Akademik Bilişim '10 10 - 12 Şubat 2010 Muğla

Dermatolojide Tanı Belirlemeye Yardımcı Uzman Sistem GerçekleştirimiEvren Sezgin, Şahin Akbunar2- Subjektif şikâyetlerinin olup olmadığı, varsaneler olduğu sorulmalıdır. Subjektif şikâyetlerdendiğinde hastanın duyduğu ve hekime aktardığışikâyetler anlaşılır. Bu şikâyetlerin başındakaşıntı gelir. Sırası ile ağrı, yanma, batma,karıncalanma gibi şikâyetler gelir. Şikâyetlerhastanın genel kültür durumu ile yakından ilgilidir.Bu şikâyetler çok abartıldığı gibi, bazenmümkün olduğu kadar gizlenebilir de. Hastayaşikâyetlerinin devamlı mı, aralıklı mı olduğu,gece gündüz arasında fark olup olmadığı venihayet vücudunun neresinde olduğu, bölgeselveya genel olup olmadığı sorulmalıdır.3- Hastalığın devamı ve seyri: Hastalığın nezaman, nasıl başladığı sorulmalıdır. Bu aradaiyileşmelerin ve nükslerin olup olmadığı,mevsimlerle alakası sorulmalıdır. Bu aradamesleği icabı temas ettiği veya kullandığı malzemeve aletlerin hastalık üzerindeki etkilerisoruşturulmalıdır.4- Hastanın daha evvel muayene olup olmadığı,hekimlerce verilen hangi ilaçların kullanıldığı,bu ilaçların hastalığı üzerine ne gibi etkileriolduğu, ayrıca hekim tavsiyesi haricindeilaç kullanıp kullanmadığı sorulmalıdır.5- Aile hikâyesi: Ailesinde ve yakı akrabalarıarasında kendi hastalığına benzer bir deri hastalığınınolup olmadığı sorulmalıdır. Bu hem bazıgenetik hastalıklar yönünden, hem de enfeksiyonhastalıkları yönünden önem taşımaktadır.Muayene aşamasında da deri rengi, seviyesi,büyüklüğü, sınırları, sayıları, vücuttaki dağılımdurumları, sıcaklığı, kıvamı vb. özelliklerikontrol edilir [2]. Gerekli görüldüğünde bazıtestler yapılır. Dermatolojik hastalık sayısının2000 civarında olmasına rağmen erken teşhistebirçok hastalığın muayenesi mevcuttur.3. Uzman Sistem ile Geliştirilen ProgramınTanıtımı ve İşleyişi586Bir Uzman Sistemin temel unsuru, sistem oluşturulurkentoplanan bilgidir [1]. Bilgi karar vermeyeuygun hale getirilmiş durumda olmalıdır.US işleyiş yapısı Şekil 1’de gösterilmektedir.GerçeklerKullanıcı ArabirimiBilgi TabanıKullanıcıUzman CevabıÇıkarımMekanizmasıŞekil 1- Uzman Sistemin YapısıUzman Sistemin oluşturulması esnasında; DermatolojideAlgoritmik Yapı kitabı referans kabuledilmiştir. Şekil 2’de Dermatolojide Tanıbelirlemeye örnek bir algoritma yer almaktadır.Bilgi tabanını oluşturan tabloda işlemin adımları,kullanıcıya yöneltilecek sorular, kullanıcı cevabınagöre gidilecek adımlar ve sonuç verileri saklanmaktadır.Çıkarım motoru bu bilgi tabanındakikuralları kullanarak sonuca ulaşmaktadır.Şekil 2’deki Kırmızı oklar özelliğin bulunmadığı,siyah oklar özelliğin bulunduğu durumlardailerlemesi gereken yönü göstermektedir. Mavikutucuklar olabilecek tanıyı, Turuncu renklikutucuklar laboratuar işlemleri için kullanılmıştır.Şekil 3’de Delphi Programı kullanılarakyapılan program görüntüsü yer almaktadır. Algoritmanınbazı bölümlerinde, yapılacak testlerinsonucuna göre hareket edilecektir.4. SonuçBu çalışmada, dermatolojide tanı koymayayardım için kullanılabilecek tıbbi uzman sistemuygulaması geliştirilmiştir. Geliştirilen USuygulaması polikliniklerde hekimlere yardımcıolmak veya uzmanlık sürecinde kendini testetme amacıyla kullanılabilir. Bunun yanı sıraKubbe biçimindeDüz yüzeyliBiyopsiDeri rengindeBeyazımsı veyapembemsisarımsıViyolaseDeri rengindegeliştirilen uygulama, özellikle tıp öğrencilerininbilgisayar destekli eğitiminde veya uzaktantıp eğitiminde verimli ve etkin bir biçimdekullanılabilir.Kullanılan bilgi tabanındaki kurallar “DermatolojideAlgoritmik Tanı” isimli kitaptan alınmışolup, güncel araştırmalar ve tıbbi gelişmelerdoğrultusunda güncellenebilecek bir yapıyasahiptir.Gelecekte, hasta kayıtları ve hastaya konantanı üzerinde yapay zekâ algoritmaları geliştirilebileceğidüşünülmektedir.Akademik Bilişim’10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri10 - 12 Şubat 2010 Muğla ÜniversitesiOrtasındaki delikten bir tutam ince kılçıkan soliter bir nodülSıkınca peynirsi bir madde çıkmasıÇok sayıda veyaygın587TrigliseridYüksekliğiGeç erişkinlikt, özellikle alında, hafiflobüler, durağan lezyonlarÖzellikle el bileklerinin felksuralyüzünde, kaşıntılı lezyonlar ve oralbeyaz lezyonlarPenis, Üst eksremiteler ve/veya karındaasemptomatik lezyonlarŞekil 2- Örnek bir Papül Algoritması yer almaktadır.TrikofolikülomMolluskumkontagiozumErüptif KsantomSenil Sebase HiperplaziLiken PlanusLiken NitidusŞekil 3- Örnek Bir Program görüntüsü