Akademik Bilişim '10 10 - 12 Şubat 2010 Muğla

Türkiye’de İşe Alım Sürecinin Değerlendirilmesi ve Bir Ontoloji GeliştirilmesiÜnal Er, Murat Osman Ünalıriş gücü veya çalışan unsurudur. Dolayısıyla işletmeyibaşarı ya da başarısızlığa götüren buen önemli öğenin doğru şekilde, doğru zamandave doğru niteliklere sahip olarak bulunmasıve bunlar arasında en yararlı olanın seçilmesibaşlı başına önemli bir konudur. Dolayısıyla,insan kaynakları yönetiminin dinamik bir işleviolan çalışan bulma, seçme ve yerleştirmeninyani işe alım işlevinin en zor ve en önemli konusuolduğu ortaya çıkmaktadır [12].İşveren kurumların yaşamış oldukları zorluklarıdaha iyi tespit edebilmek amacıyla Havelsan(Hava Elektronik Sanayi) A.Ş. İnsan KaynaklarıMüdürlüğü’ndeki görevli uzman personel ilebirlikte yapılan çalışmada tespit edilen problemlermaddeler halinde aşağıda verilmiştir.İşveren Problemleri1. Başvuranların, kişisel özelliklerini serbestmetin alanlara tek bir standart biçimde girmemelerien büyük problemi oluşturmak-tadır.“Sistem Mühendisi” araması yapılırken aşağıdakişekillerde aramalar yapılmak zorundakalınmaktadır.• sistem mühendisi• sistem muhendisi• system engineer2. Bir hemşire bir sistem mühendisine referansverdiyse sistem mühendisi araması sırasındahemşire olan kişinin de CV’si sonuçlar arasındagelmektedir.3. İş bulmuş olan kişilerin listeye gelmesi sorunolmaktadır. Kişiler iş bulduktan sonra CV’lerininiş arama durumlarını pasif hale getirmedikleriiçin hala iş arıyorlarmış gibi bir durum ortayaçıkmaktadır. İnsan Kaynakları bölümleri buproblemi engelleyebilmek için CV’nin güncellemetarihine göre son 1 ayda güncelleme yapanlarınlistesini çekmektedir. Fakat bu durumdaha büyük bir probleme neden olmakta ve işarayıpta son 1 ay güncelleme yapmayan başvuranlarınCV’leri dikkate alınmamaktadır.3504. İşveren açısından, her sitede iş ilanının yayınlanmasıberaberinde maliyet olarak işvereneyansımaktadır.5. Birçok kariyer sitesi olduğundan işverenlerinbu sitelere verilerini ayrı ayrı girmelerigerekir.6. www.monster.com.tr Web sitesinin Türkiyepazarına girmesinden sonra uluslararası aramayapma imkanının olması hem şirket, hem debaşvuran için faydalı olacağı belirtilmiştir.Başvuran Kişi ProblemleriYukarıda belirtilen problemlere benzer sorunlarıbaşvuranlarda yaşamaktadır. Örne-ğin;1. Başvuran bir kişi tüm özelliklerini bu siteleregirmesine rağmen, kendisine uygun tüm işilanlarına ulaşamamakta, bunun için ek sorgulamalaryapmak durumunda kalmakta-dır.2. Başvuran bir kişi İnternet üzerinde çok sayıdaiş ilanına ulaşabilmesi ve başvuru yapabilmesiiçin bir çok Web sitesine aynı bilgiyifarklı kodlarla girmek durumunda kalmaktadır.Tek bir yere başvuran bilgileri girilse ve oradantüm ilanlara ulaşılsa, bakım yapılması gerekenveri miktarı azalacak ve böylelikle kişinin bilgileriningüncelliği artacaktır. Bu durum işverenaçısından da çok faydalı olacaktır. Çünküyukarıda da belirtildiği gibi işverenler çalışankişilerin bilgilerinin güncel olmamasından şikayetetmektedirler.3. Başvuran kişi verilerini kariyer sitelerine girerken,aynı bilgiyi farklı kodlarla girmektedir.Bunun nedeni bir standardın olmamasındankaynaklanmaktadır [11].Yapılan çalışmada yukarıda bahsedilen problemlerinçözümlenmesi hedeflen- mektedir. 2.bölümde bu konuda diğer ülkelerde yapılançalışmalardan örnekler verilmiştir. 3. bölümdeülkemizde bu konuda devletin yürütmüş olduğufaaliyetlerden bahsedilmiştir. 