C. GIRIŞa. AFAD HakkındaTürkiye sahip olduğu tektonik, sismik,topografik <strong>ve</strong> iklimsel yapısı gereği doğal<strong>afet</strong>lerle sıklıkla yüz yüze kalan bir ülkedir.Su baskını, sel, çığ, heyelan, yangın ama enönemlisi deprem…Ülkemiz, depremlerde insan kaybı açısındandünyada üçüncü, etkilenen insan sayısıaçısından ise sekizinci sıradadır. Ülkemizde,ortalama olarak her yıl, büyüklüğü 5ile 6 arasında değişen en az bir depremyaşanmaktadır. Doğal <strong>afet</strong>lerin doğrudan yada dolaylı olarak neden olduğu ekonomikkayıplar <strong>afet</strong> yönetiminin <strong>ve</strong> koordinasyonunungünümüz dünyasında ne kadar titizlikle elealınması gerektiğinin bir kanıtı…Ülkemizde doğal <strong>afet</strong>lere ilişkin politikalarilk olarak 1939 Erzincan Depremi sonrasıgeliştirilmeye başlanmış; 1959 yılında çıkarılan7269 sayılı “Umumi Hayata Müessir AfetlerDolayısıyla Alınacak Tedbirlerle YapılacakYardımlara Dair Kanun” ile konuyla ilgili yasalboşluk giderilmeye çalışılmıştır. Afetlerle ilgiliyasal düzenlemeler 1988 yılında devletin tümimkânlarının <strong>afet</strong> bölgesine en hızlı şekildeulaşmasını <strong>ve</strong> <strong>afet</strong>zede vatandaşlara enetkin ilk müdahalenin yapılmasını sağlamakamacıyla çıkarılan “Afetlere İlişkin AcilYardım Teşkilatı <strong>ve</strong> Planlama Esaslarına DairYönetmelik” ile devam etmiştir.Türkiye’de <strong>afet</strong> yönetimi <strong>ve</strong> koordinasyonualanında dönüm noktası ise 17 Ağustos 1999Marmara Depremi’dir. Büyük can kaybına <strong>ve</strong>geniş çaplı hasara neden olan bu deprem,ülkemizde <strong>afet</strong> yönetimi konusunun tekrargözden geçirilme zorunluluğunu acı bir şekildeortaya koymuştur.Eşgüdüm sağlanması gereken kurumların<strong>afet</strong>lerle ilgili yetki <strong>ve</strong> sorumluluklarınınyeniden tanımlanması ihtiyacı, <strong>afet</strong> <strong>ve</strong> acildurumlarda yetki <strong>ve</strong> koordinasyonun tek birelde toplanmasını zaruri kılmıştır.Bu doğrultuda <strong>afet</strong>lerle ilgili olarak görevyapan İçişleri Bakanlığı’na bağlı Sivil SavunmaGenel Müdürlüğü, Bayındırlık <strong>ve</strong> İskânBakanlığı’na bağlı Afet İşleri Genel Müdürlüğü <strong>ve</strong>Başbakanlık’a bağlı Türkiye Acil Durum YönetimiGenel Müdürlüğü kapatılarak 2009 yılındaçıkarılan 5902 sayılı yasa ile Başbakanlık’a bağlıAfet <strong>ve</strong> Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD)kurularak yetki <strong>ve</strong> sorumluluklar tek bir çatıaltında toplanmıştır.Başkanlığımız görev <strong>ve</strong> yetkilerini Başbakanadına Başbakan Yardımcımız Beşir ATALAY’abağlı olarak kullanmaktadır. Afet <strong>ve</strong> Acil DurumYönetimi Başkanlığı, <strong>afet</strong>lerin önlenmesi <strong>ve</strong>zararlarının azaltılması, <strong>afet</strong>lere müdahaleedilmesi <strong>ve</strong> <strong>afet</strong> sonrasındaki iyileştirmeçalışmalarının süratle tamamlanmasıamacıyla gereken faaliyetlerin planlanması,yönlendirilmesi, desteklenmesi, koordineedilmesi <strong>ve</strong> etkin uygulanması için ülkenintüm kurum <strong>ve</strong> kuruluşları arasında