T A R L A B Ä° T K Ä° L E R Ä°

Rakamlarla 2010 YILI TARLA BİTKİLERİ TARIMI(da ) (TÜİK)1. TAHILLAR …………………… 12.0842. NADAS ………….……….. 4.2493. YK. BAKLAGİLLER …….... 8.2214. ENDÜSTRİ BİTKİLERİ …… 14.7885. YEM BİTKİLERİ …………… 14.5636. Toplam Tarım Alanı ….….. 39.054

TOPRAK SINIFLARISınıfToplam alan(ha)Oran(%)I 497 – 510 6.50 - 6.53II 670 – 700 8.70 - 8.81III 755 – 750 9.30 - 9.89IV 716 – 750 9.41 - 9.50V 16 510 – 13 000 0.20 - 0.22VI 1 090 – 1 100 13.39 - 13.90VII 3 625 – 3 680 47.59 - 40.00VIII 320 4.16TOPLAM 7 620 100.0

TARLA TARIMITarla bitkilerinin, doğal koşullarda, ekolojiye veürün cinsine göre uygun yetiştirme tekniklerini;Yani;“Tarla koşullarında bitkisel ürünleri üretme bilim vesanatını” açıklar.Tarla alanlarının kullanılmasında; bazı fiziksel(topoğrafya, coğrafya, vejetasyon süresi uzunluğu,ekoloji...) ile ekonomik ve sosyal koşullar etkilidir.Ayrıca, denizden yüksekliği, iklim koşulları, toprakyapısı, sulama olanakları vb. bunda rol oynar.

Tarımsal Açıdan Ülke Toprakları1) Derinlik0 – 90 cm 11 109 114 ha (% 14.2)20 – 50 cm 23 696 973 ha (% 30.5)50 – 90 cm 9 299 614 ha (% 11.9)2) Eğim% 2 < 9 178 404 ha% 2–6 8 039 452 ha% 6-12 10 596 581 ha3) Yetenek sınıfı:I. Sınıf 5 012 537 ha (% 6.53)II. Sınıf 6 758 702 ha (% 8.81)III. Sınıf 7 574 330 ha (% 9.88)IV. Sınıf 7 201 016 ha (% 9.39)

Tarla tarımı yöntemlerini belirleyenetmenler• Düşen yağışın miktarı (mm)• Yağışın mevsimlere dağılışı• Üretimin yapılabilmesi için hazır olan su miktarıTarla tarımında başlıca (3) sistem vardır:1 - Kuru tarım(Dry farming)2 - Sulu tarım3 - Nemli tarım

KURU TARIMYıllık yağışı (400-500) mm ya da bunun altındaolup, yetişme mevsimine (vegetasyon süresiuzunluğuna) dağılışının düzensizliği nedeniyle;bitkinin gelişme döneminde (200-250) mmyağışı olan yerlerdeki üretim teknikleridir.Buralarda sulama yapılmaz.Amaç; hem yağmur sularının topraktabiriktirmek, hem de bu suyu ekonomikkullanan bitkileri yetiştirerek yeterinceüretim yapabilmektir.

NEMLİ TARIM SİSTEMİYıllık yağışı 1500 mm’nin üzerindeki yerlerde uygulanır. Buralarda topraktakisu, havadakinden çoktur. Sistem; yağışın çok ve taban suyunun yüksekolduğu yerler ile dağ eteklerinde yaygın olarak kullanılır.Bu teknik, yıllık yağış miktarının yıllık buharlaşmadan fazla olduğu yerler(Örneğin tropik bölgeler) için idealdir.Yöntemin kullanırken dikkat edilecek nokta, mutlaka topraktaki kullanım artığıolan suyun ortamdan uzaklaştırılması (yani drenajının yapılması)gerekliliğidir.Topraktaki fazla su; profili yıkayarak besin maddelerini uzaklaştırır, toprağaasidik yapı kazandırarak, teksel yapıya geçirir ve sıcaklığını düşürerek, kolaycasoğumalarına yol açar. (Karaların çabuk soğumasının temelde nedenibudur!...)

Ülkemizde yağış olarak, Doğu Karadeniz bölgesi;yükseklik olarak ta Gelemen (SAMSUN) ve Yüksekova(HAKKARİ) ovaları “Nemli Tarım Sisteminin”uygulanması gereken başlıca alanlardır.Yine, ülkenin geniş bir kısmında KURUTARIM SİSTEMİNİN KULLANILMASINIGEREKTİREN KOŞULLAR OLUP;BURALARDA ÇOĞUNLUKLABUĞDAY, ARPA, NOHUT, MERCİMEK… GİBİ TARLA BİTKİLERİYETİŞTİRİLMEKTEDİR.

