Korunga

Korunga

Korunga(Onobrychis sativa Lam.) )Korunga cinsine bağlı 80-100 kadar tür vardır. En fazlakültürü yapılan tür (Onobrychis sativa)’dır

Korunganın Yetiştirilmesişİklim ve Toprak İstekleriKurağa vesoğuğa dayanıklıdır.İç Anadolu bölgesinde sulamadanyetiştirilebilir.Soğuğa en iyi dayanan yem bitkilerindenbiridir.Toprak seçiciliği fazla değildir.Fakir, kuru ve kalkerli li topraklarda yetişebilir.Derin, drenajlı ve kireçce zengin topraklarısever.Nemli, asit yapılı ve killi topraklarda iyigelişemez.Kumlu topraklarda yetişebilir.

Korunganın ÖnemiKorunga otu, nitrojensiz öz maddeler, ham yağ ve hamprotein oranı yönünden yüksek, k ham selüloz ve külbakımından düşüktür.Hazmolmayı olumsuz yönde etkileyen lignin maddesikorunga otunda yoncadan daha azdır.Korunga çiftlik hayvanlarına şişkinlik yapmaz.Köklerinin katyon değiştirme kapasitesi, yonca, yulaf vemısırdan yüksektir.Korunga yonca hortumlu böceğine ve birçok topraküstü zararlılarına dayanıklıdır.Tohumları % 36 protein içerdiğinden, doğrudanhayvan yemi olarak kullanılabilir.Korunga çiçekleri çok iyi bir bal özü kaynağıdır.

nodozite

Korunganın ÖnemiKorunga otu, nitrojensiz öz maddeler, ham yağ ve hamprotein oranı yönünden yüksek, k ham selüloz ve külbakımından düşüktür.Hazmolmayı olumsuz yönde etkileyen lignin maddesikorunga otunda yoncadan daha azdır.Korunga çiftlik hayvanlarına şişkinlik yapmaz.Köklerinin katyon değiştirme kapasitesi, yonca, yulaf vemısırdan yüksektir.Korunga yonca hortumlu böceğine ve birçok topraküstü zararlılarına dayanıklıdır.Tohumları % 36 protein içerdiğinden, doğrudanhayvan yemi olarak kullanılabilir.Korunga çiçekleri çok iyi bir bal özü kaynağıdır.

Korunganın ÖnemiKorunga otu, nitrojensiz öz maddeler, ham yağ ve hamprotein oranı yönünden yüksek, k ham selüloz ve külbakımından düşüktür.Hazmolmayı olumsuz yönde etkileyen lignin maddesikorunga otunda yoncadan daha azdır.Korunga çiftlik hayvanlarına şişkinlik yapmaz.Köklerinin katyon değiştirme kapasitesi, yonca, yulaf vemısırdan yüksektir.Korunga yonca hortumlu böceğine ve birçok topraküstü zararlılarına dayanıklıdır.Tohumları % 36 protein içerdiğinden, doğrudanhayvan yemi olarak kullanılabilir.Korunga çiçekleri çok iyi bir bal özü kaynağıdır.

İyi bir balözü kaynağıdır

Korunganın EkimiMeyve ve tohum olarak ekimi yapılabilir.Meyve halinde:10-15 15 kg/daTohum halinde: 5-7 7k kg/daSıra aaas arası mesafesiOt amacıyla sulu şartlarda 20 cmkuru şartlarda 40-50 cmTohum amacıyla sulu şartlarda 90-100 cmkuru şartlarda 35-40 cm’dir.

Korunganın BakımıGübrelemeEkim yılında 1-5 kg/da N, 5-10 kg/da P 2 O 5Sonraki yıllar 5-10 gk/da P 2 O 5Sulama

Korungadan Yararlanma ŞekilleriKuru ot üretimiMera olarak kullanılmasıToprak ıslahı amacıyla kullanılmasıEkim nöbeti bitkisi olarak kullanılmasıMeraların yenilenmesinde kullanılmasıBalözü bitkisi olarak kullanılmasıKorunga tohumlarının yem olarakkullanılması

Korunganın HasadıOt için hasatKurak şartlarda verim ortalaması: 1 ton/yıl yaş ot.Sulu şartlarda verim ortalaması: 1,5-2 ton/yıl yaş ot.Tohum için hasatKurak bölgelerde verim: 80-100 kg/daYağışlı ğ ş ve sulanan bölgelerde verim: 150 kg/da

