Akademik Bilişim '10 10 - 12 Şubat 2010 Muğla

Anlamsal Web Politika Dillerinin KarşılaştırılmasıÖzgü Can, Murat Osman Ünalırizin verilen işlemlerdir [11]. Zorunluluklar;belirli bir olay meydana geldiğinde özneninhedef nesne üzerinde yerine getirmesi gerekeneylemlerdir. Sakınımlar; bir öznenin yapmasınaizin verilmeyen eylemleri tanımlamaktadır. Sakınımlarbir politikanın yürütülmesinde hedefegüvenilmediğinde kullanılmaktadır. Diğer varlığaya da varlıklar grubuna yetki verilmesi iseyetki aktarımlarıdır. Roller, ilişkiler ve yönetimyapıları bileşik politikaları oluşturmak için kullanılanüç bileşik politika türüdür [12]. İzin politikasısöz dizimi Şekil 4’te yer almaktadır.Şekil 4. Ponder izin politikası söz dizimi.Şekil 5 ve Şekil 6 sırası ile olumlu ve olumsuzizin politikalarını göstermektedir [13]. Şekil5’de yer alan olumlu politika örneği, NetworkAdminetki alanı üyelerinin Nregion/switschesetki alanında PolicyT türündeki nesneleriyükleme (load), silme (remove), seçme (enable)ve seçilemez (disable) eylemlerini gerçekleştirmeiznini belirtmektedir. Şekil 6’da, stajyersınama mühendislerinin yöneticiler üzerindebaşarım sınamaları yapmalarını yasaklayanbir olumsuz politika örneği yer almaktadır.Şekil 5. Ponder olumlu izin politikası örneği.Şekil 6. Ponder olumsuz izin politikası örneği.3162.4 XACMLXACML (Extensible Access Control Mark-upLanguage), erişim denetim politikalarını göstermekiçin kullanılan XML tabanlı bir dildir.XACML , XML olarak tanımlanmış nesnelerekarşı, yetki politikalarının XML olarak tanımlanmasıiçin tasarlanmıştır. Bir XACMLpolitikası temel bileşenleri hedef, etki ve koşullarolan kurallar kümesinden oluşur. Hedef,kuralın uygulanacağı kaynaklar, özneler veeylemler kümesini tanımlamaktadır. Kuralınetkisi izin ya da yok saymak olarak olacaktır.Koşul, kuralın uygulanabilirliğini belirten birboole tanımı gösterir. Bir istek, istek ile ilgiliöznenin, istekte yer alan kaynağın, yerine getirileneylemin ve çevrenin ilişkili olduğu öznitelikleriiçerir. Yanıt ise dört karardan biriniiçerir: izin (permit), yok saymak (deny), uygulanamaz(not applicable), belirsiz (indeterminate).Uygulanamaz kararı, uygulanabilecekpolitikaların ya da kuralların bulunamadığıdurumu; belirsiz kararı ise erişim denetim işlemisırasında bazı hataların meydana geldiğinibelirtir. Bir istek, bir politika ve ilgili yanıtXACML bağlamını (XACML context) oluşturur[14]. Kuralların uygulandığı özneler ve kaynaklarönceden tanımlanmış işlevler (örneğin;eşitlik, küme karşılaştırma, aritmetik) ve veritürleri (örneğin; tamsayı, boole, karakter dizisi)ile tanımlanmaktadırlar.2.5 ProtuneProtune (PROvisional TrUst Negotiation) RE-WERSE projesinin (http://cs.na.infn.it/ rewerse)politika ve üst dilidir. Bu politika dili erişimdenetimi politikaları, gizlilik politikaları, geçicipolitikalar ve iş kurallarının belirtilmesinde kullanılmaktadır.Protune, varolan durumu değiştireneylemleri tanımlayan bildirim deyimi dilidir[15]. Protune’da yer alan güven uzlaşmasındaPAPL [16] ve PeerTrust’dan esinlenilmiştir[15]. Protune politika dili nesneye dayalı sözdizimiile geliştirilmiş bir mantıksal programlamadilidir. Örneğin; kredi kartı kullanarak bir kitapalınmasına izin veren kural Şekil 7’de yer alankurallar kümesi ile tanımlanmaktadır [17].