Akademik Bilişim '10 10 - 12 Şubat 2010 Muğla

Çevrimiçi Web Analiz YazılımlarıŞehmus Fidan, Hidayet Oğraşbizi sitelere ait bilgilerin elde edilebildiği çevrimiçiweb analiz programlarına yönlendirmişve bu çalışma ortaya çıkmıştır.2. Web Analizi TerimleriWeb analizi ile ilgili olarak bazı temel kavramlarıbilmek gerekmektedir. Web AnalyticsAssociation’nın yaptığı web analitik tanımlarıçalışması bazı kavramların izahında önemlidir[3]. Bu kavramlar:2.1 Web Analiz İle İlgili Temel TerimlerSayı (Count): En çok kullanılan temel ölçümbirimidir. Örn : sayfa ziyareti sayısı=12,398Oran (Ratio): Bir sayının diğer bir sayıya bölünerekelde edilen değer olarak ifade edilir. Örn:sayfa başına ziyaret sayısı = 7Boyut (Dimension): Veri kategorisi veya bileşeniolarak tanımlanır.2.2 Yapısal TerimlerSayfa (Page): Sayfa, boyut kategorisine girmektedir.Sayfanın niteliğini, ne tür teknolojikullandığını belirler. Örneğin: Flash, AJAX v.bSayfa Görüntüleme (Page View): Sayı kategorisindedir.Görüntülenen sayfa sayısını ifadeeder.Ziyaret (Visits): Sayı kategorisindedir. Bir ziyarettipik olarak bir veya daha fazla sayfa görüntülemeiçerir.Özgün Ziyaret (Unique Visit): Sayı kategorisindedir.Belli bir zaman dilimi içerisinde sistemegirmiş her bir yeni kullanıcı sayısını ifadeeder.Olay (Event) : Duruma göre boyut ve/veyasayı kategorisine girmektedir. Belirli bir tarihveya zaman aralığında tarayıcı veya sunucu tarafındantanımlanmış kayıtlı olay olarak ifadeedilir.2.3 Sayfa Ziyareti ile ilgili TerimlerZiyaret karakterize terimleri, ziyaretçinin websitesiziyareti boyunca yaptığı davranışlarıiçermektedir. Bu terimler, giriş sayfası (EntryPage), kullanıcı isteğine bağlı gösterilen sonuçsayfası (Landing page), çıkış sayfası (Exit146Page), ziyaret süresi (Visit Duration), bir websayfasına ulaşımın nerden olduğunu ifade edenyönlendirme (Referrer), Tıklama sayısı (Click-Through) olarak ifade edilebilir.2.4 Ziyaretçi ile ilgili TerimlerZiyaretçi ile ilgili terimler, web sitesi ziyaretçilerinibirbirinden ayıran değişik nitelikleritanımlar.Yeni Ziyaretçi (New Visitor): Belirli bir raporlamaperiyodu boyunca siteyi ilk defa ziyareteden yeni ziyaretçi sayısı.Geri dönen ziyaretçi (Return Visitor): Belirlibir raporlama periyodu boyunca siteye girenyeni ziyaretçi sayısıdır.Tekrar eden ziyaretçi (Repeat Visitor): Raporlamaperiyodu boyunca siteyi iki veya dahafazla kez ziyaret eden yeni kullanıcı sayısıdır.Kullanıcı başına ziyaret (Visits per Visitor):Raporlama peryodu boyunca ziyaret sayısınınyeni ziyaretçi sayısına oranı olarak ifade edilir.Yenilik (Recency): Veri indirme veya belirli birhizmeti kullanma gibi olayların ziyaretçi tarafındananlık gerçekleştirilmesidir.Sıklık (Frequency): Bir periyot zamanı boyuncatek bir kullanıcı tarafından gerçekleştirilenharaket sayısıdır.Tum bu terimler web analizinde kullanılan terimlerdir.Bu kavramları bilmek, web analizaraçlarının gösterdiği istatistiklerden neyi kastettiğinianlamak bakımından önemlidir. Böylecetoplanan verilerle ziyaretçinin davranışlarıbelirlenebilir ve site yeniden düzenlenebilirveya