinden yararlanarak bir<br />
toprak veritabanı oluşturulacaktır. Ayrıca güncel etüt ve raporlar ve arazi çalışmaları ile<br />
düzeltmeler yapılacaktır.<br />
Anahtar kelimeler<br />
55
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Kalitesi ve Toprak Kirliliği<br />
Proje No<br />
Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesi Tarım Topraklarının<br />
Bitki Besin Maddesi ve Potansiyel Toksik Element<br />
Proje Başlığı<br />
Kapsamlarının Belirlenmesi, Veri Tabanının<br />
Oluşturulması ve Haritalanması<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü<br />
Projeyi Destekleyen Kuruluş TAGEM<br />
Proje Yürütücüsü Dr. Mehmet Arif ÖZYAZICI<br />
Mehmet AYDOĞAN<br />
Dr. Betül BAYRAKLI<br />
Emel KESİM<br />
Fazilet ŞEKER<br />
Yardımcı Araştırmacılar<br />
Doç. Dr. Orhan DENGİZ<br />
Öztekin URLA<br />
Ediz ÜNAL<br />
Dr. Hakan YILDIZ<br />
Başlama-Bitiş Tarihleri 2008-<strong>2012</strong><br />
Projenin Toplam Bütçesi 163.694 TL<br />
Proje Özeti<br />
Bu proje ile, Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesi tarım topraklarının tamamını<br />
tanımlayacak şekilde; toprakların bitki besin maddesi ve verimlilik durumu ile potansiyel<br />
toksik element kapsamlarının belirlenmesi, belirlenen bu toprak özellikleri Coğrafi Bilgi<br />
Sistemleri (CBS) kapsamında değerlendirilerek güncel toprak veri tabanları ve dağılım<br />
haritalarının oluşturulması amaçlanmıştır. Proje kapsamında 2011 yılı itibariyle Trabzon<br />
ve Giresun illerinde toprak örneklemesi yapılmıştır. Trabzon ili tarım alanlarının toprak<br />
örneklemesi tamamlanmış olup, toplam 353 adet örnek alınmıştır. Giresun ilinden ise,<br />
alınması planlanan 379 örneğin 253’ü bu rapor döneminde alınmıştır. Buna göre Trabzon<br />
ilinden alınan 353 adet örneğin 349’unda projede öngörülen 31 parametrede toplam 10819<br />
adet laboratuvar analizleri tamamlanarak, sonuçlar bu rapor döneminde sunulmuştur.<br />
Giresun ili için alınan örneklerin tamamında ve Trabzon iline ait 4 adet örnekte laboratuvar<br />
analizleri devam etmektedir.<br />
Trabzonili tarım topraklarının; suyla doygunluk yüzdesi bakımından bünye değerleri<br />
% 35-110, toprak reaksiyonları 3.17-7.69, kireç kapsamları % 0.2-14.2, organik madde<br />
içerikleri % 0.40-9.77, alınabilir fosfor miktarları 0.1-111.8 kg/da P2O5, toplam azot<br />
% 0.022-0.880, ekstrakte edilebilir K 11-1408 ppm, Ca 31-11080 ppm, Mg 46-2696 ppm, Na<br />
40-1540 ppm ve bor kapsamları 0.138-6.529 ppm arasında değişiklik göstermiştir.<br />
Toprakların bitkiler tarafından alınabilir Fe miktarları 1.03-257.83 ppm, Cu 0.03-22.27<br />
ppm, Zn 0.03-9.72 ppm ve Mn miktarları da 0.27-162.72 ppm arasında bulunmuştur.<br />
Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’nde verilen sınır değerler ile karşılaştırıldığında;<br />
araştırmada analiz edilen toprakların kurşun ve kadmiyum değerlerinin tamamının, toplam<br />
Cr, Cu ve Zn değerlerinin ise büyük çoğunluğunun, toplam Ni değerlerinin % 78.51’i,<br />
toplam Co değerlerinin ise % 29.51’inin yönetmelik sınır değerinin altında olduğu<br />
saptanmıştır.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
56
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak Kalitesi ve Toprak Kirliliği<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı Salihli ve Turgutlu Ovaları Tarım Arazilerinin Potansiyel Toksik<br />
Element ve Bitki Besin Maddesi Kapsamlarının Belirlenmesi<br />
Projeyi Yürüten Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü<br />
Kuruluş<br />
Projeyi<br />
Destekleyen Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Dr. Nejat ÖZDEN<br />
Yardımcı Z. Lamia BİLİR<br />
Araştırmacılar Yrd.Doç.Dr. Selçuk GÖÇMEZ<br />
Başlama- Bitiş<br />
Tarihleri<br />
Projenin Toplam<br />
Bütçesi:<br />
Proje Özeti<br />
2008 – 2011<br />
28 920 TL<br />
Salihli ve Turgutlu ovaları Ege Bölgesi’nin tarımsal potansiyele sahip ovalarındandır.<br />
Toplam 1800 km 2 yüz ölçüme sahip iki ilçenin 178235 ha alanında, önem sırasına göre<br />
çekirdeksiz kuru üzüm, pamuk, tütün, zeytin ve kiraz yetiştiriciliği yapılmaktadır. Buna<br />
bağlı olarak denetimsiz kimyasal gübre kullanımının yaygın olması, özellikle fosfor ve ağır<br />
metallerin toprakta birikmesine neden olmaktadır. Bu bağlamda yürütülen projede; Salihli-<br />
Turgutlu ovaları tarım alanlarından 2008-2011 yıları arasında, 2.5x2.5 km grid sistemine<br />
göre 89 noktadan, ara örnekleme olarak ta 54 noktadan toprak örneklemesi yapılmıştır.<br />
Toprak örnekleri 0-20 cm derinlikten yer koordinatları ölçülerek alınmış ve bu<br />
örneklerde; bünye, pH, elektriksel iletkenlik, kireç, organik madde, alınabilir fosfor<br />
analizlerini kapsayan temel verimlilik parametreleri, ekstrakte edilebilir K, Ca Mg ve Na,<br />
toplam N, alınabilir Fe, Cu, Zn ve Mn analizlerini içeren bitki besin maddesi kapsamları,<br />
sıcak suyla ekstrakte edilebilir B ile toprak kirliliği yönetmeliği esasları çerçevesinde Cu,<br />
Zn, Ni, Cd, Cr, Pb ve Co’ dan oluşan potansiyel toksik element kapsamları belirlenmiştir.<br />
Bununla birlikte, toprak analiz sonuçları belli kriterlere göre sınıflandırılmış, besin<br />
maddelerinin eksiklik, yeterlilik veya fazlalık, potansiyel toksik elementlerin ise toksiklik<br />
seviyeleri saptanmıştır. Toprak parametrelerinin sınıflandırılmasından sonra Coğrafi Bilgi<br />
Sistemleri kapsamında veri tabanı oluşturulmuş, “Kriging” ve “InversDistanceWeighting”<br />
teknikler kullanılarak haritalandırılmıştır.<br />
57
AFA ADI: Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI: Toprak ve Arazi Bilgi Sistemleri<br />
Proje No: TAGEM/TSKAD/12/A13/P07/1<br />
Proje Başlığı Türkiye Topraklarının Bazı Verimlilik Özellikleri ve Organik<br />
Karbon (TOK) İçeriğinin Coğrafi Veritabanının Oluşturulması<br />
Projeyi Yürüten<br />
Kuruluş<br />
Projeyi<br />
Destekleyen<br />
Kuruluş<br />
Proje<br />
Yürütücüsü<br />
Yardımcı<br />
Araştırmacılar<br />
Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü<br />
TAGEM<br />
Dr. Bülent SÖNMEZ<br />
