Akademik Bilişim '10 10 - 12 Şubat 2010 Muğla

Anlamsal Web Politika Dillerinin KarşılaştırılmasıÖzgü Can, Murat Osman Ünalırdurumdur. Bir sunuyu, kimin ve hangi koşullaraltında kullanabileceğini, bilginin sunuya nasılsağlanacağını ve sağlanan bilginin nasıl kullanılacağınıbelirtir [2].Politikaların farklı şekillerde belirtilebilecekleriçeşitli yaklaşımlar bulunmaktadır. Ancak,herhangi bir politika gösteriminde karşılanmasıgereken bazı genel gereksinimler bulunmaktadır:anlamlılık (expressiveness), kolaylık(simplicity), zorlanabilirlik (enforceability),ölçeklenebilirlik (scalability) ve çözümlenebilirlik(analyzability) [3]. Bir politika dili; iyitanımlanmış (well-defined), esnek (flexible),genişletilebilir (extensible) ve diğer diller ilebirlikte çalışabilir (interoperable) olmalıdır.Anlamsal Web teknolojilerine dayanan politikadilleri, politikaların çok çeşitli etki alanı verileriüzerinde tanımlanmasına izin vermekte veaynı bilgi modelini kullanmayan katılımcılararasında ortak anlamı desteklemektedir [4].Son yıllarda yapılan erişim denetimi çalışmalarındaiki paralel konu ele alınmaktadır [4]:gerçek dünya uygulama etki alanlarının politikagereksinimlerini karşılamaya yönelik erişimdenetim modellerinin geliştirilmesi ve erişimdenetimi için politika dillerinin geliştirilmesi.Bu iki paralel konunun, erişim denetimi ve politikadilleri, güvenlik altyapısının gelişiminisağlamak için görevdeşlik yaratması gerektiğidüşünülmektedir.Bu çalışmanın içeriği şu şekildedir: ikincikısımda Anlamsal Web politika dilleri incelenmekte,üçüncü kısımda bu politika dillerikarşılaştırılmakta ve son olarak sonuçlar sunulmaktadır.2. Anlamsal Web Politika DilleriAnlamsal Web politika dillerinin bazıları şunlardır:Rei (http://rei.umbc.edu), KAoS (http://www.ihmc.us/research/projects/ KAoS), Ponder(http://www-dse.doc.ic.ac. uk/Research/policies/ponder.shtml), Rein (http://dig.csail.mit.edu/2006/06/rein), XACML (http://www.314oasis-open.org/ committees/xacml), Proteus[5], WSPL [6], Protune (http://rewerse.net/I2/software.html) ve Appel (http://www.w3.org/TR/P3P-preferences). Bu bölümde sırası ile budiller incelenmektedir.2.1 ReiRei, OWL-Lite temelli bir politika tanımlamadilidir. Kullanıcıların yetkiler, yasaklar, zorunluluklarve özel izinler kavramlarını tanımlamasınaizin vermektedir [3, 7]. Rei, politikageliştiricilerinin, politikaları etki alanına özgüontolojiler üzerinde RDF ve OWL gibi dillerkullanarak tanımlamasına izin vermektedir.Sistemdeki yetkiler ve zorunlulukların varlıklararasında değiş tokuş edilebilmesi için Rei politikadilinin konuşma edimleri kümesi vardır.Rei, politika tanımlamalarını çıkarsamak içinde bir Prolog politika motorunu kullanmaktadır.Rei politika motorunun saptadığı politikaçelişkilerini çözmek için üstveri kullanılmaktadır.Politika motoru politika tanımlarını Reiontolojisi ile tutarlı olacak şekilde hem Rei dilindehem de RDF-S olarak alabilmektedir [3].Şekil 1 Rei politika yapısını göstermektedir.Şekil 1. Rei politika yapısı.Rei motoru çok çeşitli sorgulara yanıt verebilir [2]:• X’in Z kaynağı üzerinde Y eylemini gerçekleştirmeizni var mı?