Akademik Bilişim '10 10 - 12 Şubat 2010 Muğla

İnternetteki Etkileşim Merkezi Sosyal Ağlar ve E-İş 2.0 UygulamalarıHakan Gençtakip edilmekte idiyse; Web 2.0 öncesi kullanımdada çoğunlukla internet sitesi sahipleritarafından oluşturulan içerik kullanıcılar tarafındanizleniyordu. Bu seferki tek fark, iletişimmecrası olarak internetin kullanılması idi.Web 2.0 sayesinde kullanıcılar, internette yeralan içeriği sadece okumakla kalmıyor; ayrıcakendi ürettiği içeriği kolayca yayınlayabiliyor,mevcut içerik hakkındaki görüşlerini açıklayabiliyorlar.Ayrıca, gerçek hayattaki sosyalleşmenintemellerinden olan ‘paylaşım’ Web2.0 sayesinde, internette de değer kazanmakta.Beğenilen, takip edilmek istenen hatta tepkiduyulan sayfaların, çevrimiçi içeriklerin diğerkullanıcılar ile paylaşılması sitelerde bulunanpaylaş butonları sayesinde kolaylaşmıştır.Web 2.0 kavramının yaratıcısı O’Reilly’nin görüşlerinitemel alarak, Web 1.0 ile Web 2.0’ınkıyaslanması Tablo 1’de verilmiştir:Web 1.0 Web 2.0Sabit banner reklamKişisel web sayfalarıBritannica çevrimiçiansiklopedisiSayfa / reklam gösterimmaliyetiKlasörlemeSabit içerikİçerik yayınlamaözgürlüğüİçerik ile uyumlu GoogleAdWordsBloglarWikipediaTıklama başına maliyetEtiketlemeSenkronize içerikİçeriği kolayca yayınlama,paylaşma ve içeriğe yorumyapabilme özgürlüğüTablo 1: Web 1.0 ve Web 2.0kıyaslaması (O’Reilly, 2005).İçerik üreticilerin sayısının artması, üretilen içerilenyayınlanmasının ve paylaşılmasının kolaylaşmasıWeb 2.0’da toplumsal katılımcılık seviyesinide yükseltmiştir (Cormode & Krishnamurthy,2008). Burada vurgulanmış olan katılımcılık,toplumda demokrasinin yaygınlaşması ve dahaişlevsel hale gelmesi şeklinde de yorumlanabilir.490Bağlantılar oluşturmak Web 2.0 ile birlikteönem kazanmıştır. Doğru içeriğin, ilgilenenkullanıcıya ulaştırılması, içerik güncellemelerindenkullanıcının haberdar olması, benzerözellikteki kullanıcıların bir araya getirilmesi,kullanıcı tercihlerine göre içeriğin yeniden organizeedilmesi gibi eylemlerin gerçekleştirilebilmesiiçin çevrimiçi uygulamalar, kullanıcılarve içerik arasında bağlantılar kurulmalıdır.Öte yandan, Web 1.0 teknolojisine dayananweb sitelerinin kapandığı ya da kullanıcı kaybettiğide bir gerçektir. Önde gelen arama motorlarındanYahoo’nun sahip olduğu ve kullanıcılarınaücretsiz web sitesi barındırma hizmetisunan Geocities’in kapatılmış olması buna birörnektir. Kayıtlı kullanıcılarına dosyalarınıyedeklemeleri için önceden uyarıda bulunanYahoo, 26 Ekim 2009 tarihinde Geocities’ive tüm alt sitelerin yayınını durdu (“Why didGeoCities close?”, 2010). Yahoo’nun bu kararınıyorumlarsak, gelişen ve popülerleşen blogkullanımı karşısında, kişisel web sitelerininetkisiz kaldığı ve reklam gelirlerinin sisteminişletilmesi için yeterli seviyede olmadığı sonucunavarabiliriz.3. Web 2.0 AraçlarıRSS: Kolay senkronizasyon imkanı sunduğununbelirtilmesi için, İngilizce Really SimpleSyndication [Gerçekten Basit Senkronizasyon]kelimelerinin baş harfleri kullanılarakadlandırılmıştır. XML-yazılım dili kullanılarak,sitelerdeki güncellemelerin kullanıcıyadoğrudan iletilmesi temel prensibine dayanır.RSS programlarına tanıtılan adresler sayesinde,RSS destekli bir siteye yeni eklenmiş biriçerik, güncel bir haber kullanıcıya doğrudaniletilir. PR 2.0’da RSS kullanılması sayesinde,markaların kullanıcı ile ilişki içinde olması,basın açıklaması ya da ürün lansmanlarınımedya ve müşterilerine doğrudan ulaştırabilmesinisağlamaktadır. Bununla beraber,RSS’in tek yönlü iletişim ortamı sunuyor olması,onu tam olarak Web 2.0 kategorisindeincelememize engel olmaktadır.Twitter: Temelde çok farklı olsalar da, RSS’intek yönlü bilgi akışı sunmasını Twitter ile kıyaslayabiliriz.Twitter, “Şu anda ne oluyor?”sorusunu kullanıcılarına soran ve kullanıcılarınhayatlarının o zamanki kesitini, 140 karakterile paylaşmasını isteyen bir site. Mikro bloguygulaması olarak da adlandırılan uygulamasayesinde, kullanıcılar tanıdıkları kişileri takipedebiliyorlar.Twitter, ilk zamanlarında kişilerin anlık durumlarınıpaylaşmasını hedeflemiştir. Kullanıcısayısının artması ve şahısların bireyselkullanımının dışında, ticari ve kültürel çeşitlikurumların da iletişim ortamı olarak Twitter’ıkullanmaya başlaması ile birlikte, sitenin kullanıcılarasorduğu temel soru da değişmiştir.