buraya

fât-› ilâhiyyenin aynalar› ve Esmâ-i ilâhiyyenin görünüflleri ise de, (Tevhîd-ivücûdî) var diyenlerin sand›¤› gibi, görünenler, gösterenin kendi de-¤ildir. Bir fleyin gölgesi, o fleyin kendisi de¤ildir. Sözümüzü bir misâl ile dahâaç›kl›yal›m: Büyük bir âlim, düflündüklerini bildirmek için, harfleri vesesleri kullan›r. Kafas›ndaki k›ymetli bilgiyi, harflerin, seslerin içindea盤a ç›kar›r. Bu harfler ve sesler, o bilgileri gösteren ayna gibidir. Fekat,harfler, sesler bu bilgilerin ayn›d›r, bilgilerin kendisidir veyâ bu bilgilerinkendilerini kaplam›fld›r veyâ bunlar›n kendilerine yak›nd›r veyâ bilgilerinkendileri ile berâberdir denemez. Ancak, harfler ve sesler, bu bilgilerimeydâna ç›karan iflâretlerdir. Bilgilere delâlet etmekden, belli etmekdenbaflka, birfley denemez. Bilgilerin, harf ve seslerle hiç benzerli¤i yokdur.Benzerlik, berâberlik, vehm ve hayâl ile söylenebilir. Hakîkatda,böyle fleyler yokdur. Bu bilgiler ile, harfler ve sesler aras›nda görünmek,göstermek ve belli olmak, belli etmek gibi ba¤l›l›k oldu¤undan, ba’z›kimselerin vehminde, bu ba¤l›l›kdan, birleflmek, berâberlik gibi fleyler do-¤uyor. Hakîkatde bunlar›n hiçbiri yokdur.‹flte, Allahü teâlâ ile, bu âlem de böyledir. Göstermek ve gösterilmekden,belli etmek ve belli olmakdan baflka, hiçbir ba¤l›l›k yokdur. Mahlûklar›nherbiri, yaratan›n varl›¤›n› gösteren birer alâmetdir. Onun ismlerinin,s›fatlar›n›n büyüklü¤ünü bildiren, birer ayna gibidir. Bu kadarc›k ba¤l›l›kba’z› kimselerin hayâlinde büyüyerek, ba’z› fleyler söylemelerine sebeb olmakdad›r.Bu hâl, bilhassa, tevhîd üzerinde murâkabesi çok olanlarda görülüyor.Murâkabelerinin sûreti, hayâllerinde yerlefliyor. Ba’z›lar› da kelime-itevhîdin ma’nâs›n›, k›saca düflünüp, çok söylediklerinde, bu hâle düflüyor.Bunlar›n her ikisi de, ilm ile hâs›l oluyor. Hâl ile ilgileri yokdur. Ba’z›-lar› da, afl›r› sevgi ile, bu hâle düflüyor. Allahü teâlâdan baflka, hiçbir fleyinvarl›¤›n› görmiyorlar. Bunlar›n böyle görmesi, herfleyin yok olmas›na sebebolmaz. Çünki, hissimiz, akl›m›z ve islâmiyyet, herfleyin var oldu¤unubildirmekdedir. Bu sevginin taflk›nl›¤› zemân›nda, ba’zan, Allahü teâlân›nkendisi ihâta etmifl, kendisi yak›nd›r san›yorlar. Sevgi ile hâs›l olan tevhîd,önce bildirdi¤imiz iki tevhîdden dahâ yüksek olup, hâl ile hâs›l olmakdad›r.Fekat, bu da yanl›fld›r. ‹slâmiyyete uygun de¤ildir. Bunu, islâmiyyeteuydurma¤a kalk›flmak, bofluna u¤raflmakd›r. Felsefecilerin zan ile, k›saakllar› ile söyledikleri, bozuk sözler gibidir. Fennin ve islâmiyyetin ›fl›klar›alt›nda olmay›p da, yaln›z zan ile konuflan felsefecileri, ilm adam› sananba’z› müslimânlar, bunlar›n bozuk sözlerini, yaz›lar›n›, islâmiyyete uydurma¤au¤rafl›yor. (‹hvân-us-safâ) gibi kitâblar, böyle çürük sözleri, âyet-i kerîmeve hadîs-i flerîfler ile isbâta kalk›flan câhiller taraf›ndan yaz›lm›fld›r.[fiimdi de, f›kh kitâblar›nda, harâm oldu¤u bildirilen birçok fleyleri Avrupal›lar,Amerikal›lar yapd›¤› için, bunlar›n harâm olmad›¤›n›, âyet ile, hadîsile isbâta u¤raflan Amerikan hayrânlar›n› görüyoruz. ‹slâmiyyeti, kâfirlerinâdetlerine, tap›nmalar›na çevirme¤e u¤raflan, bozuk kitâblar› okumamal›y›z.Ehl-i sünnet âlimlerinin kitâblar›nda gösterilen, do¤ru yoldan ayr›lmamal›y›z.Din düflmanlar›n›n, âyet-i kerîme ve hadîs-i flerîfler ile süsledikleri,yald›zl› yeni fetvâlara, kitâblara, mecmû’a ve gazetelere aldanmamal›y›z.Senenin onbir ay›nda, din düflmanl›¤› yapan, Ramezân gelince,para kazanmak için, müslimân imifl gibi dinden bahs eden yaz›lar›, din– 54 –