• X, Z kaynağı üzerinde hangi eylemlerigerçekleştirebilir?• Varolan politika etki alanında X’in bütünizinleri nelerdir?Rei motoru bu sorgulara yanıt verirken konuşmaedimlerini göz önüne alır ve üst poli-tikaları kullanarak ortaya çıkabilecek çelişkileriçözmeye çalışır. Şekil 2’de, eğer kullanıcıe-ödeme sunusu için izin verilen grupta ise busunuya erişime izin veren bir Rei politika tanıtıcıörneği yer almaktadır [8].Şekil 2. Rei politika örneği.2.2 KaoSKAoS politika dilinde ontolojiler OWL dili iletanımlanmaktadır. Örgü sunuları için politikave etki alanı yönetimi sunularından oluşmaktadır.KAoS Politika Ontolojisi (KPO), yetkiler(eyleme izin veren ya da yasaklayan kısıtlar)ve zorunluluklardan (bir durum meydana geldiğindebazı eylemleri gerektiren ya da bu gereksinimdenvazgeçilmesini belirten kısıtlar)oluşmaktadır [3]. KAoS önce KPO’yu dahasonra ek ontolojileri yükler. Türdeş politikatemsili, kapsamlılığı, ölçeklenebilirlik ve başarımKaoS’un önemli özellikleridir [9].KAoS, Sun’ın Java Etmen Sunularını (JavaAgent Services - JAS) temel almaktadır veçıkarsama için JTP’yi (Java Theorem Prover)kullanmaktadır [10]. KaoS grafiksel arayüzolarak KaoS Politika Yönetim Aracını (KaoSPolicy Administration Tool - KPAT) sağlamaktadır.KPAT kullanıcılara politika tanımlamasında,düzeltme ve uygulamada yardımcıolmaktadır. Ayrıca, ontolojilere göz atmak veontolojilerin yüklenmesinde ve yeni tanımlanmışontolojilerin çözümlemesinde ve çelişkilerinçözümünde de kullanılmaktadır [3].KAoS ve Rei politika dilleri arasındaki temelfark, KAoS politika dili betimleme mantığınıAkademik Bilişim’10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri10 - 12 Şubat 2010 Muğla Üniversitesi315temel alırken Rei politika dilinin bilişimselmantığı temel almasıdır. Şekil 3’de eğer kullanıcıe-ödeme sunusu için izin verilen grupta isebu sunuya erişime izin veren bir KAoS politikasıörneği yer almaktadır [8].Şekil 3. KAoS politika örneği.2.3 PonderPonder bildirim deyimlerinden oluşan nesneyedayalı bir politika dilidir. Ponder politika yönetimiiçin yöntemleri desteklemektedir. Politikalarıhazırlamak, güncelleştirmek, silmek vetaramak için çeşitli grafiksel araçlar sağlamaktadır.Politika tanımlamalarının sözdizimsel veanlamsal çözümlemesi için, çalışma zamanındayorumlanabilecek Ponder dili tanımlamalarınıXML ya da Java koduna dönüştürmek içinaraçlar bulunmaktadır [3].Ponder’da, Rei politika dilinde yer almayan,yalın ve bileşik politikalar bulunmaktadır.Yalın politika (basic policy) sistem davranışlarındayer alan seçimleri yöneten bir kuralolarak düşünülmektedir ve özneler kümesi ilehedefler kümesi arasında bir bildirim ile belirtilmektedir.Bu kümeler politikanın üzerindeçalıştığı yönetilen nesneleri tanımlamak içinkullanılmaktadır [3]. Bileşik (composite) politikalaryalın politikaların gruplanmasındanoluşmaktadır.Ponder’da dört politika türü bulunmaktadır.Bunlar; izinler (authorizations), zorunluluklar(obligations), sakınımlar (refrains) ve yetkiaktarımları (delegations)’dır. İzinler; bir özneninhedef nesne üzerinde gerçekleştirmesine