Şekil 7. Protune izin kuralı.2.6 WSPLWeb Sunuları Politika Dili (Web Services PolicyLanguage - WSPL) yetki, hizmet niteliği(QoS), gizlilik ve uygulamaya özel sunu seçeneklerigibi çok çeşitli politikalar belirtmekiçin uygun bir dildir. WSPL sözdizimi OASISXACML (eXtensible Access Control MarkupLanguage) standardının bir alt kümesidir [18].Uygulanmakta olan ve örgü sunuları ile birliktekullanılan standart bir politika dili olanWSPL politikası bir ya da daha fazla kural dizisindenoluşmaktadır. Her bir kural politikayısağlayabilmek için benimsenebilir bir seçimigöstermektedir. Kurallar en çok seçilen seçimilk listelenmek üzere seçenekler sırasına görelistelenmektedir [6]. Şekil 8’de Kerberos’un yada X509’un kullanılması gerektiğini berlitenbir WSPL politika örneği verilmiştir [19].Şekil 8. WSPL politika örneği.3. Anlamsal Web Politika DillerininKarşılaştırılmasıBu bölümde KAoS, Rei, Ponder, Protune,XACML ve WSPL dilleri karşılaştırıl-maktadır.Tablo 1’de bu politika dillerinin karşılaştırmasıyer almaktadır [20]. Tabloda karşılaştırma; iyitanımlanmış anlamsallık, altyapıdaki biçim,eylemin yürütülmesi, yetki aktarımı, gerçekleştirimtürü, uzlaşma, sunuş biçimi ve genişletilebilirlikaçılarından yapılmaktadır.Akademik Bilişim’10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri10 - 12 Şubat 2010 Muğla Üniversitesi317İyi Tanımlanmış Anlamsallık: Bir politikadilinin anlamsallığı eğer o dilde oluşturulmuşolan politikanın anlamı dilin gerçekleştirimindenbağımsız ise iyi tanımlanmıştır. [20] çalışmasındaeğer bir politika dili Mantık Programlamaveya Betimleme Mantığı (DescriptionLogic - DL) temelli ise iyi tanımlanmış denilebilir.Bu durumda KAoS, Rei ve Protune politikadilleri iyi tanımlanmış anlamsallığı taşır.Altyapıdaki Biçim: Anlamsal olarak iyi tanımlanmışdillerden KAoS Description Logictemelli; Rei, Mantık Programlama, BetimlemeMantığı ve Deontik Mantığı birleştirmekte;Protune Mantık Programlama temellidir.Ponder ise nesneye dayalı bir politika dilidir.WSPL ve XACML için bir biçim yoktur.Eylemin Yürütülmesi: Ponder, saat bilgisigibi dizge özelliklerine politika içerisindenulaşılmasına izin vermektedir. Ayrıca, herhangibir zorunluluk meydana geldiğinde hangieylemin gerçekleştirileceğini belirtmek-tedir.XACML, politika içerisinden eylemlerin tanımlanmasınaizin vermektedir. Bu eylemlerpolitikanın değerlendirilmesi sırasında toplanmaktave istekte bulunana bir yanıt gönderilmedenönce gerçekleştiril-mektedir [20]. Aynıdüzenek WSPL tarafından da sağlanmaktadır.Protune politika dili eylemin yürütülmesinidesteklerken KAoS ve Rei politika dilleri desteklememektedir.Yetki Aktarımı: Ponder, yetki aktarımı içinözel bir politika türü tanımlamaktadır. Rei veProtune politika dilleri de yetki aktarımını desteklemektedir.KAoS, XACML ve WSPL iseyetki aktarımını desteklememektedir. OntolojiTabanlı Erişim Denetimi yetki aktarımını sağlamaktadır.Gerçekleştirim Türü: Politikaların gerçekleştirimisağlanmadan önce politikalar bir yerdetoplanmalıdır. KAoS ve Ponder’da bu merkeziolarak yerine getirilmektedir. Rei, WSPLve XACML’de politika gerçekleş-tirimi merkeziolurken politikalar dağıtık olarak ağdantoplanmaktadır. Protune’da ise politikalarıngerçekleştirimi dağıtıktır.