Akademik Bilişim '10 10 - 12 Şubat 2010 Muğla

Web 2.0 Uygulamalarının E-Öğrenmeye EtkisiBünyamin Atıcı, Serkan Yıldırımgorilendirmeden internet’in ekonomik değerininyükselip alçalmasını kadar bir dizi farklıboyutlara işaret etmektedir (1). Tim O’Reilly’egöre ise Web 2.0 bilişim endüstrisinde ortayaçıkan bir devrimdir (2). Gerçekten de günümüzdebilişim teknoloji ve alt yapılarının çokhızlı şekilde büyümesi, gelişmesiyle birlikteklasik web anlayışı terk edilerek, daha çok kullanıcılarınetkin katılımının sağlandığı yapıyageçilmiştir. Bu değişimle birlikte e-öğrenmesistemleri de öğrenci katılımlı, sosyal etkileşimortamlı, yeni yapılanmalara gitmektedir.Web üzerinde son yıllarda sunulan hizmet veuygulamalara bakıldığında; kullanıcının içeriğidoğrudan oluşturabildiği (resim, video, makale,sunum paylaşımları vb.), belirli standartlarçerçevesinde uygulama ve servislerin birlikteçalışabilir hale geldiği, birlikte üretme anlayışınınve anlamlı sosyal topluluklar oluşturmabecerisinin önem kazandığı bir yapıya gidildiğigörülmektedir (3).İşte Web 2.0 anlayışıyla gelişen sosyal paylaşımortamlarının ve servislerinin e-öğrenmeyeyönelik uygulamaları da e-Öğrenme 2.0’ı ortayaçıkarttı. E-Öğrenme 2.0; e-öğrenmenin Web2.0 tabanlı araçlardaki “Yarat-Bağlan-Biriktirve Paylaş” konseptinin, doğrudan kullanıcımerkezli ve birlikte çalışmayı hedefleyen bireğitim anlayışı içerisinde evrimleşmesi olaraktanımlanabilir (3). E-öğrenmede Web 2.0 destekliöğrenci katılımlı araçlar wiki’ler, bloglar,sosyal etiketleme, sosyal ağlar ve dosya, resim,video paylaşımı olarak listelenebilir. Wiki,kullanıcıların yeni sayfa yaratmasına, sayfalardadüzenlemeler yapmasına ve bu sayfalarıbirbirine bağlamasına olanak sağlayan bir yazılımdır.Wikipedia wikiler arasında en çokbilinen uygulamadır. Gruplar, wiki sayesindekolayca büyük dokümantasyonlar oluşturabilir.Diff özelliği sayesinde sayfanın önceki sürümlerigörülebilir ve böylelikle belgeler arasındakisürüm farklılıkları takip edilebilir. Sayfalararasındaki bağlantılar ve sayfa biçimlemelerisistem tarafından otomatik olarak yapılandırıldığından,bilgiye erişme ve bilgi belgelemewiki ile son derece kolay hale gelmektedir (4).288Blog kelimesinin özünde web-log vardır. Webloglarkısaca internette seyir defteri tutulmasıanlamına gelmektedir. Kelime anlamı olarakise genellikle ters kronolojik sırada (en yenien üstte olacak şekilde) sıralandırılmış, tek birsayfa üzerinde bir çok yazı gösterme esasınadayanan internet uygulamasıdır. Zaman içerisinde“we” düşmüş, sadece “blog” olarak kullanılmayabaşlanmıştır (5). Bloglarda yazılanyazılara kullanıcılar etkin olarak katılıp yorumekleyebilmekte ve böylece sürekli bir etkileşimsağlanabilmektedir. Sosyal Etiketlemekullanıcıların internette faydalı gördükleri sayfalarınadreslerini kayıt edip, birbirleriyle paylaşabildikleri,o sayfalara yorum yazıp, puanverebildikleri, içerik etiketleri ekleyebildikleriuygulamalardır. Sosyal Ağlar ise sanal ortamdakisosyal iletişim kurmaya yarayan ağlar olaraktanımlanabilir (6). Dosya, Resim, VideoPaylaşımı YouTube, Flickr,Slideshare,video.google, rapidshare vb. bir çok web sayfası,kişilerin resim, video, dosya, slayt ve birçokmedya unsurunu birbirleriyle paylaşmalarınaimkan sağlamaktadır.e-Öğrenmenin Gelişimie-Öğrenme, web teknolojilerinde meydanagelen değişimlere paralel olarak hem anlayışhem de uygulama açısından farklılaştığı görülmektedir.Bu farklılaşmanın nasıl gerçekleştiğiTablo 1’de sunulmuştur.e-Öğrenme 1.0, web aracılığıyla öğretimingerçekleştirilmesine işaret etmektedir. 