buraya

firâseti Allahü teâlâya yarayan kimselerle, Ona yaram›yan kimseleri ay›rmakd›r.Allahü teâlây› zikr edenleri ve (Cem’ makâm›)na kavuflanlar›n yarad›-l›fllar›ndaki uygunlu¤u anlamakd›r. Ma’rifet sâhiblerinin firâseti budur. Açl›klave insanlardan kaçarak çile odas›nda yaln›z yaflamakla nefslerini temizleyenlerin,fekat Hak teâlâya yaklaflm›yanlar›n firâsetleri cismleri, maddelerikeflf etmek, mahlûklar›n gayblerini haber vermekdir. Bunlar, yaln›zmahlûklardan haber verir. Çünki, Hak teâlâ ile aralar›nda perde vard›r.Ma’rifet sâhibleri ise, Allahü teâlâdan kendilerine gelen ma’rifetlere kavuflurlar.Hep Allahü teâlâdan haber verirler. ‹nsanlar›n ço¤u, Allahü teâlâdankesilmifl olduklar›ndan ve hep dünyây› düflündükleri için, maddeleri keflfedenlere, mahlûklardan bilmediklerini haber verenlere k›ymet verirler. Onlar›büyük bilirler. Onlar› Evliyâ ve Allahü teâlân›n seçilmifl kullar› san›rlar.Hakîkatden haber verenlere dönüp bakmazlar. Bunlar›n Allahü teâlâdan bildirdiklerineinanmazlar. (Bunlar, dedikleri gibi Evliyâ olsalard›, bizim hâllerimizdenve mahlûklar›n hâllerinden haber verirlerdi. Mahlûklar›n hâllerinibilmiyen kimse, bundan dahâ yüksek olan fleyleri nas›l bilir?) derler. Bubozuk ölçüleri ile Evliyâya inanmazlar, do¤ru sözü görmezler ve iflitmezler.Allahü teâlân›n, bu büyükleri, câhillerin gözünden korumufl oldu¤unu, onlar›kendisine ay›rm›fl oldu¤unu, onlar› kendisinden baflkalar› ile olma¤a b›-rakmad›¤›n› bilmezler. Bunlar mahlûklar›n hâllerine dönüp baksalard›, Hakteâlâ ile olma¤a yak›flmazlard›. Böyle Hak adamlar›ndan birinin maddelerin,cismlerin hâllerine az bir bak›flla, baflkalar›n›n anl›yamad›¤› fleyleri firâsetleanlad›klar›n› biz çok gördük. Bunlar›n firâseti Hak teâlâya olan ve Onunyak›nl›¤›na olan firâsetdir. Nefslerini temizleyenlerin mahlûklara olan firâseti,Hak teâlây› ve Ona yak›n olan fleyleri anl›yamaz. Bu firâset müslimânlardaoldu¤u gibi, h›ristiyanlarda, yehûdîlerde ve baflka milletlerde de vard›r.Çünki, Allahü teâlâ buna k›ymet vermez. Uygun olan kimselere verir. [Buikisini birbirine kar›fld›rmamak için kâfirlerin firâsetine (‹stidrâc) denir.]294‹K‹YÜZDOKSANDÖRDÜNCÜ MEKTÛBBu mektûb, o¤lu zâhirî ilmlerin ve bât›n ma’rifetlerinin sâhibi Mecdeddînhâce Muhammed Ma’sûm “kuddise sirruh” hazretlerine yaz›lm›fld›r.Allahü teâlân›n sekiz s›fat›n› ve Peygamberlerin ve bütün insanlar›n mebde-ite’ayyünlerini ve tecellîleri bildirmekdedir:Varl›¤› lâz›m olan›n sekiz hakîkî s›fat›n›n birincisi hayât s›fat›, sonuncusutekvîn s›fat›d›r. Bu sekiz s›fat üç dürlüdür. Birincisinin âleme ba¤l›l›¤› çokdur.Mahlûklarla ilgisi çokdur. Tekvîn s›fat› böyledir. Bunun içindir ki,Ehl-i sünnet âlimlerinden ço¤u, tekvînin hakîkî s›fatlardan olmad›¤›n›,izâfî s›fatlardan oldu¤unu söylediler. Sözün do¤rusu, tekvîn hakîkî s›fatlardand›r.Fekat, mahlûklara ba¤l›l›¤› çokdur. S›fatlar›n ikincilerinin mahlûklarlaba¤l›l›¤› azd›r. ‹lm, kudret, irâde, sem’, basar ve kelâm s›fatlar› böyledir.Üçüncüsü, en yüksek olan s›fat›d›r. Âlemle hiç ilgisi yokdur. Hayât s›-fat› böyledir. Hayât s›fat›, bütün s›fatlar›n anas›d›r. Hepsinin temelidir.Hepsinden dahâ öncedir. Buna en yak›n olan s›fat, ilm s›fat›d›r. ‹lm s›fat›,Peygamberlerin sonuncusunun (Mebde-i te’ayyün)üdür “aleyhi ve aleyhi-– 468 –