C. GIRIŞc. Araştırma <strong>ve</strong> Araştırma Yöntemi HakkındaDoğal <strong>afet</strong>lerin doğrudan ya da dolaylı olarakneden olduğu sosyal <strong>ve</strong> ekonomik kayıplar<strong>afet</strong> yönetiminin <strong>ve</strong> koordinasyonunungünümüz dünyasında ne kadar titizlikle elealınması gerektiğinin bir kanıtıdır.Söz konusu <strong>afet</strong>lerin toplum tarafındannasıl algılandığını anlayabilmek, yapılacakhazırlıklara yön <strong>ve</strong>ren çok önemli bir unsurdur.Bu kapsamda, toplumsal bilinçlendirmeyigeliştirme <strong>ve</strong> farkındalık artırmaya yönelikyapılacak çalışmalar, <strong>afet</strong>lere karşı daha hazır<strong>ve</strong> <strong>afet</strong> sonrasında daha iyi koordine olabilenbir yapıya ulaşmak için tüm paydaşlara önemlisorumluluklar yüklemektedir.Bu projede, “Afet Farkındalığı <strong>ve</strong>Afetlere Hazırlık Araştırması” adıylahane halkı düzeyinde, <strong>afet</strong>lere hazırlık <strong>ve</strong>farkındalıkların belirlenmesine yönelik birçalışma yürütülmüştür. Demografik özelliklerışığında elde edilecek nitelikli <strong>ve</strong>rilerin analizisonucunda, <strong>afet</strong>lere hazırlık <strong>ve</strong> farkındalıkseviyelerine ışık tutacak bu rapor ile bukapsamda <strong>afet</strong>lere ilişkin farkındalık <strong>ve</strong>hazırlık düzeyini artırmak üzere çalışmalarayön <strong>ve</strong>recektir.“Hane Halkı Afetlere Hazırlık <strong>ve</strong> FarkındalıkAraştırması” Ocak - Mart <strong>2014</strong>’te Türkiyegenelinde gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmaülke genelinde <strong>afet</strong>e hazırlık <strong>ve</strong> <strong>afet</strong> bilincidüzeyini tespit etmek üzere gerçekleştirilenaraştırmalar açısından bir ilk olma özelliğinesahiptir.Bu araştırmada, temel olarak, ülkemizdehane halkı düzeyinde <strong>afet</strong>lere hazırlık <strong>ve</strong>farkındalıkların belirlenmesine yönelik birçalışma yürütülmüştür. Anket çalışmasıçerçe<strong>ve</strong>sinde; TÜİK tarafından seçilmişhanelerde ankete katılanların demografiközelliklerinin yanı sıra, <strong>afet</strong> konusundaki bilgidüzeyleri, <strong>afet</strong> hazırlıklarından ne anladıkları,günlük yaşamlarında <strong>afet</strong>lerin nasıl bir yerteşkil ettiği <strong>ve</strong> <strong>afet</strong>lere yönelik farkındalıkdüzeyleri irdelenmiştir.Bu amaca uygun olarak, soru formununhazırlanması sürecinde <strong>afet</strong>lere yönelikfarkındalık <strong>ve</strong> hazırlık konusunu araştırmaküzere çeşitli ana başlıklar, temel amaçlar <strong>ve</strong>öğrenilmek istenilen hususlar belirlenmiştir.Bu doğrultuda, Türkiye’de ya da uluslararasıdüzlemde gerçekleştirilmiş benzer çalışmalarincelenmiştir. Yapılan istişareler <strong>ve</strong> masa başıçalışmaları ile anket formu oluşturulmuş,pilot uygulama ile de son haline getirilmiştir.Soru formu toplamda, yedi