Akademik Bilişim '10 10 - 12 Şubat 2010 Muğla

Türkiye’de Bilim ve Teknoloji Politikaları: 1963’den 2013’e Kalkınma Planlarına Genel Bir BakışBahadır Yıldız, Hale Ilgaz, S. Sadi SeferoğluAkademik Bilişim’10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri10 - 12 Şubat 2010 Muğla Üniversitesi[15] Yücel, İ. H. (2006). Türkiye’de bilimteknoloji politikaları ve iktisadi gelişmeninyönü. Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı,Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü,http://www.dpt.gov.tr/DocObjects/Download/3028/bilim.pdf adresinden 9 Ocak2010 tarihinde erişilmiştir.[16] TÜBİTAK, 2009 Bilim, Teknoloji ve YenilikPolitikaları Daire Başkanlığı (BTYPDB),http://www.tubitak.gov.tr/home.do?sid=468adresinden 25.01.2010 tarihinde erişilmiştir.[17] TÜBİTAK, 2009 Bilim İnsanı DesteklemeDaire Başkanlığı (BİDEB), http://www.tubitak.gov.tr/home.do?sid=453 adresinden25.01.2010 tarihinde erişilmiştir.Türkiye’de Planlı Kalkınma ve Teknoloji PolitikalarıÜmmühan Avcı 1 , Meltem Kurtoğlu 2 , Süleyman Sadi Seferoğlu 31Başkent Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara2Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak3Hacettepe Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankarauavci@baskent.edu.tr, meltem.kurtoglu@usak.edu.tr, sadi@hacettepe.edu.trÖzet: Teknoloji insanlığın başlangıcından beri toplumsal yaşamı birçok yönden etkileyen birunsur olmuştur. 21.yüzyılda önemini giderek artırarak ekonomiden siyasete, eğitimden bilimeher alanda önemli bir yer tutmuş ve sürekli olarak gelişerek toplumsal yaşama katkısını üst düzeyeçıkarmıştır. Öyle ki, günümüzde ülkelerin gelişmişlik düzeyi ile teknolojideki ilerlemişlikleriarasında doğru bir orantının bulunduğu gözlenmektedir. Öte yandan bir ülkenin teknolojide ilerlemesinde,teknoloji üretimi ve kullanımı konusunda başarılı politikaların izlenmesinin önemlirolü olduğu söylenebilir.Günümüzün gelişmiş ülkeleri incelendiğinde, o ülkelerin kalkınma sürecinde, alınan kararların veizlenen politikaların önemli işlevlerinin olduğu anlaşılmaktadır. İzlenen politikalar arasında özellikleuygulanan eğitim ve teknoloji politikalarının ve bu politikaların uygulanış biçimlerinin önemli olduğubir gerçektir. Bunun yanında ayrıca yürütme organlarının alınan kararlara bağlılıklarının ve bukararları uygulamadaki tutarlılıklarının da planlı kalkınma sürecinde büyük etkisi bulunmaktadır.İçinde bulunduğumuz çağ, dijital olarak çok fazla üretimin yapıldığı, üretilen bir teknolojinin neredeyseyeterince kullanılmadan eskidiği bir çağdır. Uygulanan eğitim ve teknoloji politikalarınında hızla gelişen ve değişen çağın getirdikleri doğrultusunda değişmesi gerektiği söylenebilir. Ülkemizdecumhuriyetin kurulduğu günden günümüze kadar planlı kalkınma politikalarına uygunbir şekilde her dönemde, dönemin koşullarına uygun planlamaların yapıldığı gözlenmektedir. Ancakuygulamaların planlarda belirtildiği şekilde ve hızda gerçekleştirilemediği anlaşılmaktadır.Bu çalışmada, ülkemizde özellikle 1960’lı yıllardan beri hazırlanan kalkınma planları; teknoloji,teknoloji kullanımı, teknolojinin yayılımı açılarından incelenmiştir. Bu inceleme ve değerlendirmelerdoğrultusunda toplumun teknolojik yeniliklere bakış açısı, teknoloji politikalarının uygulanmasısürecinde yaşananlar, politikaların uygulanması sürecinde karşılaşılan engeller ve bukonuda alınan önlemler ele alınmıştır. Öte yandan ayrıca her planlama döneminde ağırlıklı olarakhangi konu başlıkları üzerinde durulduğu ve bunun nedenleri irdelenmiş bu konuyla ilgili çeşitliönerilerde bulunulmuştur.Anahtar Sözcükler: Kalkınma planları, teknoloji politikaları, teknoloji yayılımıDevelopment Plans and Technology Policies in Turkey364Abstract: Technology has been an important factor affecting social life since the beginning ofhumankind. During the 21 st century it had influenced a wide area from education to science andeconomy. It can be claimed that, development level of a country ’is parallel with his/her advancesin technology. On the other hand, it can be said that in order for a country to advance in technology,successful policies on technology production and technology usage should be implemented.365