Akademik Bilişim '10 10 - 12 Şubat 2010 Muğla

Türkiye’de Bilim ve Teknoloji Politikaları: 1963’den 2013’e Kalkınma Planlarına Genel Bir BakışBahadır Yıldız, Hale Ilgaz, S. Sadi Seferoğlutedirler. Türkiye uluslar arası rekabette yeralabilmek için bilim ve teknoloji için her türlüfedakârlığı yapmalıdır. Böylece teknoloji üretmekararlılığını göstererek çok kısa bir süreiçerisinde gelişmiş ülkelerin yanında teknolojikbilgi üretimine katkı sağlamaya başlamalıdır.Bu konu Türkiye için hayati öneme sahipolduğu söylenebilir.Uluslararası yoğun rekabet karşısında Türk sanayicisinin,teknolojik bilgi açığını kapatmakiçin transferi yapılan teknolojileri bir an önceözümsendikten sonra, yeniden üretilip dağıtarakülkeye kazandırması önem taşımaktadır.Teknoloji transferi yolu ile elde edilen teknoloji,teknolojinin difüzyonu, bir üst derecede yenidenüretimi sağlandıktan sonra o teknolojininsağladıklarının üstüne çıkabilmek, teknolojiyikökten değiştirmekle mümkün olabilmektedir.Araştırma ve geliştirme etkinlikleri ciddi düzenlemelerinyapılmasını gerekli kılmaktadır.Araştırma ve geliştirme etkinlikleri öncedenbelirlenen projeler üzerinde yoğunlaşıp güdümlüprojelerle yeni özel bir ürünün üretilmesineve piyasaya sürülmesine neden olmaktadır.Ülkemiz üniversitelerinin bilgi birikimive teknolojik altyapılarının üniversite sanayiişbirliği çerçevesinde güdümlü projeler ile sanayiyeaktarılması ve ürün olarak piyasaya sürülmesigerekmektedir.Özellikle kamu satın almalarında yerli sanayiyeni teknolojik ürünler üretebilecek bir şekildeteşvik edilmeli ve yönlendirilmelidir. Bununiçin ürünlerin alınması bir politika olarak hassasiyetleüzerinde durulması gereken bir konudur.Bu politikanın uygulanması ile istihdamolanakları oluşturulurken yurtiçi üretim artışı,araştırma ve geliştirme etkinliklerinin hızlanması,ihtisaslaşma, kalite, standart ve verimliliğeyönelik gelişmelerin elde edilmesi teşvikedilerek alım sözleşmeleri yapılmalıdır.362Bilim üretmeden yarınları üretmenin olanaksızolduğu gerçeği öğrenilmesi gereken bir gerçektir.Toplumun refahını, mutluluğunu ve güvenliğinisağlayacak, çağın gereklerine uygun birbilim ve teknolojiye dayalı ekonomiyi oluşturmakTürk aydınlarının en temel sorumluluğudur.Bu oluşumun sağlanması sonrasında Türkekonomisi kendi insanını istihdam edecek biryapıya kavuşup yukarıda sıralananları yerinegetirmesiyle ekonomik krizler de daha fazlagündeminde yer almayacaktır.Kalkınma planları incelendiğinde her yıl aşamalıolarak başarılı bir ilerlemenin yaşanamadığıanlaşılmaktadır. Örneğin, 5. kalkınmaplanında teknik personel istihdamına yönelikçalışmalar yapılmış ve bu durumun önemindenbahsedilmiştir. Ancak bunu giderecek çalışmalaryapılmadığı için halen günümüzde de busorunun devam etmekte olduğu görülmektedir.Altıncı kalkınma planı içeriğine bakıldığındakarar verme yetkisinde olan kişilerin bilgi iletişimteknolojilerini kullanabilmelerine önemverildiği görülmektedir. Bunun da bilgi toplumuolma sürecinde oldukça yanlış bir yaklaşımolduğu bilinmektedir. Teknoloji kullanımınınsadece belli kesimler tarafından benimsenmişolması toplumsal bir kalkınmayı beraberindegetiremeyecektir. Her bir bireyin ülke ekonomisineve kalkınmasına bir katkısı olduğu düşünülürse,bilgi iletişim teknolojilerinin herkestarafından kullanılabilir olması ileriye bakabilmekiçin gereklidir.Sekizinci kalkınma planında teknokent kavramıilk kez geçmektedir. Bu da önemi sıklıkla vurgulananüniversite-sanayi işbirliğinin temellerininatılmasında önemli bir rol oynamaktadır.Bilim ve teknolojik