CBS ve UA Bilgi Yönetimi Bölümü<br />
Toprak ve Bitki Besleme Bölümü<br />
Tarımsal Sulama Bölümü<br />
Havza ve İklim Değişikliği Bölümü<br />
Tarım Ekonomisi Bölümü<br />
Başlama-Bitiş 2011-2014<br />
Tarihleri<br />
Projenin Bütçesi: 2011: <strong>2012</strong>: 0 2013: 0 2014:0<br />
Proje Özeti<br />
Toprakların doğal verim gücü sınırlı olmakla beraber birçok faktöre bağlı olarak<br />
değişim göstermektedir. Ülkenin bitkisel üretim deseninin oluşturulmasında bilinmesi<br />
gerekli en önemli faktörlerden biri de bölge toprakların verimlilik potansiyelidir. Türkiye<br />
topraklarının verimlilik durumu hakkında ilk önemli çalışma Köyişleri ve Kooperatifler<br />
Bakanlığı Topraksu Genel Müdürlüğü Toprak Etütleri ve Haritalama Dairesi Başkanlığı<br />
tarafından yürütülmüş olan Türkiye Toprakları Verimlilik Envanteri Projesi (TOVEP)<br />
olmuştur. Bu çalışma toprak verimliliği ile ilgili birçok konuda alt veri olarak günümüze<br />
dek kullanılmıştır. Daha sonra Eyüpoğlu (1999) TOVEP’i esas alarak Türkiye toprakları<br />
verimlilik durumunu bölgesel olarak ele almış ve toprak verimliliği ve gübreleme<br />
hakkında önemli istatistikî bilgiler sunmuştur. Bu çalışmanın ardından Eyüpoğlu (2002)<br />
TOVEP ve DİE verilerini kullanarak Türkiye gübre gereksinimini bölgeler bazında<br />
belirlemiştir. Bu önemli birbirinin devamı olan üç çalışmadan elde edilen veriler birçok<br />
uygulama ve araştırma projesinde etkin bir şekilde kullanılmış ve halihazırda<br />
kullanılmaktadır. Son olarak Güçdemir ve ark. (2006) verimlilik ve gübreleme ile ilgili<br />
birçok çalışmanın ışığında “Türkiye Gübre ve Gübreleme Rehberi” ni oluşturarak bitki<br />
türüne göre bölgesel gübreleme uygulamalarına önemli bir katkı sağlamıştır. Bu rehber<br />
halen farklı bölgelerde farklı ürün türlerine göre gerekli olan gübre türü ve miktarının<br />
belirlenmesinde toprak analizleri ile birlikte etkin olarak kullanılmaktadır. Ancak bu<br />
çalışmaların ardından özellikle Türkiye tarım topraklarının verimlilik durumunu gösteren<br />
güncel ulusal coğrafi bir veritabanı oluşturulmamıştır. İklim değişimi ; karbon çevrimi,<br />
azot çevrimi ve hidrolojik çevrim içindeki her bir bileşeni farklı ölçülerde etkileyen ve bu<br />
58
etkilerin sonucundan da etkilenen bir dönüşümdür. Toprak ise her çevrimin kapsadığı<br />
ortak bir bileşendir. Bu nedenle toprak bünyesinde meydana gelen değişimler de zincirin<br />
bir halkası olarak söz konusu çevrimleri etkilemektedir.<br />
Toprağın ölçülebilen fiziksel ve kimyasal özelliklerinin coğrafi olarak bilinmesi<br />
gerek tarımsal uygulamalara, gerek çevre değerlendirmeleri ve kirlilik kontrolü<br />
çalışmalarına, gerekse kırsal kalkınma yönetim planlamalarına önemli bir alt veri sağlar.<br />
Türkiye tarım toprakları verimliliğinin coğrafi dağılımının eksikliği göz önünde<br />
bulundurularak, Türkiye üst tarım topraklarının (0–30 cm) bazı toprak özellikleri ve bitki<br />
besin elementlerinin coğrafi veritabanının oluşturulması bu çalışmada hedeflerden biri<br />
olmuştur. Türkiye tarım topraklarının bazı toprak özelikleri (EC, pH, tekstür, aktif kireç,<br />
% saturasyon, KDK, hacim ağırlığı) ve bazı makro ve mikro bitki besin elementlerinin<br />
(tN, aP, aK OM, çözünebilir Ca, Mg, K, Na ve bunların bitkiler tarafından alınabilir<br />
formları ile DTPA ile esktrakte edilen (yarayışlı) Fe, Cu, Zn, Mn ve toprak organik<br />
karbonunun coğrafi veritabanının oluşturulması ve haritalandırılması çiftçilerimize, arazi<br />
kullanım planlamalarına, toprak temelinde yapılan araştırma çalışmalarında eksik olan<br />
önemli bir ön bilgiyi sağlayabilecektir. Detaylı bölgesel kırsal kalkınma çalışmalarının<br />
başlangıç planlama aşamasında önemli bir altlık olarak kullanılabilecektir. Biyoçeşitlilik<br />
araştırmalarında önemli bir alt bilgi olarak kullanılabilecektir.<br />
Türkiye, iklim değişikliği sürecinde hassas kuşaklardan biri olan Avrupa Akdeniz<br />
Kuşağı’nda yer alması nedeni ile ciddi oranda iklim değişikliği etkilerinin tehdidi<br />
altındadır. Türkiye’nin Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi<br />
kapsamında 2007 yılında hazırladığı Birinci Ulusal Bildirim, mevcut iklim değişikliği<br />
etkilerini ; artan yaz sıcaklık değerleri, batı illerinde kış yağışlarının azalması, yüzey<br />
sularının yok olması ve kalitesinin bozulması, artan kuraklıklar, toprak kaybı, kıyı<br />
erozyonu ve seller olarak kaydetmektedir (UNDP, 2010). Bu etkilerden topraktan karbon<br />
salınımı iklim değişikliği ile direk ilişkili olup toprak organik karbon havuzu ile de<br />
önemli ilişkiye sahiptir. İklim, toprak organik maddesinin miktar ve niteliğini etkileyen<br />
faktörlerin başında gelir (Jenny, 1980; Wilding, 1994). Bu nedenle topraklarda farklı<br />
etkileşimler altında farklı oranlarda karbon salınımı meydana gelir. Yıllık yağış ve<br />
buharlaşma miktarı, atmosferik buhar basıncı, gece ve gündüz sıcaklık farkı, mevsimler<br />
arası sıcaklık farkı ve güneşten gelen radyasyonun niceliği ve niteliği ve kuraklık indeksi<br />
bir yöredeki bitki örtüsü, toprağa katılan organik madde miktarı, organik maddenin<br />
oksitlenme hızı ve neticede TOK miktar ve özelliklerini etkileyen önemli faktörlerdir<br />
(Vogt ve ark., 1986;Körner, 1989;Vitousek, 1994, Erşahin, 2010). Topraklarımızın<br />
organik karbon içeriğinin bilinmesi gerek toprak verimliliği gerekse iklim değişikliği<br />
adaptasyonu eylem çalışmalarında önemli alt bilgi sunabilecektir.Topraklarımızın organik<br />
karbon içeriğinin belirlenmesi ve coğrafi veritabanının oluşturulması Türkiye’de yapılan<br />
ilk çalışma olarak projenin ikinci önemli amacını oluşturmaktadır.<br />
Bu proje ile tarımsal uygulamalarda, çevre korunumu ve iklim değişikliğine<br />
adaptasyon eylem planlamalarında, kırsal kalkınma planlamalarında kullanılabilecek<br />
önemli coğrafi alt bilgiler son kullanıcılara sağlanmış olacaktır.<br />
Proje <strong>2012</strong> yılı itibari ile başlamıştır. Bölümler arası çalışma koordinasyonu ve mevcut<br />