4. bölümdegeliştirilen ontoloji kısaca anlatılmıştır. Sonbölümde ise sonuç ve öneriler verilmiştir.2. İnsan Kaynakları İşe Alım SürecindeAnlamsal Web UygulamalarıYukarıda belirtilen problemler tüm dünyadayaşanmaktadır. Bu problemleri çözümleyebilmekiçin bir çok proje geliştirilmektedir.Hem Avrupa’da hem de dünyada kurumlararasında insan kaynakları işe alım süreçlerindestandartlaşma ile ilgili çok önemli bir işbirliğibulunmaktadır (Ontology Outreach Advisory,2007). Aşağıda yapılan projelerin bazıları kısacaözetlenmiştir.• GATE Uygulaması: Gate, Sheffield Üniversitesindegeliştirilmiş olan dil mühendisliğindekullanılan bir mimaridir [4].Araştırma amaçlı olarak, dünya üzerindebirçok projede kullanılmıştır.• eCCO Sistem Uygulaması: eCCO(eCompetences and Certifications Observatory)projesi 2004 yılında başlayanİtalya’nın iki büyük kurumu (AICA andFedercomin) tarafından gelişimi sağlanan,Milan Teknik Üniversitesi tarafındanda desteklenen bir projedir. Bu projeninamacı, yetenek ve iş profilleri konusundaşeffaflık, karşılaştırılabilirlik, bilgi veyönlen-dirme sağlayabilmektir.• Expert Finder: Benzer alanlardaki ontolojilerinbütünleşmesini sağlamak için yapılanbir projedir. Bu alanda dünyada ençok kullanılan araçlar bütünleştirilmiştir.Bu araçlar: SIOC (Semantically InterlinkedOnline Communities), FOAF (FriendOf A Friend) ve SKOS (The SimpleKnowledge Organisation System)’tur [1].Akademik Bilişim’10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri10 - 12 Şubat 2010 Muğla Üniversitesi351• PoCeHRMOM: Küçük ve orta büyüklüktekişirketlerin kendilerine has bir insankaynakları yönetim sistemleri bulunmamaktadır.Çünkü bu şirketlerin bütçesikısıtlı olduğundan bu tür projelere kaynakayıramazlar. Bu gibi şirketlerin, insankaynakları yönetim sistemlerinden faydalanmalarınısağlamak için ortak bir veritabanındanfaydalanmaları sağlanmayaçalışılmıştır. [15]• Kowien Ontology: Sadece insan kaynaklarıile sınırlı olmayan üst seviye bir ontolojidir.Yetenek profillerinin ve ustalıklarıntanımlanabildiği tüm uygulama alanlarındakullanılabilir. Çalışanların, yeteneklerinçıkarsanma-sına imkan sağlamaktadır.Genel kullanı-ma kapalı bir ontolojidir.• SEEMP: Avrupa Birliği’nin desteklemişolduğu bir projedir. Amacı, AvrupaBirliği’ne üye ülkeler arasında iş bulmaişlemlerinin İnternet üzerinden sınırlarınkaldırılarak yürütülmesini sağlamaktır.Bütçesi 4 milyon Euro’dur. Süresi 36 ayolup, 2006 yılı Ocak ayında çalışmalarabaşlanmıştır [14]. Avrupa Birliği’ne üyeülkeler, iş dünyasındaki esneklik ve şeffaflığındaha fazla olmasını yakın zamanönce yapılması gereken büyük reformlarolarak açıklamışlardır [13].• Knowledge Nets: Almanya Federal İşBulma Ofisi Ekim 2003 yılında Sanal İşBulma Pazarı projesini başlatmıştır. Buçalışmanın amacı iş bulma işlem-lerindekisaydamlığı ve iş bulma işleminin hızını artırmaktır[9]. Bu proje kapsamında, bir İnsanKaynakları Ontolojisi geliştirilmiştir.HR-XML gibi dünyada bir çok ülkede kabulgörmüş standartlar esas alınarak ontolojigeliştirilmiştir. Daha ileriki aşamalardaçalışmaların gerçek hayattaki uygulamalaradaha iyi hizmet edebilmesi için sorguesnetme teknikleri denenmiştir [8], [10].3. Türkiye’de İnsan Kaynakları İşeAlım Sürecinin Anlamsal Web TabanlıBütünleştirilmesiBir önceki bölümde İnsan Kaynakları ile ilgiliyapılan projeler incelendiğinde hemen hemenhepsinin Avrupa Birliği projesi olduğu görülür.Dünyanın en gelişmiş ülkelerini bünyesinde bulunduranAvrupa Birliği’nin çalışmalarına verdiğiyön buradan anlaşılabilmektedir. 2006 yılındabaşlatılan ve 2010 yılında bitirilmesi hedeflenene-Dönüşüm Türkiye Projesi de ülkemizde