buraya

277‹K‹YÜZYETM‹fiYED‹NC‹ MEKTÛBBu mektûb, molla Abdül-Hay için yaz›lm›fld›r. (‹lm-ül-yakîn) ve (Aynül-yakîn)ve (Hakk-ul-yakîn) bildirilmekdedir:Allahü teâlâ, size herfleyin hakîkatini, do¤rusunu bildirsin! Allahü teâlân›nzât›n›, kendisini tan›makda (‹lm-ül-yakîn) demek, Onun kudretinigösteren âyetleri, alâmetleri görmekdir. Bu âyetleri (Basîret) ile ya’nîkalb gözü ile görme¤e (Seyr-i âfâkî) derler. Zât-i ilâhînin flühûdü ve huzûruise, yaln›z (Seyr-i enfüsî) ile ilerlemekde olur. Bu seyr, sâlikin kendindeolan ilerlemekdir. Fârisî beyt tercemesi:Ömür boyu yol alsa,hep seyr eder kendinde.Sâlikin kendi d›fl›nda olan müflâhedeleri, Allahü teâlân›n zât›n› bildiren,iflâretleri, alâmetleri görmekdir. Allahü teâlân›n kendisini müflâhede etmekdemek de¤ildir. Hakâ›k-› Kur’âniyyeyi bilenlerin bafl› ve Âriflerin büyü-¤ü, islâm dînine yard›m edenlerin önderi olan hâce Ubeydüllah “kuddisesirruhül akdes” buyurdu ki, (Seyr, ya’nî ilerlemek, iki dürlüdür: Do¤ru üzerindeseyr ve dâire üzerinde seyr. Do¤ru üzerinde seyr, uzaklarda dolaflmakd›r.Dâire üzerinde seyr ise, yaklaflmakd›r. Bir do¤ru üzerinde seyr, dile¤ikendi dâiresinin d›fl›nda aramakd›r. Dâire üzerinde seyr ise, kendi kalbininetrâf›nda dönmekdir ve dile¤i kendinde aramakd›r). Görülüyor ki,his edilen veyâ Âlem-i misâlde görülen, flekllerden herhangi biri olan ve nûrlar,›fl›klar gerisinde bulunan tecellîler, görünmeler hep (‹lm-ül-yakîn) hâs›leder. Her ne flekl olursa olsun ve nas›l nûr olursa olsun, renkli nûr olsun,renksiz nûr olsun, s›n›rl› olsun veyâ sonsuz olsun, bütün dünyây› doldursunveyâ doldurmas›n, nûrlar›n ve flekllerin hepsi, ilm-ül-yakîn içindedir.Mevlânâ Abdürrahmân-i Câmî “kuddise sirruhüssâmî” hazretlerinin (Leme’ât)kitâb›ndaki beytlerden fârisî bir beytin tercemesi:Ey dost! Seni her yerde arar›m,Her an senden haberler sorar›m.beytini aç›klarken buyuruyor ki: (Bu beyt, dostu, âfâkda ya’nî insan›n d›-fl›nda görme¤i haber veriyor. ‹lm-ül-yakîni bildiriyor). Bu flühûd, maksaddan,dilekden haber vermedi¤i için, Onun huzûrunu, ancak iflâretlerleve düflüncelerle hâs›l etdi¤i için, atefli bildiren duman›n ve harâretin flühûdügibidir. Bunun için, bu flühûd, ilm-ül yakînden ileri gidemez. (Ayn-ülyakîn)bilgisi hâs›l edemez. Sâlikin varl›¤›n› yok edemez.Ayn-ül-yakîn ise, ilm-ül-yakîn ile bilindikden sonra, Allahü teâlây› müflâhedeetmekdir. Bu flühûd, sâlikin varl›¤›n› yok eder. Bu flühûd ço¤al›nca,sâlikin te’ayyünü büsbütün yok olur. Kendi te’ayyününden hiçbirfleyimüflâhede etmez. Ya’nî kendini müflâhedede fânî olur. Bu (Tâife-i aliyye)“kaddesallahü teâlâ esrârehüm” aras›nda bu flühûde (‹drâk-i basît) denir.– 407 –