işbirliğinisağlayan, çok yönlü, çok aktörlü, bu alandakaynakların rasyonel kullanılmasını gözeten,faaliyetlerinde disiplinler arası çalışmayı esasalan iş odaklı, esnek <strong>ve</strong> dinamik yapıda teşkiledilmiş bir kurumdur.Bu çerçe<strong>ve</strong>de; ülkemizde yeni bir <strong>afet</strong> yönetimmodeli uygulamaya konulmuş olup, getirilenbu model ile öncelik ‘‘Kriz Yönetimi’’nden ‘‘RiskYönetimi’’ne <strong>ve</strong>rilmiştir.Günümüzde ‘‘Bütünleşik Afet YönetimiSistemi’’ olarak adlandırılan bu model, <strong>afet</strong> <strong>ve</strong> acildurumların sebep olduğu zararların önlenmesiiçin tehlike <strong>ve</strong> risklerin önceden tespitini, <strong>afet</strong>olmadan önce meydana gelebilecek zararlarıönleyecek <strong>ve</strong>ya en aza indirecek önlemlerinalınmasını, etkin müdahale <strong>ve</strong> koordinasyonunsağlanmasını <strong>ve</strong> <strong>afet</strong> sonrasında iyileştirmeçalışmalarının bir bütünlük içerisindeyürütülmesini öngörmektedir.Afet <strong>ve</strong> Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, <strong>afet</strong> <strong>ve</strong>acil durumlara ilişkin tek yetkili kurum olup, birşemsiye kurum anlayışıyla <strong>afet</strong> <strong>ve</strong> acil durumunniteliği <strong>ve</strong> büyüklüğüne göre gerek GenelkurmayBaşkanlığı, İçişleri, Dışişleri, Sağlık, Orman <strong>ve</strong>Su İşleri <strong>ve</strong> ilgili diğer bakanlıklar ile gereksesivil toplum kuruluşları ile işbirliği içerisindefaaliyetlerini sürdürmektedir.Kurulduğu günden bu yana ülkemizde yaşananElazığ, Simav <strong>ve</strong> Van depremlerinde en etkin<strong>ve</strong> hızlı müdahaleyi gerçekleştirmiş, depremsonrası yürüttüğü başarılı iyileştirme politikalarıile <strong>afet</strong>zede vatandaşlarımızın yaralarını en kısasürede sarmıştır. Antalya, Samsun <strong>ve</strong> Sinop’tayaşanan sel felaketlerinde ilgili kurumlarlakısa sürede koordinasyon sağlanarak <strong>afet</strong>bölgesinde hayatın normale döndürülmesiçalışmaları i<strong>ve</strong>dilikle tamamlanmıştır.Sadece ulusal çapta değil, uluslararasıanlamda da birçok başarılı operasyonaimza atan Başkanlığımız, dünyanın enuzak coğrafyalarında dahi, yaşanan <strong>afet</strong> <strong>ve</strong>acil durumlara kayıtsız kalmamış, kaliteli,profesyonel <strong>ve</strong> alanında uzman personeli,teknolojik ekipmanı ile Haiti’den Japonya’ya,Şili’den Myanmar’a kadar yardım elini uzatmış;Libya, Tunus, Mısır <strong>ve</strong> Suriye yaşanan toplumsalolaylarda dünyanın takdirini kazanan tahliye<strong>ve</strong> insani yardım operasyonlarını başarıylagerçekleştirmiştir.Afet <strong>ve</strong> Acil Durum Yönetimi Başkanlığıbundan sonraki süreçte de gerek ulusal gerekseuluslararası boyutta üzerine düşen görev<strong>ve</strong> sorumlulukları, sahip olduğu donanımlıpersonel <strong>ve</strong> geliştirdiği etkin politikalarla yerinegetirmeye devam edecektir.TÜRKİYE, AFET FARKINDALIĞI <strong>ve</strong> AFETLERE HAZIRLIK ARAŞTIRMASI | <strong>2014</strong>