KARŞILAŞTIRMALI TARLA TARIMI SİSTEMLERİÇok kurak Kurak Kurak-Nemli Nemli Çok Nemli(250 mm) (500 mm) (1250 mm) (1500 mm) (+1500 mm)Kuru Bazı bitkiler Özellikle Bazı bitkiler Kurak dönemlerde -için olanaklı gerekli için olanaklı gerekliSulu Tek olanak Önemli Bazı bitkiler Çoğunlukla -tamamlayıcı için gerekli gereksizNemli - - Kısmen Öncelikle Tek olanakbaşlar.gerekli

KURU TARIM SİSTEMİNDEToprak işleme Tohumluk Ekim Gübreleme Ekim nöbeti Hasat veHarmanNOT: Toprak işleme; bitkiyetiştiriciliğinin (Zaman, Yöntem veDerinlik bakımından) en önemligirdilerindendir. Toprak işlemeYabancı ot kontrolü vetohum yatağı hazırlamak için;toprağın belirli aralık, derinlik, vegenişlikte kesilip alt-üstedilmesi ya da devirmeden (3-5)cm derinlikte bırakılmasıdır.

TOPRAK İŞLEMENİN SAKINCALARIİşlenmediğinde yapısı, dokusu ve içindeki canlıcansızvarlıklardan oluşan yapıca çevresindendaha dengelidir. İşte bu süreçte her türlümüdahale zarlıdır.En önemli zararını; verimli toprağın tümbulgurumsu yapıya (teksel) geçirip, verim gücünüözelliklerini taşıyan ekmek ufağı ya dakaybettirerek, erozyona açık hale getirmekşeklinde verir.

TOPRAK İŞLEMENİN ZARARLARI‣ Teksel yapıya geçme‣ Su kaybı‣ Harcama(Para, Zaman, İş gücü…)

TOPRAK İŞLEME ZAMANI• Toprak işlemenin asıl amacı yabancı otlarıkontrol etmek’tir.• Bunun için işleme zamanı çok büyük ölçüdeyabancı otların gelişmesine göre belirlenmelidir.• Birim alandaki yabancı ot yoğunluğununartarak, kolayca yok edilemedikleri ve henüzyeşil dönemde iken, C/N oranını düşük iken,(çimlenme döneminde) toprak işlenmelidir.• Yabancı otlar, çimlenmemiş ya da yeni yeniçimlenmeye başlamışlarsa, toprağı işlemekyabancı otları öldürmeyeceği, çoğu zaman da“çapalama” yerine geçerek, yararlı olacağı içintoprağı işleme kesinlikle ve kesinliklegerekenden önce yapılmamalıdır.

TOPRAK İŞLEME DERİNLİĞİ(cm)• Tarlalar, yılda en az bir kez işlenen alanlar oldukları içinburalardaki yabancı otlar tek yıllıktır veöldürülebilecekleri yerleri kök boğazı kısımlarıdır.• Kuru tarım alanlarının, çoğu kez üstten (5–6) cm’sikurudur. Çoğunlukla, tahıl ve yemeklik tane baklagillerinyetiştirildiği buralar için uygun toprak işleme derinliği (5–8) cm olup,• Eğer, daha derinden işlenirse, yabancı otların çoğu ya kökboğazının altından ya da kök ucundan kesilecekleri içinhem ölmeleri zorlaşacak hem de yabancı otlarla savaşımistenilen sonucu vermeyecektir.

Toprak daha da yüzlek (= sığ) işlenirse, yabancı otlardaha yukarıdan kesilir; bu ise bir tür çapalama ya dabudama’ya neden olur ki, bu kez “vegetatif”çoğalanlar tarlada yayılmaya başlar...NADAS: Toprağın ekilmeden, belli bir süreişlenmeksizin boş bırakılmasıdır.Nadasın iki temel amacı vardır:1- Yağışın %15 – 20’sini biriktirmek ve2- Organik maddenin parçalanmasını sağlamak.

KURU TARIM SİSTEMLERİNDEKİTOPRAK İŞLEME YÖNTEM VE ALETLERİ1- Yırtarak:Dişli tırmıklar, karasaban, kültivatörler,Taban yırtan pulluklar…2- Devirerek:Soklu pulluklar, diskli (= sahanlı) pulluklar,Sahanlı tırmıklar…3- Alttan:Kırlangıç kuyruğu pulluklar…4- Kimyasal ot öldürücülerle:Kuru tarım sistemlerinin uygulandığı tarlalarda yaygın olarak kullanılmamaktadır.