buraya

ler yüzlü vakt geçirdiler. Orada bulunanlardan birisi, (Yâ Resûlallah! Onbiro¤lum var. fiimdiye kadar hiçbirisini öpmedim) dedi. Peygamberimiz“aleyhi ve alâ âlihissalâtü vesselâm” buyurdu ki, (Bu merhametdir. Kullar›ndandiledi¤ine ihsân eder). En yüksek olanlar, birçok ifllerinde câhillerebenzemekdedir. Bu benzeyifl, her ne kadar görünüflde ise de, câhiller,iflin iç yüzünü anl›yamad›klar›ndan, o büyüklerden fâidelenemiyorlar. Obüyükleri kendileri gibi san›yorlar. Kendilerine benzemiyenlere bak›yorlar.Onlar› büyük biliyorlar. Evliyân›n ahlâk› ve iflleri kendilerine benzemedi¤iiçin onlar›, huylar›, iflleri ve sözleri kendilerine benziyenlerdendahâ üstün san›yorlar. Kendilerine benziyen ahlâk ve ifller, Peygamberlerdebulunsa bile, onlar› dahâ üstün biliyorlar. ‹flitdi¤imize göre, fleyh Ferîdeddîn-ifiekergenç “rahmetullahi aleyh” hazretlerinin çocuklar›ndan biriölünce, bunu haber ald›¤› zemân, hiç üzülmedi. (Bir köpek yavrusu ölmüfldür,d›flar› at›n›z!) dedi. ‹nsanlar›n en üstünü olan Muhammed aleyhisselâm›no¤lu ‹brâhîm vefât edince, yan›na gelip a¤lad› ve çok üzüldü ve (Yâ‹brâhîm! Senin ayr›l›¤›nla çok üzüntüdeyiz) buyurdu. Üzüldüklerini çokçok bildirdiler. fiimdi düflünelim! fieyh Ferîdeddîn mi dahâ üstündür, yoksaSeyyid-ül-befler mi? Câhiller, hayvan gibi oldu¤undan, fleyhin iflini dahâüstün görürler. Onun dünyâya ba¤l› olmad›¤›n› anlarlar. Resûlullah›n“aleyhi ve alâ âlihissalâtü vesselâm” iflini ve sözlerini dünyâya ba¤l›l›k san›rlar.Bu kötü inan›fllar›ndan Allahü teâlâya s›¤›n›r›z! Bu dünyâ imtihân,deneme yeridir. Câhilleri en yükseklere benzetmenin çok fâideleri vesebebleri vard›r. (Allahümme erinelhakka hakkan verzuknâ ittibâ’ahuve erinel bât›la bât›lan verzuknâ ictinâbehu bi-hurmeti Seyyidil-befler“aleyhi ve alâ âlihi ve eshâbihi minessalevâti efdalühâ ve minetteslîmâti ekmelühâ”).Ya’nî, (Yâ Rabbî! Do¤ruyu bize do¤ru olarak göster ve ona uyma¤›bize nasîb et ve yanl›fl, bozuk olan fleylerin yanl›fl olduklar›n› bize gösterve onlardan sak›nmam›z› nasîb et! ‹nsanlar›n en üstünü hurmetine budüâm›z› kabûl buyur!).Yine sözümüze dönelim. Peygamberlerin “aleyhimüssalevâtü vetteslîmât”ve onlar›n Eshâb›n›n ve Eshâb›n izinde giden Evliyân›n “r›dvânullahiteâlâ aleyhim ecma’în” îmânlar›, önce flühûdî iken, insanlar› Allahü teâlâyaça¤›rmak için geriye döndükden sonra, gaybî olmufldur. fiuna benzerki, bir kimse gündüz, günefli görür. Güneflin vücûdüne îmân-› flühûdî ile inan›r.Gece olunca, bu îmân-› flühûdîsi, îmân-› gaybî olur. Âlimlerin îmân›, gaybîise de, Peygamberlerin “aleyhimüssalevâtü vetteh›yyât” izinde gitdikleriiçin bu îmân-› gaybîleri, vicdânî ve anlay›fll› olmufldur. Nazârî, teorik olmakdankurtulmufldur. Âlim deyince, âh›ret bilgilerine âlim olan kimse anlafl›lmal›d›r.Dünyâ âlimleri anlafl›lmamal›d›r. Çünki dünyâ âlimleri, bütünmü’minler gibidir. Bütün mü’minlerde bulunan gaybden îmân›n çok derecelerivard›r. Bu îmân›n en yüksek derecesi, Peygamberlere “aleyhimüssalevâtüvetteslîmât” uymakla hâs›l olan îmând›r. Ya’nî, Allahü teâlâ flöylebuyurdu ve Resûlullah “sallallahü aleyhi ve alâ âlihi ve sellem” böyle buyurdudiyerek ö¤renilen îmând›r.Süâl: Ehl-i sünnet âlimleri buyuruyor ki, istidlâl ile ya’nî akl ile bularakhâs›l olan îmân, taklîd ile ya’nî baflkas›na uyarak hâs›l olan îmândan dahâüstündür. Hattâ, âlimlerin ço¤u, istidlâl îmân›n flart›d›r. Taklîd ile hâs›l olan– 397 –