. Türkiye’de Afetler <strong>ve</strong> Afet ÇalışmalarıCumhuriyet döneminde ülkemizin doğal<strong>afet</strong>lere ilişkin politikaları; özellikle 1939Erzincan depremi sonrası geliştirilmeyebaşlanmıştır. Ancak bu politikalar, <strong>afet</strong>lerekarşı alınacak tedbirler <strong>afet</strong> sonrasıdönemlerdeki acil yardım, geçici iskân<strong>ve</strong> yeniden yapılanma gibi iyileştirmeçalışmalarının düzenlenmesi ile sınırlıkalmıştır.Sonraki yıllarda meydana gelen doğal <strong>afet</strong>ler,arama, kurtarma, acil yardım gibi müdahalepolitikalarına olan ihtiyacı ortaya koymuştur.Bu konuda yapılan yasal düzenlemeler ile <strong>afet</strong>bölgelerindeki mülki amirler acil müdahalenineşgüdümü ile yetkili kılınmışlardır.Tarihsel olarak baktığımızda <strong>afet</strong> yönetimindekideğişimi aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.*1944 öncesi, olay sonrası müdahale dönemi,*1958 sonrası, kısmen zarar azaltıcıönlemler, <strong>afet</strong> yönetimi, yerleşme <strong>ve</strong>yapılardan sorumlu bakanlık kurulması,*2009 yılında, yeni bir kurumsal yapılanmayagidilmesi - Başbakanlık AFAD’ın kurulması.Ülkemiz, sahip olduğu tektonik, sismik,topografik <strong>ve</strong> iklimsel yapısı nedeni ile büyükcan <strong>ve</strong> mal kayıplarına yol açan doğal <strong>afet</strong>lerlesık sık karşılaşmaktadır. Topraklarımızın yüzde70’i birinci <strong>ve</strong> ikinci derece deprem bölgesindebulunmaktadır. Nüfusu bir milyonun üzerindeki 11büyük kentimizde, ülke nüfusunun yüzde 70’inin <strong>ve</strong>büyük sanayi tesislerinin yüzde 75’inin kurulmuşbulunduğu bölgelerde, büyük bir deprem olmaihtimali oldukça yüksektir. Ülkemizde ortalamaolarak her yıl büyüklüğü 5 ila 6 arasında olanbir deprem yaşanmaktadır. Türkiye’de, 2013 yılıiçerisinde, değişik büyüklüklerde 21.353 adetdeprem meydana gelmiştir.Su baskını, sel, çığ, heyelan, kaya düşmesi<strong>ve</strong> yangınlar ülkemizde sık yaşanan <strong>afet</strong>türleri olmasına rağmen, yıkıcı etkileriaçısından değerlendirildiğinde ilk sırayıdeprem almaktadır. Sadece depremleryüzünden, 1950’lerden bu yana yaklaşık34.000 vatandaşımız hayatını kaybetmiştir.Son 60 yıllık istatistiklere bakıldığında; doğal<strong>afet</strong>lerin ülkemizde neden olduğu doğrudan<strong>ve</strong> dolaylı ekonomik kayıpların, GSMH’nınyüzde 3’ü kadar olduğu görülmektedir. En sonyaşadığımız Van depremlerinin de ülkemizemaliyeti 5,5 milyar TL’yi geçmiştir.Ülkemiz, “Güçlü Türkiye” hedefine doğrukararlılıkla ilerlerken, <strong>afet</strong>lerdeki olasıkayıpları azaltmak <strong>ve</strong> etkin bir <strong>afet</strong> yönetimsistemi oluşturmak için çatı kurum olarakkurulan Başbakanlık AFAD, kısa süreiçerisinde <strong>afet</strong> <strong>ve</strong> acil durum yönetimialanındaki yetki kargaşasını sonlandırarak,kaynak israfını önlemiş, <strong>ve</strong>rimliliği arttırmış,esnek, hesap <strong>ve</strong>rebilir <strong>ve</strong> etkin bir müdahalesistemi oluşturmuştur.AFAD’ın kurulması ile ortaya çıkan buyeni yapılanma Türk Kamu Yönetimi’ndeilk defa geliştirilen yeni bir model olmaözelliğini taşımaktadır. İdari yapımızdaki buyeni modelle hızlı karar alma, etkin <strong>ve</strong> aktifçalışma prensibi uygulamaya konulmuş, arakademelerin olmadığı, esnek bir yapı