Önceleri, ana ekranındaki mesaj kutusunda“What are you doing?” [Şu anda ne yapıyorsun?]diye soran web sitesi, Kasım 2009’danitibaren kullanıcılarını “What’s happening?”[Şu anda ne oluyor?] diyerek karşılamayabaşlamıştır (“What’s happening?”, 2009). Bireyselkullanım dışında, kurumsal kullanımında Twitter’da kazandığı önemi göstermesi bakımındanbu değişiklik önemlidir. Firmaların,Twitter kullanmasının faydası ise yayınladıklarıiçerik ile kullanıcının iletişime girmesininmümkün olması ve gerektiği zaman kullanıcınınfirmaya bu konuda doğrudan yanıt yazabilmesidir.Twitter’daki yanıtların kişiye özgümesaj ve herkese açık olarak yayınlanan mesajşeklinde iki farklı formatının olması, bir kullanıcınınmarka ile olan deneyiminin diğer Twitterkullanıcıları tarafından da takip edilmesineolanak sağlamaktadır. Aynı kapsamda, firmanıno kullanıcıya verdiği yanıt da diğer Twitterkullanıcıları tarafından takip edilebilmektedir.PR 2.0 açısından düşünüldüğü zaman, şimdiyekadar kullanılmış diğer iletişim yöntemlerindebulunmayan bir etkileşim ortamıdır.Blog: Kullanıcıların internet üzerinde kendilerinivar edebildikleri, kendilerine ait fikirleri vegörsellerini paylaşabildikleri kişisel web siteleridir.Blog sahipleri, bazen tamamen kendi hayatlarınısanal bir günlükte toplamakta, bazenAkademik Bilişim’10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri10 - 12 Şubat 2010 Muğla Üniversitesi491de tematik olarak sadece kendi ilgi alanlarınagöre bir blog oluşturmaktadırlar. Web 1.0’dayaratılan kişisel web siteleri yerlerini bloglarabırakmaya başlamış, bu eksende Türkiye’dede blog kullanımı artmıştır. Blog kullanımınıteşvik etmek ve başarılı blog yazarlarını takdiretmek için 2008 yılından itibaren, Türkiye’deBlog Ödülleri verilmeye başlanmıştır (“BlogÖdülleri”, 2009). Böyle bir ödülün veriliyor olmasıve yapıldığı ilk iki yılda da yüzlerce blogunbu yarışmada yarışıyor olması, internetteblog kullanımının geleceği hakkında bizlerefikir vermektedir.Kullanıcıların kendilerini internette rahatçaifade etmesi için düşünülmüş olan bloglar, PR2.0 sayesinde firmaların kullanımına da sunulmaktadır.Geleneksel medyada olduğu gibi, internettede markaların amacı hedef kitlelerinekendilerini duyurmaktır. Markaların da birerkimliği olduğu varsayımıyla hareket ederek,kurumsal bloglar oluşturulmaya başlanmıştır.Kurumsal blog ile hedeflenen, firmaların iç işleyişlerihakkında kullanıcılara daha çok bilgivermek, böylece kullanıcılarla firma arasındayakınlık kurmaktır. 1998 yılında kurulan vekuruluşundan itibaren kullanıcı deneyimineönem verip onlarla yakın ilişki içinde olmakisteyen arama motoru Google, kurumsal blogkullanımı konusunda da önde gelen firmalardandır(“About our blogs”, 2010). Google’ıntemel hizmet alanı olan arama motoru baştaolmak üzere, çeşitli hizmet alanları için bloglarıbulunmaktadır 1 . Aktif olarak güncellenen bubloglar sayesinde, Google’ın çalışmalarını dahayakından takip etmek isteyenler doğrudan gerçekbilgiye ulaşabilmektedirler. Temel hizmetalanı internet olmayan firmalar da, kurumsal1 Google’ın resmi olarak sahip olduğu kurumsalbloglardan bazıları: http://googleblog.blogspot.com– Firmanın ana blogu, http://googlemobile.blogspot.com– Mobil uygulamalar blogu, http://adwords.blogspot.com– AdWords reklamcılığı blogu, http://analytics.blogspot.com – Analytics uygulaması blogu, http://gmailblog.blogspot.com – Gmail eposta sistemi blogu, http://googlewave.blogspot.com– Wave platformunun blogu, http://googleapps.blogspot.com – Google kurumsal uygulamalarblogu, http://chrome.blogspot.com – Google internettarayıcısı Chrome’a ait blog.