bölüm <strong>ve</strong> 96sorudan oluşmaktadır. Bu bölümler, birey/vatandaş bilgisi, <strong>afet</strong> yaşama <strong>ve</strong> etkilenmebilgisi, Türkiye genelinde <strong>ve</strong> kendi bölgesinde<strong>afet</strong>lere ilişkin farkındalık bilgisi, <strong>afet</strong>çalışmalarına katılım, <strong>afet</strong>e yönelik eğitimbilgisi, kurumlara ilişkin düşünce <strong>ve</strong> bilgi;<strong>afet</strong>e hazırlık durumu konularını içermektedir.Soru formunda iki ana yol izlenmiştir. İlkolarak hanede 18 yaş üzeri <strong>ve</strong> tercihen dahaönce <strong>afet</strong> yaşamış bir hane bireyi katılımcıolarak alındıktan sonra, doğrudan herhangibir <strong>afet</strong>e maruz kalıp kalmadığı sorulmuştur.Katılımcı herhangi bir <strong>afet</strong>e maruz kalmışise yaşadığı <strong>afet</strong> ya da <strong>afet</strong>lerin türü, sayısıetkilenme derecesi, can kaybı, mal kaybı, <strong>afet</strong>sonrası göç durumu <strong>ve</strong> yaşadığı <strong>afet</strong> ya da<strong>afet</strong>lerin, <strong>afet</strong> konusunda bilinçlenmesine nederecede yardımcı olduğu sorgulanmıştır.Katılımcının doğrudan bir <strong>afet</strong> yaşamamasıdurumunda ailesinde ya da tanıdıklarındandoğrudan <strong>afet</strong>e maruz kalan olup olmadığısorulmuştur. Eğer yaşamışlarsa, bu durumda,yukarıdaki sorular, ailesinin ya da tanıdıklarınınyaşadı <strong>afet</strong> ya da <strong>afet</strong>ler üzerinden devamettirilmiştir. Bu iki ana yol ile katılımcınınkendisinin ya da tanıdıklarının <strong>afet</strong> yaşamasıile bağlantılı olarak hem yaşanılan <strong>afet</strong>lerleilgili bilgi almak hem de bunlardan etkilenmederecesini belirlemek istenmiştir.Soru formunun devamında katılımcılara,algısı açısından Türkiye’de en sık yaşanan,en çok maddi hasara neden olan <strong>ve</strong> en çokcan kaybına yol açan <strong>afet</strong>lerin neler olduğusorulmuştur.Daha sonra, katılımcıların yaşadıklarıbölgede bir <strong>afet</strong> riski içinde olup olmadıkları;<strong>afet</strong> riski varsa, bu <strong>afet</strong>lerin neler olduğu; buolası <strong>afet</strong> riskinden etkilenme dereceleri <strong>ve</strong>endişe düzeyleri; yaşadıkları bölgenin kaçıncıdereceden deprem bölgesi olduğunu bilipbilmedikleri sorulmuştur. Böylece <strong>afet</strong>lereyönelik farkındalık düzeyleri belirlenmekistenmiştir. Bunların yanı sıra katılımcıların<strong>afet</strong>ler ilgili haberleri ne düzeyde takipettikleri, bu konularda bilgi alma kaynaklarınınneler olduğu da sorulmuştur.Araştırmada katılımcıların <strong>afet</strong> çalışmalarınakatılım düzeyleri, <strong>afet</strong>lere hazırlık eğitimialıp almadıkları, almışlarsa bunların faydalı<strong>ve</strong> yeterli olmalarına ilişkin düşünceleri incelenmiştir.Araştırmanın ana bölümlerinden biriolarak, müdahale <strong>ve</strong> iyileştirme faaliyetlerikapsamında, sivil ya da siyasal toplum kuruluşlarındanmemnuniyet ölçülmeye çalışılmıştır.TÜRKİYE, AFET FARKINDALIĞI <strong>ve</strong> AFETLERE HAZIRLIK ARAŞTIRMASI | <strong>2014</strong>