daha farklı amaçlarla kullanılabilir.Web analizinde bu terimlerle alakasız gibi gözüksede daha farklı veriler toplanabilir ancakyinede toplanan veriler sayı, oran veya boyutlarlaalakalı olarak ilişkilendirilebilir. Örneğin;Kullanıcıların bağlandığı internet tarayıcısıylailgili verilerin toplandığını varsayalım. Açıkcabu verilerin sayı ve oran türünden ifade ettiğimiztakdirde bir anlam kazanacağı ortadır.Farazi olarak Firefox tarayıcısının genel olaraktarayıcı kullanımında %40 kullanım oranınasahip olduğunu düşünelim. Bu noktada İnternetExplorer’da daha iyi gözüken ancak Firefox’daşekil bozukluğuna uğrayan sayfaların, ziyaretcininFirefox’la daha ilk sayfa bağlantısı sırasındabile görüntüden hoşnut olmayacağı vekısa sürede siteyi terk edeceği muhtemeldir.Ancak site ziyareti yapan kişinin kullandığı tarayıcıyıilk giriş anında tespit edip siteyi bunagöre şekillendirmek daha düzgün bir içerik sunulmasınısağlayacaktır. Bu ve buna benzer şekildebirçok veri iyi yorumlanarak siteler içinişlevsellik belli ölçütlerde arttırılabilir.2. Web AnaliziWeb analizi, web kullanımının belirlenmesi veoptimizasyonu amacıyla internet verilerinin ölçülmesi,toplanması, çözümlenmesi ve raporlanmasıolarak tanımlanmaktadır [4]. İnternetüzerinde analiz amaçlı pek çok sistem bulunmaktadır.Bunlardan bazıları Piwik, GoogleAnalytics, Yahoo Web analiytics, FireStats,Alexa, Clicky, 103bees, Feedburner v.b [5].2.1 Piwikİnternetten indirilip kişisel olarak kullanılabilecekniteliklere sahip açık kaynak kodlu (GPLlisanslı) web analiz yazılım programıdır.Şekil 1. Piwik Arayüz GörüntüsüPlug-in özellikleriyle genişletilebilir özelliğesahiptir. Başkalarının yazdıkları eklentilerikullanmak mümkündür. Ücretsizdir. Verilerbize ait olarak kalır bu özelliğiyle GoogleAnalytcs’den farklıdır. Özelleştirilebilir arayüzesahiptir. Görselliği oldukça zengin ve kalitelidir.Ziyaretcinin hangi arama motorunu kullandığı,web sitesine ulaşırken hangi anahtarAkademik Bilişim’10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri10 - 12 Şubat 2010 Muğla Üniversitesi147kelimeleri kullandığı, hangi bölgeden olduğu,popülerliğiniz v.b. birçok özelliği bünyesindenbarındırmaktadır [6-7].2.2 Google AnalyticsGoogle Analytics, üst düzey yöneticileri ,reklamve pazarlama uzmanları, site sahipleri, içerikgeliştiricileri v.b. birçok kişi için çeşitli vegerekli özellikler bünyesinde barındırmaktadır[8]. Hızlı uygulama geliştirme, anahtar kelimeleritutması, site içi dahili arama özellikleri,ticari raporlamalar, türkçe olması v.b. birçoközelliğe sahiptir. Açık kaynak kodlu olmaması,verilerimizin google ait kalması önemli dezavantajlarıdır.Şekil 2. Google Analytics arayüzü2.3 Alexaİçeriği Google Analytics, Piwik veya benzerlerindendaha basit olsada Alexa web sitesisıralaması birçok kullanıcı tarafından önemenmektedir.Alexa web sitelerininin kıyaslanmasıtemeli üzerine kurulmuştur [9].Şekil 3. Alexa sayfa görüntüleme arayüzüAlexa sıralaması sadece bilgisayarında ‘AlexaToolbar’ yüklü internet kullanıcılarının tercihlerindenoluştuğundan, Alexa sıralaması hiçbir