ÖNSÖZDr. Fuat OKTAYAFAD BaşkanıDoğal zenginlikleri bakımından oldukçaşanslı olan Türkiye, doğal <strong>afet</strong>ler bakımındanne yazık ki aynı şansa sahip bir coğrafyaüzerinde yer almamaktadır. Son 20 yıl içindeyaşanan doğal <strong>afet</strong>ler içerisinde, özellikledepremlerin neden olduğu zararlar, toplumundoğal <strong>afet</strong>ler karşısında daha bilinçliolması gerçeğini ortaya koymaktadır.• Yapılan bir araştırmaya göre 1999 Kocaelidepremindeki yaralanmaların yüzde 50’si<strong>ve</strong> ölümlerin yüzde 3’ü yapısal olmayan nedenlerdenkaynaklanmıştır.• 1999 Kocaeli depreminden sonra, hayattakalanların yaşadığı maddi kayıpların yüzde30’unu mobilya, beyaz eşya, elektronik cihazların<strong>ve</strong> diğer değerli eşyaların oluşturduğutahmin edilmektedir.• Yapısal olmayan hasarlar, işyerlerinin <strong>ve</strong>okulların aylarca kapanmasına, öğrencilerinöğrenimlerini sürdürecek yerlerinin kalmamasınaneden olabilmektedir.Ülkemizde sık sık ortaya çıkan, orta <strong>ve</strong>daha büyük derecedeki <strong>afet</strong>ler, etkiledikleritoplumun kendi kaynakları ile başa çıkamadığıönemli doğa olayları olup, önemli düzeydeinsani, maddi ya da çevresel kayıplara nedenolmaktadır. Daha da önemlisi, bu <strong>afet</strong>lerortaya çıkardıkları yaygın kayıplardan dolayıtoplumun işlevinin ciddi şekilde aksamasıile sonuçlanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütütarafından yayınlanan <strong>ve</strong>riler, dünyada ortalamaolarak her yıl, 100 binden fazla insanınçeşitli doğal <strong>afet</strong>ler nedeniyle yaşamını yitirdiğini<strong>ve</strong> milyonlarca insanın da yaralandığınıya da sakat kaldığını göstermektedir.Afet farkındalığı <strong>ve</strong> <strong>afet</strong>e hazırlıklı olmaseviyesi yeterli düzeye ulaşmış toplumlarda,<strong>afet</strong>lerin yaratacağı kayıpları önlemekiçin, örgütsel <strong>ve</strong> sistematik çözümler üretmekmümkün olmaktadır. Her türlü çözüm,tüm toplum kesimlerinin <strong>afet</strong>ler konusundaeğitimden geçirilmesi ile anlam kazanacaktır.Farkındalık <strong>ve</strong> hazırlıklı olma seviyesinintatmin edici bir düzeye ulaşması <strong>ve</strong> doğaolaylarının “<strong>afet</strong>” ya da “felaket” haline gelmedengöğüslenmesi, ancak eğitim yoluylamümkün olabilecektir.Daha önce de çeşitli eğitim çalışmaları yapılmışolmakla birlikte AFAD, bu güne kadaryapılan en geniş kapsamlı eğitim kampanyasını,doğru temeller üzerine oturtmayı hedeflemektedir.Bu amaçla AFAD, Türkiye’ninbugüne kadar <strong>afet</strong> farkındalığı <strong>ve</strong> <strong>afet</strong>e hazırlıkkonularında gerçekleştirilmiş en genişkapsamlı araştırması olan “Afet Farkındalığı<strong>ve</strong> Afete Hazırlık Araştırması”nı gerçekleştirmiştir.Bu çalışma, bundan sonra her yıltekrarlanarak, yaptığımız çalışmaların nekadar etkin olduğunu takip etmemize olanaksağlayacak <strong>ve</strong> bu çalışmalara, elde edilensonuçlara göre yön <strong>ve</strong>recektir.Araştırma, Türkiye genelini temsil edecekşekilde 4.038 haneden 96 soru ile elde edilen<strong>ve</strong>rilere dayanmaktadır. Anket <strong>ve</strong>rileri, sahadayüz yüze görüşme yoluyla elde edilmişTÜRKİYE, AFET FARKINDALIĞI <strong>ve</strong> AFETLERE HAZIRLIK ARAŞTIRMASI | <strong>2014</strong>
