buraya

deki sûretini gördü¤ü zemân yine ilm sâhibidir. Çünki, herfleyin yok oldu-¤unu bilmekdedir. Yok demek, bir hükm, karâr vermekdir. Hayret ile ilm,birlikde bulunamaz. O hâlde, tevhîd-i vücûdî sâhibi, ayn-ül-yakîn makâm›-na varmam›fld›r. Hâlbuki, tevhîd-i flühûdî sâhibini hayret makâm›ndanileri götürürlerse, hakk-ul-yakîn makâm›ndaki ma’rifete kavuflur ki, bu makâmdailm ile hayret birlikde bulunur. Hayretsiz olan, hayretden önceolan ilm, ilm-ül-yakîndir. Bu cevâb›, bir misâl ile ayd›nlatal›m:Devlet reîsi olma¤a elveriflli bir kimse, rü’yâda, kendini devlet reîsi olmufl,o makâmda o iflin bafl›nda görür. Fekat, bu kimse, elbette devlet reîsiolmam›fld›r. Yaln›z âlem-i misâldeki sûretini, kendinde görmüfldür.Devlet reîsli¤i nerede, rü’yâda gördü¤ü sûret nerede! fiu kadar var ki,rü’yâs›, âlem-i misâldeki sûret olmakla berâber, bu kimsenin, bu sûretin asl›olan makâma kavuflma¤a elveriflli oldu¤unu haber vermekdedir. E¤er çal›fl›r,u¤rafl›rsa, Allahü teâlân›n ihsân› ile, o makâma kavuflabilir. Bir fleyeelveriflli olmak ile, o fleye kavuflmak, hiç ayn› olur mu? Aralar›nda, çok farkvard›r. Ayna yap›lacak cam parças›, ayna olmad›kça büyüklerin eline kavuflamaz.Onlar›n cemâli ile flereflenemez.Bu ince bilgileri yazmakdan maksad›m, zemân›m›zda ba’z›lar› özenerek,bir k›sm› da, yaln›z ifliterek, bir k›sm› ise, hem ifliterek, hem de zevk alarakve ba’z›lar› da sap›kl›k ile ve z›nd›kl›k ile, tevhîd-i vücûdî yolunu tutmufl,sevâb›, iyili¤i, kötülü¤ü, herfleyi, Allah yap›yor diyor. Hattâ, herfleyi Hakteâlâ biliyorlar. Bu kurnazl›kla islâmiyyete uymuyor, emrleri yapm›yorlar.Böylece, iflin kolay taraf›n› bulmufllar. ‹bâdet etmek lâz›md›r deseler bile,bunlar ikinci derecededir, asl maksad, islâmiyyetin üstünde, baflka fleydirdiyorlar. Hâflâ ve kellâ! Öyle de¤ildir. Hiç de, dedikleri gibi de¤ildir. Bunlar›nkötü düflüncelerinden, Allahü teâlâya s›¤›n›r›z!Tarîkat ve islâmiyyet, birbirinden baflka, ayr› iki fley de¤ildir. Aralar›ndak›l ucu kadar fark yokdur. Ayr›l›klar›, yaln›z, topluluk ve genifllik, ilmile ve keflf ile olmakd›r. ‹slâmiyyete uym›yan herfley bozukdur. At›lmas› lâz›md›r.‹slâmiyyetin istemedi¤i bir müslimânl›k, z›nd›kl›kd›r. ‹slâmiyyeteyap›flarak hakîkati aramak, tesavvufdur.Allahü teâlâ, bizi ve sizi ve bütün milletimizi, insanlar›n efendisinin “aleyhisselâm”yoluna, hem zâhirde, hem bât›nda, tâm uymakla flereflendirsin!Âmîn.Sevgili hocam “kaddesallahü sirreh” çok zemân, tevhîd-i vücûdî yolundaidi. Risâlelerinde ve mektûblar›nda, bu yolu gösterdi. Fekat sonra,Hak teâlâ lutf ederek, bu makâmdan ilerletdi. Bu dar bilgilerden kurtard›.Talebesinden Abdülhak diyor ki, son hastal›¤›ndan bir hafta evvel buyurduki, (Pek iyi anlad›m ki, tevhîd-i vücûdî, dar bir sokak imifl. Anacadde, baflka imifl. Böyle oldu¤unu, önceden de biliyordum. Fekat, flimdi,pek yakîn anlad›m). Bu fakîr [ya’nî ‹mâm-› Rabbânî “kuddise sirruh”], hocamahizmet etdi¤im zemânlar, tevhîd-i vücûdî yolunda idim. Bu yolukuvvetlendiren keflfler hâs›l olmakda idi. Fekat, Allahü teâlân›n ihsân›, bumakâmdan kurtar›p, diledi¤i makâmla flereflendirdi. Sözü uzatmamakiçin, burada kesiyorum. Vesselâm.– 74 –