gelişmeleri takip ederek,değerlendirerek; çeşitli politika oluşturmayöntemleriyle ilgili araştırmaları yaparak/yaptırarak;ulusal bilim, teknoloji, yenilik politikaönerilerini oluşturmak ve mevcut politikalarıngerçekleştirilmesine yönelik araçları belirlemekve önermek amacıyla Bilim, Teknoloji veYenilik Politikaları Daire Başkanlığı (BTYPD)kurulmuştur. Bilim ve teknoloji alanında ge-lişme sağlayabilmenin önemli adımlarındanbirisi de bu alanda yetişmiş nitelikli insan gücüihtiyacıdır. Bu amaçla da TÜBİTAK; Bilim İnsanıDestekleme Dairesi Başkanlığı (BİDEB)[17] bünyesinde nitelikli bilim insanlarının yetiştirilmesinekatkı sağlamaktadır.Hazırlanan kalkınma planları incelendiğindeherhangi bir konuda başarıya ulaşmak içinkurumların varlıklarının tek başlarına yeterliolmadığı, bu kurumlara işlerlik kazandırmanında önemli olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.Öte yandan geliştirilen politikalar arasında tutarlılıklarınolması da o politikalarının başarılıolmaları açısından oldukça önemlidir. Bu yüzdende politikalar belirlenirken belirlenen politikalarınuygulanabilir olmalarının ve konuylailgili tarafların desteğinin sağlanmış olmasınınönemli olduğu söylenebilir.Kaynakça[1] Araştırma Geliştirme Faaliyetlerinin StratejikPlanlaması”, Türkiye Üniversite-Sanayiİşbirliği Birinci Şurası, İTÜ, İstanbul, 4-5 Kasım1994.[2] Devlet Planlama Teşkilatı, (2006). DevletPlanlama Teşkilatı Tarihçesi, http://www2.dpt.gov.tr/must/tarihce.asp adresinden, 16.11.09tarihinde erişilmiştir.[3] Tekeli, İ. ve İlkin, S. (1977). 1929 Dünyabuhranında Türkiye’nin iktisadi politika anlayışları.Ankara: ODTÜ Yayınları.[4] İnam, A. (2004). Teknoloji-Bilim İlişkisininİnsan Yaşamındaki Yeri (ss, 15-33). TMMOB(2004). Teknoloji. Ankara: Türk Mühendis veMimar Odaları Birliği.[5] Yücel, İ.H. (2003). Bilim Teknoloji Politikalarıve 21. Yüzyılın Toplumu, http://ekutup.dpt.gov.tr/bilim/yucelih/biltek04.pdf adresinden,18.11.19 tarihinde erişilmiştir.Akademik Bilişim’10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri10 - 12 Şubat 2010 Muğla Üniversitesi363[6] Devlet Planlama Teşkilatı, 1. Beş YıllıkKalkınma Planı, http://www.dpt.gov.tr/DocObjects/Download/1976/plan1.pdfadresinden,12.11.09 tarihinde erişilmiştir.[7] Devlet Planlama Teşkilatı, 2. Beş YıllıkKalkınma Planı, http://www.dpt.gov.tr/DocObjects/Download/1975/plan2.pdfadresinden,12.11.09 tarihinde erişilmiştir.[8] Devlet Planlama Teşkilatı, 3. Beş YıllıkKalkınma Planı, http://www.dpt.gov.tr/DocObjects/Download/1974/plan3.pdfadresinden,12.11.09 tarihinde erişilmiştir.[9] Devlet Planlama Teşkilatı, 4. Beş YıllıkKalkınma Planı, http://www.dpt.gov.tr/DocObjects/Download/1973/plan4.pdfadresinden,12.11.09 tarihinde erişilmiştir.[10] Devlet Planlama Teşkilatı, 5. Beş YıllıkKalkınma Planı, http://www.dpt.gov.tr/DocObjects/Download/1972/plan5.pdfadresinden,12.11.09 tarihinde erişilmiştir.[11] Devlet Planlama Teşkilatı, 6. Beş YıllıkKalkınma Planı, http://www.dpt.gov.tr/DocObjects/Download/1971/plan6.pdfadresinden,12.11.09 tarihinde erişilmiştir.[12] Devlet Planlama Teşkilatı, 7. Beş YıllıkKalkınma Planı, http://www.dpt.gov.tr/DocObjects/Download/2770/plan7.pdfadresinden,12.11.09 tarihinde erişilmiştir.[13] Devlet Planlama Teşkilatı, 8. Beş YıllıkKalkınma Planı, http://www.dpt.gov.tr/DocObjects/Download/1969/plan8.pdfadresinden,12.11.09 tarihinde erişilmiştir.[14] Devlet Planlama Teşkilatı, 9. Beş YıllıkKalkınma Planı, http://www.dpt.gov.tr/DocObjects/Download/1968/plan9.pdfadresinden,12.11.09 tarihinde erişilmiştir.