d. Örneklem <strong>ve</strong> Örneklemin Temsil GücüAraştırmaya esas teşkil eden örneklem planıtabloda sunulmuştur. Örneklem, Türkiyegenelini temsil edecek şekilde, kır/kent tabakalamadüzeyinde, Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK) tarafından oluşturulmuş <strong>ve</strong> örneklembüyüklüğü %20 cevapsızlık oranı dâhil 4.917hane olarak belirlenmiştir.4.917 adres (410 küme x 12’şer örnek hane)iki aşamalı örnekleme yöntemi kullanılarak“Güncel Ulusal Adres Veri Tabanı” kullanılarakoluşturulan adres çerçe<strong>ve</strong>sinden seçilmiştir.Birinci aşamada ortalama 100 adrestenoluşan kümeler <strong>ve</strong> ikinci aşamada ise her örnekkümeden seçilen 12 adres esas alınmıştır.Örneklem listesinde 3.540 kent <strong>ve</strong> 1.380 kıradresi çıkmıştır. Adresler 81 ile yayılmaktadır.Saha çalışmasında yaklaşık %18’lik bir cevapsızlıkoranı ortaya çıkmıştır <strong>ve</strong> araştırmatoplam 4.038 hane ile tamamlanmıştır. Araştırmakapsamında 2.816 anket kent, 1.222anket kır hanesinde yapılmıştır. 4.920 haneninkentte gerçekleşme oranı yüzde 80 <strong>ve</strong> kırdagerçekleşme oranı ise bir kademe daha yüksekolarak yüzde 89 seviyesindedir.Araştırmada Esas Alınan Örneklem Planı%95 Gü<strong>ve</strong>n Düzeyinde Tablo Değeri (t2) 3,8416p 40%q 60%Hata Oranı (+/-) 3%Desen Etkisi 2Cevapsızlık Oranı 20%Tabaka Sayısı (Kır/Kent) 2Kır/Kent Tabakalamasında Örneklem Büyüklüğü 4.91719
- Page 5 and 6: AFET: İnsanlar için fiziksel, eko
- Page 7 and 8: Beşir ATALAYBaşbakan Yardımcıs
- Page 9 and 10: ve saha çalışması Aralık 2013
- Page 11 and 12: A. TABLO ve GRAFIK LISTESIA. TABLO
- Page 13 and 14: Katılımcıların %47’siyaşadı
- Page 15 and 16: . Türkiye’de Afetler ve Afet Ça
- Page 17: Afetlerin zararını en aza indirme
- Page 22 and 23: 1. DEMOGRAFIK BILGILER%301.222Kır%
- Page 24 and 25: 1. DEMOGRAFIK BILGILER40,0%35,0%30,
- Page 27 and 28: 2.AFETE MARUZ KALMAve ETKİLERİ
- Page 29 and 30: 80,0%70,0%69,7 %60,0%50,0%40,0%30,0
- Page 31: 100,0%90,0%80,0%92,9 %87,5 %85,0 %8
- Page 34 and 35: 3. TÜRKIYE’DE AFET FARKINDALIĞI
- Page 36 and 37: 3. TÜRKIYE’DE AFET FARKINDALIĞI
- Page 38 and 39: 3. TÜRKIYE’DE AFET FARKINDALIĞI
- Page 40 and 41: 3. TÜRKIYE’DE AFET FARKINDALIĞI
- Page 42 and 43: 3. TÜRKIYE’DE AFET FARKINDALIĞI
- Page 44: 3. TÜRKIYE’DE AFET FARKINDALIĞI
- Page 48 and 49: 4. AFETLERE HAZIRLIKAraştırmada,
- Page 50 and 51: 4. AFETLERE HAZIRLIKAfete Hazırlı
- Page 52: 4. AFETLERE HAZIRLIKSomut Hazırlı
- Page 56 and 57: 5. AFET EĞITIMLERINE KATILIM%4,0Ha
- Page 58: 5. AFET EĞITIMLERINE KATILIMAlınm
- Page 62: 6. SONUÇ ve DEĞERLENDİRMEAfet fa
- Page 66: 6. SONUÇ ve DEĞERLENDİRMEtur. Ok
- Page 69:
TÜRKİYE, AFET FARKINDALIĞI ve AF