Üçgül (Trifolium)Türleri

Üçgül (Trifolium) cinsine bağlı yaklaşık 300kadar tür olmasına rağmen, bunlardan bazılarıtarımsal yönden önemlidir.Çok yıllık Türler• Çayır üçgülü (Trifolium pratense L.)• Ak üçgül (Trifolium repens L.)• Çilek üçgülü ülü (Trifolium fragiferum L) L.)Tek yıllık Türler• Kışlık küçgül ül(Anadolu Üçgülü) ülü)(İran üçgülü) ülü) (Trifolium (Tif resupinatum L.)• İskenderiye üçgülü (Trifolium alexandrinum)• Yeraltı üçgülü (Trifolium subterraneum L.)• Kırmızı üçgül (Trifolium incarnatum L.)

Çayır Üçgülü(Trifolium pratense L) L.)Önemi:• Üçgüller içerisinde tarımı en fazla yapılan türdür.• Kısa ömürlü, çok yıllık, 3-4 yıl yaşayan türdür.• Ülkemizde geniş alanlarda tarımı yapılmamaktadır.• Özellikle Ca bakımından yonca ve korungadanüstündür.• Buğdaygil yem bitkileri ile çok iyi karışımlaroluşturur.

Toprak ve iklim istekleri• Çayır üçgülü verimli, derin tınlı topraklarda iyigelişir.• Kökleri yonca ve korunga kadar derine gitmez buyüzden susuzluğa yonca ve korunga kadardayanamaz.• Kurağa dayanıklı değildir.• Orta derecedeki toprak asitliliğine dayanabilir vefosfor ile potasyuma fazla ihtiyaç gösterir.• Sulanabilen veya düzenli yağış alan bölgelerinbitkisidir.

Ekimi ve Bakımı• Çayır üçgülü ülü tohumları çok kküçüktür. üktü Bu nedenleçok iyi hazırlanmış tohum yatağı ister.• Genellikle ilkbahar ekimi önerilir. Kışı sert geçenbölgelerde ekilirse zarar görür.• Dönüme 1.5-2 kg tohum ekilir.• Çıkıştan sonra yabancı ot mücadelesi yapılmalıdır.• Gübreleme özellikle fosfor ve potasyumca fakirtopraklarda yapılmalıdır. Bu gübreleme bitkininkuru ot verimini artırır.

Hasat ve Harmanı• Ot hasadı yonca ve korungaya göre daha geç yapılabilir.Çünkü çayır üçgülü otu çabuk kartlaşmaz.• Ot için hasat çiçeklerin yaklaşık yarısının açtığı zamanyapılabilir.• Çayır üçgülünden bir gelişme mevsiminde iki biçimalınabilir. İkinci biçimden sonra alınan ot verimi çok düşükolmaktadır.• Tohum üretimi için arı kovanları konulması çok faydalıdır.Çiçek kömeçlerinin esmerleşmesinden sorna hasatyapılarak bir süre kurutularak harmanı yapılır.• Kuru ot verimi 500-750 kg/da, tohum verimi 20-30 kg/da.

BurçakTüylü fiğYaygın fiğFiğTürleriKoca fiğğMacar fiğiğ

Fiğ taksonomisiFamilya : LeguminosaeAlt fam. : PapilionataeCins : Vicia L.

Fiğ (Vicia) cinsine bağlı 150 kadar tür dünyanınbütün bölgelerine dağılmıştır. En fazla kültürüyapılan türler şunlardır:Yaygınfiğ (Vicia sativa L) L.)Tüylü fiğKoca fiğ(Vicia villosa Roth.)(Vicia narbonensis L.)Macar fiği(Vicia i pannonica Crantz.)Burçak(Vicia ervilia (L.) Willd.)

Yaygın Fiğ(Vicia sativa L.)

Yaygın fiğin kullanımı Yeşil ve kuru otu lezzetli ve besleyicidir. Süt inekleri için elverişli bir yemdir. Yeşil otunda % 23.9 ham protein bulunur. Fiğin taneleri kırılarak hayvanlara yedirilir veprotein oranı % 29 un üstündedir. Tohum için hasat edilen fiğin samanı (kes)oldukça besleyicidir ve yemleme amacıylakullanılır.