toprak örneklerinin değerlendirilmesi çalışmalarına başlanmıştır.<br />
59
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak ve Arazi Bilgi Sistemleri<br />
Proje No: TAGEM/TSKAD/12/A13/P07/2<br />
Proje Başlığı Ülkesel Coğrafi Toprak Veri Tabanı Oluşturulması, Ankara-Kalecik<br />
Örnek Alan Çalışması<br />
Projeyi Yürüten<br />
Kuruluş<br />
Projeyi<br />
Destekleyen<br />
Kuruluş<br />
Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü<br />
Proje Yürütücüsü Dr. Mustafa USUL<br />
Yardımcı<br />
Araştırmacılar<br />
Dr. Çetin ARCAK<br />
Dr. Suat AKGÜL<br />
Doç. Dr. Oğuz BAŞKAN<br />
Hicrettin CEBEL<br />
Mehmet KEÇECİ<br />
Dr. Armağan KARABULUT<br />
Sevinç MADENOĞLU<br />
Füsun SARISAMUR<br />
Başlama- Bitiş<br />
Tarihleri<br />
<strong>2012</strong>-2014<br />
Projenin Toplam<br />
Bütçesi:<br />
78.000 TL<br />
Proje Özeti :2011 Toprak ve Bitki Besleme Grubunun önerisi doğrultusunda<br />
Ankara’nın bir diğer ilçesi olan Kalecik ilçesinde çalışmanın yürütülmesine karar verilerek<br />
ilgili ilçenin yöneticileri ile görüşülerek proje hakkında bilgi verilip fikirler alış verişinde<br />
bulunulmuştur. Bu esnada ilçeye ait kartografik materyaller ve uydu görüntülerinin bir<br />
kısmı temin edilerek sayısallaştırma işlemlerine başlanmıştır. İlçe ile ilgili genel bilgiler<br />
şöyledir: Kalecik ilçesinin Ankara şehir merkezine uzaklığı ortalama 75 km. olup,<br />
Ankara’nın doğusunda yer alır. Doğusunda Kırıkkale ili Sulakyurt ve Balışeyh ilçeleri,<br />
batısında Ankara ili Akyurt ve Çubuk ilçeleri, kuzeyinde Çankırı Şabanözü ve Eldivan<br />
ilçeleri ve güneyinde ise Kırıkkale ili Yahşihan ve Ankara ili Elmadağ ilçeleri<br />
bulunmaktadır. İlçede en geniş alanı kapsayan toprak grubu Kahverengi Topraklardır<br />
(91759.66 ha). Bunu sırasıyla Kırmızımsı Kahverengi (11482.08 ha), Alüviyal Topraklar<br />
(3871.17 ha), Kolüviyal Topraklar (5156.53 ha) ve Kahverengi Orman Toprakları (203.24<br />
ha) takip etmektedir. İlçede herhangi bir sorun içermeyen I. Sınıf arazinin alanı 10.904,83<br />
ha.dır. İşlemeli tarımda kullanılan I-IV. Sınıf araziler 43.235,84 ha’lık bir alan kapsayıp<br />
toplam alanın % 37,27’sinde dağılım göstermektedir. Alanın engebeli olması nedeniyle %<br />
54,05 gibi bir kısmı mera olarak kullanılmaktadır. Bunu % 33,47 ile kuru tarım takip<br />
etmektedir. Sulu tarım yetersiz sulama ile birlikte % 5. 97’lik bir alanı kapsamaktadır.<br />
Ayrıca ilçede bağcılık ve meyvecilikte yapılmakta ve son yıllarda ise artarak devam<br />
etmektedir. Yine DSİ tarafından planlamaya alınan iki sulama projesi sayesinde yeni<br />
tarımsal alanlar sulamaya da açılmış olacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler<br />
60
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Toprak ve Arazi Bilgi Sistemleri<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı Bakırçay Havzasında Coğrafi Bilgi Sistemi Tekniği ile Tarımsal<br />
Arazi Kullanım Planlarının Oluşturulması<br />
Projeyi Yürüten Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü<br />
Kuruluş<br />
Projeyi<br />
Destekleyen Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Dr. Nejat ÖZDEN<br />
Yardımcı Süleyman ŞEN<br />
Araştırmacılar Z. Lamia BİLİR<br />
Lütfullah ARUĞASLAN<br />
Prof.Dr. Yusuf KURUCU<br />
Doç.Dr. Mustafa BOLCA<br />
Dr. M. Tolga ESETLİLİ<br />
Dr. Fulsen ÖZEN<br />
Başlama- Bitiş 01.02.2011 – 01.02.2014<br />
Tarihleri<br />
Projenin Toplam 51 000 TL<br />
Bütçesi:<br />
Proje Özeti<br />
Doğada yenilenemeyen temel kaynaklar arasında yer alan, canlılar için mutlak<br />
gerekli yaşam öğesi ve besin ortamı olan toprakların sistemli bir şekilde incelenmesi,<br />
sürdürülebilir arazi kullanım planlamaları için oldukça önemlidir. Bugün tüm dünyada<br />
tarımsal üretime açılabilecek alanların son sınırına ulaşılmış durumdadır.Geriye dönüşümü<br />
mümkün olmayan ve doğanın en önemli fiziksel, kimyasal ve biyolojik aktivitelerini içeren<br />
toprağın yörenin ekolojik yapısına uygun, sosyo-ekonomik gereksinmeleri<br />
karşılayabilecek, aynı zamanda sürdürülebilir bir şekilde kullanımını sağlayabilecek<br />
tarımsal arazi kullanım planlama modellerinin oluşturulması, bu amaçla araştırma ve<br />
çalışmalara öncelik verilmesi, ülkemizde zorunlu bir hal almıştır. Bu bağlamda, doğal<br />
kaynaklarla ilgili detaylı ve güncel verilerden oluşturulan, yeni teknoloji ve yöntemlerle<br />
sistemli bir şekilde geliştirilebilen veya güncellenebilen veri tabanlarının oluşturulması,<br />
temel aşamalar olarak projelerde yer almaktadır.<br />
Bu araştırmada, Bakırçay Havzası topraklarının fiziksel, kimyasal ve morfogenetik<br />
özelliklerini içeren seri bazında toprak haritaları yapılacaktır. Araştırmada, uydu<br />
görüntüleri, hava fotografları ve kadastral veriler temel kartoğrafik materyalleri<br />
oluşturacaktır. Bu bağlamda arazilerin tarımsal kullanıma uygunluk sınıfları, iklim<br />
özellikleri, üreticilerin sosyo-ekonomik koşulları ile mevcut tarımsal ürün desenleri ve<br />
bunlara alternatif oluşturabilecek diğer tarımsal ürünler belirlenip coğrafi bilgi sistemi<br />
içerisinde katman mantığına göre bir veri tabanı oluşturulacaktır. Araştırma sonucunda,<br />
parsel düzeyinde ürün deseni planlamasına olanak sağlayabilecek bir model önerisi<br />
geliştirilecektir.<br />
C. SONUÇLANAN PROJELER<br />
61
AFA ADI: Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI: Toprak Verimliliği<br />
Proje No 043320A01<br />
Proje Başlığı Konya Yöresi Topraklarında Sürdürülebilir Fosfor Yönetimi<br />
Projenin İngilizce Sustainable phosphorusmanagementin Konya Region.<br />
Başlığı<br />
Projeyi Yürüten Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü<br />
Kuruluş<br />
Projeyi<br />
-<br />
Destekleyen<br />
Kuruluş/lar<br />
Proje Yürütücüsü Mehmet KEÇECİ<br />
Yardımcı Dr. İbrahim GÜÇDEMİR<br />
Araştırmacılar Dr. Mustafa USUL<br />
Erbilek TÜMSAVAŞ<br />
Celal KOCA<br />
Başlama- Bitiş 2004-2011<br />
Tarihleri<br />
Projenin Toplam 18 900TL<br />
