Buraya

¤a [flifâ bulma¤a] imkân yokdur. Bu gizli [ince] flirkden kurtulan,avlan›lam›yan anka kuflu hükmündedir. 6/116.¥ Vücûd ve îcâd›n varl›¤› hûbdur [sevgidir]. 4/113.¥ Vahdet ve kesret birbirinin z›dd›d›r. Vahdete tâlib olanakesreti terk etmek zarûrîdir. Sâlik, her ne kadar kesret[çokluk] taraf› ile ülfet ederse, dûr ve mehcûr-› vahdetdir[vahdetden uzak olur]. Hem taleb ve muhabbet tarîkiyle[yolu ile] ve hem dîd ve dânifl [görmek ve bilgi] cihetindenvicdânî olmak gerekdir. 6/51.¥ Vahdet-i vücûd erbâb› [ehli], heme-ûst [herfley Odur]deyip, mukayyedât› ayn-› mutlak hayâl ederler [sonradanvar olanlar›, mutlak›n ayn› zan ederler]. 6/73.¥ Vahdet-i vücûd ehli, halk [yarat›lanlar], hakk›n bu kisveile meydâna ç›k›fl› ve hakk›n bu âsâr [eserler] ve ahkâm iletahakkukudur deyip, hiçbir fleyde kötülük ve kötülü¤ün asl›yokdur. E¤er var ise, nisbî ve izâfîdir derler [var kabûl edilendir,derler]. 6/62.¥ Vahdet-i vücûda kâil olanlar [vahdet-i vücûd ehli],Hak celle ve âlâya mutlak [kay›ts›z, flarts›z] derler. Ve mahlûkât,o mutlak›n bir flarta ba¤l›lar›d›r, derler. E¤er mutlak›,mukayyedat [ba¤l›lar] mertebesine hâs [mahsûs] bilirlerseve ona di¤er vücûd isbât eylemezlerse [ayr›ca bir vücûdvar bilmezlerse] ki, ekser mülhidler, bu i’tikâd üzeredir.Lâz›m gelir ki, Hak sübhânehu, vücûdda ve sâir kemâls›fatda mümkine muhtâc ola. Meselâ küllî-yi, tabî’î gibi ki,efrâd›na münhas›r olmakla, vücûdunda efrâda muhtâcd›r.Bu i’tikâd hakîkaten Allahü teâlây› nefy [inkâr]dir ki, aç›kküfrdür. Ve e¤er mertebe-i ›tlâk›, merâtib-i tekayyüdât›nverâs› olmak üzere isbât ederlerse ve mutlaka vücûd-i müteass›laderlerse, meyânlar›nda, nisbet-i isneyniyyet sâbitolarak, vahdet-i vücûd bât›l olur. Zîrâ El-isnân mütegâyirân,bu takdir üzere vahdet-i vücûd ile hükm eylemek zuhûrât-ivücûdün tenevvu’i i’tibâriyledir. Meselâ, bir flahs,Zeydin aynada yans›yan sûretini görüp, ben Zeydi aynadagördüm der, fley’in mazhar›na fley’in ayn›d›r demek, tegâ-– 386 –