<strong>ve</strong> saha çalışması Aralık 2013’te tamamlanmıştır.Araştırmanın çerçe<strong>ve</strong>sinde, ülkemizdehane halkı düzeyinde <strong>afet</strong>lere hazırlık <strong>ve</strong>farkındalıkların belirlenmesine yönelik birçalışma yürütülmüştür. Araştırmanın sonuçları,yapılan anket çalışmasından elde edilenbulgulara dayanmaktadır. Anketlerde TÜİKtarafından seçilmiş <strong>ve</strong> tüm Türkiye’yi en iyişekilde temsil eden hanelerde, ankete katılanlarındemografik özelliklerinin yanı sıra,<strong>afet</strong> konusundaki bilgi düzeyleri, <strong>afet</strong> hazırlıklarındanne anladıkları, günlük yaşamlarında<strong>afet</strong>lerin nasıl bir yer teşkil ettiği <strong>ve</strong><strong>afet</strong>lere yönelik farkındalık düzeylerinin neseviyede olduğu irdelenmiştir. Araştırma sonuçlarınınbir kısmı raporda sunulmaktadır.Araştırma sonuçları, Türk toplumunun, <strong>afet</strong>lerkonusundaki bilinç <strong>ve</strong> yaklaşım tarzınaışık tutmaktadır. Araştırmada, toplumun <strong>afet</strong>farkındalığı <strong>ve</strong> <strong>afet</strong>e hazırlıklı olma konusunda,çarpıcı bulgular elde edilmiştir. Daha öncesigorta firmalarınca yapılan araştırmalardanelde edilen sonuçlara göre, Türk toplumununyüzde 80’i oturduğu bölgeyi <strong>afet</strong> riski altındagörmemekte idi. AFAD’ın 2013 yılı Aralıkayı itibariyle tamamladığı anket çalışmasınagöre ise, bu oran yüzde 47’ye düşmüştür.Bu sonuç, iki yıldan daha az bir süre içerisinde,yaptığımız çalışmaların neticesinde<strong>afet</strong> farkındalığı konusunda yüzde 40’lık biriyileşme sağlandığını göstermektedir. Dahaspesifik olarak, Türkiye’nin <strong>afet</strong>selliği enyüksek 42 ilinde yaşayanlar içerisinde, yaşadıklarıalanda “<strong>afet</strong> riski vardır” diyenlerinoranı yüzde 45 iken, <strong>afet</strong>sel olmayan illerde,yaşadıkları alanda “<strong>afet</strong> riski vardır” diyenlerinoranı yüzde 52’dir. Daha önce yapılanbir araştırmada katılımcıların yalnızca yüzde14’ü deprem bölgesinde yaşadığını bildiğiniifade ederken, AFAD tarafından yapılan buaraştırmada, katılımcıların yüzde 22’si yaşadıklarıbölgenin kaçıncı dereceden deprembölgesinde olduğunu dahi bildiğini ifade etmektedir.Bu sonuca göre, deprem bölgesifarkındalığında, son zamanlarda yaptığımızçalışmaların yüzde 57 oranında iyileşmesağladığı görülmektedir. Bu sonuçlar,AFAD’ın başlattığı <strong>ve</strong> devam ettirdiği eğitimçalışmalarının, toplumun <strong>afet</strong> farkındalığınınartmasında