Bütçesi<br />
Proje Özeti Çalışma boyunca Konya ili içersinde toplam 1002 adet toprak örneği alındı. Bu<br />
örneklerde Alınabilir fosfor (P2O5 Kg/da), Toplam fosfor (P2O5 Kg/da), Kireç, Toplam % tuz,<br />
Toplam Kadmiyum (Cd), pH, % organik madde, KDK analizleri yapıldı. Bu analiz sonuçları<br />
değerlendirildi. Kritik sınır değerlerine göre sınıflandırmalar yapıldı. Bu sınıflandırmalara<br />
göre de haritalar elde edildi. Toprak özellikleri arasında istatistik çalışmaları kapsamında<br />
korelasyon analizleri yapıldı. Buna göre topraktaki toplam Cd (ppm) ile topraktaki toplam<br />
fosfor (kg/da)ve alınabilir fosfor (kg/da) arasında bir ilişki bulunamamıştır. Bu durum<br />
değerlendirildiğinde fosforlu gübre uygulamalrına bağlı olarak toprakta herhengi bir<br />
kadmiyum (Cd) birikimine rastlanılmadığı tespit edilmiştir. Çalışma kapsamına işletmelerin<br />
yapısal durumları, tarımsal girdi kullanım bilinç düzeyleri, ortalamalar ve % ifadelerle ortaya<br />
konulmaya çalışılmıştır. Daha sonra üreticilerin fosfor kullanım bilinç düzeyleri ortaya<br />
konulmuştur. Üreticilerin fosfor kullanım bilinç düzeyleri ile sosyo-ekonomik özellikleri<br />
arasında bir etkileşim olup olmadığını belirlemek için khi-kare (X 2 ) ve G testi analizleri<br />
uygulanmıştır.<br />
Araştırma bölgesi içerisinde üreticilerin fosfor kullanım bilinç düzeyleri tespit edilmiştir.<br />
Araştırmada farklı fosfor kullanım bilinç düzeylerine sahip üreticiler sosyo-ekonomik<br />
özellikleri açısından karşılaştırılmıştır. Yapılan analizler sonucunda üreticilerin fosfor<br />
kullanma bilinç düzeylerinin tarımsal yenilikleri takip etme ve tarımsal girdi kullanım<br />
düzeyinden bağımsız olmadığına karar verilmiştir. Bu çalışma ile üreticilerin fosfor kullanım<br />
bilinç düzeylerinin genel olarak düşük ve orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Yapılacak olan<br />
bilinç düzeyinin artırılmasına yönelik olan yayım çalışmalarında, tarımsal yenilikleri takip<br />
eden üretici grubunun hedef kitleyi eğitmekte uygun bir araç olacağı kanaatine varılmıştır.<br />
Anahtar Kelimeler: Kadmiyum, Alınabilir Fosfor, Toplam fosfor, Fosforlu Gübre Kullanımı<br />
AFA ADI: Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
62
<strong>PROGRAM</strong> ADI:Toprak Verimliliği<br />
Proje No:<br />
Proje Başlığı Şanlıurfa Yöresinde Yetiştirilen Mercimeğin Çinko ve Bor<br />
İsteğinin Belirlenmesi<br />
Proje İngilizce Başlığı Determination of Zinc and Boron Requirment of Red Lentil in<br />
Şanlıurfa Region<br />
Projeyi Yürüten GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü-Şanlıurfa<br />
Kuruluş<br />
Projeyi Destekleyen Harran Üniversitesi, TİGEM<br />
Kuruluş/lar<br />
Proje Yürütücüsü Dr. Ayşe Gülgün ÖKTEM<br />
Yardımcı<br />
Sibel SÖYLEMEZ, Müslüm COŞKUN, N. Devrim ALMACA, Prof.<br />
Araştırmacılar Dr. Abdullah ÖKTEM, Tuba TEKGÜL, Yrd. Doç. Dr. Abdulkadir<br />
SÜRÜCÜ<br />
Başlama- Bitiş 2006-2009<br />
Tarihleri<br />
Proje Toplam 19 364.00 TL<br />
Bütçesi:<br />
Proje Özeti: Bu çalışma 2008-2010 yıllarında, Ceylanpınar-TİGEM ve Akçakale-<br />
Koruklu Araştırma İstasyonu’nda olmak üzere iki lokasyonda yürütülmüştür. Araştırmada<br />
Şanlıurfa Yöresi’nde, Bor ve Çinko eksikliği görülen alanlarda, kırmızı mercimeğin Çinko ve<br />
Bor isteğinin saptanması amaçlanmıştır. Çinko ve Bor konuları birbirinden bağımsız iki<br />
deneme halinde kurulmuştur. Ayrıca Çinko ve Bor denemeleri Yerli Kırmızı ve Fırat-87<br />
çeşitlerini içeren iki ayrı bağımsız denemeden oluşmuştur. Tüm denemeler tesadüf blokları<br />
deneme desenine göre kurulmuştur. Çinko gübrelemeleri kontrol, 1 kg Zn/da, 2 kg Zn/da, 3 kg<br />
Zn/da ve 4 kg Zn/da seviyelerinden oluşmuş ve Çinko kaynağı olarak Çinko Sülfat<br />
kullanılmıştır. Bor uygulamaları ise kontrol, 0.1 kg B/da, 0.2 kg B/da, 03 kg B/da ve 0.4 kg<br />
B/da seviyelerinden oluşmuş ve Bor kaynağı olarak Boraks kullanılmıştır. Akçakale-Koruklu<br />
ve Ceylanpınar Lokasyonlarında denenen Yerli Kırmızı ve Fırat-87 çeşitleri; bitki boyu,<br />
bitkide bakla sayısı, hasat indeksi, bin tane ağırlığı ve tane verimi bakımından Çinko<br />
uygulamalarından olumlu etkilenmiştir. Akçakale-Koruklu ve Ceylanpınar lokasyonlarında<br />
ortalama en yüksek tane verimi Yerli Kırmızı çeşidinde 3 kg Zn/da çinko seviyesinden, Fırat-<br />
87 çeşidinde ise 2 kg Zn/da çinko seviyesinden elde edilmiştir. Akçakale-Koruklu ve<br />
Ceylanpınar Lokasyonlarında yetiştirilen Yerli Kırmızı ve Fırat-87 çeşitleri bitki boyu, bin<br />
tane ağırlığı, hasat indeksi ve tane verimi bakımından Bor seviyelerinden olumlu etkilenmiştir.<br />
Akçakale-Koruklu ve Ceylanpınar lokasyonlarında Yerli Kırmızı ve Fırat-87 çeşitlerinde 0.2<br />
kg B/da seviyesinden elde edilmiştir. Bor uygulamalarının bakiye etkisini belirlemek için bor<br />
uygulanan parsellere bir sonraki yıl hiçbir uygulama yapılmadan, Sarıçanak-98 buğday çeşidi<br />
ekilmiştir. Ancak, Bor’un buğdayda bakiye etkisine rastlanılmamıştır.<br />
Elde edilen sonuçlara göre Şanlıurfa yöresi için çinko eksikliği görülen alanlarda Yerli<br />
Kırmızı çeşidi için 3 kg Zn/da, Fırat-87 çeşiti için ise 2 kg Zn/da çinko dozu önerilebilir. Bor<br />
eksikliği görülen alanlarda ise Yerli Kırmızı ve Fırat-87 çeşitleri için 0.2 kg B/da uygulaması<br />
önerilebilir. Çinko ve Bor uygulamalarının mutlaka eksiklik görülen alanlarda toprak analizine<br />
göre uygulanması ve her uygulama öncesi toprak analizinin yenilenmesi yerinde olacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Şanlıurfa, Kırmızı mercimek, çinko, bor, bakiye etki<br />
AFA ADI: Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
63
<strong>PROGRAM</strong> ADI:Toprak Verimliliği<br />
Proje No<br />
Proje Başlığı Tokat Kazova’da Sürdürülebilir ve Geleneksel Toprak Yönetimi<br />
Uygulamalarının Toprağın Bazı Özelliklerine Etkisinin Belirlenmesi<br />
Projenin İngilizce The Effect of Sustainable and Traditional Soil Management Practices on<br />
Başlığı<br />
Soil Properties in Tokat-Kazova Region<br />
