Buraya

¥ ‹slâm›n befl flart›ndan birine halel gelirse, islâma halelgelir. [Biri yap›lmazsa, o flart yap›lmad›¤› için, islâmiyyet eksikolur.] 5/11 [‹slâm Ahlâk›: 564.]¥ ‹slâm garîb olmufldur ve gitdikce de ziyâde garîb olur.Yeryüzünde Allah diyecek kimse kalmasa gerekdir. 4/178[Eshâb-› Kirâm: 272.]¥ ‹slâm-› hakîkî, nefs-i emmârenin ink›yâd›na [teslîm olmas›na]ba¤l›d›r. Nefsin itminân›ndan evvel kalbin tasdîki ilehâs›l olan islâma, islâm-› mecâzî derler. 4/64¥ ‹slâm-› hakîkî, makâmât-› sülûkun tayy›ndan sonra [sülûkkonaklar›n›n geçilmesinden sonra] ve nefsin itminân›ndansonra hâs›l olur ki, bahs edilen bu kemâller ism-i zâhireteâlluk eder. 6/35¥ ‹slâm-› hakîkî, ârifin yolunun dönüflsüz olmas› ve tamolgunlu¤un asla kat›lm›fl olmas›d›r. 6/63¥ ‹slâm, uyan›kl›k yoludur ve netîcesi tenzîhdir. 4/79¥ ‹slâm-› tarîkat, cem’ül cem’ makâm› olup, küfr tarîkatimüteâkip hâs›l olur ve halk› Hak sübhânehudan ayr› görüp,zikr ve nemâza ra¤bet eder. 6/207¥ ‹sm, ismlendirilenin aynas›d›r. fiühûd vaktinde aynagizlidir. Ve zâhir olan, hemen aynada görünendir. ‹smle vukû’bulmay›, zât ve müsemmâ ile tahakkuk zân ederler. Vebu benzetmek ve aynan›n gizli olmas› sebebiyle, temâmengizlenmifl s›fata, zatd›r, derler. Zât ile s›fat, birbirinden, ilmdeayr›lm›fld›r derler. Lâkin hak olan budur ki, Allahü teâlân›ns›fatlar›, hâricde ayr›ca vard›r. 5/102¥ ‹sm ve ma’nâ ve di¤er elfâz›n [sözlerin] Hak teâlâ hakk›ndasöylenmesi, ifâde edecek söz bulunamad›¤›ndand›r.Hak sübhânehuyu, lafz›n ve ma’nân›n, âfâk ve enfüsün ve tecelliyâtve zuhûrât›n ve tevhîd ve ittihâd›n ve müflâhedât vemükâflefâtin ötesinde olmak üzere aramak gerekdir. 6/122¥ ‹sm-i ilâhî celle sültânühu ile bekâ eyleyip, hakîkat-isübûtiyye hakîkat-› ademiyyenin cânifleni oldukda, ârifdemüdir ve mütasarr›f hemen o ism olur. Ve o ismin evsâf› ile– 226 –