önemli ölçüde etkin olduğunugöstermektedir. AFAD’ın başlatmış olduğufarkındalık <strong>ve</strong> hazırlık artırıcı çalışmalarınsonuçları alınmaya başlanmış olup bundansonraki dönemde çalışmalarımız daha daivme kazanarak devam edecektir.Türkiye’yi, <strong>afet</strong>e hazır bir ülke haline getirmekamacıyla yürüttüğümüz faaliyetlerdekidestek <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nleri için BaşbakanımızSayın Recep Tayyip ERDOĞAN’a, BaşbakanYardımcımız Sayın Beşir ATALAY’a, Başkanıolduğum Başbakanlık Afet <strong>ve</strong> Acil DurumYönetimi Başkanlığı ile koordineli şekilde çalışantüm bakanlık, kamu kurum <strong>ve</strong> kuruluşlarımızateşekkürü bir borç bilirim. Bu araştırmaraporunun ortaya çıkmasında olduğugibi, diğer raporlarımızın da hazırlanmasındamesai mefhumu olmadan bazen sabaha dekuykusuz kalarak öz<strong>ve</strong>riyle çalışan AFAD UzmanYardımcısı Hakan BENLİ başta olmaküzere, AFAD Veri Yönetimi <strong>ve</strong> Rapor Hazırlamaçalışma grubu üyelerine teşekkür ederim.Araştırmanın her aşamasında emeği geçen<strong>ve</strong> her aşamasını yöneten Prof. Dr. MehmetBALCILAR’a, Strateji Geliştirme Dairesi BaşkanıH. Halil AFŞARATA’ya, Jeofizik MühendisiDr. Cemile ÖZTÜRK AKCA’ya, araştırmadabirlikte çalıştığımız Olgu Araştırma’danFiliz AYDIN KOÇ, Azmi AYDIN <strong>ve</strong> Doç. Dr.Erdem KARABULUT’a ayrıca teşekkür ediyorum.Raporda sunulan bulguların, alandaçalışan tüm ilgililer ile kurum <strong>ve</strong> kuruluşlarafaydalı olması <strong>ve</strong> yol gösterici olarak kullanılmasınıdilerim.Dr. Fuat OKTAYAFAD Başkanı9
- Page 5 and 6: AFET: İnsanlar için fiziksel, eko
- Page 7: Beşir ATALAYBaşbakan Yardımcıs
- Page 11 and 12: A. TABLO ve GRAFIK LISTESIA. TABLO
- Page 13 and 14: Katılımcıların %47’siyaşadı
- Page 15 and 16: . Türkiye’de Afetler ve Afet Ça
- Page 17 and 18: Afetlerin zararını en aza indirme
- Page 19: d. Örneklem ve Örneklemin Temsil
- Page 22 and 23: 1. DEMOGRAFIK BILGILER%301.222Kır%
- Page 24 and 25: 1. DEMOGRAFIK BILGILER40,0%35,0%30,
- Page 27 and 28: 2.AFETE MARUZ KALMAve ETKİLERİ
- Page 29 and 30: 80,0%70,0%69,7 %60,0%50,0%40,0%30,0
- Page 31: 100,0%90,0%80,0%92,9 %87,5 %85,0 %8
- Page 34 and 35: 3. TÜRKIYE’DE AFET FARKINDALIĞI
- Page 36 and 37: 3. TÜRKIYE’DE AFET FARKINDALIĞI
- Page 38 and 39: 3. TÜRKIYE’DE AFET FARKINDALIĞI
- Page 40 and 41: 3. TÜRKIYE’DE AFET FARKINDALIĞI
- Page 42 and 43: 3. TÜRKIYE’DE AFET FARKINDALIĞI
- Page 44: 3. TÜRKIYE’DE AFET FARKINDALIĞI
- Page 48 and 49: 4. AFETLERE HAZIRLIKAraştırmada,
- Page 50 and 51: 4. AFETLERE HAZIRLIKAfete Hazırlı
- Page 52: 4. AFETLERE HAZIRLIKSomut Hazırlı
- Page 56 and 57: 5. AFET EĞITIMLERINE KATILIM%4,0Ha
- Page 58:
5. AFET EĞITIMLERINE KATILIMAlınm
- Page 62:
6. SONUÇ ve DEĞERLENDİRMEAfet fa
- Page 66:
6. SONUÇ ve DEĞERLENDİRMEtur. Ok
- Page 69:
TÜRKİYE, AFET FARKINDALIĞI ve AF