Projeyi Yürüten Orta Karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma İstasyonu Müdürlüğü -<br />
Kuruluş<br />
Tokat<br />
Projeyi<br />
TAGEM<br />
Destekleyen<br />
Kuruluş/lar<br />
Proje Yürütücüsü Ömer Faruk NOYAN-Zir. Yük. Müh.<br />
Yardımcı Mustafa DEMİR-Zir. Yük. Müh.<br />
Araştırmacılar Oğuzhan AYDIN-Zir. Yük. Müh.<br />
Atilla ALTINTAŞ-Zir. Yük. Müh.<br />
Dr. Kenan ÇAĞATAY-Zir. Yük. Müh.<br />
Mualla AYDIN-Zir. Yük. Müh..<br />
Yrd. Doç. Dr. İrfan OĞUZ - Zir. Yük. Müh<br />
Başlama- Bitiş 2000-2050<br />
Tarihleri<br />
Projenin Toplam 132 000 TL<br />
Bütçesi<br />
Proje Özeti :<br />
Bu çalışma ile Orta Karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma İstasyonu Müdürlüğü<br />
arazisinde 2000–2050 yılları arasında yürütülecek olan projenin 3 münavebe dönemini<br />
kapsayan 9 yıllık sonuçlarını değerlendirilmektedir.<br />
Tarım topraklarının, makineleşme ve aşırı girdi kullanımı ile yakın gelecekte olası bazı<br />
olumsuzlukları belirleyebilmek amacıyla yürütülen bu projede, farklı toprak yönetimi<br />
uygulamaları ele alınarak incelenmiştir. Bu amaçla ekim nöbetinde baklagil olan ve baklagil<br />
olmayan iki farklı deneme planlanmıştır. Bu denemelerin her birinde ana konuları toprak<br />
işleme konuları, alt konuları ise kimyasal gübreler ile farklı gübre kaynaklarının birlikte<br />
kullanımlarıdır. Ana konular, azaltılmış ve geleneksel toprak işleme, alt konular ise optimum<br />
NP, optimum NP+Çiftlik gübresi ve optimum NP+Yeşil gübreleme konularından oluşmuştur.<br />
Elde edilen verim değerleri ve incelenen toprak özellikleri bakımından bu dönemde elde<br />
edilen sonuçlar incelendiğinde toprak işleme sistemleri arasında istatistiki olarak bir fark tespit<br />
edilememiştir. Alt konular ise yıllar itibarı ile farklılık göstermiş olup patates denemelerinde<br />
bir yıl b1 konusu, şekerpancarında baklagilli ve baklagilsiz denemede birer yıl b1 konusu,<br />
buğdayda bir yıl baklagilsiz denemede b2 konusu istatistikî olarak önemli bulunmuştur.<br />
Kurufasulye verimlerinde bir fark tespit edilememiştir. Toprak özellikleri bakımından çiftlik<br />
gübresi uygulanan parsellerde fosfor ve çinko miktarlarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir.<br />
Anahtar Kelimeler: Tokat, sürdürülebilir tarım, toprak işleme, gübreleme<br />
64
AFA ADI : Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI :Toprak Verimliliği<br />
Proje No<br />
Üretim Sonrası Oluşan Bazı Tarımsal Artıkların<br />
Proje Başlığı<br />
Verim ve Toprak Özellikleri Üzerine Etkileri<br />
The Effects of Yield and Soil Properties<br />
Projenin İngilizce Başlığı<br />
Postharvesting Occuring Some Agricultural Waste<br />
Projeyi Yürüten Kuruluş Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü<br />
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak<br />
Projeyi Destekleyen Kuruluş<br />
Bölümü<br />
Proje Yürütücüsü Dr. Betül BAYRAKLI<br />
Prof. Dr. Coşkun GÜLSER<br />
Dr. Osman ÖZDEMİR<br />
Dr. Gülen ÖZYAZICI<br />
Yardımcı Araştırmacılar<br />
Ömür DUYAR<br />
Dr. Mehmet Arif ÖZYAZICI<br />
Dr. Semiha GÜLER<br />
Başlama-Bitiş Tarihleri 2008- <strong>2012</strong><br />
Projenin Toplam Bütçesi 37.100 TL<br />
Proje Özeti<br />
Bu çalışma ile Karadeniz bölgesinde tarımsal üretim sonrası organik artık olarak<br />
yaygın bulunan fındık zurufu, çeltik kavuzu ve buğday samanının toprakların fiziksel,<br />
kimyasal ve biyolojik özelliklerine etkisi araştırılmıştır. Bu amaç doğrultusunda fındık<br />
zurufunun farklı dozları (0, 25, 50 ve 75 kg/ocak) üç farklı lokasyonda, Çeltik kavuzu ve<br />
buğday samanı uygulamaları (A.Kontrol B.Buğday samanı+NP, C.Çektik kavuzu+NP,<br />
D.Optimum NP) ise beyaz baş lahana+domates+buğday münavebe sistemi içerisinde iki<br />
farklı lokasyonda kurulmuştur. Denemeler tesadüf blokları deneme desenine göre çakılı<br />
olarak 2007-2010 yılları arasında yürütülmüştür. Toprak örneklemeleri fındık zurufu<br />
denemelerinde yılda bir defa ve fındık hasadından sonra, buğday samanı+çeltik kavuzu<br />
denemelerinde ise her münavebe bitkisinin hasadında yapılmıştır. Toprak örneklerinde bazı<br />
fiziksel (HA, PD, başlangıç infiltrasyon oranı, AS, OAÇ, TK, SN ve YS), kimyasal (pH,<br />
OM, OC, N ve C/N) ve biyolojik (CO2 üretimi, MBC ve DHA, Cmic/Corg )<br />
özelliklerincelenmiştir.<br />
Fındık zurufu denemelerinde artan dozlarda uygulanan fındık zurufunun doz artışına<br />
bağlı olarak toprakların OM, N, MBC, CO2 üretimi, DHA, başlangıç infiltrasyon oranını ve<br />
tane fındık verimlerini artırdığı HA ve PD değerlerinde düşmelere neden olduğu<br />
belirlenmiştir. Buğday Samanı ve Çeltik Kavuzu denemelerinde ise artık uygulamaları<br />
toprakların OM ve N içeriğinde artışlar sağlamış buna bağlı olarak toprakların<br />
mikrobiyolojik özelliklerinde atışlar olmuştur. Toprakların HA düşmüş ve başlangıç<br />
infiltrasyon oranları artmıştır.<br />
Anahtar Kelimeler: Fındık zurufu, çeltik kavuzu, Buğday samanı, Toprak özellikleri<br />
65
AFA ADI: Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI: Toprak Kalitesi ve Toprak Kirliliği<br />
Proje No<br />
Proje Başlığı Bazı Toprak Bileşenlerinin Ağır Metal Adsobsiyonu’na Etkisi<br />
Projenin İngilizce The Effect of Soil Components on Heavy Metal Adsorbtion.)<br />
Başlığı<br />
Projeyi Yürüten Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü<br />
Kuruluş<br />
Projeyi Destekleyen -<br />
Kuruluş/lar<br />
Proje Yürütücüsü Mehmet KEÇECİ<br />
Yardımcı<br />
Prof. Dr. Sadık USTA<br />
Araştırmacılar<br />
Başlama- Bitiş 2008-2011<br />
Tarihleri<br />
Projenin Toplam 16500 TL<br />
Bütçesi<br />
Proje Özeti.<br />
Bu araştırma için farklı toprak özelliklerine sahip (karbonat, seskioksitler, organik madde, pH,<br />
KDK) istatistik analizleri için yeterli olabilecek sayıda toprak örnekleri temin edildi. Temin<br />
dilen toprakların fiziksel ve kimyasal toprak özellikleri belirlendi. Topraklarda yıkama ve<br />
giderme işlemleri yapıldı. Bu topraklar Mg ve K ile doyurma işlemleri yapılarak kil tipleri<br />
