İLAÇLAR Kortikosteroidler: Dermatolojide en sık kullanılan ilaçlardır ...

İLAÇLARKortikosteroidler:Dermatolojide en sık kullanılan ilaçlardır. Vücudumuzda doğal olarak üretilmekte olan,vücudun dengesini sağlayan, fiziksel ve ruhsal strese yanıt veren, organizma için hayati önemtaşıyan kortizol hormonuna benzer aktif maddeler içerirler. Ekzemalar, ürtiker, şiddetli alerjikreaksiyonlar, ilaç alerjileri, psöriasis, vitiligo, bazı romatizmal hastalıklar, deride sukabarcıkları oluşturan deri hastalıkları gibi birçok hastalığın tedavisinde yaygın olarakkullanılmaktadır. Topikal (krem, pomad, losyon, lezyon içine enjeksiyon) ve sistemik (ağızyoluyla, kas içine veya damar içine enjeksiyon) olarak uygulanabilir.Topikal kortikosteroidler etki gücüne göre gruplara ayrılır. Grup seçimi, ilacın uygulanacağıbölge ve hastalığın şiddetine göre yapılır. Tedavi öncesinde deri nemlendirilirse ve/veyauygulama sonrasında bölge kapatılırsa etki güçleri artar. Topikal kortikosteroidler genişalanlara uzun süre uygulandığında deride incelme, çatlak oluşumu, deri renginde açılma,damar genişlemeleri, sivilce gelişimi, kıllanma artışı, göz etrafında kullanıldığında göztansiyonu gibi yan etkiler gösterebilirler. Bu nedenle günde 2-3 kez, ince bir tabaka halinde,en fazla1-2 hafta süreyle uygulanıp kesilmelidir.Sistemik kortikosteroidler bir çok hastalıkta etkili ve gerekli olduğu halde ciddi yan etkilerinedeniyle dikkatli kullanılmalıdır. Doktor kontrolü olmadan ve düzensiz kullanıldığındakemik erimesi, eklemlerde ağrı ve hareket kısıtlılığı, hipertansiyon, kan şekerinde yükselme,kan yağlarında yükselme, bölgesel yağ birikimi, yüzde şişme ve kızarıklık, koronerdamarlardaki sertleşme ve daralmaya bağlı kalp krizi, bakteriler, virüsler ve mantarlara bağlıenfeksiyonlarda artış, ülseri olan hastalarda mide kanaması, göz tansiyonu, katarakt veçocuklarda büyüme-gelişme geriliğine yol açarlar. Uzun süre kullanılıp aniden kesildiğindekortizol yetmezlik bulgularına neden olur. Tansiyon düşüklüğü, halsizlik, kas ağrıları, kanşekerinde düşme ve kilo kaybı bu bulgular arasında sayılabilir.Antifungaller (Mantar ilaçları):Mantar hastalıklarının tedavisinde de topikal(krem, losyon, pudra, sprey, şampuan, tırnaksolüsyonları) veya sistemik (ağız yoluyla, damar içine enjeksiyon) ilaçlar kullanılabilir. Derienfeksiyonlarında 4-8 hafta, tırnak mantarında ise 3-6 ay tedaviye devam edilmelidir. Mantarenfeksiyonu, saçlı deri ve sakal bölgesinde gelişirse, birkaç vücut bölgesine yayılırsa vetopikal tedavilere yanıt vermezse sistemik antifungal ilaçlar tercih edilir. Sistemikantifungaller çok sayıda ilaçla etkileşime girdiğinden ve karaciğer üzerine toksik etkiyapabildiğinden doktor kontrolünde kullanılmalıdır.Antihistaminikler:Alerjik hastalıklar ve kaşıntı tedavisinde kullanılan ilaçlardır. Kaşıntı, ürtiker, anaflaksi,alerjik rinit (bahar nezlesi) ve astım gibi hastalıklardan sorumlu olan histamin isimli maddeyibaskılayarak etki gösterirler. Klasik antihistaminikler uyuşukluk, sersemlik ve dikkatdağınıklığı yapabilir. Bu nedenle iş kazaları konusunda dikkatli olunmalıdır. Yeni kuşakantihistaminiklerde bu yan etki daha azdır.İzotretinoinA vitamini türevi olan bir ilaçtır. Temel olarak şiddetli, nodüller ve kistlerle seyreden, diğertedavilere yanıt vermeyen ve iz bırakmaya eğilimli akne (sivilce) tedavisinde kullanılır.Ciltteki yağlanmayı belirgin olarak azaltmaktadır. Tedavinin etkin olabilmesi için kiloya görehesaplanan yeterli doza ulaşılmalıdır. Tedavi ortalama 6 ay sürer. En ciddi yan etki,hamilelerde ortaya çıkan teratojenik etkidir. İlaç kullanılırken gebe kalındığında veya gebe birkişiye, ilacı kullanan birinden kan transferi yapıldığında, bebekte ciddi anormalliklere yolaçabilir. Bu nedenle ilaç kullanılırken doğum kontrol yöntemleri kullanılmalı ve asla kan

ağışında bulunulmamalıdır. İlacı kullanacak hastalar bu konuda bilgilendirilip, onay formuimzalatılmalıdır. Dudaklar, ağız, burun içerisi ve gözlerde kuruluk, gece görüşünde azalma,burun kanamaları, ciltte yağ salınımının azalması nedeniyle kuruluk ve hassasiyet, eklemağrıları, baş ağrısı, kusma, kan yağlarında yükselme, ruh hali değişiklikleri, inflamatuarbarsak hastalığı olanların şikayetlerinde alevlenme ve nadiren hepatit gelişimi, ilacın diğeryan etkileri arasında sayılabilir. Yan etkilerin takibi açısından aylık kan tahlilleri yapılır.Kullanıldığı ilk ay aknelerde artış beklenebilir. Bazı ilaçlarla etkileşebildiğinden dikkatliolunmalıdır. Aknenin yanısıra, daha düşük dozlarda, rozasea (gülleme) hastalığınıntedavisinde de kullanılabilir.