Akademik Bilişim '10 10 - 12 Şubat 2010 Muğla

Web 2.0 Teknolojilerinin Eğitim Üzerindeki Etkileri ve Örnek Bir Öğrenme YaşantısıÖmer Deperlioğlu, Utku Köse2.6 İşbirlikçi Düzenleme ServisleriWikilerde olduğu gibi, kullanıcıları ortak birürün yaratmaya teşvik eden işbirlikçi düzenlelamakamacıyla kullanılmaktadır. Internet ortamınışekillendiren ikinci nesil teknoloji vestandartlar bütünü olması nedeniyle de “Web2.0” kelime bütünü ile özdeşleşmiştir.Web 2.0 teknolojilerinin kullanım alanı hergeçen gün hızla genişlemektedir. Bu durumunbaşlıca nedeni, Web 2.0 teknolojilerinin, kullanıcıve web uygulamaları arası etkileşimi, kullanıcılararası etkileşimi, işbirlikçi çalışmalarıve bilgiye erişimi, Internet ortamında “oldukçakolay” bir hale getirmesidir. Söz konusu buözellikler, Web 2.0 teknolojileri ve standartlarınıneğitim alanında kullanılmasına ön ayakolmuştur.Bu bildirinin amacı, eğitim faaliyetlerindesöz sahibi olabilecek Web 2.0 teknolojilerinive bu teknolojilerin, bir öğrenme sürecindenasıl kullanılabileceğini, örnek bir öğrenmeyaşantısı yardımıyla açıklamaktır. Burada öngörülenöğrenme yaşantısı, ikinci nesil Webortamının ve dolayısıyla Internet’in, gerekbireysel, gerekse sınıf ortamındaki öğrenmesüreçlerinde ne kadar kullanışlı ve etkili olduğunugöstermektedir.2. Başlıca Web 2.0 TeknolojileriGünümüzün popüler Web 2.0 teknolojileri,bireylerin elektronik ortamda sosyal etkileşimiçerisine girmesine, hazır web sistemlerininiçeriğine müdahale edebilmesine ve bilgi paylaşımındabulunabilmesine imkan tanıyan servislerve web siteleri olarak ön plana çıkmaktadır.İşbirlikçi çalışmayı güdüleyen, sosyal etkileşiminelektronik ortamda devam etmesinisağlayan ve farklı türlerde bilgi paylaşımınıdestekleyen Web 2.0 teknolojileri de eğitiminilgi alanına girmektedir. Söz konusu Web 2.0teknolojilerinin yanında, bu teknolojileri destekleyen,çeşitli Web 2.0 standartları da vardır.Bu standartlar daha çok, web ortamında yeralan görsel ve işlevsel yenilikler olarak incelenmektedir.Eğitim faaliyetlerinde kendilerinekullanım alanı bulan başlıca Web 2.0 teknolojilerişu şekildedir:3382.1 Blog (Weblog)Bloglar, bilgisayar kullanıcıları tarafından, kişiselgirdilerini diğer Internet kullanıcılarınasunmak amacıyla kullanılan bir tür web siteleridir.Bloglarda yer alan girdiler kronolojik birsırada görüntülenmektedir [2]. Blog kelimesi,“Web kaydı” anlamına gelen, İngilizce karşılığı“Web log” olan kelime bütününün kısaltılmışıolarak, Peter Merholz tarafından bilişim dünyasınakazandırılmıştır [4]. Bloglar, sahip olduklarıçeşitli işlevler sayesinde, kullanıcılarınkarşılıklı olarak birbirlerinin girdilerini görüntüleyebilmesineve yorumlayabilmesine, hattakarşılıklı fikir alışverişinde bulunabilmelerineolanak sağlamaktadır. Kuşkusuz bu özellikler,eğitim süreci içerisinde öğrencilerin fikirleriniözgür bir şekilde yayınlayabilmelerini ve diğerarkadaşları ile karşılıklı bilgi paylaşımındabulunabilmelerini sağlamaktadır. Bloglarıkullanarak, web üzerinde, öğretmen ve öğrencilerdenoluşan bir blog topluluğunu oluşturmakmümkündür. Blog ortamında öğrencilerinilgilendikleri konuları arayabilmeleri, sunulanbilgileri yorumlayabilmeleri ve bunlara eklemeleryapabilmeleri, kendi öğrenme süreçlerinikendilerinin yönlendirmesine ve öğrenmesürecinde, kendilerine olan güvenin artmasınada yol açmaktadır.Bloglar sayesinde popular hale gelmiş bir Web2.0 standardı da “tag”lardır. Web 2.0 teknolojileriaçısından tag kavramı, Internet ortamındasunulan geniş çapta bilgilerin, kolay erişilebilirve arşivlenebilir olması amacıyla kullanılan,konuya özgü kelimeleri tarif etmektedir [7].Günümüzde tag kullanımı, web ortamındakibirçok web sitesi ve servis sayfalarında görülebilmektedir.