buraya

kelimesi ile, bütün müflâhedelerini, gördüklerinin, bulduklar›n›n hepsini yoketdi. Hepsini Allahü teâlâdan baflka bildi. Bâyezîdin tenzîh sanm›fl oldu-¤unu, teflbîh bildi. Onun (Bi-çûn) dedi¤ine (Çûn) dedi. Onun kemâl gördü¤ünü,noksanl›k gördü. Bunun için, onun teflbîhden ileri gidemiyen sonu,bu büyük hocam›z›n bafllang›c› oldu. Çünki teflbîhden bafllay›p, tenzîhevard›. Belki Bâyezîd-i Bistâmî hazretlerine son günlerinde bu kusûru bildirmiflolacaklard›r ki, (Zikrlerim hep gafletle imifl ve hizmetlerim, ibâdetlerim,câhillikle imifl) buyurmufldur. Huzûr, flühûd dediklerinin, gaflet oldu¤unubildirmifldir. Onun huzûr ve flühûd dedikleri, Allahü teâlân›n huzûrude¤ildi. Gölgelerden bir görüntünün huzûru idi. Sonsuz zuhûrlardanbiri idi. Bunlara ba¤lanarak, Allahü teâlâdan gâfil kalm›fld›. Çünki Allahüteâlâ, verâlar›n verâs›, ötelerin ötesidir. Z›ller, görüntüler, zuhûrlar,bu yolun bafllang›c›nda olur ve ilerletme¤e yararlar. Behâüddîn-i Buhârîhazretleri, (Bu yolun sonunu, bafllang›c›na yerlefldirdik) buyurdu. Bu sözü,tâm yerindedir. Çünki ta bafllang›cda yaln›z bir varl›¤› aramakdad›r. ‹smlere,s›fatlara bakmay›p, ancak zât› özlemekdedir. Bu yüksek yola giren uyan›kbir tâlibde bu ni’met, bu kemâle kavuflmufl olan rehberinden saç›larak,yay›larak hâs›l olur. Tâlib bu kazanc›n› bilse de, bilmese de, hiç de¤iflmez.Bunun için, nihâyetde kavuflulan dereceler, bu büyüklerin bafllang›c›nda yerleflmiflbulunmakdad›r. Bu yolun bafl›nda hâs›l olan, bir varl›¤› özlemekni’meti, sâlikde kuvvetlenirse, bât›ndaki bu arzû, zâhirine de ifllerse, mahlûklar›naynas›nda görünen afla¤› müflâhedelerden kurtulur ve teflbîh bilgilerindens›yr›l›r. E¤er o teveccüh kuvvetlenmeyip, yaln›z bât›n›nda kal›rsa,çok olur ki, kesretde vahdeti görmek lezzetine tak›l›r. Tevhîd ve ittihâdzevklerine dalar. Fekat bu yolda, tevhîd müflâhedesi, yaln›z zâhirde kal›r.Bât›na bulaflmaz. Bât›nlar› ya’nî kalbleri ve rûhlar›, yine bir varl›¤› özlemekdedir.Zâhirleri, kesretde vahdeti görmekdedir. Çok olur ki, zâhirlerindekimüflâhede kuvvet bularak, bât›ndaki teveccüh belli olmaz. Yaln›z zâhirinflühûdü bilinir. Bu sat›rlar› yazan fakîr de, bafllang›cda böyle idi. Zâhirdekikuvvetli oldu¤undan bât›ndaki yaln›z bir varl›¤a teveccüh belli olmam›fld›.Kendimi temâmen (Kesretde vahdet) flühûdüne müteveccih buluyordum.Bir müddet sonra, Allahü teâlâ, bât›ndaki teveccühü de bildirdi.Bât›na da yard›m eyledi. fiimdiki derecelere kavufldurdu. Bunun için, Allahüteâlâya sonsuz hamd olsun. Bu yolun büyüklerinden birkaç›nda görülentevhîd ma’rifetleri ve afla¤› müflâhedeler de böyledir. Bu büyüklerin hemzâhirleri, hem de bât›nlar›, bu müflâhedelere ba¤lanmam›fld›r. Bu ma’rifetleretutulmam›fld›r. Baflka yollarda olanlar böyle olmay›p, zâhirleri de,bât›nlar› da, bu müflâhedelere tutulmufldur. Bu flühûdü, tenzîh ile teflbîhibirlefldiriyor sanm›fllar, kemâl bilmifllerdir. Fekat, bunlar›n bât›nlar› da, tenzîheinanmakda ise de, baflka fleye tutulmufllar, baflka fley bilmifllerdir.Tenzîhe inanm›yanlar ve afla¤› müflâhedelerden baflka bir varl›¤a îmân etmiyenler,mülhiddir, sap›kd›r, sözümüzün d›fl›ndad›rlar. Mahlûklar›n aynas›ndaHak teâlây› müflâhede etme¤i, tesavvufcular kemâl say›yor ve teflbîhile tenzîhin birleflmesi diyorlar. Bu fakîre göre, bu müflâhede, Allahü teâlây›müflâhede etmek de¤ildir. Bunlar›n gördükleri, vehm ve hayâl etdiklerifleylerdir. Mümkinde gördükleri, Vâcib de¤ildir. Mahlûkda bulduklar›,Kadîm de¤ildir. Teflbîhde görünenler, tenzîh de¤ildir. Sak›n tesavvufcular›n,bofl sözlerine aldanmay›n›z! Hak olm›yan›, hak sanmay›n›z! Bu tesav-– 393 –