Yaygın fiğin önemiEkim nöbeti için en uygun bitkilerden birisi deyaygın yg fiğdir. ğ Yetiştirildiği ş ğ toprağa ğ bol miktardaorganik madde bırakır.Çeşitli tahıllarla birlikte yetiştirilerek otlatmaamacıyla kullanılabilir ve silo yapılabilir.Yeşil gübre bitkisi olarak meyve bahçelerininaltında ve zeytinliklerde kullanılması faydalıdır.

Yaygın fiğin yeşil ot, dane ve samanınınyem olarak durumu (%) olarakYemKaynağıHamProteinHamYağHamSelülozN-siz ÖzmaddelerYeşil ot23.93.227.135.1Dane29.00.96.050.6Saman4.40.840.736.5Akyıldız (1969)’dan değiştirilerek.

Toprak ve İklim İstekleriiToprak yönünden fazla seçici değilse de, killi-tınlıtopraklarda iyi gelişir.Fazla killi veya kumlu topraklar dışında her topraktayetiştirilebilir.Soğuğa ve kurağa fazla dayanıklı değildir.Kar örtüsü olmayan, sıcaklığı 0°C nin altına düşen bölgelerdeyazlık ekimi önerilir.Yurdumuzda kıyı bölgelerinde kışlık, İç, Doğu ve GüneydoğuAnadolu bölgelerinde yazlık olarak erken ilkbahardaekilmelidir.Kurağa fazla dayanıklı olmadığından sulanabilir koşullardaveya yağışın uygun olduğu yerlerde iyi ürün verir.

Yaygın fiğin ğ ekimiTohumları iri olduğu için serpme olarak ekilebilirse de, az tohum kullanmakve Çıkışda düzeni sağlamak amacıyla ekim makinesi ile ekim önerilir.EkimDurumuDane için ekimTohumMiktarı(kg/da)Sıra arası(cm)Ot için ekimTohumMiktarı(kg/da)Sıra arası(cm)Suluşartlarda 8-1030-3535 10-1515 15-20Kıraçşartlardaşartlarda 6-8 50-608-1030-40Elçi (1975)

Yaygınfiğin ekimi• Tohum üretmek amacıyla yetiştirilen fiğ yalnız olarakekilir.• Ot elde etmek amacıyla yetiştirilen ş fiğin ğ çeşitliştahıllarla birlikte ekimi yapılır. Bu amaçla en fazlaarpa ve yulaf kullanılır.• Fiğler sülükleri yardımıyla bu bitkilere tutulur t ve dikolarak gelişir. Bu şekilde fiğlerin yatması önlenir,biçimi kolaylaşır.ş• Fiğ + tahıl karışımındaki fiğ ve tahıl miktarı bölgeleregöre değişir. Fazla yağışlı bölgelerde tahıl fazlakardeşleneceği için i fiğ miktarı artırılır. Dekara 8 kg fiğve 2 kg yulaf veya arpa uygun bir karışım teşkiledebilir.

Yaygınfiğin bakımı• Yaygın fiğin gelişme döneminde sulama, yabancı ot vehastalıkların kontrolünün yapılması gerekir.• Sulu koşullarda yaygın fiğe çiçeklenme öncesinde 1-2 defasu verilmelidir.• Fiğ tarlasında çapa yapmak güç olduğundan çıkan yabancıotlarla mücadele oldukça güçtür.• Fiğlerde en önemli bakım işlemi tohum için üretilenbitkilerde Bruchus sp. İle savaştır. Fiğlerin çiçeklenmedevresinde d ergin Burchus böcekleri yumurtalarını fiğçiçeklerine koyarlar.• Bruchus ile en iyi mücadele Bruchus’lu olmayan tohumlarlaekim yapmaktır.

Yaygınfiğin hasat ve harmanı• Ot için en uygun biçim zamanı, alttan 3-4 meyve tam şeklinialıdğı ve dolmaya başladığı devredir. Erken biçilirse, çok kaliteliot elde edilirse de verimi düşük olur.• Tahıllarla birlikte ekilmişse tahılların süt olumu ve fiğinçiçeklenme devresinde biçilmelidir.• Tohum üretimi için alttan 3-4 meyvenin tamamen olgunlaşmasıbeklenir. Daha geç kalınırsa, alttaki meyveler çatlayaraktohumlar dökülür.• Tohum için i hasatta sabahın erken saatleri seçilmelidir.lidi• Yeşil ot üretimi kıraçta 750-1000 kg arasında, suluda 3000 kgcivarındadır.• Dane verimi 100-120 kg, elverişli koşullarda 200 kg’yi bulabilir.

Tüylü fiğ(Vicia villosa Roth.)