buraya

lar›n› geçdikden ve Seyr-i ilallah yolculu¤unu bitirdikden ve Seyr-i fillah bafllad›kdanve belki de, (Seyr-i anillah-i billah) yolculu¤undaki (Fark-› ba’delcem’)makâm›na kavufldukdan sonra hâs›l olabilir. Fârisî beyt tercemesi:Her dilenci, olur mu bir kahraman?nerede sivri sinek, nerede Süleymân?Müntehî ile mübtedînin cezbleri aras›ndaki fark anlafl›lm›fl oldu. Erbâb-ikulûb meczûblar›n›n flühûdlar›, kesret ya’nî mahlûklar perdesi arkas›ndaolur. Anlasalar da, anlamasalar da böyledir. Bu kesretde gördükleride, yaln›z Âlem-i ervâhd›r. Rûhlar›n âlemi, letâfet, ihâta ve sereyân bak›mlar›ndan,görünüflde, kendini yaratana benzer. (Allahü teâlâ, Âdemi kendisûretinde yaratd›) hadîs-i flerîfi, böyle oldu¤unu bildirmekdedir. Bununiçin, rûhun flühûdünü, Hakk›n flühûdü san›rlar. ‹hâta, sereyân, kurb vema’›yyet de böyledir. Çünki sâlik, bulundu¤u makâm›n bir üstünü görebilir.Dahâ üst makâmlar› göremez. Bunlar›n bulundu¤u makâm›n üstü, (Rûhmakâm›)d›r. Bunun için, rûh makâm›ndan yukar›s›n› göremezler. Rûhun flühûdündenbaflka, flühûdleri olmaz. Rûhun üstünü görebilmek için, rûh makâm›nakavuflmak lâz›md›r. Muhabbet ve çekilmek de, flühûd gibidir. Hakteâlân›n flühûdü için, belki Ona muhabbet ve çekilmek için, Seyr-i ilallah›nsonundaki Fenân›n hâs›l olmas› lâz›md›r. Fârisî beyt tercemesi:Bir kimsede hâs›l olmazsa Fenâ,Hak teâlâya yol bulamaz aslâ!Baflka söz bulunamad›¤› için flühûd diyoruz. Yoksa, bu büyüklerin ifli,baflkalar›n›n dedikleri flühûdün çok ilerisindedir. Bunlar›n arad›klar›, anlafl›lam›yanbir varl›k oldu¤u gibi, Ona kavuflmalar› da, anlafl›lam›yan birkavuflmakd›r. Maddeli, ölçülü olan, Ona yol bulamaz. Sultân›n hediyyelerini,ancak onun hayvanlar› tafl›yabilir. Fârisî beyt tercemesi:Anlafl›lmaz, ölçülmez ba¤lant›lar,Hak ile rûhumuz aras›nda var!Sülûk sâhiblerinden hakîkate varm›fl olanlara göre, Hak teâlân›n ihâta,sereyân, kurb ve ma’›yyeti ilm yolu ile anlafl›lmakdad›r. Do¤ru yolun âlimleride böyle söylemifllerdir. Allahü teâlâ, bu âlimlerin çal›flmalar›na bolbolmükâfât versin! O büyüklere göre, Allahü teâlân›n kendisi bu âleme yak›nd›r,sereyân etmifldir sanmak, birfleye kavuflmam›fl olma¤›, uzakda kalm›flolma¤› gösterir. Yaklaflm›fl olanlar, Allahü teâlâ yak›nd›r demezler. Büyüklerdenbiri buyurdu ki, (Yak›n oldu¤unu söyliyen, uzakdad›r. Uzakday›mdiyen yak›nd›r. Tesavvuf da budur). (Tevhîd-i vücûd) bilgileri, kalbin çekilmesindenve muhabbetden hâs›l olmakdad›r. Cezb edilmiyen, sülûk yolundailerliyen (Erbâb-i kulûb) bu bilgilere yakalanmaz. Sülûk ile kalbden büsbütünayr›l›p, kalbin sâhibine dönmüfl olan meczûblar da, bu bilgilerdenuzaklafl›rlar. Tevbe ederler. Meczûblardan birço¤u, sülûk yoluna girdiklerive bu yolun konaklar›nda ilerledikleri hâlde, eski makâmlar›n› unutmazlar.Yukar› makâmlara bakmazlar. Tevhîd bilgileri, bunlar› b›rakmaz. Bu tehlükedenkurtulamazlar. Bunun için, yak›nl›k konaklar›na ve mukaddesmakâmlara yükselmezler. Yâ Rabbî! Bu zâlimlerin flehrinden bizi ç›kar. Sen-– 428 –