belirlendi. Bu kil tiplerinin % olarak miktarları bulundu. Bunun yanı sıra her bir topraktan 1 gr<br />
alınarak 20 ml 0,01 M Ca(NO3)2 süspansiyonu ile yedi farklı konsantrasyonlarda yüklemeler<br />
yapıldı. Bu yüklemeler santrifüj edilerek elde edilen süspansiyon ICP cihazında okundu.<br />
Değerler elde eidildi bu deperlere göre adorbsiyon maksimumları bulundu. Bunlaera bağlı<br />
olarak langmuir ve freundlih izoterm ğrileri bulunarak ilişkiler bulundu.<br />
Araştırma için temin edilen topraklarda, toprak özelliklerini belirlemek için aşağıda metotlerı<br />
verilen analizler yapıldı. Buna ilave olarak her bir toprağın seksi oksit karekterizasyonları (Fe,<br />
Al) belirlendi. Bu temin edilen topraklarda, denge çözeltileri hazırlandı ve Langmuir ile<br />
Freundlich izotermi kullanılarak adsorpsiyon maksimum değerleri bulundu. Toprak<br />
parametreleri ile Adsorbsiyon maksimumları ile olan ilikliler bakıldı. Desorbsiyon çalışmaları<br />
da yapılarak zaman içersindeki yüklenen ağır metal içeriklerinin tekrar açığa çıkma yüzdeleri<br />
belirlendi.<br />
Anahtar Kelimeler: Kadmiyum, Kurşun, adsorbsiyon, Desorbsiyon.<br />
66
AFA ADI: Toprak Su Kaynakları ve Çevre<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI: Toprak Kalitesi ve Toprak Kirliliği<br />
Proje No<br />
Proje Başlığı<br />
Projenin İngilizce<br />
Adı<br />
Eskişehir İli Sarıcakaya İlçesi Tarım Arazilerinin Potansiyel Toksik<br />
Element ve Bitki Besin Maddesi Kapsamlarının Belirlenmesi<br />
Determination of Heavy Metal and Crop Nutrients of Extensively<br />
Agricultural Productions Areas in Eskişehir<br />
Projeyi Yürüten Toprak ve Su Kaynakları ESKİŞEHİR Araştırma Enstitüsü<br />
Kuruluş<br />
Müdürlüğü<br />
Projeyi<br />
Destekleyen<br />
Kuruluş/lar<br />
Proje Yürütücüsü Mevlüt YILMAZ<br />
Yardımcı Gülser YALÇIN, Ramazan YAVUZ, Halil POLAT, Kadriye<br />
Araştırmacılar TAŞPINAR, Özgür ATEŞ<br />
Başlama – Bitiş<br />
Tarihleri<br />
Projenin Toplam<br />
Bütçesi<br />
2008 - 2010<br />
2008 : 44.705,90 TL 2009: 20.889,90 TL 2010 : 21.089,90<br />
Proje Özeti: Bu çalışma mikro klima iklim özelliğe sahip Sarıcakaya ilçesinde; tarımsal<br />
faaliyetler ve gerekse diğer etmenlerle kirlenme tehdidi altında bulunan tarım alanlarının<br />
bitki besin maddesi ve önemli bir kirlilik unsuru olan ağır metal kapsamları belirlenerek,<br />
kirlilik tehdidi altında olan tarım alanlarında alınabilecek önlemler konusunda görüş<br />
oluşturmak amacıyla hazırlanmıştır.<br />
Bu Araştırma sonucunda Sarıcakaya İlçesinden GPS vasıtasıyla 112 adet toprak örneği<br />
alınmıştır. Makro element analiz sonuçları bitkiye yarayışlılık bakımından incelendiğinde<br />
yöre topraklarında gübrenin yoğun ve bilinçsiz uygulaması nedeni ile fosfor ve potasyum<br />
birikmesi olduğu görülmüştür. Toprak kirliliğine yol açan başlıca etmenlerin başında gelen<br />
bilinçsiz fosforlu gübreleme yöre topraklarında fosfor birikmesine yol açmıştır. Bitki<br />
ihtiyacının çok üzerinde uygulanan ve topraktan kolayca uzaklaştırılamayan bazı besin<br />
maddeleri diğer besin maddelerinin alınmasını engelledikleri için kirletici unsur<br />
olabilmektedir.<br />
Henüz yöre topraklarındaki ağır metal kirliliği çok tehlikeli boyutlarda olmasa da<br />
toprak kirliliği konusunda toplumsal bilincin arttırılması ve bu amaçla ülkemiz çiftçisine<br />
faydalı eğitim çalışmaları uygulanmalıdır. Aksi takdirde topraktaki ağır metal kirliliği<br />
bölgede ciddi verim kayıplarına ve çevre kirliliğine neden olabilir. Araştırma sonuçları,<br />
daha bilinçli bir gübreleme ve gübre planlamasına alt yapı oluşturacağından toprak<br />
kirliliğini azaltacak ve gelecek nesillere daha verimli bir toprak ve daha temiz bir çevre<br />
bırakılmış olunacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler: Sarıcakaya, kirlilik, tarım<br />
67
AFA ADI : Sert Kabuklu Meyveler<br />
<strong>PROGRAM</strong> ADI : Fındık<br />
Proje No -<br />
Fındıkta Önemli Bazı Bitki Besin Elementi Sınır Değerleri ile<br />
Proje Başlığı<br />
Gübrelemenin Fındığın Verim ve Kalitesine Etkileri<br />
Projenin İngilizce Effects on Hazelnut Yield and Quality of Some Important Plant Nutrition<br />
Başlığı<br />
Elements Limit Values and Fertilizations<br />
Projeyi Yürüten<br />
Fındık Araştırma İstasyonu Müdürlüğü/Giresun<br />
Kuruluş<br />
Projeyi Destekleyen Ordu Üniversitesi Meslek Yüksekokulu, Ordu Üniversitesi Ziraat<br />
Kuruluş/lar Fakültesi, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi<br />
Proje Yürütücüsü Ömür DUYAR<br />
Yardımcı<br />
Halil EROL<br />
Araştırmacılar Yrd. Doç. Dr. Nedim ÖZENÇ<br />
Doç. Dr. Damla BENDER ÖZENÇ<br />
Prof. Dr. Gökhan ÇAYCI<br />
Başlama - Bitiş<br />
2006 – 2011<br />
Tarihleri<br />
Projenin Toplam 15.500 TL<br />
Bütçesi<br />
Proje Özeti<br />
Çalışmayla; fındık tarımı yapılan topraklarda ve fındıkta, önemli bazı bitki besin elementi<br />
değerlerinin saptanması ve gübrelemeyle toprak, yaprak ve meyvedeki bitki besin elementi<br />
miktarlarına bağlı olarak, ürün miktarı ve fındığın kalite özellikleri üzerine olan etkilerinin<br />
belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmayla ayrıca, Türkiye’de fındığın gübrelenmesiyle ilgili temel<br />
bilimsel verilerin ortaya konulması ve buna bağlı olarak yapılacak gübreleme işlemlerinin doğru<br />
ve ekonomik olarak yapılmasının sağlanması amaçlanmıştır.<br />
2006-2008 yılları arasında projenin birinci aşama çalışmaları kapsamında su kültürü<br />
sistemindeki çalışmalar tamamlanmıştır. Su Kültürü Sisteminde fındık yetiştirilmesiyle, bitki<br />
besin elementlerinin noksanlık ve fazlalık semptomlarıyla ilgili veriler elde edilmiş ve elde edilen<br />
bulgularla, deneme fındık bahçesine uygulanacak bitki besin elementi oranları belirlenmiştir.<br />
2009-2011 yılları arasında projenin ikinci aşama çalışmaları kapsamında Tombul fındık<br />
bahçesinde tesadüf blokları deneme desenine göre, N, P, K, Ca, Mg, Fe, B, Cu, Zn, Mn ve Mo<br />
