105-2014081217653-6-turkiye-afet-farkindaligi-ve-afetlere-hazirlik-arastirmasi,-2014-edited

C. GIRIŞc. Araştırma ve Araştırma Yöntemi HakkındaDoğal afetlerin doğrudan ya da dolaylı olarakneden olduğu sosyal ve ekonomik kayıplarafet yönetiminin ve koordinasyonunungünümüz dünyasında ne kadar titizlikle elealınması gerektiğinin bir kanıtıdır.Söz konusu afetlerin toplum tarafındannasıl algılandığını anlayabilmek, yapılacakhazırlıklara yön veren çok önemli bir unsurdur.Bu kapsamda, toplumsal bilinçlendirmeyigeliştirme ve farkındalık artırmaya yönelikyapılacak çalışmalar, afetlere karşı daha hazırve afet sonrasında daha iyi koordine olabilenbir yapıya ulaşmak için tüm paydaşlara önemlisorumluluklar yüklemektedir.Bu projede, “Afet Farkındalığı veAfetlere Hazırlık Araştırması” adıylahane halkı düzeyinde, afetlere hazırlık vefarkındalıkların belirlenmesine yönelik birçalışma yürütülmüştür. Demografik özelliklerışığında elde edilecek nitelikli verilerin analizisonucunda, afetlere hazırlık ve farkındalıkseviyelerine ışık tutacak bu rapor ile bukapsamda afetlere ilişkin farkındalık vehazırlık düzeyini artırmak üzere çalışmalarayön verecektir.“Hane Halkı Afetlere Hazırlık ve FarkındalıkAraştırması” Ocak - Mart 2014’te Türkiyegenelinde gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmaülke genelinde afete hazırlık ve afet bilincidüzeyini tespit etmek üzere gerçekleştirilenaraştırmalar açısından bir ilk olma özelliğinesahiptir.Bu araştırmada, temel olarak, ülkemizdehane halkı düzeyinde afetlere hazırlık vefarkındalıkların belirlenmesine yönelik birçalışma yürütülmüştür. Anket çalışmasıçerçevesinde; TÜİK tarafından seçilmişhanelerde ankete katılanların demografiközelliklerinin yanı sıra, afet konusundaki bilgidüzeyleri, afet hazırlıklarından ne anladıkları,günlük yaşamlarında afetlerin nasıl bir yerteşkil ettiği ve afetlere yönelik farkındalıkdüzeyleri irdelenmiştir.Bu amaca uygun olarak, soru formununhazırlanması sürecinde afetlere yönelikfarkındalık ve hazırlık konusunu araştırmaküzere çeşitli ana başlıklar, temel amaçlar veöğrenilmek istenilen hususlar belirlenmiştir.Bu doğrultuda, Türkiye’de ya da uluslararasıdüzlemde gerçekleştirilmiş benzer çalışmalarincelenmiştir. Yapılan istişareler ve masa başıçalışmaları ile anket formu oluşturulmuş,pilot uygulama ile de son haline getirilmiştir.Soru formu toplamda, yedi bölüm ve 96sorudan oluşmaktadır. Bu bölümler, birey/vatandaş bilgisi, afet yaşama ve etkilenmebilgisi, Türkiye genelinde ve kendi bölgesindeafetlere ilişkin farkındalık bilgisi, afetçalışmalarına katılım, afete yönelik eğitimbilgisi, kurumlara ilişkin düşünce ve bilgi;afete hazırlık durumu konularını içermektedir.Soru formunda iki ana yol izlenmiştir. İlkolarak hanede 18 yaş üzeri ve tercihen dahaönce afet yaşamış bir hane bireyi katılımcıolarak alındıktan sonra, doğrudan herhangibir afete maruz kalıp kalmadığı sorulmuştur.Katılımcı herhangi bir afete maruz kalmışise yaşadığı afet ya da afetlerin türü, sayısıetkilenme derecesi, can kaybı, mal kaybı, afetsonrası göç durumu ve yaşadığı afet ya daafetlerin, afet konusunda bilinçlenmesine nederecede yardımcı olduğu sorgulanmıştır.Katılımcının doğrudan bir afet yaşamamasıdurumunda ailesinde ya da tanıdıklarındandoğrudan afete maruz kalan olup olmadığısorulmuştur. Eğer yaşamışlarsa, bu durumda,yukarıdaki sorular, ailesinin ya da tanıdıklarınınyaşadı afet ya da afetler üzerinden devamettirilmiştir. Bu iki ana yol ile katılımcınınkendisinin ya da tanıdıklarının afet yaşamasıile bağlantılı olarak hem yaşanılan afetlerleilgili bilgi almak hem de bunlardan etkilenmederecesini belirlemek istenmiştir.Soru formunun devamında katılımcılara,algısı açısından Türkiye’de en sık yaşanan,en çok maddi hasara neden olan ve en çokcan kaybına yol açan afetlerin neler olduğusorulmuştur.Daha sonra, katılımcıların yaşadıklarıbölgede bir afet riski içinde olup olmadıkları;afet riski varsa, bu afetlerin neler olduğu; buolası afet riskinden etkilenme dereceleri veendişe düzeyleri; yaşadıkları bölgenin kaçıncıdereceden deprem bölgesi olduğunu bilipbilmedikleri sorulmuştur. Böylece afetlereyönelik farkındalık düzeyleri belirlenmekistenmiştir. Bunların yanı sıra katılımcılarınafetler ilgili haberleri ne düzeyde takipettikleri, bu konularda bilgi alma kaynaklarınınneler olduğu da sorulmuştur.Araştırmada katılımcıların afet çalışmalarınakatılım düzeyleri, afetlere hazırlık eğitimialıp almadıkları, almışlarsa bunların faydalıve yeterli olmalarına ilişkin düşünceleri incelenmiştir.Araştırmanın ana bölümlerinden biriolarak, müdahale ve iyileştirme faaliyetlerikapsamında, sivil ya da siyasal toplum kuruluşlarındanmemnuniyet ölçülmeye çalışılmıştır.TÜRKİYE, AFET FARKINDALIĞI ve AFETLERE HAZIRLIK ARAŞTIRMASI | 2014