buraya

Cevâb: Peygamberlere, hakîkat-i Muhammedî perdesinde olan flühûddenbaflka, kendi mebde-i te’ayyünleri yolundan hâs›l olan, baflka bir flühûddahâ vard›r. Kalb gözlerine kendi gözlüklerini takarak, gayb› görürler.Bu iki flühûd, birlikde olmaz. Asllar›n asl›na yükselirlerse, flühûdleri,(Hakîkat-i Muhammedî) perdesinde olur. Îsâ “alâ nebiyyinâ ve aleyhissalâtüvesselâm” gökden yere indikden sonra, bu ni’mete kavuflmakla flereflenecekdir.Buraya yükselmek pek gücdür. Hemen hemen olamaz gibidir.Ancak, Allahü teâlân›n büyük ihsân› lâz›md›r. Bu sebebler âleminde, Muhammedîmeflreb olan zât›n merhamet buyurup yard›m etmesi lâz›md›r.Kendi asl›ndan ileri geçemez, kendi hakîkatini aflarak, (Hakîkat-ül-hakâ-›k)a varamazsa, flühûdü, kendi hakîkatinin perdesinde olur.Hakîkat-ül-hakâ›kdan [ya’nî Muhammed aleyhisselâm›n mebde-i te’ayyünüolan rabbinden, ya’nî ismden] Allahü teâlân›n zât›na yol vard›r. Pekçok konaklar› geçdikden sonra kavuflulabilir. Bunun gibi, bütün olan baflkahakîkatlerden de, Zât-i teâlâya birer yol vard›r. Pekçok konaklar› afld›kdansonra, bu yollardan da kavuflulabilir. Böyle olmakla berâber, hakîkatül-hakâ›kyolundan, (Vasl-› uryânî)ye kavuflulur. Baflka yollardan da, zâtakavuflulabilirse de, hakîkat-ül-hakâ›k›n ya’nî hakîkat-i Muhammedîninince perdesi arada bulunur. Kal›n de¤ilse ve mâni’ olmaz ise de, bu kadarc›kperdenin bulunmas›, (Tecellî-i zât) deme¤e mâni’ olmakdad›r. Yoksa,bütün Peygamberlere “salevâtullahi teâlâ aleyhim ecma’în” de, Zât-i teâlâdan,do¤rudan do¤ruya nasîb vard›r.Süâl: Hayât s›fat›, ilm s›fat›n›n üstünde olunca, hakîkat-ül-hakâ›k yolundada, hayât s›fat›n›n te’ayyünü perde olur. Böyle olunca, Vasl-› uryânî nas›lolur? Niçin Tecellî-i zât denilir?Cevâb: Hayât te’ayyünü, lâ-te’ayyün gibidir. Çünki yüksek mertebelerde,bu te’ayyün yok olur. Zât-i teâlâ mertebesinde, bunun hiçbir de¤erikalmaz. Zât-i teâlâ mertebesinde, her ne kadar, baflka s›fatlar›n da, hiçbirde¤erleri yok ise de, onlar zât mertebesine yetiflmeden önce yok olurlar. Hayâts›fat› ise, oraya yetiflir de yok olur. Bundan dolay›, hakîkat-i Muhammedîninte’ayyünü ve bütün baflkalar›n›n te’ayyünleri devâml›d›rlar. Hiçbir mertebedeyok olmazlar. Evet, birfleye yetiflmek baflkad›r. Bu fleyde yok olmakbaflkad›r. Büyüklerden ço¤unun sözlerinde mahv olmak, yok olmak denilmekdedir.Bu sözler, yok gibi olmak demekdir. Yok olup kalmamak demekde¤ildir. Sâlikin te’ayyünü görünmez olur. Yok olmaz. Yok bilmek, ilhâd olur.Z›nd›kl›k olur. Bu yolda geri kalm›fl olanlar, bu sözlerden, kendi yok olur sanarak,z›nd›k olmufllard›r. Âh›ret ni’metlerine ve azâblar›na inanmam›fllard›r.Vahdetden kesrete geldikleri gibi, baflka zemânda, böylece, kesretdenvahdete döneceklerini sanm›fllard›r. Bu kesretin o vahdetde yok olaca¤›n›söylemifllerdir. Bu z›nd›klardan birço¤u, bu yok olma¤›, k›yâmetin kopmas›sanm›fllar. Haflr›, Neflri, Hesâb›, S›rât› ve ifllerin ölçülmesini inkâr etmifllerdir.Do¤ru yoldan ayr›lm›fllar, birçoklar›n› da sapd›rm›fllard›r. Bunlardanbirini gördüm. Kendini hakl› göstermek için, mevlânâ Abdürrahmân-i Câmînin“kuddise sirruh” flu beytini okuyordu. Fârisî beyt tercemesi:Câmî! Dünyâ ve âh›ret, ikisi birdir.Ortada görünen bu çokluk, hep hayâldir!– 470 –