Akademik Bilişim '10 10 - 12 Şubat 2010 Muğla

Akademik Bilişim’10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri10 - 12 Şubat 2010 Muğla ÜniversitesiÖğretim Teknolojileri: Tanımı veTarihsel Gelişimine Yeniden BakmakArzu Hancı KarademirciOrta Doğu Teknik Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankaraahanci@gmail.comÖzet: Bu çalışmanın amacı, öğretim teknolojilerinin tanımı ve tarihsel gelişimi ile ilgili bir alanyazınyansıması gerçekleştirmek ve yapılan alanyazın taraması ışığında, alandaki yavaş ilerlemeninarkasındaki nedenlerle ilgili bir tartışma yürütmektir.Anahtar Kelimeler: öğretim teknolojileri, tanım, tarihsel gelişimAbstract: The aim of this study is to perform a literature reflection about the definiton of instructionaltechnology and the historical development of the field and conducting a discussion aboutthe reasons behind the slow change of the field.1. Giriş2. Tanım396“Öğretim Teknolojisi” teriminin tanımını yapmadanönce bu iki kelimeyi anlamsal açıdanayrı ayrı incelemek faydalı olacaktır. “Öğretmek”bildirmek ya da doğrudan bilgi vermekanlamına gelir ve bu durumda “öğretim” kelimesiniöğretme eylemi olarak tanımlayabiliriz.“Teknoloji” kelimesini değerlendirecekolursak, “techne” kökü, kökenbilimi açısındanYunanca bir kelimedir ve “şey”leri işlevli halegetirme sanatı ve zanaatı anlamına gelir. “Teknoloji”ise, sanat ve zanaata sistematik yaklaşımıifade eden “technologia” kelimesindentürer. Böylelikle, bu iki anlamı bir araya getirdiğimizde“öğretim teknolojisi”nin, “herhangibir çeşit bilgiyi vermek için sanat ve zanaattasistematik yaklaşım” anlamı çıkmaktadır.Bu tanımda sistematik ifadesi, teknolojininakılcı bir şekilde kullanılmasını anlatırken; sanat,teknolojinin sahip olması gereken estetikve yaratıcılığa işaret eder; zanaat ise teknolojininişlevsel yönleri üzerinde durur. Bu nedenle,bu tanımlamadan hareketle, bilgi vermek içinkullanılacak herhangi bir teknolojinin akılcı,estetik, yaratıcı ve işlevsel olması gerektiğisöylenebilir.397Öğretim teknolojileri alanında, hemfikir olunanbir tanım bulmak oldukça güçtür. Bazı ortakkavramlar kullanılmakla birlikte alanın ismive tanımı hala tartışma konusudur. Bazı araştırmacılar“eğitim teknolojisi” olarak adlandırmayıtercih ederken [3] [4], diğerleri “öğretimteknolojisi” terimini kullanırlar [6] [7]. Ayrıca,sabit tanımlar yoktur; tanımlar yıllar boyuncazaman içinde değişmiş, gelişmiştir.Öğretim teknolojisi kavramı, süreç boyuncafarklı anlamlara sahip olmuştur. 1970’lerdeöğretim teknolojisi araç ve yöntem bileşenlerivurgulanarak tanımlanmıştır [3]. Ayrıca,Öğretim Teknolojisi Komisyonu (Commissionon Instructional Technology) 1970 yılındayaptığı tanımlama, belirli hedeflerin içerilmesive daha etkin öğretim sağlamak gibi birçokyeni vurguya sahiptir [6]. Başka bir tanımdaise eğitim teknolojisi öğretim, öğrenim, gelişimve yönetim teknolojilerini kapsadığından,öğretim teknolojisi, eğitim teknolojisinin biraltkümesi olarak tanımlanır [3]. Aynı şekilde,Molenda’nın 2004’teki eğitim teknolojisi tanımlamasında,eğitim öğretimden daha genişbir kavram olarak tanımlanır ve eğitim tekno-