2001 Senesi "Gönül Bahçesi" Yazıları - Mehmet Oruç

yoktur. Osmanlı mülkünde yok denecek kadar az dilenciye tesâdüfedilmesinin başlıca sebeplerinden biri de hayır ve hasenât vakıflarıdır.”Adalet ayakta kalma sebebi 7.12.2001Cenab-ı Hak, Kur’an-ı kerimde adaletli olmamızı emrediyor.Peygamberlerin sıfatlarından biri de “Adalet” sıfatıdır. Toplum hayatındaadaletin çok önemli bir yeri vardır. Bir milletin adaletsiz ayakta kalmasımümkün değildir. Adaletin tatbiki için de güç lazım. Adalet ve güç birmilletin, bir devletin ayakta kalması için çok önemli iki unsurdur. Adaletsizgüç, insanlık için büyük tehlikedir. Fakat güç, adaletin kontrolünde iseinsanlık için büyük bir nimettir. Dünya tarihinde böyle kontrollü güç, çok azzamanlarda görülmüştür.Bu az bulunan örneklerden biri Osmanlı devletidir. En güçlüzamanlarında bile adaletten ayrılmamıştır. Fakat son zamanlarındaOsmanlıda bu iki unsur tartışılır hale gelmiştir. Bunun için de Osmanlımevcudiyetini devam ettirememiştir. Kendisine bağlı olan milletler tek tekkopmaya başlamış. Bununla ilgili ibretli bir anektod aktarmak istiyorum:Osmanlıların son devirlerinde, Arap ülkelerinin İngilizlerle işbirliğiyapıp Osmanlıyı arkadan vurdukları bir zamanda, Arabistan cephesi subayıDr.Hayi Bey bir arap aşireti tarafından esir edilmişti. Aşiret beyinde büyükbir çıban çıkmıştı. Dr.Hayri Bey’e gösterdiler. Küçük bir ameliyat ile adamiyileşti. Fakat tedavi sırasında, işini tam bir ciddiyetle yapan, eğilipbükülmeyen, doktorun gözlerinde bir an için olsun kızgınlık, nefret veya kineksik olmadı. Aşiret reisi doktora sordu, “ Niçin böyle nefretle bakıyorsun? ““Çünkü siz, bizi arkadan vurdunuz! İngilizlerle birleştiniz!”Aşiret reisi alçak bir sesle şu cevabı verdi: “Doktor bey.. Biz Arabız veMüslümanız elhamdülillâh... Osmanlı Devleti de Müslümandır. Dedelerimizasırlarca bu din kardeşliği için Araplıklarını hatırlamadılar. Osmanlılardanayrılsalar dinlerini mi kaybederlerdi? Elbette hayır. Hallerindenmemnundular ve ondan hatırlamadılar. Fakat hatırlamamak vazgeçmekdeğildir doktor bey. Dediğim gibi onlar memnundular. Çünkü Osmanlılarâdildi ve kuvvetliydi. Adalet ve kuvvet! Bunların ikisi bir arada oluncamesele kalmaz. Bir başka ırkı veya kavmi elde tutabilmek için bunlarlâzımdır. Hem de tam olarak olması lâzımdır. Osmanlı Devleti ise uzunzamandır ne âdil, ne de kuvvetli. İttihatçıların, Cemal Paşaların yaptığızulümler ortada. Sığınacak bir yer aradık, İngilizler, refah vâdettiler. Onlarakandık. Siz şimdi yalnız aldığımız paraları düşünüp bize hain, hem de dinhaini gözüyle bakıyorsunuz. Allah adına yemin ederim ki, biz hain değiliz,biz yaşamak, ayakta kalmak için böyle yaptık.”Nimetin kıymeti bilinmezse nimet elden gider; bu genel kural.Osmanlının çöküşünde kabahati hep dışarıda aramak yanlış olur. Osmanlı,son zamanlarda sahip olduğu nimetin kıymetini bilmedi. Cenab-ı Hak danimeti ondan aldı. Mekke’de bir küçük mescidde bundan birkaç yıl evvel bircum’a hutmesinde Arap bir hatîbin şu ifâdeleri ne kadar mânidardır :