60+ dakikalıkçevrimiçi kurs deneyimleri ile karakterizeedilebilir. Burada kurslar öğrenme yönetimsistemleri aracılığıyla yönetilmektedir.E-öğrenme 1.3, içeriğin konu alanı uzmanlarıtarafından geliştirilen hızlı e-öğrenme araçlarıya da öğrenme içerik yönetim sistemleri tarafındansağlanan şablonlar aracılığıyla oluşturulmasıdır.E-Öğrenme 2.0 ise beraberinde kolayiçerik oluşturma, web aktarımı ve tümleşikişbirliğini getirmiştir. Paylaşma ve öğrenme,e-öğrenme 2.0’nin doğal bir görünümüdür (7).e-Öğrenme 1.0 ile e-öğrenme 2.0 arasındaki enönemli farklılık içerik oluşturmadan kaynaklanmaktadır.E-öğrenme 1.0’de içerik öğrenmetasarımı alanında uzmanlığa sahip kişilerTemel özelliklerYönelimAkademik Bilişim’10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri10 - 12 Şubat 2010 Muğla Üniversitesi289tarafından gerçekleştirilmektedir. E-Öğrenme2.0’de içerik oluşturma akran ya da eşler tarafındangerçekleştirilmektedir.e-Öğrenme 1.0 e-Öğrenme 1.3 e-Öğrenme 2.0Kurs yazılımıÖğretim yönetimsistemleriYazımlık araçlarTek yönlüYukarıdan aşağıyaÖğrenme içerik yönetimsistemleriHızlı yazımlık araçlarYukarıdan aşağıyaİşbirlikliWikilerSosyal ağ ve imleme araçlarıBloglarEklentilerServis tabanlı uygulamalar (mash-ups)Aşağıdan yukarıyaÖğrenen odaklıEşle öğrenmeGeliştirme zamanı Uzun Hızlı Yokİçerik hacmi 60 dk. 15 dk. 1 dk.Erişim zamanı Çalışma öncesi Çalışma arasında Çalışma süresinceSanal toplantılar Sınıf Çalışma saatlerinde Akranlar, uzmanlarAktarım Bir defada Parçalı olarak İhtiyaç duyulduğundaİçerik erişimi Öğrenme yönetim sistemi e-Posta, Intranet Arama, RSSYönlendiren Öğretim tasarımcısı Öğrenen Kullanıcıİçerik oluşturucusu Öğretim tasarımcısı İşletme KullanıcıWeb 2.0 Uygulamaları ve E-Öğrenme 2.0Tim O’Reilly tarafından ortaya atılan ve bilişimendüstrisindeki devrime işaret eden Web2.0 sonucunda bir platform olarak her şey internetetaşınmıştır (2). Web 2.0 kavramınıntanımı farklılaşsa bile sosyal imleme, sosyalağ ve medya paylaşım sitelerinin beslenmesindekullanılan bloglar, wikiler, servis tabanlıuygulamaları içermektedir. Ancak Web 2.0’ninkatılımcı bir web olduğu söylenebilir. Web2.0 kavramı yazılım kodlarının geliştiricilereaçılması fikrine kadar gitmektedir. Buna göreçevrimiçi içeriğin bütün kullanıcılara açık halegetirilerek yeniden üretimine izin verilmelidir(11).Günümüzde birçok e-öğrenme uygulamasıtekil anlayışa sahip bir öğretim modelini kullanmaktadır.Burada uzmanların aktardığı teorikbilgilerin pasif öğrenenler tarafından alınıptüketilmesi anlayışı bulunmaktadır. İşbirliğinive paylaşımı dışlayan bu yaklaşımın özellikleWeb 2.0 araçlarının yoğun kullanımı sonucuönemini yitirdiği gözlenmektedir.Tablo 1. e-Öğrenmenin GelişimiKaynak: Karrer, 2009’dan uyarlanmıştır (7).e-Öğrenme 2.0’ye dönük bir şirketin eğitimve insan kaynakları bölümünde e-öğrenme 2.0araçlarını gündelik çalışmalarının bir parçasıolarak benimsemiş ve ekip olarak kullananbireyler örnek olarak verilebilir (7). Bu ekibin“hızlı e-öğrenme”yi kullanarak stratejilerini tanımlamave yıllık bütçenin bir parçası olarakyönetime sunmaları gerekmektedir. Çalışmagrubuna e-öğrenme 2.0 araçlarını kullanmanınsağlayacağı yararlar aşağıdaki gibi belirtilebilir:• Yararlı web sayfalarının taranması, yorumlareklenmesi ve del.icio.us, digg, Blink-List gibi sosyal imleme siteleri aracılığıylapaylaşılması,• Bu araçlar kullanılarak takım üyelerininher sayfanın kopyasını edinebilmesi; sayfanıntam metin olarak aranabilmesi veherhangi bir bilgisayardan erişilebilmesi,• Takımın hızlı e-öğrenmenin gelecek stratejikplanlarına uygunluğuna ilişkin mevcutdüşüncelerini özetleyen bir blog oluşturması;blog hem takımdaki her bireydenhem de e-öğrenme blog topluluğundan