HACI BAYRAM CAMİİ Mevlid Kandilinde İbadete Açıldı...

1. Mekke’nin Ekonomik YapısıKur’an Hakim’in Mekke’de inmeye başlayan ilk ayetlerindeekonomiden bahsetmesi garipsenecek bir durumdeğildir. Ekonomi, Mekke şehir devletinde işgal ettiğiyeri, insan topluluklarının zamanın ve mekânın herkesitindeki yaşam şekillerinde aynı tarzda işgal eder.Ekonomi dün olduğu gibi bugün de insan toplumundaönemini korumaktadır. Mekke şehir devletini insanlığınbir örnek yaşam şekli olarak değerlendirmek veilk önen ayetlere Kur’an’la birlikte oluşturulacak imantoplumunun ilk numunesine gönderilen ilahi mesajlarolarak bakacak olursak, karşımıza çıkan tabloda görülenlerşunlardır:Mekke toplumu ticaretle uğraşıyor, fakat çok cidditoplumsal ve ekonomik eşitsizlik içinde kıvranıyordu.Allah Teâlâ yeryüzünde tevhit inancına dayalı, ibadet,ahlak ve çeşitlik ilkelerini esas alan toplum düzeni kurmairadesini Mekke’de tezahür ettirdi. Bunun için önceMekkelilerin şirk düzenine hücum edildi, arkasındanyeryüzünde insan toplumları arasında en büyük bölücülükve eşitsizlik olan sosyo-ekonomik yapıya karşıtaarruza geçildi. Biri imanî, diğeri sosyal-ekonomikalanda yeniden yapılanmanın ilk işaretleri verilmeyebaşlandı. Bir yandan iman planında, diğer yandaniman planında, diğer yandan içtimai-iktisadi plandabütün insanlığa örnek olacak modelin inşa malzemeleriKur’an’da bütün açıklığı ile yer almayabaşladı. Aslında Mekkelilerin şahsındabütün insanlığa hitap ediliyordu.Mekke çok gelişmiş ve zengin birticaret şehriydi, orada oluşmuş birsosyal tabakalaşma mevcut idi. Üstgrup zenginler ve güç sahipleri altsınıfı oluşturan köleler ve ücretlilerisömürüyor, hileli ticaret ve parasalyolsuzluklarla zenginliklerini ve güçlerinisürekli artırıyorlardı. Bunlardagörülen bariz vasıflar; bencillikleri,yardımlaşma hissinden yoksun oluşları,tahakküm zihniyetiyle alt gruplarıezme arzuları, mallarıyla, oğullarıylave israfıyla övünmeleri vb. gibibütün mütegallibe ve hakim sınıflardagörülebilen gayri insani ve gayriahlaki davranışlardı.Allah Teâlâ Kur’an Mecid’de bunlarıntavırlarını şiddetle zemmetti:“(Mal ve evlat) çoğaltma yarışısizi oyaladı. Nihayet kabirleri ziyaretettiniz (kabre girinceye kadar malattırmaya çalıştınız). Hayır! Yakında(hakikati) bileceksiniz. Yine ha-< 26TÜRKİYE DİYANET VAKFI HABER BÜLTENİwww.diyanetvakfi.org.tr