hayatageçirilmiştir.AFAD, yürüttüğü çalışmalar <strong>ve</strong> hazırladığı“Ulusal Deprem Stratejisi <strong>ve</strong> Eylem Planı”,“Türkiye Afet Müdahale Planı” <strong>ve</strong> “2013 –2017 Stratejik Planı” ile <strong>afet</strong>lerin yönetimineilişkin yol haritasını belirlemiş bulunmaktadır.2013 – 2017 Stratejik Planı ile <strong>afet</strong>leringerçekleşmesinin kaçınılmaz olduğugerçeğinden hareketle, <strong>afet</strong> zararlarınıazaltmayı, önlemlerini almayı <strong>ve</strong> etkileriniazaltmayı amaçlamıştır.“UDSEP-2023 ile 10 yıllık yol haritasıbelirlenmiştir.”Depremlerin neden olabileceği fiziksel,ekonomik, sosyal, çevresel <strong>ve</strong> politik zarar<strong>ve</strong> kayıpları önlemek <strong>ve</strong>ya etkilerini azaltmak<strong>ve</strong> depreme dirençli, gü<strong>ve</strong>nli, hazırlıklı <strong>ve</strong>sürdürülebilir yeni yaşam çevreleri oluşturmakiçin hazırlanan UDSEP-2023 Strateji <strong>ve</strong> EylemPlanı belgesi 9 Ağustos 2011 tarihindeBaşbakanlık AFAD Afet <strong>ve</strong> Acil Durum YüksekKurulu tarafından kabul edilmiştir. 17 Ağustos2011 tarihinde Başbakan Yardımcımız Sn.Beşir ATALAY tarafından duyurulmuş olup,18 Ağustos 2011 tarihinde 28029 sayılı ResmiGazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.Afet yönetim tarihimizin ilk strateji planıolan UDSEP-2023 <strong>afet</strong> yönetiminin tümaşamalarını içermektedir.UDSEP ile birlikte;a) “Kentsel Dönüşüm Yasası” yürürlüğe girmiştir.b) “Afet Sigortaları Yasası” uygulanmayabaşlanmıştır.c) MTA “Diri Fay Haritası” yenilenmiştir.d) UDAP, “Ulusal Deprem AraştırmaProgramı” devreye girmiştir.e) “Bütünleşik Afet Tehlike HaritalarınınÜretilmesi” projesi başlatılmıştır.f) Mevcut ihtiyaçlardan dolayı DepremYönetmeliği’miz <strong>ve</strong> haritamızın güncellenmesiçalışmalarına başlanmış olup, çalışmalar tümhızıyla devam etmektedir.15
- Page 5 and 6: AFET: İnsanlar için fiziksel, eko
- Page 7 and 8: Beşir ATALAYBaşbakan Yardımcıs
- Page 9 and 10: ve saha çalışması Aralık 2013
- Page 11 and 12: A. TABLO ve GRAFIK LISTESIA. TABLO
- Page 13: Katılımcıların %47’siyaşadı
- Page 17 and 18: Afetlerin zararını en aza indirme
- Page 19: d. Örneklem ve Örneklemin Temsil
- Page 22 and 23: 1. DEMOGRAFIK BILGILER%301.222Kır%
- Page 24 and 25: 1. DEMOGRAFIK BILGILER40,0%35,0%30,
- Page 27 and 28: 2.AFETE MARUZ KALMAve ETKİLERİ
- Page 29 and 30: 80,0%70,0%69,7 %60,0%50,0%40,0%30,0
- Page 31: 100,0%90,0%80,0%92,9 %87,5 %85,0 %8
- Page 34 and 35: 3. TÜRKIYE’DE AFET FARKINDALIĞI
- Page 36 and 37: 3. TÜRKIYE’DE AFET FARKINDALIĞI
- Page 38 and 39: 3. TÜRKIYE’DE AFET FARKINDALIĞI
- Page 40 and 41: 3. TÜRKIYE’DE AFET FARKINDALIĞI
- Page 42 and 43: 3. TÜRKIYE’DE AFET FARKINDALIĞI
- Page 44: 3. TÜRKIYE’DE AFET FARKINDALIĞI
- Page 48 and 49: 4. AFETLERE HAZIRLIKAraştırmada,
- Page 50 and 51: 4. AFETLERE HAZIRLIKAfete Hazırlı
- Page 52: 4. AFETLERE HAZIRLIKSomut Hazırlı
- Page 56 and 57: 5. AFET EĞITIMLERINE KATILIM%4,0Ha
- Page 58: 5. AFET EĞITIMLERINE KATILIMAlınm
- Page 62: 6. SONUÇ ve DEĞERLENDİRMEAfet fa
- Page 66:
6. SONUÇ ve DEĞERLENDİRMEtur. Ok
- Page 69:
TÜRKİYE, AFET FARKINDALIĞI ve AF