bitki besin elementleriyle 5 uygulama dozu ve 3 tekerrür olacak şekilde gübreleme çalışmaları<br />
yapılmıştır. Gübrelerin uygulandığı fındık ocaklarından toprak ve yaprak örnekleri alınarak rutin<br />
toprak analizleri ile uygulama yapılan besin elementiyle ilişkili toprak analizleri yapılmış ve<br />
yaprak örneklerindeki bitki besin elementi miktarları belirlenmiştir. Her bir bitki besin<br />
elementinin uygulandığı fındık ocağında hasat yapılmış, verim, randıman, ham yağ, protein, vb.<br />
gibi pomolojik analizler ile uygulanan gübrelerle ilişkili meyvedeki element miktarları<br />
belirlenmiştir.<br />
Proje sonucunda; Karadeniz Bölgesinde fındık yetiştiriciliğinde önemli bazı bitki besin<br />
elementlerinin yaprak ve meyvedeki miktarları belirlenmiş, fındık bitkisinin o bitki besin<br />
elementine özgü ortaya koyduğu belirtiler tespit edilmiş ve toprakta bulunan bitki besin elementi<br />
miktarlarına göre çeşitli oransal ürün değerlerine ulaşmak için uygulanması gereken gübre<br />
miktarları tespit edilmiştir.<br />
Anahtar Kelimeler: Fındık, bitki besin elementi, gübreleme, verim, kalite<br />
68
D. BİLGİ AMAÇLI SUNULACAK PROJELER<br />
Proje Başlığı<br />
Proje Lideri<br />
Projeyi Yürüten<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüleri<br />
TKİ Hümas Kullanımının Örtüaltı Domates Yetiştiriciliğinde<br />
Bazı Toprak Özellikleri, Verim Ve Kaliteye Etkilerinin<br />
Araştırılması<br />
E. Işıl DEMİRTAŞ<br />
Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü<br />
ANTALYA<br />
Nuri ARI, Dr. Filiz ÖKTÜREN ASRİ, Bekir MARAL<br />
Projeyi Destekleyen<br />
Kurum/lar<br />
Türkiye Kömür İşletmeleri Müdürlüğü<br />
Başlama-Bitiş<br />
Tarihleri<br />
2011-2013<br />
Projenin Toplam<br />
Bütçesi<br />
29.500 TL<br />
Proje Özeti (200 kelimeyi geçmeyecek şekilde)<br />
Bu çalışma ileTürkiye Kömür işletmelerine ait TKİ HÜMAS gübresinin, örtüaltı domates<br />
yetiştiriciliğinde kullanımının toprağın fiziksel ve kimyasal özelliklerine, bitkinin<br />
beslenme durumuna, verime ve meyve kalitesine olan etkilerinin araştırılması<br />
amaçlanmıştır. Antalya-manavgat ilçesinde üretici koşullarında 2011-2013 sonbahar<br />
domates yetiştirme döneminde tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekerrürlü<br />
olarak yürütülmekte olan denemede üç farklı konunun etkileri araştırılacaktır.<br />
1- Topraktan humik asit (0, 4, 8, 12, 16, 20 lt/da)+NPK uygulamaları<br />
2- Topraktan humik asit (0, 4, 8, 12, 16, 20 lt/da)+N uygulamaları<br />
3- Yapraktan humik asit (0, 150, 300, 450 ml/100 lt su)+NPK uygulamaları<br />
Eylül ayının başında seradan uygulama öncesi toprak örneği alınmıştır. TKİ humas<br />
gübresi belirlenen dozlarda dikim öncesi parsellere uygulanmış, 05.09.2011 tarihinde<br />
domates fideleri (tybeef) seraya dikilmiştir. 13.10.2011 tarihinde ilk yaprak örnekleri<br />
14.12.2011 tarihinde ikinci yaprak örnekleri alınmıştır, analizleri devam etmektedir.<br />
Dikimden 1,5 ay sonra başlamak üzere (15 günde bir ) 4 farklı zamanda humik asit (0-<br />
150-300-450 ml/100 lt su) yapraktan uygulanmış, 31.12.2011 de ilk hasat yapılmıştır.<br />
<strong>2012</strong> yılında ise hasat dönemi süresince verim değerleri alınacak, hasat ortası meyve<br />
örnekleri alınarak, meyve kalite analizleri (titre edilebilir asitlik, suda çözünebilir kuru<br />
madde miktarı, pH, EC) yapılacaktır. Hasat sonu tekrar toprak örnekleri alınarak, tüm<br />
veriler istatistiksel olarak değerlendirilip ilk yıla ait ara sonuç raporu hazırlanacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
69
Proje No:<br />
Proje Başlığı<br />
TKİ-Hümas Kullanımının Açıkta Domates Yetiştiriciliğinde<br />
Bazı Toprak Özellikleri, Verim Ve Kaliteye Etkilerinin<br />
Araştırılması<br />
Projeyi Yürüten Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü<br />
Kuruluş<br />
Projeyi Destekleyen Türkiye Kömür İşletmeleri<br />
Kuruluş<br />
Proje Yürütücüsü Dr. Filiz ÖKTÜREN ASRİ<br />
Yardımcı<br />
Nuri ARI, E.Işıl DEMİRTAŞ, Bekir MARAL<br />
Araştırmacılar<br />
Başlama- Bitiş 20.04.2011-31.12.<strong>2012</strong><br />
Tarihleri<br />
Projenin Toplam 29.500 TL.<br />
Bütçesi:<br />
Proje Özeti<br />
Türkiye kömür işletmeleri’ne ait leonardit kaynaklı hümik asitin açıkta domates<br />
yetiştiriciliğinde kullanımının toprakların bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri, bitkinin<br />
beslenme durumu, verimi ve kalitesi üzerine etkilerinin belirlenmesi amacıyla yapılan<br />
çalışma, Antalya-Korkuteli ilçesinde üretici koşullarında yürütülmüştür.<br />
Tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekerrürlü kurulan denemede üç konunun<br />
etkileri araştırılmıştır.<br />
3- Topraktan humik asit (0, 4, 8, 12, 16, 20 lt/da)+NPK: Uygulamalar toprağın N, P, K,<br />
Ca, Fe, Zn, Mn ve Cu içeriğinin artmasına yol açmış olup en yüksek değerler 8 lt/da<br />
uygulamasıyla elde edilmiştir. Artan düzeylerde humik asit uygulamaları yaprak N, P, K,<br />
Ca, Zn ve Mn konsantrasyonunun artmasına yol açmıştır. Yapılan uygulamalar verimi<br />
kontrole göre önemli ölçüde arttırmış olup en yüksek verim 20 lt/da humik asit düzeyiyle<br />
belirlenmiştir.<br />
4- Topraktan humik asit (0, 4, 8, 12, 16, 20 lt/da)+N: Uygulamaların toprak N, P, Fe, Zn<br />
ve Mn içeriğinin, yaprak N, P ve Mn konsantrasyonunun kontrole göre artmasına yol<br />
açmıştır. Söz konusu uygulama ile meyve titre edilebilir asitlik ve EC değerleri artış<br />
göstermiştir. Yapılan uygulamalar verimi kontrole göre önemli ölçüde arttırmış olup en<br />
yüksek verim12 lt/da uygulamasıyla elde edilmiştir.<br />
5- Yapraktan humik asit (0, 150, 300, 450 ml/100 lt su)+NPK: Yapılan humik asit<br />
uygulamalarına bağlı olarak yaprak N, P, K, Ca, Mg ve Mn konsantrasyonları artmış, verim<br />
ve kalitede bir değişim meydana gelmemiştir.<br />
2011 yılı için planlanan araştırma faaliyetleri tamamlanmış olup, çalışmanın ikinci<br />
aşaması <strong>2012</strong> yılı Nisan ayında başlayacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