Örneğin; blog ve haber sitelerinde,tag kelimeleri aracılığıyla aranan bilgiyedaha hızlı ulaşılabilmektedir. Benzer şekilde,sosyal etkileşim sitelerinde kullanıcılar, kendiilgi alanlarına yakın veya ortak özellikleresahip diğer kullanıcıları ya da dosya paylaşımservislerinde aradıkları dosyaları, tag kelimeleriyardımıyla bulabilmektedir. Tag kelimelerininsağladığı bu kolaylıklar, blog sayfalarınıneğitim faaliyetleri kapsamında kullanımı aşa-masında da öğrencilerin aradıkları bilgiye dahahızlı ulaşmasını sağlamaktadır.2.2 WikilerWikiler, bloglarla birlikte, yaygın kullanımalanlarına sahip olan web araçlarından birisidir.Temel olarak Wikiler, işbirlikçi çalışmaneticesinde kullanıcıların belirli konular üzerindebilgileri düzenleyip yayınlayabildikleriortamlardır. Wikilere kayıtlı olan her kullanıcı,sayfalarda sunulan bilgilere müdahale edebilmekte,neticede kullanıcıların katkılarıyla, işbirlikçiçalışmanın bir ürünü olan web sayfalarıyaratılmaktadır. Wikilerin yaygın bir kullanımalanına sahip olmalarında en büyük pay, hiçkuşkusuz Wikipedia adındaki “Özgür Ansiklopedi”uygulamasındadır [3].Wikiler eğitim faaliyetlerinde, oldukça yararlıWeb 2.0 teknolojileri haline dönüşmektedir.Wikiler, gerçekleştirilen çalışmaların bellikonu başlıkları altında arşivlenmesini sağlamaktadır.Bu durumda, öğrencilerin belli konularüzerine bilgi paylaşımında bulunabileceğibir platform ortaya çıkmaktadır. Diğer yandanbilgilerin konu başlıkları altında arşivlenmesi,bilgiye erişimi de kolaylaştırmaktadır [8]. AyrıcaWikilerin en önemli getirisi, öğrenciler veöğretmenlerin işbirlikçi çalışmalarının sonucuolan, nitelikli bilgiler sunmasıdır. Ayrıca, sunulanişbirlikçi çalışma ortamı da öğrencilerinbirbirleriyle etkileşim sağlamaları açısındanönemlidir.Akademik Bilişim’10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri10 - 12 Şubat 2010 Muğla Üniversitesi3392.3 Dosya Paylaşım ServisleriDosya paylaşım servisleri, çeşitli formatlardadosyaların, önceden tanımlanmış kategorileraltında paylaşılmasına imkân tanıyan web servisleridir.Günümüzde daha çok video paylaşımservisleri kullanıcıların ilgisini çekmektedir.Ancak, metin dosyalarından, ses dosyalarına,sunum dosyalarından, müzik nota arşivlerinekadar birçok farklı türde dosyanın paylaşıldığıservisler de kullanıcıların ilgisini çekmektedir.Bu durum, bilgiye olan ihtiyacı daha iyi açıklamaktadır.Eğitim sürecinde incelendiği taktirdesöz konusu bu servisler, bilgiye erişim ve bilgiyipaylaşım açısından öğrenciler için yararlıbirer kaynak olarak görülmektedir.2.4 Podcast ServisleriPodcast servisleri, video veya sesin, uyumluherhangi bir aygıt için Internet üzerinden paylaşılmasıilkesine dayanan, bir yayın türüdür.Podcast, diğer bir Web 2.0 teknolojisi olanRSS ile gerçekleştirilmektedir. Podcast için gerekliolan yazılım ve donanıma sahip herhangibir kişi, video veya ses yayınını kolaylıkla yapabilmektedir.Podcast teknolojisi, e-öğrenmefaaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için uygunbir platformdur. Podcast yardımıyla, öğrencilerinve öğretmenlerin ihtiyaç duyduğu eğitimmateryalleri kısa bir süre içerisinde, görsel ve/veya işitsel olarak hazırlanabilmektedir [6].Ayrıca podcast servisleri, uzak mesafedeki öğrencilereulaşılabilmesi ve sınıf üyeleri arasındaiyi bir etkileşimin sağlanabilmesi açısındanda önemlidir.2.5 Sosyal Etkileşim SiteleriSosyal etkileşim siteleri, kullanıcıların, çevrimiçisosyal topluluklar içerisinde birbirleriyleiletişim kurmalarını sağlayan teknolojilerdir.Sosyal etkileşim siteleri sayesinde kullanıcılar,kendileriyle yakın ilgi alanlarına veya ortaközelliklere sahip diğer kullanıcıları tespit edebilmekteve sunulan araçlar yardımıyla da onlarlailetişim kurabilmektedir. Temelde, kullanıcılararası sosyal etkileşimi sağlamayı amaçlayan busiteler, kullanıcıların fotoğraflarını, dosyalarınıveya kişisel girdilerini Internet’te yayınlamasınave hatta çevrimiçi organizasyonlar düzenlemesinede yardımcı olmaktadır. Bütün buözelliklerinden dolayı sosyal etkileşim siteleri,bilgisayar kullanıcılarından yoğun bir ilgi görmektedir.Eğitim alanına uyarlandığında, öğretmenve öğrencilerin ihtiyaç duyduğu çevrimiçiiletişim ve bilgi paylaşımı, sahip oldukları güçlüözellikler nedeniyle, sosyal etkileşim siteleriile kolaylıkla sağlanabilmektedir.