buraya

kendi görülemez demekdir. Benzeri görülür demek olur. Allahü teâlâ görülecek,nas›l oldu¤u anlafl›lam›yacakd›r. Birfleye benzetilemiyecekdir.Olgun, yüksek insanlar›n rûhlar›na kadîm demeleri, bunlar› ebedî bilmeleride, Ehl-i sünnet âlimlerine uymamakdad›r “rahmetullahi teâlâaleyhim ecma’în”. Çünki âlemlerin hepsi, bütün zerreleri ile birlikde yokidi. Hepsi sonradan yarat›ld›. Rûhlar da, âlemden bir parçad›r. Allahü teâlâdanbaflka, herfleye (Âlem) denir.Görülüyor ki, tesavvuf yolcusunun, iflin iç yüzüne varmadan önce, kendikeflf ve ilhâm›na uymasa da, Ehl-i sünnet âlimlerine tâbi’ olmas› lâz›md›r“rahmetullahi teâlâ aleyhim ecma’în”. Âlimleri hakl›, do¤ru, kendiniyanl›fl bilmelidir. Çünki, Ehl-i sünnet âlimleri, bilgilerini, Peygamberlerden“aleyhimüssalevâtü vetteslîmât” alm›fld›r. Bu bilgiler, vahy ile gelmifl olupsa¤lamd›r. Yanl›fll›kdan, flafl›rmakdan korunmufldur. Bu bilgilere uym›yankendi keflfi ve ilhâm› ise yanl›fld›r, bozukdur. Bunun için kendi keflfini, âlimlerinsözünün üstünde tutmak, vahy ile inmifl olan sa¤lam bilgilerin üstündetutmak olur. Bu ise, sap›kl›¤›n tâ kendisidir ve zarâr, ziyândan baflka birfleyde¤ildir.Kitâba ve sünnete, ya’nî Kur’ân-› kerîme ve hadîs-i flerîflere uygun i’tikâdlâz›m oldu¤u gibi, müctehidlerin Kitâb ve sünnetden ç›kard›klar› ahkâma,ya’nî islâmiyyete uygun ifllere, ahkâm-› islâmiyyeye uymak lâz›md›r.Bu ahkâm, halâl, harâm, farz, vâcib, sünnet, müstehab, mekrûh ve flübheliolan ifller demekdir. Bu ahkâm› ö¤renmek de lâz›md›r. [Müslimânlar ikik›smd›r: Yâ (Müctehid)dir veyâ (Mukallid)dir. Müctehid olm›yan hermüslimâna mukallid denir.] Mukallidlerin, Kitâbdan ve sünnetden, müctehidlerinç›karm›fl oldu¤u hükmlere uym›yan hükm ç›karmalar› câiz de-¤ildir. Kendi ç›kard›¤› hükmlere göre yapaca¤› iflleri kabûl olmaz. Hermukallidin bir müctehide uymas›, ya’nî bir mezhebe girmesi lâz›md›r. Bulundu¤umezhebin muhtâr olan, ya’nî âlimlerin ço¤unun uydu¤u hükmlerineuymal›d›r. Ruhsatdan, izn verilen iflleri yapmakdan sak›nmal›, azîmetile amel etmelidir. Kendi mezhebine uymakla berâber, baflka mezheblerede uyma¤a çal›flmal›d›r. Böylece müctehidlerin sözbirli¤ine uyulmufl olur.Meselâ, imâm-› fiâfi’î “rahimehullah” abdest al›rken, niyyet etmek farz demifldir.Hanefîler de, abdest al›rken niyyet etmelidir. Bunun gibi, uzvlar› y›-karken s›ra gözetmek ve birbiri ard›na çabuk y›kamak lâz›md›r. ‹mâm-› Mâlik,abdest uzvlar›n› u¤mak farz demifldir. Elbette u¤mal›d›r. fiâfi’î mezhebinde,elin yabanc› kad›na ve kendi zekerine dokunmas› abdesti bozar. Hanefîolan›n eli, kendi zekerine veyâ onsekiz yak›n kad›n›ndan baflka bir kad›nadokununca, abdestini tâzelemelidir. [Hanbelî mezhebinde erkeklerinavret mahalli, yaln›z zeker ve flercdir. [Bu ikisine sev’eteyn denir.] Di¤er üçmezhebde olanlar›n, harac (güclük) oldu¤u zemân hanbelî mezhebini taklîdetmeleri lâz›md›r.] Her ifli, dört mezhebe de uygun yapma¤a çal›flmal›-d›r. [(Mîzân-ül-kübrâ) k›rk›nc› sahîfesi bafl›nda diyor ki, (Her müslimân›nhilâfdan kurtulmas›n›n, ya’nî dört mezhebe de uygun ibâdet etmesinin eniyi yol oldu¤u sözbirli¤i ile bildirilmifldir).]‹’tikâd› ve ameli do¤rultdukdan, bu iki kanad› ele geçirdikden sonra, Allahüteâlâya yaklafld›ran [ya’nî sevgisine kavuflduran] yolda ilerlemek s›-– 423 –