70
Proje No<br />
Farklı bitki sıklığı ile potasyum uygulamasının şeker pancarının<br />
Proje Başlığı<br />
verim ve kalitesine etkisi<br />
Projeyi Yürüten Toprak ve Su Kaynakları Eskişehir Araştırma Enstitüsü<br />
Kuruluş<br />
Müdürlüğü<br />
Projeyi Destekleyen Eurodrip Damla Sul. Sist. Pazarl. San. ve Tic. A.Ş.. BURSA<br />
Kuruluş<br />
KWS Türk Tarım Tic. A.Ş.- ESKİŞEHİR<br />
Proje Yürütücüsü Dr. Ertuğrul KARAŞ<br />
Özgür ATEŞ<br />
Adnan CENGİZ<br />
Yardımcı<br />
Gülser YALÇIN<br />
Araştırmacılar<br />
Dr. Mahmut POLAT<br />
Aytuğ SOFUOĞLU (KWS Türk)<br />
Başlama-Bitiş<br />
2010-<strong>2012</strong><br />
Tarihleri<br />
Proje Bütçesi 2010:1519 TL 2011:1519TL <strong>2012</strong>:1519 TL<br />
Proje Özeti: Projede ana konular bitki sıklığı (7000, 9000 (kontrol), 11000 ve 13000<br />
adet/da) ve potasyum dozları (0-6-12 kg/da) ise alt konu şeklinde ve dört tekrarlamalı<br />
olarak yürütülmüştür. Toprak analiz sonuçlarına göre mevcut elverişli fosfor durumu (6.1<br />
kg/da) dikkate alınarak ekim sonrası 8 kg/da 12-61-0 kompoze gübresi uygulanarak toprak<br />
frezesi ile toprağa karıştırılmıştır. Böylece fosfor miktarı toprakta önerilen 10 kg/da’a<br />
tamamlanırken ekimle birlikte 1 kg/da azot verilmiştir. Her bir sulama ile saf 2 kg azot/da<br />
olmak üzere 11 sulamada toplam 22 kg azot daha uygulanarak, azot dozu 24 kg/da’a<br />
tamamlanmıştır. Potasyum uygulamaları ilk sulama ile birlikte potasyum nitrat (13-0-52)<br />
gübresi damla yöntemiyle parsellere 8 uygulamada verilmiştir. 15 Haziran 2010’da<br />
başlayan sulama ve gübreleme programı 13 Eylül 2010’da sona ermiştir. Araştırmada 11<br />
sulamada toplam 550 mm sulama suyu uygulanmıştır. Parsellerin hasadı 1 Kasım’da<br />
yapılmış, Şeker pancarı verim arasındaki varyans analiz sonuçlarına göre bitki sıklığı ve<br />
uygulanan potasyum dozları % 1 düzeyinde verime etkisi olmuştur. Denemede alınan<br />
örneklerde uygulanan potasyum dozlarının şeker pancarının polar oranı üzerindeki etkisi<br />
olmamıştır.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
71
Proje No<br />
Proje Başlığı GAP Bölgesi Tarım Alanlarında TKİ Tarafından Üretilen Tki-<br />
Hümas Ve TKİ Leonardit Ürünlerinin Bitkisel Üretimde<br />
Kullanılması Olanaklarının Araştırılması<br />
Proje Lideri Abdullah Suat NACAR<br />
Yürütücü Kuruluş GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü<br />
Projeyi Destekleyen<br />
Kuruluşlar<br />
GAP BKİ<br />
TKİ<br />
Proje Yürütücüleri Nesibe Devrim ALMACA<br />
Dr.Ayşe Gülgün ÖKTEM<br />
Sibel SÖYLEMEZ<br />
Abdullah ŞAKAK<br />
Başlama-Bitiş 2010-2011 (2 yıl)<br />
Tarihleri<br />
Projenin Toplam<br />
Bütçesi<br />
Proje Özeti:<br />
125.000 TL<br />
TKİ tarafından üretilerek ruhsatlandırılan sıvı K- hümat ürünlerinin bitkisel<br />
üretimde kullanılması olanaklarının araştırılması amacıyla GAP Tarımsal Arş. Ens. ait<br />
deneme alanlarında pamuk, kırmızı mercimek, buğday ve Antepfıstığı bitkilerinde farklı<br />
miktarlarda uygulamalar yapılmıştır.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
72
Proje No<br />
Proje Başlığı Türkiye’de Nitrat Direktifinin Uygulanmasının Desteklenmesi ve<br />
Kapasite Güçlendirmesi Projesi<br />
Proje Lideri Ali KASACI<br />
Projeyi Tarım Reformu Genel Müdürlüğü<br />
Yürüten<br />
Kuruluş<br />
Proje<br />
Dr. Armağan KARABULUT, TGSKMAE<br />
Yürütücüleri Dr. Hesna ÖCZAN, TGSKMAE<br />
Dr. Kadriye KALINBACAK,TAGEM,<br />
Projeyi<br />
Destekleyen AB-TAGEM-TGSMAE-TRGM-ÇEVRE BK-STK<br />
Kurum/lar<br />
Başlama-Bitiş 2009-2014<br />
Tarihleri<br />
Projenin Overall cost; 6.765.000 €<br />
Toplam EU Contribution; 5.823.750 €<br />
Bütçesi:<br />
Proje Özeti:<br />
AB Uyum sürecinde su direktifi ve atık su direktifi ile ilişkili olan nitrat direktifinin Türkiye<br />
koşullarında uygulanmasına yönelik olan bu proje üç aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşama<br />
eşleştirme sürecidir. Bu süreçte AB nitrat direktifi yasalarının Türkiye koşullarında<br />
uygulanabilirliği farklı kurum uzmanlarınca tartışılmış ve bir mevzuat oluşturulmuştur. Bu<br />
mevzuat yerel yönetimlerle paylaşılmış ve birçok kurumun yer aldığı bir dizi eğitim<br />
programları yapılmıştır. Projenin uygulama kısmında ise Ulusal bir nitrat ölçüm ağı<br />
oluşturulmuştur. CBS ortamında yerltısuyu ve yüzey sularını kapsayacak ölçüm noktaları<br />
belirlenmiştir. Bu ölçüm noktalarından aylık nitrat ölçümlerine başlanmıştır. İl kontrol<br />
müdürlüklerinden gelen ölçüm noktaları koordinatları Enstitümüz CBS ve UA Bilgi<br />
Yönetimi bölümünce kontrol edilmiş ve hatalar giderilmiştir. Gözlem noktalarındaki değerler<br />
farklı tematik haritalarla bindirilmiş ve raporlama örneği oluşturulmuştur. Ülkesel sonuçların<br />
belirli bir formatta raporlanıp AB’ye sunulması için raporlama eğitim çalışması yapılmıştır.<br />
Projenin ikinci ayağı olan teknik asistanlık kısmında Enstitümüz CBS ve UA Bilgi Yönetimi<br />
bölümü nitrat ölçümleri coğrafi veritabanının oluşturulması ve tematik haritalarının<br />
üretilmesi aşamasında yer almaktadır. Bu çalışmaların yapılabilmesi için ArcGIS 10 yazılımı<br />
proje kapsamında alınmıştır. Teknik asistanlık bölümünde ölçüm ağının bir merkezle<br />
entegrasyonu ve il kontrol müdürlüklerinden sürekli veri akışının oluşturulması yönünde<br />
DAMS adı verilen bir yazılım VAKAKIS firması tarafından hizmet alımı şeklinde<br />
geliştirilmiştir. Bu yazılımın oluşturulması ve 2008-20010 verilerinin değerlendirilmesi,<br />
Vakakis firması tarafından Enstitümüz CBS ve UA Bilgi Yönetimi Bölümü işbirliği ile<br />
gerçekleştirilmiştir.<br />
Proje kapsamında il kontrol müdürlüklerindeki geliştirilen laboratuar olanaklarına ilave<br />
olarak gezici 20 adet laboratuvar aracı tesis edilmiş ve TRGM’ne teslimi yapılmıştır.<br />
<strong>2012</strong> yılında gezici laboratuvarların analiz sonuçlarının DAMS yazılımı ile entegrasyonu ile<br />
proje TRGM tarafından tamamlanmış olacaktır.<br />
Anahtar Kelimeler:<br />
73
Change language