buraya

liyâdan herbiri, Hak teâlâdan birfley istemifldir. Ben, Ona s›¤›nma¤› veOna yalvarma¤› istedim) buyururdu.Muhammed Ferrûhdan ne yazay›m ki, onbir yafl›nda ilm talebesi idi “rahmetullahiteâlâ aleyhi ve alâ ebîhi”. Kâfiye okuyordu. Tam anl›yarak dersgörüyordu. Dâimâ âh›ret azâb›ndan korkar ve titrerdi. Çocuk iken, budünyâdan ayr›lmak için ve böylece, âh›ret azâb›ndan kurtulmak için düâederdi. Ölüm yata¤›nda iken, kendisine hizmet edenler, hiç iflitilmemifl veflafl›lacak fleylerini gördüler.Sekiz yafl›nda vefât eden ve bu yaflda çok kerâmet ve hârikalar› görünenMuhammed Îsâdan ne yazay›m “rahmetullahi teâlâ aleyh”.O¤ullar›m›n her üçü de, nefîs birer cevher idiler “rahmetullahi teâlâ aleyhimecma’în”. Bize emânet verilmifldiler. Allahü teâlâya hamd ve flükr olsunki, bu emânetleri râz› olarak sâhibine teslîm eyledik. Yâ Rabbî! Peygamberlerinefendisi hurmetine “aleyhi ve aleyhimüssalevâtü vetteslîmât”bizi onlar›n sevâb›ndan mahrûm b›rakma! Onlardan sonra, bizleri fitneyedüflürme! Fârisî m›sra’ tercemesi:Her ne olursa olsun, dostdan konuflmak dahâ tatl›!(Fenâ), Hak teâlân›n mâ-sivâs›n›, [ya’nî bütün mahlûklar›] unutmak demekdir.Fenâ, Hak teâlâdan baflka fleylerin sevgisinden kurtulmak içindir.Çünki, Allahü teâlâdan baflka herfleyin kendileri ve s›fatlar› ve iflleri görünmezve bilinmez olunca, onlar› sevmek, onlara ba¤lanmak da, kendili¤indenyok olur. Vilâyet yolunda, Allahü teâlâdan baflka fleyleri sevmekden,onlara tutulmakdan kurtulmak için mâ-sivây› unutmakdan baflka çâreyokdur. Nübüvvet yolunda ilerlerken, mahlûklara gönül ba¤lamakdankurtulmak için, bunlar› unutmak hiç lâz›m de¤ildir. Çünki, Nübüvvet yolunda,güzel ve tatl› olan asla ba¤l›l›k o kadar çokdur ki, her bak›mdan çirkinve kötü olan mahlûklara gönül ba¤lanamaz. Mahlûklar unutulsa da olur,unutulmasa da olur. Çünki, eflyây› bilmek, eflyâya ba¤lanma¤a yol açd›¤› içinkötü olmufldur. Eflyâya ba¤lanmak da, Allahü teâlâdan yüz çevirme¤e sebebolur. Nübüvvet yolunda, eflyâya ba¤l›l›k kalmad›¤› için, eflyây› bilmekkötü olmaz. Eflyây› bilmek, nas›l kötü olabilir? Hak teâlâ, herfleyi bilmekdedir.Bunlar› bilmek, kâmil s›fatlardan biridir.Süâl: Hak teâlâdan baflka olan fleyleri bilmek ile, Hak teâlây› bilmek, birarada nas›l olabilir? Hak teâlây› bilmek için baflka fleyleri unutmak lâz›mgelmez mi?Cevâb: Hak teâlâdan baflka fleyleri bilmek, (‹lm-i husûlî) gibi bir bilgiile olur. Hak teâlây› bilmek ise, (‹lm-i huzûrî)ye benzeyen bir bilgi ileolur. Bu iki ilm, bir ânda, bir arada bulunabilir. Sak›nacak birfley olmaz. Herikisi de (‹lm-i husûlî) olsayd›, o zemân, ikisi bir arada bulunamazd›. ‹lm-ihusûlî ve ilm-i huzûrî gibi dedik. Çünki o makâmda, ne hâs›l olmak, ne dehâz›r olmak yokdur. Hak teâlân›n eflyây› bilmesi, (‹lm-i husûlî) ile de¤ildir.Çünki Hak teâlâda ve Onun s›fatlar›nda hiçbir fley hâs›l olmaz ve hulûl etmez.Bu ârifin bilmesi de, o ilm-i huzûrîden bir ›fl›kd›r. Hak teâlây› bilme-¤e, ilm-i huzûrî de denemez. Çünki, Hak teâlâ insan›n (Müdrike)sine[ya’nî beyindeki anlama yerine], bu müdrikenin kendisinden dahâ yak›n-– 491 –