Türk ve Japon Modernleşmesi: 'Uygarlık Süreci' - Birikim

HAKKARİ’DE ORAMARÎ ÖRNEĞİ 185Babamın ağalığı döneminde bile, biz “kahrolsun feodalizm” sloganları atıyorduk, ilginçtir.O zamanki devrimci düşüncesi altında. Ben o yapımı hiç kaybetmedim. Sonra,babam vefat ettikten sonra, tabiî ki bu ağır bir sorumluluk. Benden büyük dört taneağbim vardı. Ağabeylerim ve köyün ve aşiretin ileri gelenleri, babamın vefatının kırkıncıgünüydü falan, geldiler. Unutmam, ben hâlâ bir yerlere gitmek istiyordum, başsağlıklarıdevam ediyordu. Dediler, bu gece bir yere gitmiyorsun, ileri gelenler geldiler,oturdular, sizin bildiğiniz o eski eve. Oturdular, sabaha kadar duman muman altı oldu,dediler ki, biz Şükrü Ağa’nın yerine seni tanıyoruz. Bana o zaman çok oyuncak gibigelmişti. Ben daha slogan atıyordum. Sonra yaşayış tarzım da benim, onların anladığıanlamda bir klasik aşiret liderliğine uygun değildi. Hani ben gider kumar oynardım,ben geziyordum, içki içerdim, ne bileyim. Biraz da gençtim, genç değil yirmi dokuz yaşındainsandım o güne göre. Ben köy ve katı aşiret kurallarının çok çok dışında bir insandım.(..) Çok izah ettim, anlattım. Ben bir 73’te bölücülükten içeri alınmış bir insanım.(..) Böyle, böyle izah ediyordum. Ben bu sisteme karşıyım falan, hayır diyorlardı,işte, mümkün değil. Neticede peki dedik.Cevdet bu görevi üstlenmekte başta böyle “gönülsüz” idiyse de, lider olduktansonra bu konumunu en azından iki konuda kullandığını söylemekte. Birincisi,aşiret içindeki ilişkilerde anlaşmazlıkların önlenmesinde sözünün geçerliliğinive ağırlığını kullanmış ve tarafsız kalarak ara bulmaya çalışmış. İkinci olarak,yerel seçimlerde Sosyal Demokrat Parti’den Belediye Başkanı için adaylığınıkoymadan önce aşiretine danışmış. Cevdet seçimleri kazandı ve bir dönem BelediyeBaşkanlığı yaptı. Bu iki istisna dışında kendinden beklenen aşiret ağasırolüne uymadığını, mesela evvelden adet olduğu üzere aşiretiyle devamlı içiçeolup, günlerce onları misafir odasında ağırlayıp sohbet etmediğini söylemekte.Bir yerde aşiret halkının yaşam tarzı, ilgi ve konuşma alanlarının ve dünya görüşlerinindar olduğunu ve kendisini sıktığını düşünmekte. Kendi siyasi emellerinive geleceğini kendi tek aşiret grubunu aşan ufuklarda görmek istemekte.Cevdet ne kadar aşiretine liderlik etme konusunda başarılı olabildi? Cevdet’inaşiret liderliğine geldiği dönem Hakkari ve çevresinde Kürt siyasi ve milliyetçihareketin çok yoğunlaştığı bir döneme rastlıyor. 1984’de PKK (Partiyê KarkerenKurdistan) silahlı gerilla mücadelesi başlattı ve ilk eylemlerini Hakkari’ninŞemdinli ilçesiyle, komşu Eruh ilçelerinde başlattı. Oramar bölgesi Iraksınırında olması dolayısıyla kısa zamanda savaş bölgesine dahil oldu. Oramarî’ninköylüleri ve yarı göçer hayvancılık yapan aşiretlileri Kürt hareketine destekkonusunda bölündüler. Cevdet’in, ve Cevdet’in kendinden genç olan veonun gibi sol Kürt siyaseti içinde isim yapmış kardeşinin muhalefetine rağmen,aşiretlilerin bir kısmı Türk ordusunu destekleyen korucu güçlere katıldılar. Cevdetbu katılmayı analiz ederken şu nedenleri sıralıyor: Bir neden, yanlış hesaptı.Yani korucu olanlar savaşın kendi köylerine gelmeyeceğini ve kendi oğullarınınve çocuklarının birbirlerine karşı savaşmak durumunda kalmayacaklarını sanıyorlardı.İkinci neden, ekonomik ve siyasi durumun zorlamasıyla alâkalı idi.Köylüler ve hayvancılar köylerinde kalabilmek ve hayvancılıktan geçimlerini